Inleiding
De GH-camera's van Panasonic hebben in de afgelopen jaren een goede reputatie opgebouwd. Dat begon met de GH1, die in 2009 werd geïntroduceerd als een voor video geoptimaliseerde camera, terwijl de G1, 's werelds eerste systeemcamera, meer voor foto-enthousiastelingen bedoeld was. De GH-serie is vooral populair onder amateurfilmers die met een beperkt budget professioneel ogende producties willen maken, maar wordt ook door professionals gebruikt, al dan niet als tweede, mobiele camera.
Op het eerste gezicht doet de GH5 zijn goede reputatie eer aan. Was de GH4 de eerste fotocamera met ondersteuning voor 4k, de GH5 doet daar een schepje bovenop met een scala aan nieuwe mogelijkheden, zoals 60fps in 4k, 180fps in 1080p en een 6k-fotomodus. Hoewel de focus steeds meer op video ligt, is de camera ook prima te gebruiken voor fotografiedoeleinden. Het lijkt juist een ideale allroundcamera te zijn, die dus vooral interessant is voor mensen die zowel filmen als fotograferen.
Panasonics paradepaardje komt pas eind maart op de markt, maar wij konden er al twee dagen mee aan de slag in Frankfurt, waar de jaarlijkse Panasonic Convention plaatsvond. In deze preview lees je welke aspecten van deze hagelnieuwe camera indruk op ons maakten.
Specificaties en vergelijking met de GH4
Hoewel de videoverbeteringen van de GH5 misschien het meest in het oog springen, is de camera ten opzichte van de GH4 op nog veel meer vlakken verbeterd. De resolutie is opgeschroefd van 16 naar 20 megapixel, wat in vergelijking met veel aps-c-camera's nog steeds niet veel is, maar wel een stap voorwaarts. De ingebouwde stabilisatie is echter een grotere aanwinst. Deze werkt namelijk zowel met lenzen met stabilisatie als met lenzen zonder. Daarbij bedraagt de totale winst volgens Panasonic zo'n 5 stops.
Verder zijn er tal van kleine verbeteringen, die alles bij elkaar opgeteld tot een betere gebruikservaring leiden. Denk bijvoorbeeld aan de hogere resolutie en vergrotingsfactor van de zoeker en de lcd, de grotere rawbuffer, het weglaten van het antialiasingfilter, het ingebouwde bluetooth en het dubbele uhs-i-kaartslot.
We bespreken de videofuncties elders uitgebreider, maar het moge duidelijk zijn dat de camera zich vooral daarmee weet te onderscheiden. Denk bijvoorbeeld aan 4k met 60fps, 6k, 1080p met 180fps, de uitgebreide kleurprofielen en het gebruik van de hele sensor in plaats van een crop.
/i/2001409113.png?f=imagenormal)
6k-foto
Net als bij de GH4 is de 4k-fotomodus weer van de partij. Een slim bedachte functie, waarmee je stills uit videobeelden kunt halen. Dat zijn dus 8-megapixelfoto's voor ieder frame. Bij de GH4 ging het om 30 frames per seconde en bij de GH5 zijn dat er zelfs 60, waardoor de trefkans nog verder wordt vergroot. Het gaat wel om jpegs en niet om raws. Een nieuwe optie is een 6k-fotomodus. Deze werkt hetzelfde, maar dan met een hogere resolutie met 18-megapixelfoto's. Hoewel de term '6k' suggereert dat je ook kunt filmen in 6k, is dat bij de GH5 niet het geval.
