Uiterlijk en notitieblok
Samengevat
De Yoga Book biedt de unieke mogelijkheid om te tekenen op echt papier, waarbij die tekening ook op het tabletscherm verschijnt. Toetsenbord en touchpad ontberen fysieke knoppen, waardoor ze niet gemakkelijk in gebruik zijn, maar gelukkig werkt Android goed genoeg met de touchscreen. Onze test-Yoga Book werd geleverd met Android 6.0, maar hadden we graag met 7.0 gezien vanwege de multi-windows ondersteuning. Die update moet in het voorjaar van 2017 verschijnen. Op beeldkwaliteit en snelheid hebben we weinig aan te merken, maar op de bouwkwaliteit wel; de behuizing begon na kort gebruik al te kraken.
Eindoordeel
Convertibles die met een stylus worden geleverd hebben een 'probleem'. Of het nu de iPad Pro, de Microsoft Surface of een andere tablet is; iedere keer dat je met de pen op het scherm schrijft of tekent voelt dat niet aan zoals je eigenlijk zou willen, namelijk zoals een gewone pen op papier. Dat probleem constateerde Lenovo althans, en besloot om het op te lossen met de Yoga Book.
De Yoga Book is een convertible met een 10,1"-scherm, een grijze behuizing en een 'horlogebandscharnier', dat Lenovo op de high-end Yoga 3 Pro liet debuteren. Dat scharnier is kleiner gemaakt dan bij de Yoga 3 Pro, en dat pakt goed uit. Waar de verbinding tussen scherm en de rest van de behuizing bij het Pro-model nog wiebelig was, is dat bij de Yoga Book niet het geval. Het scherm klapt soepel om de behuizing heen, maar blijft stevig in de gekozen positie staan.
Het scharnier mag opvallend zijn, maar het belangrijkste onderdeel van de Yoga Book springt in het oog als je het scherm openklapt. Op de plek waar je bij de meeste laptops een toetsenbord verwacht vind je bij de Yoga Book een groot zwart vlak. Zet je de Yoga aan, dan lichten het toetsenbord pas op, maar die ruimte is toch primair bedoeld om op te tekenen, en dat kan bij deze convertible ook met echt papier.
Dat werkt op twee manieren, de conventionele methode met digitizer en stylus en met gewoon pen en papier. Die eerste manier werkt als volgt: op de plek van het toetsenbord zit een digitizer die samenwerkt met de pen die bij de Yoga Book wordt geleverd. De pen is voorzien van een 'stylus-punt', waarmee je het oppervlak van de Yoga Book kunt gebruiken om op te tekenen. Wat je tekent, schrijft of krast verschijnt vervolgens op je scherm in Lenovo's 'Note Saver'-app. In de app kun je je werk ordenen en eventueel uploaden naar de cloud, maar - gelukkig - kun je ook andere software zoals Google Keep gebruiken als je daar de voorkeur aan geeft.
Het unieke aan de Yoga Book is dat je niet gebonden bent aan de stylus-punt. Je kunt die punt met behulp van het gat in de dop uit de pen wurmen. De punt kun je vervangen door een gewone balpenstift, met echte inkt. Leg je vervolgens het bijgeleverde kladblok op de laptop, dan kun je op papier schrijven zoals je dat gewend bent, met als verschil dat je aantekening nu ook op het scherm van de Yoga Book verschijnt. Hoef je de digitalisering van je creaties niet op de voet te volgen, dan kun je het scherm gewoon omklappen, drukken op de 'potloodknop' rechts boven het toetsenbord, en verder schrijven. De tablet blijft gewoon registreren wat je tekent of schrijft. Leg je Yoga Book dan wel op een vlakke ondergrond, want het scherm zit nu aan de onderkant.
