Het verleggen van de focus

Inleiding

De manier waarop HMD Global actief werd op de Europese smartphonemarkt was spectaculair. De start-up, die zijn hoofdkantoor in Finland heeft, kwam destijds met de presentatie van een nieuwe Nokia 3310 niet alleen op techsites, maar ook op journaals en algemene nieuwssites wereldwijd. De naam Nokia stond binnen een dag opnieuw op de kaart.

Hoe aardig de 3310 ook is voor nostalgische dertigers en veertigers, de strijd om de smartphonemarkt begon pas met die Nokia-comeback, waarvan je misschien niet zou zeggen dat hij nog maar twee jaar geleden plaatsvond. De Finnen en Chinezen van HMD Global richtten zich daarbij op een paar elementen: doeltreffend design, snelle updates en upgrades, en software zonder veel fratsen. Het is alsof iemand op GoT had rondgesnuffeld in Android-gerelateerde topics en een wensenlijstje van veel tweakers als basis voor smartphones had genomen. Het ontbreken van de drang om Android te voorzien van een eigen sausje, was een bekende succesfactor, eerder toegepast door bijvoorbeeld concurrent OnePlus.

Nu, na twee jaar, blijkt dat HMD Global meer met Nokia gemeen heeft dan alleen de naam. Nokia bracht in zijn hoogtijdagen talloze varianten van zijn telefoons uit en HMD Global heeft daar ook een handje van. Kun je de Nokia 8.1, Nokia 7.1 Plus, Nokia 7 Plus en Nokia 5.1 Plus nog onderscheiden van een Nokia 6.1 of Nokia 5.1?

Inmiddels is het tijd voor een nieuwe line-up, met daarbij een nieuwe high-end telefoon. Het is een toestel dat iedereen online al maanden kon bewonderen: de Nokia 9 PureView. De laatste PureView kwam meer dan drie jaar geleden uit in de vorm van de Microsoft Lumia 950 met PureView-camera. Dit is een heel ander beestje, met Android én met maar liefst vijf camera's aan de achterkant.

Nokia 9 PureView - Camerasysteem

Symbian ging eruit met een knal. Op het Mobile World Congress van zeven jaar geleden verraste Nokia met de aankondiging van de laatste Symbian-telefoon. Dat was de Nokia 808 PureView, een telefoon met een camera van 41 megapixel. Het einde van Symbian was niet het einde van PureView, want er volgde nog een Windows Phone-model: de Lumia 1020. Daarna gebruikte Microsoft na de overname van Nokia's telefoontak de naam alleen nog om de camera van de Lumia 950 aan te duiden. PureView is net zoiets als 3310 of 8110; een naam van jaren geleden waar HMD Global op teruggrijpt om vooral zijn connectie met de marktleider van weleer te benadrukken. Je kunt echter niet zomaar PureView op een telefoon plakken; de fans van toen verwachten ook iets bijzonders op het gebied van camera.

Dat is het ook. Omdat de Snapdragon 845 geen input van vijf camera's tegelijk aankan, heeft HMD een aparte chip in de telefoon geplaatst van Light, het bedrijf achter de L16 met zestien camera's. De chip verwerkt de data van alle camera's. Ik heb gesproken met technici van HMD en Light om erachter te komen hoe het werkt.

Ten eerste de technische data. Het gaat om vijf dezelfde camera's. Als we een gok mogen wagen, is het de Sony IMX486: een 1/2,8"-sensor met pixels van 1,25 micron groot en een lens met een diafragma van f/1.8. De brandpuntsafstand is 4,43mm en dat is 27mm in 35mm-equivalent, of ongeveer 77 graden. Voor een smartphone is dat gebruikelijk, in de fotografiewereld heet dat een groothoeklens. De set-up is daarmee relatief simpel en een dergelijke camerasensor zien we op veel meer telefoons, maar niet vijf ervan natuurlijk. Strikt genomen zitten er zelfs zes camera's achterop, want HMD heeft er een tof-sensor bij geplaatst.