Merk en productserie |
Panasonic Lumix GH5 |
Panasonic Lumix GH4 |
Prijs |
€ 1.505,39 (6 winkels) |
Onbekend (12 winkels) |
Eerste prijsvermelding |
Woensdag 11 januari 2017 |
Dinsdag 25 maart 2014 |
Waardering |
4.5 van 5 sterren
|
4 van 5 sterren
|
Body |
Verkoopstatus |
Body |
Body |
Mount |
Micro four thirds |
Micro four thirds |
Sensor |
Cameraresolutie |
20,3Mp |
16Mp |
Sensortype |
Live mos |
Live mos |
Sensorformaat |
Four thirds |
Four thirds |
Cropfactor |
2.0x |
2.0x |
Antialiasfilter |
Nee |
Ja |
Maximale isogevoeligheid |
25600 iso |
25600 iso |
Beelden per seconde |
12fps (9fps af-c) |
12fps (7fps af-c) |
Buffer |
600 jpeg, 60 raw |
100 jpeg, 40 raw |
Aantal sluiterbewegingen |
200.000 |
200.000 |
Langste sluitertijd |
60s |
60s |
Kortste sluitertijd |
1/8000 sec. (1/16.000 elektronisch) |
1/8000 sec. |
Focus |
Aantal autofocuspunten |
225 |
49 |
Focusmechanisme |
Automatische focus (motor in lens), Automatische focus (motor in body), Handmatige focus |
Automatische focus (motor in lens), Automatische focus (motor in body), Handmatige focus |
Video |
Max. videoresolutie |
4096x2160 (cinema 4k) |
4096x2160 (cinema 4k) |
Max. framerate 1080p |
180fps |
96fps |
Max. framerate 4k |
60fps |
30fps |
Bestandsformaat video |
Avchd (.mts), mov, mp4 |
Mov, mp4 |
Eigenschappen |
Schermdiagonaal |
3,2" |
3" |
Touchscreentechniek |
Capacitief |
Capacitief |
Eigenschappen body |
5-axis-stabilization, kantelbaar scherm, live view |
Ingebouwde flitser, kantelbaar scherm, live view, stabilisatie |
Zoeker |
Elektronisch (evf), 3.7k dots |
Elektronisch (evf), 2.369k dots |
Zoekervergroting |
0,76x |
0,67x |
Zoekerresolutie |
Micro four thirds |
Micro four thirds |
Intervalometer |
Ja |
Ja |
Gps |
Via smartphone (bluetooth) |
Via smartphone |
Invloeden van buitenaf |
Schokvast, spatwaterdicht, stofdicht |
Spatwaterdicht |
Opslag |
Geheugenkaarttype (camera) |
Sd, sdhc, sdxc |
Sd, sdhc, sdxc |
Aantal opslagkaarten |
2x uhs-ii |
1x uhs-i u3 |
Verbindingen |
Verbinding (extern) |
Audio (3,5mm), hdmi, usb 3.1 (type-c, g1, 5Gbit/s) |
Audio (3,5mm), micro-hdmi, usb 2.0 |
Aansluiting externe microfoon |
Jackplug 3,5mm |
Jackplug 3,5mm |
Verbinding (wlan) |
802.11a, 802.11ac, 802.11b, 802.11g, 802.11n |
802.11b, 802.11g, 802.11n |
Verbinding (bluetooth) |
Bluetooth 4.2 |
- |
Aansluitingen |
Overige draadloze verbindingen |
Near field communication (nfc) |
Near field communication (nfc) |
Afmetingen, gewicht en kleur |
Hoogte body |
98,1mm |
93,4mm |
Breedte body |
138,5mm |
132,9mm |
Diepte body |
87,4mm |
83,9mm |
Gewicht body |
645g |
560g |
Body en bediening
De body van de GH5 verschilt niet heel veel van die van de GH4. Die was ook al bestand tegen weersinvloeden, maar de GH5 voegt daar nu vries- en valvastheid aan toe. De lay-out van de knoppen is vergelijkbaar, op twee uitzoneringen na.
Allereerst is de videoknop een stuk groter geworden en verplaatst naar de bovenzijde van de body. Dat is geen onlogische keuze, gezien de grote rol die video speelt bij dit model. Toch zijn we niet onverdeeld positief over deze wijziging; zie de pagina over video. Verder valt de joystick op. Deze zit min of meer op de plek van de videoknop. Net als bij andere camera's met een joystick kun je hiermee nog sneller door menu's bladeren en opties selecteren. Wat ons betreft is dit een prettige toevoeging. Wat we wel een beetje vreemd vinden, is dat je in sommige menu's niet rechtstreeks met de joystick naar beneden kunt scrollen, maar horizontaal alle opties moet doorlopen. Dat is onhandig en onnodig.
De grootte van de body is met ongeveer twaalf procent toegenomen ten opzichte van de GH4 en dat is merkbaar. Hoewel in vergelijking met een dslr nog steeds een compacte camera, is hij voor een systeemcamera best groot en zwaar, zeker als je bedenkt dat de sensor relatief klein is. Gezien de doelgroep is dit overigens geen nadeel; zeker voor videowerk moet een camera niet te klein zijn. Sterker nog, de serieuze filmer zal waarschijnlijk nog wel de nodige accessoires kopen, zoals een rig. De iets grotere body betekent overigens ook dat de grip iets gegroeid is en de camera laat zich daardoor wat ons betreft nog iets prettiger vasthouden dan zijn voorganger. Ook zonder grip vinden we hem al prima in de hand liggen, maar voor mensen met grote handen is de grip een plus, nog los van het feit dat je daarmee makkelijker in de portretstand kunt fotograferen en dat je er een extra accu in kwijt kunt.