Ben je iemand die graag met pen en papier werkt, dan is de Yoga Book dus een uitkomst, juist omdat Lenovo niet heeft geprobeerd om pen en papier op een touchscreen te simuleren, maar een oplossing om de pen en het papier heen heeft gebouwd. Een onoverkomelijk nadeel is daarbij dat je wel inkt en papier verbruikt. Als je de Yoga Book koopt krijg je er een blocnote met 15 pagina's papier bij. Ben je daar doorheen, dan kun je gewoon papier gebruiken om notities op te maken, of bij Lenovo papier bestellen dat precies in de blocnote past. Een pak met 5x15 velletjes kost een tientje en heeft als voordeel dat er markeringen op staan die het gebied aangeven waarbinnen je penstreken worden opgeslagen door de Yoga Book.
Het Lenovo-papier heeft wel de voorkeur dus, maar in vergelijking met een pak A4-papier is het nog wel redelijk prijzig. Drie vervangende balpenpuntjes kosten ook een tientje, wat in vergelijking met drie gewone balpennen nog steeds vrij duur is. De bijgeleverde pen moet je overigens wel goed bewaren, want een gewone balpen werkt niet, net zo min als een gewoon potlood.
Toetsenbord en touchpad
Op de plek waar je het notitieblok neerlegt zitten ook een 'toetsenbord' en touchpad. Het toetsenbord is voorzien van een aantal sneltoetsen voor Android, bijvoorbeeld om het volume harder en zachter te zetten en om de appdrawer te openen. Hetgeen echter ontbreekt zijn fysieke knoppen, waardoor blind typen lastig wordt. Lenovo heeft echter geprobeerd om het typen te verbeteren. De software moet bijvoorbeeld je typgedrag 'leren', waardoor fouten automatisch gecorrigeerd worden en net zoals bij de schermtoetsenborden in Android worden er woordsuggesties gedaan. Je kunt dan zelfs blind typen, al zal dat niet zo snel gaan als op een toetsenbord met fysieke knoppen.
Ook de touchpad werkt niet geweldig, doordat het klein is en er geen fysieke toetsen aanwezig zijn. Maar, omdat Android gemaakt is om met touchscreens te werken is dat geen groot gemis en zul je in de praktijk vaker met het scherm in de weer zijn dan met de touchpad.
Aansluitingen, software en benchmarks
:fill(white)/i/2001329031.jpeg?f=imagemedium)
De behuizing van de Yoga Book is zoals gezegd gemaakt van grijs plastic, dat in eerste instantie best stevig aanvoelde, maar na een dag gebruik begon de behuizing te kraken. Dat gebeurde op het moment dat je hem in uitgevouwen toestand aan een van de hoeken links- of rechtsonder het toetsenbord oppakte. Dat is natuurlijk niet de manier waarop je een laptop of tablet op moet pakken, maar van een nieuwe laptop of tablet mag je wel verwachten dat hij tegen een stootje kan. Bovendien kun je je afvragen of de behuizing wel bestand is tegen intensief gebruik als wij 'm na een dag gebruik al konden laten kraken.
Aansluitingen
Zoals de meeste - ouderwetste - tablets is de Yoga Book voorzien van een micro usb-b-aansluiting. Lenovo heeft nog niet gekozen voor een usb-c-aansluiting, maar heeft er wel voor gezorgd dat de Yoga Book snel op te laden is via de usb-b-aansluiting. De bijgeleverde lader levert maximaal 2 ampère bij een spanning van 12 volt, maar kan ook usb-apparaten met 5, 7 en 9 volt opladen.
Naast de usb-aansluiting bevindt zich een micro sd-kaartlezer om de opslag uit te breiden en daarnaast zit weer een microhdmi-aansluiting. Die aansluiting ondersteunt hdmi 1.4, waardoor je full hd-televisies op 60Hz en 4k-televisies op maximaal 30Hz kunt aansturen.