Nokia 9 Pureview camera's

De primaire camera is die in het midden, omringd door andere camera's. Dat is het perspectief dat de telefoon als basis neemt. Vervolgens gebruikt de Light Lux Capacitor-chip de input van de andere camera's om het beeld verder in te vullen. Voor de duidelijkheid: hij maakt dus een foto met alle camera's tegelijk.

De monochrome camera's om de primaire heen zijn er om details in te vullen en om de diepte goed te kunnen schatten. Dankzij die input kan de telefoon volgens HMD 1200 lagen diepte zien in een beeld. Dat is handig voor de portretmodus, die door HMD wordt aangeduid als 'bokeh'. Bovendien schept dit de mogelijkheid om de focus achteraf aan te passen. HMD heeft samengewerkt met Google om die functie in de Foto's-app te integreren.

Uiteraard kun je ook monochrome foto's maken met alleen de monochrome sensors, iets dat wellicht goed aansluit op de doelgroep van deze telefoon: fotografie-enthousiastelingen. Om die mensen aan te spreken, heeft HMD samengewerkt met Adobe om de dng-bestanden uit de camera met een apart lensprofiel voor deze telefoon te kunnen bewerken in Lightroom voor Android.

Wat betekent dit in de praktijk? Welnu, als je op de sluiterknop drukt, maakt hij een foto met alle camera's tegelijk en gaat hij al die data op de achtergrond verwerken, als een soort framestacking bij hdr. Dat duurt lang. Als je instelt dat hij jpg's en dng's tegelijk bakt, duurt het vijftien seconden per foto, zo zei onze stopwatch. Vergeleken met de Nokia 9 was de Lumia 1020, bekend om de traagheid van zijn geweldige camera, een snelheidsmonster. Nu kun je wel verdergaan met foto's maken in die tijd en de telefoon werkt verder ook naar behoren, maar het is wel echt lang. HMD gebruikt in die tijd de Light-chip, de Kryo-processorkernen van de Snapdragon 845 en de Adreno 630-gpu.

In video is de camera wel beperkt. Hij filmt alleen met de primaire sensor en de andere camera's hebben dan geen rol. De tof-sensor zou wellicht iets kunnen doen, maar wat dat precies is, is niet duidelijk geworden.

De interface van de camera-app is opvallend. Het is een rip-off van de interface van de iPhone, maar dat zijn we inmiddels gewend; we zien die interface op heel veel telefoons terug. Bovenin is het een drukte van belang met onduidelijke iconen. De instellingen zien er raar uit door de andere typografie en lettergrootte ten opzichte van de rest van het besturingssysteem. Het geheel is een beetje chaotisch.

Dan de foto's: daar kunnen we helaas niet al te veel over zeggen. De demoruimte is natuurlijk niet ideaal en het overzetten van foto's mocht eigenlijk niet, dus hebben we niet al te veel bestanden overgezet. De dng-bestanden eraf halen is helemaal lastig, want het gaat om grote bestanden. We verwachten dat deze techniek veel zal toevoegen in goede lichtomstandigheden en met statische objecten, maar hoe het camerasysteem zich houdt met bewegende onderwerpen als levende wezens, vooral huisdieren en kinderen bijvoorbeeld, is de vraag. Het is in elk geval een andere benadering van smartphonefotografie dan we tot nu toe hebben gezien. Waar andere fabrikanten zich hebben gericht op het toevoegen van andere perspectieven met ultragroothoeklenzen en telelenzen, kiest HMD voor vijf dezelfde camera's en het invullen van details.

Foto gemaakt met Nokia 9 Pureview voor preview

Nokia 9 PureView - De rest van de telefoon

Een telefoon is meer dan een camera, hoewel het bij de Nokia 9 PureView wel écht om de camera draait. Het is de meest luxe telefoon van HMD Global. Omdat de ontwikkeling even geduurd heeft, heeft hij niet zoals veel andere telefoons op dit Mobile World Congress een Snapdragon 855, maar de Snapdragon 845 van vorig jaar. HMD heeft daar 6GB lpddr4x-geheugen bijgedaan en 128GB aan ufs 2.1-opslag.