Over de accu gesproken, in tegenstelling tot bij de meeste systeemcamera's is deze van een volwaardig formaat. Met 1860mAh kun je een tijdje voort en dat werkt prettig. Standaard kun je zo'n vijfhonderd foto's maken op een enkele acculading, maar de GH5 heeft nog een handige modus, genaamd Power Save LVF. Als deze actief is, wordt de camera automatisch uitgezet zodra je je oog van de zoeker haalt. Volgens Panasonic moet je daardoor zo'n duizend foto's kunnen halen. Gezien de beperkte testduur kunnen we dat niet bevestigen.
Zoeker
De nieuwe zoeker is een verademing om mee te werken. Op Leica na hebben we niet eerder een evf met zo'n hoge resolutie gezien. De oled-evf telt nu 3,7k dots, terwijl andere high-end modellen werken met 2,4k dots en ook al lijkt dat een klein stapje, het is duidelijk merkbaar. Je hebt nog minder het idee dat je naar een elektronisch schermpje zit te kijken en ziet meer details: een zeer welkome verbetering. Ook de black-out is binnen de perken gehouden, wat tijdens actieshots erg prettig is. De vergrotingsfactor is eveneens toegenomen, naar 0,76x, waardoor het zoekerbeeld lekker groot is.
Nieuwe Leica 12-60mm f/2.8-4 DG
Sinds kort is er een relatief lichtsterke Leica-versie van de 12-60mm-lens beschikbaar, van f/2.8-4, en die is gebundeld zo'n veertig procent goedkoper dan los. In de periode dat we de GH5 konden uitproberen, hebben we de camera in combinatie met deze nieuwe lens gebruikt. De nieuwe lens is relatief compact en biedt een mooi bereik van effectief 24-120mm in fullframe-equivalent. De lichtsterkte is een stuk beter dan die van de oudere 12-60mm en er valt in alle omstandigheden goed mee te werken.
Verbeteringen
Zoals gezegd is de GH5 gespecialiseerd in video, maar dat laat onverlet dat Panasonics topmodel uitstekend bruikbaar is voor fotografie. Een functie die voor beide disciplines interessant is, is de ingebouwde beeldstabilisatie. Tot voor kort was je voor stabilisatie afhankelijk van Panasonic-lenzen met mega-ois of hulpmiddelen als stabilizers, maar nu heeft de GH5 vijfassige in-body-stabilization, ofwel ibis, net als de GX80. Dat werkt samen met lenzen zonder enige vorm van stabilisatie, zoals veel primes of Olympus-objectieven, en met lenzen met power-ois, waarbij beide soorten elkaar versterken. Volgens Panasonic leidt dat tot een winst van circa 5 stops. In theorie betekent dit dat je nog een scherpe foto kunt maken met een sluitertijd van meer dan een volle seconde, maar je kunt natuurlijk ook kiezen voor een lagere isowaarde.
Een voorwaarde is wel dat je Dual IS 2-compatibel lenzen gebruikt; zie dit overzicht op de site van Panasonic. Wil je gebruikmaken van deze stabilisatie, dan is er dus kans dat je in nieuw glas moet investeren.

Panasonic Dual IS 2 combineert de stabilisatie in de lens met in-body stabilization, hier bij de GX8
We hebben de stabilisatie in de praktijk geprobeerd door te testen hoe lang we uit de hand konden fotograferen met een lange sluitertijd en hoe consistent de resultaten zijn. Tijdens onze steekproef bleek een sluitertijd van een seconde haalbaar, maar meer werd lastig. Hoe langer de sluitertijd, des te inconsistenter de resultaten werden, wat volgens de natuurwetten logisch is. Vaak was het beeld op zich bruikbaar, maar niet overal scherp. Uiteraard is dit allemaal afhankelijk van de vaste hand van de fotograaf, de lichtomstandigheden en externe factoren zoals wind.
Tijdens een demonstratie op de beursvloer toonde Panasonic een test waarbij zelfs een sluitertijd van twee seconden werd gehaald en de stabilisatie beter presteerde dan die van de concurrentie. Die tijd hebben we zelf in de praktijk niet gehaald, maar we kunnen wel stellen dat Panasonic de stabilisatie uitstekend geïmplementeerd heeft. Er zijn maar weinig camera's die hierbij in de buurt komen, eigenlijk alleen de Olympus OM-D E-M1 II. De effectieve stabilisatie is uiteraard ook zeer nuttig voor videodoeleinden.