Specificaties, software en benchmarks
De Yoga Book wordt aangedreven door een Atom-processor van Intel, de x5-Z8550. Daarnaast is er 4GB geheugen aanwezig, 64GB opslag en uiteraard ondersteuning voor wifi 802.11ac-netwerken. Android 6,0,1 draait soepel en het wisselen tussen applicaties gaat vloeiend.
| |
Lenovo Yoga Book YB1-X90F |
| Processor |
Intel Atom x5-Z8550 |
| Cores/threads |
4/4 |
| Klokfrequentie (turbo) |
1,44GHz (2,4GHz) |
| Gpu |
Intel HD Graphics 400 |
| Werkgeheugen |
4GB lpddr3 |
| Opslag |
64GB eMMC |
| Wifi |
802.11ac |
| Scherm |
10,1", 1920x1200, ips |
| Besturingssysteem |
Android 6.0.1 |
Dat soepele werken van het besturingssysteem komt waarschijnlijk ook doordat Lenovo niet al te veel eigen toevoegingen aan het standaard-Android gedaan heeft. De fabrikant heeft zes apps voorgeïnstalleerd en uiteraard ondersteuning voor het tekenen op de touchpad ingebouwd. Daarnaast is er ook een windowmanager ingebouwd, waarmee je dus meerdere applicaties naast elkaar kunt draaien. Handig, zou je zeggen, maar de uitvoering is nogal knullig. Je kunt namelijk maximaal drie vensters naast elkaar draaien, waarvan je vervolgens de grootte niet kunt aanpassen. Bovendien blijkt maar een beperkt aantal apps in een window te kunnen draaien en neemt het grootste deel van de apps gewoon het hele scherm in beslag. Het was, kortom, ideaal geweest als Lenovo de Yoga Book direct van Android 7.0 had voorzien, waarbij multiwindow-ondersteuning standaard onderdeel van het besturingssysteem is. Die update komt wel, maar zou nog tot het voorjaar op zich laten wachten.
Benchmarks
We draaien, uiteraard, ook een aantal benchmarks op de Yoga Book. We draaien Geekbench 3, dat een synthetische benchmark is en PCMark, dat praktijkgebruik simuleert en daardoor wat ons betreft representatiever is voor de prestaties van de Yoga Book.
- Geekbench multi
- Geekbench single
- PCMark Work 1.1
De resultaten in beide benchmarks laten relatief grote verschillen zien. Waar de Yoga Book in Geekbench geen bijzonder hoge score neerzet, zit de Yoga Book in PCMark op het niveau van de Pixel C en Nexus 9.
Scherm en accuduur
Het omklapbare scherm van de Yoga Book is voorzien van een ips-paneel met een prettig hoge resolutie van 1920x1200 pixels. Op het 10,1"-scherm zorgt dat voor een mooi scherp beeld. Met behulp van de colorimeter kijken we hoe het scherm zich verhoudt tot andere tablets.
- Maximale helderheid
- Contrast
Met 398cd/m² haalt het scherm een maximale helderheid die prima is in vergelijking met de meeste laptops. Het scherm van tablets gaat over het algemeen nog wat helderder dan dat van laptops, vandaar dat de Yoga Book in het bovenstaande lijstje laag lijkt te scoren. Voor gebruik binnenshuis is dat echter ruim voldoende. Ook het contrast van iets meer dan 1000:1 is prima voor een ips-paneel, al halen de tablets van Google en Apple nog een iets hoger contrast.
Daarnaast meten we uiteraard ook de kleurweergave en die blijkt niet helemaal perfect te zijn. Dat komt vooral door de kleurbalans en de gamma-waarde. De kleurtemperatuur is te hoog, doordat er te veel blauw en te weinig rood wordt weergegeven en de gamma-waarde is te laag, wat leidt tot enigszins uitgebleekte kleuren. De weergave van de primaire en secundaire kleuren is wel weer goed, al is dat niet de belangrijkste component voor de kwaliteitservaring van het scherm. Pixeldichtheid, helderheid en contrast zijn belangrijker en die zijn prima.
Accuduur
De accuduur van laptops en tablets meten we door te browsen en videokijken te simuleren, net zo lang tot de accu leeg is. Bij het simuleren van browsen komen we uit op een accuduur van zevenenhalf uur, terwijl het tijdens video kijken op negenenhalf uur blijft steken. Dat is aardig, maar niet bijzonder in vergelijking met een tablet als de Galaxy Tab A, die uit een kleinere accu een significant langere accuduur weet te persen.