Het scherm is een oledpaneel van 5,99" met een resolutie van 2880x1440 pixels en is op het oog heel goed. Ondanks fel licht van de demoruimte bleef het scherm uitstekend af te lezen. Bovendien vonden we in de instellingen de mogelijkheid om de standaard verzadigde kleuren wat realistischer te maken. Metingen zullen moeten uitwijzen hoe het werkelijk zit met de kleurechtheid van het scherm. Voor een telefoon die gericht is op fotografie, is kleurechtheid essentieel.

Onder dat scherm zit een optische vingerafdrukscanner. Dergelijke scanners hebben we nu op een aantal telefoons gezien en ze werken acceptabel, maar hebben een paar nadelen. Ze vereisen licht en als je 's nachts even je telefoon ontgrendelt, is een bak licht nodig waar je op dat moment niet op zit te wachten. Ze zijn bovendien trager dan reguliere vingerafdrukscanners. Tot slot zijn ze minder veilig, omdat een vingerafdruk een 2d-foto is die makkelijk nagemaakt kan worden. Bovendien zit de scanner relatief hoog op de Nokia 9 en is de ruimte die je kunt gebruiken, klein. Dat is wel jammer.

Het ontwerp is strak, en van metaal en glas. Het is geen kleine telefoon: met 155x75mm is hij relatief breed, al valt de lengte mee. Hij laat zich prima vasthouden, maar met een glazen telefoon heb je wel een hoesje nodig. De Nokia 9 heeft geen 3,5mm-jack om tijdens het maken van video's naar de audio te luisteren; in plaats daarvan moet je gebruikmaken van de dongle die HMD in de doos stopt.

Er zijn ook dingen die wat minder zijn op de Nokia 9. Hij heeft bijvoorbeeld maar een enkele luidspreker en klonk tijdens de demo op zijn hoogst 'wel aardig'. De accu is met 3320mAh niet klein, maar zeker ook niet groot. Je kunt hem wel draadloos opladen, met maximaal 10W.

Nokia 9 Pureview Preview

Nokia 3.2 en 4.2 - Notificatieled rond powerknop

Een notificatieled is een gewaardeerde functie van telefoons, maar met schermen die altijd aan kunnen blijven staan en de race naar minimale bezels is het ledje boven het scherm vaak een makkelijk slachtoffer. HMD heeft daarvoor een creatieve oplossing gevonden in zijn midrangetelefoons: een powerknop met daaromheen een notificatieled. Dat is vernuftig en ziet er goed uit.

De 4.2 en 3.2 zijn goedkopere modellen, en daarvan is vooral de 4.2 opvallend. HMD Global volgde voorheen Nokia in het vermijden van het cijfer 4. Daardoor is er nu pas voor het eerst een Nokia 4. Om de generatie van 2019 aan te geven, heeft hij het typenummer 4.2 gekregen.

Nokia's	Nokia 3.2	Nokia 4.2
Formaat	159x76x8,6mm	149x71x8,4mm
Scherm	95,3cm², 6,26"-lcd, 19:9, 1520x720px	81,4cm², 5,71"-lcd, 19:9, 1520x720px
Soc	Snapdragon 429	Snapdragon 439
Geheugen en opslag	3/32GB	3/32GB
Camera's	13MP, 1/3"-sensor, 1,12 micron	13MP, 1/3"-sensor, 1,12 micron + camera voor diepte
Accu	4000mAh	3000mAh
Prijs en release	149 euro, mei	199 euro, mei

Beide telefoons hebben voor deze prijsklasse acceptabele specs. Waar voorgangers MediaTek-socs hebben, heeft HMD hier weer voor Snapdragon-socs gekozen. De software is bij licht gebruik snel zat, maar wie veel apps tegelijk openzet en snel wil wisselen, loopt al snel tegen de beperkingen van de telefoon aan.