/i/2001408747.jpeg?f=imagenormal)
Een uit de hand gemaakte foto met een sluitertijd van 1 seconde
Autofocus en burst
In tegenstelling tot alle andere recente high-end camera's leunt de Panasonic nog steeds geheel op contrast- in plaats van fasedetectie. Gezien het feit dat het meer een video- dan een actiecamera is, is dat misschien verklaarbaar, maar het blijft een potentieel zwak punt. Traditioneel werkt contrastdetectie door softwarematig contrasten te detecteren terwijl de de scherpstelling van de lens verandert. Ook al gaat dat in een fractie van een seconde, die scherpstelling is vaak merkbaar en kan leiden tot hunten. In de praktijk bleek de GH5 in de meeste gevallen echter bijzonder vlot scherp te stellen. We waren al niet ontevreden over de GH4 op dit vlak, maar het lijkt nog net een tandje sneller allemaal. Ook tracking werkt goed, maar dit blijft wel de achilleshiel als het om het vastleggen van snelle actie gaat.
De camera is in staat om 12 beelden per seconde te schieten in de volledige 20-megapixelresolutie. Net als bij eerdere Lumix-camera's is er een preburstoptie, waarbij de camera al begint met opnemen voordat je de ontspanknop geheel indrukt. Ook 'focus stacking', eveneens een functie van andere Lumix-camera's, is een handige optie. Daarmee kun je achteraf, op basis van een reeks van dertig foto's, het juiste scherpstelpunt kiezen of juist de volledige scherptediepte gebruiken.
En verder
Met de elektronische sluiter kun je niet alleen een korte sluitertijd van 1/16000 seconde halen, maar ook geheel geruisloos fotograferen. De sluiter van de GH5 is op zich al vrij stil, maar als je bijvoorbeeld in een kerk fotografeert, is de stille stand erg prettig. De GH5 heeft nu ook twee kaartslots, wat een uitkomst is voor vrijwel alle fotografen. De slots zijn beide compatibel met uhs-II en kunnen dus overweg met de allersnelste geheugenkaarten. Wat connectiviteit betreft is de GH5 ook rijk uitgerust, met wifi, nfc én bluetooth, een volledige hdmi-aansluiting en usb-c 3.1.
Het scherm aan de achterkant is nu 3,2" groot en heeft een resolutie van 1620k dots, ofwel 1,6 megapixel, wat eveneens meer is dan de meeste concurrenten hebben. Het is nog steeds kantelbaar en draaibaar. De GH5 ondersteunt bovendien pull focus, waarbij de camera in de videomodus vloeiend overschakelt van het ene naar het andere scherpstelpunt, bijvoorbeeld van de achtergrond naar de voorgrond.
/i/2001407285.jpeg?f=imagenormal)
Grip en XLR-adapter
De nieuwe DMW-BGGH5-grip maakt het makkelijker om in de portretstand te schieten, heeft ruimte voor een extra accu die je via de zijkant kunt wisselen en laat zich wat prettiger vasthouden door mensen met grote handen. Wie serieus met audio aan de slag wil, zal blij zijn met de XLR DMW-XLR1, die veel compacter is dan de vorige XLR-set. Je monteert hem op de flitsvoet in plaats van aan de onderkant en hij heeft bovendien een extra flitsvoet bovenop, voor bijvoorbeeld een lamp of microfoon.
Video: van 4k60 tot anamorfisch '6k'
Hoewel hij prima voldoet als fotocamera, is Panasonics nieuwe topmodel gespecialiseerd in video. En hoewel de GH4 ook al prima 4k-beelden produceerde, heeft Panasonic toch flink wat stappen gemaakt met de GH5. Een essentieel onderdeel daarvan is dat nu de hele sensor wordt gebruikt in plaats van een crop. Dat is prettig, want de compositie blijft daardoor gelijk als je de opname begint. Belangrijker nog is dat deze stap de kwaliteit ten goede komt; er wordt immers een groter deel van de sensor gebruikt.