- Accuduur webbrowsen
- Accuduur video kijken
- Laadtijd
- PCMark - Work 1.1
Conclusie
We hebben de Yoga Book in deze review onder andere vergeleken met de 9,7" iPad Pro en de Google Pixel C. Dat lijkt misschien geen eerlijke vergelijking, want de Apple- en Google-tablet zijn high-end tablets, maar ze lijken wel een beetje op de Yoga Book. Beide zijn uit te rusten met een toetsenbord en de iPad is ook geschikt om te gebruiken met een stylus. De prijs van de Yoga Book komt ook overeen met de Pixel C en bedraagt vijfhonderd euro.
Dat is een behoorlijk bedrag voor een tablet die het wat beeldkwaliteit en snelheid betreft niet haalt bij die Pixel. Maar, Lenovo levert voor dat geld wel een compleet pakket, met pen annex stylus, ingebouwd toetsenbord en notitieblok. En dan valt die prijs wel weer mee, want dat zijn dingen die je bij een iPad Pro of Pixel C los erbij moet kopen. Wat dat betreft heeft Lenovo het dus goed voor elkaar. Bovendien biedt de Chinese fabrikant als unieke toevoeging de mogelijkheid om te schrijven op het notitieblok.
Dat maakt eigenlijk de strijd met de concurrenten oneerlijk, want als je er echt prijs op stelt om notities of tekeningen te maken op papier, dan is er geen andere tablet die daar ondersteuning voor biedt en kom je automatisch bij Lenovo uit. Hoef je niet per se met pen en papier aan de slag, maar wil je meer functionaliteit dan de standaard tablet, dan zijn er ook alternatieven zoals de Pixel C, iPad Pro en Surface 3, die ook met toetsenbord of stylus zijn uit te rusten, maar wel duurder zijn. Je kunt ook kiezen om de unieke features van de Yoga Book te combineren met Windows 10 als besturingssysteem voor meer productiviteitmogelijkheden. Voor die variant betaal je dan wel honderd euro extra voor exact dezelfde hardware.
Relatief gezien is de Lenovo dus niet eens zo duur, al zijn er wel wat minpuntjes, waarvan de stevigheid van de behuizing de grootste is. Het toetsenbord is ook niet prettig in gebruik, al is dat een logisch gevolg van de ondersteuning voor pen en papier. Tot slot had de tablet wat ons betreft een 8 verdiend als er Android 7 op had gestaan. Dan had de tablet, dankzij goede multi-window-ondersteuning op een productieve manier gebruikt kunnen worden, zoals de fabrikant dat in gedachten had. Nu is dat wat onhandig geïmplementeerd en komen we op een 7,5 uit en is het wachten tot de update, die beloofd is voor het voorjaar van 2017.
Eindoordeel
:strip_exif()/i/2001290601.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2001329027.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001329035.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001329039.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001329041.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001329045.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001329037.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001329033.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/2001329031.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001333113.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001333115.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001329043.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001329029.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001333111.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001333109.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001290601.png?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2002180723.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2001217771.jpeg?f=fpa_thumb)
/i/2000676783.png?f=fpa)
:strip_exif()/u/94091/lynxa.gif?f=community)
:strip_exif()/i/2000671142.jpeg?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/285051/teaglass_tweakers.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/525455/HMC2.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/61340/crop5bef4b15a2890_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/2062/jannie2.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/459163/crop5eb1a88c59e8e_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/246327/crop5ac1cbab5a77b_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/44074/avatar001.gif?f=community){kind=avatar}
:strip_exif()/u/36424/crop5cad06fdbb432.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/50747/crop56ff9e8c1f4bd_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/553740/crop57b34226bf551_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/120036/piw-ed.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/126123/crop61898e675bcdc.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/88308/tieinterceptor2%252070.jpg?f=community){kind=small}