De schermen zijn voor deze prijsklasse ook acceptabel, maar de helderheid liet op het oog te wensen over. Daardoor was het bij beide telefoons lastig om de telefoon met leesbaar scherm en al op de foto te krijgen. De toestellen liggen beide goed in de hand en voelen stevig aan.

Verder nog wat opvallende zaken. We troffen op de onderkant bij beide een micro-usb-aansluiting aan. Dat is iets dat we niet meer hadden verwacht in 2019. Beide hebben een 3,5mm-jack en een knop aan de zijkant om Google Assistant aan te roepen.

De software is Android One met de belofte van twee jaar upgrades van het besturingssysteem en drie jaar beveiligingsupdates. Omdat de telefoons uitkomen met Pie, betekent het dat de telefoons in elk geval Android Q en R zullen krijgen, zegt HMD.

Nokia 1 Plus met Android Go

De goedkoopste smartphone is de Nokia 1 Plus, met Android Go. Het is de enige telefoon met afneembare achterkant, zodat gebruikers er een achterkant met een ander kleurtje op kunnen zetten. Een dergelijk ontwerp maakt de telefoon iets dikker, maar het is een aardig detail voor wie dat wil. De telefoon laat zich bovendien prima vasthouden. Kunststof is een goed materiaal voor de achterkant van telefoons; het geeft grip en gaat niet snel stuk.

Laten we eerlijk zijn; daar houdt het op wat de positieve ervaringen met deze telefoon betreft. Hij heeft een 5,45"-scherm met een resolutie van 960x480 pixels en dat is niet scherp. De lcd is bovendien weinig helder. Van de camera's mag je uiteraard ook niet al te veel verwachten.

Het ergste is de gebruikservaring. Of het nu ligt aan de MediaTek MT6739-soc met zijn IMG GE8100-gpu of aan het beperkte werkgeheugen van 1GB, de optimalisaties van Android Go redden deze telefoon niet. Wat je ook probeert te doen, hij is niet vooruit te branden. Daarnaast houden apps er soms simpelweg mee op, waaronder Assistant en Foto's tijdens de hands-onsessie.

Het is moeilijk te overschatten hoe groot het verschil in gebruikservaring is tussen de 1 Plus en de 3.2 bijvoorbeeld. Dit is geen telefoon die je op dagelijkse basis zou willen gebruiken.

Tot slot

HMD Global heeft op elk Mobile World Congress verschillende telefoons aangekondigd en dat is nu niet anders. Van de Nokia 1 Plus zijn we niet onder de indruk, terwijl de 3.2 en 4.2 een betere indruk maken. Maar deze show had natuurlijk maar één ster en dat is de Nokia 9 PureView. De parallellen met eerdere PureView-telefoons zijn duidelijk. Net als de Nokia 808 PureView heeft hij een aparte chip nodig om de beelden te verwerken. Net als de Lumia 1020 duurt het verwerken van de beelden veel langer dan bij andere telefoons. En net als bij die telefoons gaat het om een idee van smartphonefotografie dat volstrekt origineel is.

Het is de vraag hoe de praktijk met deze telefoon zal zijn. Is dit een smartphonecamera die iedereen graag op zak gaat hebben of is het een prestigeproject voor fotografen? HMD lijkt met de Adobe-samenwerking te mikken op de laatste groep. Bovendien benadrukt de fabrikant geen groot verkoopsucces te verwachten; de telefoon komt in een beperkte oplage beschikbaar. De prijs is wel in orde; 599 euro voor een telefoon met deze specs en een vernieuwende camera is concurrerend. Waar de rest van de telecomindustrie zich richt op ultragroothoeklenzen en telelenzen, probeert HMD het op een heel andere manier en alleen voor dat lef verdient de Finse fabrikant alle lof.