Filmen met 4k is tegenwoordig niet bijzonder meer, maar 60fps in 4k is dat wel. Er zijn maar een paar andere camera's in deze prijsklasse die dat ook kunnen en een daarvan is een drone: de Phantom 4 Pro. Door de hogere framerate zien de beelden er nog vloeiender en realistischer uit, waardoor de beleving ook sterker is. Bovendien kun je de beelden zo'n 2,5 keer vertragen voor een mooi slowmotioneffect. In lagere resoluties loopt dat op tot maar liefst 180fps in 1080p, een flinke toename ten opzichte van de 96fps van de GH4. Het slowmotioneffect kan dan oplopen tot maximaal 7,5x, wat vooral bij actiebeelden goud waard is voor filmers.
De nieuwe 20-megapixelsensor levert een behoorlijke kwaliteit, zeker als je bedenkt dat het formaat een stukje kleiner is dan aps-c en full frame. Het weglaten van het lowpassfilter komt het detail ten goede. De camera ondersteunt 4:2:2 8bit in en 10bit uit, wat extra kleurdiepte oplevert en handig is voor grading. Je kunt de kleuren daardoor optimaal bewerken, wat volgens Panasonic goed is voor 12 stops dynamisch bereik. De opnameduur is bovendien onbeperkt, in tegenstelling tot bij veel andere filmende fotocamera's.
De nieuwe positie van de videoknop is wat ons betreft niet ideaal
Videoknop en snelheid
Bij de GH4 zat de videoknop op de positie van de duim, wat op zich geen onlogische plek was. Door het toevoegen van de joystick is de videoknop nu verplaatst naar de bovenkant. Die positie is wat ons betreft niet ideaal. Allereerst zit hij nog achter drie knoppen die achter de ontspanknop zitten en vervolgens zit hij ook nog erg dicht aan de rechterkant van de body. Je moet daardoor je wijsvinger in een onnatuurlijke houding terugtrekken. Bovendien werkt het beweging in de hand als je een opname wil starten en stoppen. Misschien is het minder storend als je kleine handen hebt.
Verder valt op dat de camera, althans dit preproductiemodel, wat tijd nodig heeft na het stoppen van de opname. Er was sprake van wat vertraging doordat de camera niet direct toont dat hij gestopt is met opnemen. Ook moet je even wachten tot de beelden zijn weggeschreven voordat je de opname kunt bekijken.
/i/2001409107.png?f=imagenormal)
Sommige functies zijn niet vanaf het begin beschikbaar, maar worden later toegevoegd
Praktijkfoto's en -video's
Hieronder zie je een compilatie van verschillende videobeelden die we in Frankfurt met de GH5 gemaakt hebben. Alle beelden zijn uit de hand gemaakt in 4k met 30fps.
Omdat onze eigen speler geen 4k met 60fps ondersteunt, hebben we nog drie extra scènes toegevoegd via YouTube.
Praktijkfoto's
Los van video's hebben we uiteraard ook foto's gemaakt in verschillende omstandigheden. Ook deze zijn allemaal uit de hand gemaakt, inclusief de foto's met relatief lange sluitertijden. De instellingsgegevens, ofwel exif, zijn links onderin te lezen. Omdat het rawformaat van de GH5 nog niet ondersteund wordt, zijn de opnamen gemaakt in jpeg, meestal in de A- en de S-stand. De foto's zijn volledig onbewerkt en komen rechtstreeks uit de camera. Je kunt erop klikken om ze op de volledige 20-megapixelresolutie te bekijken.
Overige foto's
Voorlopige conclusie
/i/2001409111.jpeg?f=imagenormal)
We zijn oprecht onder de indruk van Panasonics nieuwe paradepaardje. De GH5 lijkt een ultieme allround camera voor wie van fotograferen én filmen houdt, al is de serie vooral voor filmers interessant. De adviesprijs van tweeduizend euro is niet mals en 33 procent hoger dan de prijs van de GH4 tijdens diens introductie. Als je echter serieus naar de videomogelijkheden kijkt, zijn er simpelweg geen betere alternatieven, zeker niet in deze prijsklasse. Denk aan 4k met 60fps, de uitgebreide kleurprofielen, de aansluitmogelijkheden en vooral de uitstekende stabilisatie.
Verder is de camera snel, ligt hij goed in de hand en is de accuduur behoorlijk voor een spiegelloze camera. Ook het lenzenaanbod van Panasonic is vrij compleet, zeker als je dat van Olympus en third-partymakers erbij optelt.
Het is alleen jammer dat de camera nog niet helemaal af is als hij eind maart, begin april op de markt komt. Het is goed dat Panasonic daar helder over communiceert, maar wie uitziet naar anamorphic 6k, 400Mbit/s all-intra of hdr moet nog even geduld hebben. Dat vraagt dus om een concrete vervolgtest en wellicht een uitgebreide review.