Inleiding
In februari 2012 werd de eerste E-M5-systeemcamera van Olympus aangekondigd. Dat was nogal een omslagpunt, want tot dat moment was de 'Pen' nog het topmodel, los van de Olympus-spiegelreflexcamera's. Die werden niet lang daarna afgestoten en opgevolgd door de E-M1. De nieuwe serie verscheen onder de naam 'OM-D', met een doelbewuste link naar de befaamde analoge OM-camera's van het Japanse bedrijf. Vorig jaar werd ook de meer compacte OM-D E-M10 geïntroduceerd, waardoor het totaal aantal OM-D's nu op drie uitkomt. Het werd dus hoog tijd om de drie jaar oude E-M5 op te volgen en dat is deze week gebeurd.
/i/2000577986.jpeg?f=imagenormal)
In eerste instantie lijkt er niet veel te zijn veranderd aan de E-M5 II. Hij is nog steeds uitgerust met dezelfde 16-megapixelsensor, een magnesium body die bestand is tegen uiteenlopende temperaturen en weersomstandigheden, en vijfassige stabilisatie in de body. Toch is er meer gewijzigd dan je op het eerste gezicht zou denken. De body is flink gefinetuned, met een betere grip, meer knoppen, een betere evf en een minder hoge bobbel bovenop. De nieuwe E-M5 is nu standaard uitgerust met wifi, heeft een verbeterde videomodus, betere stabilisatie en een methode om foto's met een resolutie van 40 megapixels te maken.
Tijdens een speciaal persevenement in Praag konden we alvast een middag met de nieuwe camera aan de slag en in deze preview lees je onze eerste indrukken.
Body, stabilisatie en andere verbeteringen
In vergelijking met de oorspronkelijke E-M5 is de body op alle fronten aangepakt. De basis is nog dezelfde, maar de grip is een stukje groter geworden en de ietwat lompe flitsvoet torent nu wat minder hoog boven de body uit. Het aanraakgevoelige scherm kan niet alleen naar beneden en naar boven kantelen, maar is nu ook uitklapbaar naar de linkerkant. Daar kan hij alle kanten op draaien, zodat je altijd zicht houdt op wat je aan het fotograferen of filmen bent. De aan-uitschakelaar is verhuisd van rechtsonder aan de body naar links bovenaan, waardoor je hem nu met de linkerhand activeert.
/i/2000578406.jpeg?f=imagenormal)
De grote draaiwielen die de E-M5 zo kenmerkten, zijn er nog steeds, maar dan in iets kleinere vorm en nu boven en onder elkaar, in plaats van naast elkaar. Ook zijn er twee programmeerbare knoppen aan de bovenkant bijgekomen. En het programmawieltje is nu beveiligd tegen per ongeluk verdraaien.
De E-MII vergeleken met zijn voorganger
Stabilisatie
De E-M5 was de eerste camera ter wereld met vijfassige stabilisatie. De bewegende sensor compenseert kleine trillingen in alle richtingen: pitch, yaw, roll (z-as) en op de x- en y-as. Volgens Olympus is de stabilisatie in de nieuwe E-M5 II zelfs beter dan die in het topmodel, de E-M1. De stabilisatie zou nu sluitertijden uit de hand mogelijk maken die tot wel vijf stops langer kunnen zijn dan normaal. Uiteraard geldt dit alleen voor statische shots en niet voor een bewegend onderwerp, want die beweging wordt niet gecompenseerd. Stel dat je voor een foto van een stad bij nacht normaal gesproken een iso-waarde van 3200 zou moeten gebruiken, dan zou je dit nu naar beneden kunnen schroeven tot circa iso 100. Los van de lichtgevoeligheid geeft dit ook meer speelruimte voor het gebruik van een bepaalde sluitertijd of diafragmawaarde.
De stabilisatie is ook flink verbeterd voor videodoeleinden. Bij de eerste E-M5 kon de videomodus aanvankelijk niet altijd profiteren van de ingebouwde stabilisatie, bijvoorbeeld in combinatie met oude handmatige lenzen, al werd dat later via een firmware-update rechtgetrokken. Ook werd alleen 3-assige stabilisatie ondersteund. Bij de E-M5 II was video een belangrijk uitgangspunt en is IBIS nog meer verfijnd om bewegingen vloeiender te maken, mede dankzij 5-assige stabilisatie. Lopen en bewegen tijdens het filmen geeft een minder schokkerig resultaat. Aangezien er steeds meer gefilmd wordt met systeemcamera's vinden we dat een goede zet. In de praktijk merkten we ook daadwerkelijk dat de stabilisatie bij video z'n werk goed doet. Zelfs een ongeoefende filmer kan toch een redelijk stabiel beeld neerzetten.
Andere verbeteringen
De eerste E-M5 was al bestand tegen uiteenlopende weersomstandigheden, maar bij zijn opvolger is dat naar hetzelfde niveau gebracht als bij topmodel E-M1. Dat betekent dat hij nu ook bij -10 graden moet blijven functioneren. Verder is de burstsnelheid verhoogd van 9 naar 10 foto's per seconde, zonder continue autofocus en 5 bps mèt autofocus. De kortste sluitertijd is teruggebracht tot 1/16.000 seconde, dankzij het gebruik van een elektronische sluiter. Diezelfde elektronische sluiter wordt ook gebruikt om een volledig stille stand mogelijk te maken waarbij de camera helemaal geen geluid maakt.
Tegelijk met de E-M5 II werd een nieuwe lens geïntroduceerd: de 14-150mm f/4-5.6. Deze superzoom biedt omgerekend naar fullframe een beeldhoek van 28-300mm, met een equivalente lichtsterkte van f/8-11. Voor een superzoom met 10,7x optische zoom is hij opvallend compact. Tijdens onze testsessie hebben we deze lens helaas niet onder handen kunnen nemen.
De nieuwe Olympus 14-150mm f/4-5.6 superzoom
Veertigmegapixelmodus
Iets wat we nog niet eerder in een consumentencamera zagen, is de mogelijkheid om foto's met een hogere resolutie te maken dan de native resolutie van de sensor, uitgezonderd zoiets als panoramafoto's natuurlijk. De methode is even simpel als briljant en werd al eerder toegepast door Hasselblad, dat de techniek multi-shot doopte. Er wordt niet één foto gemaakt, maar een reeks van acht. Bij iedere opname wordt de sensor een halve pixel verplaatst, zodat andere pixels de beeldinformatie opvangen. Iedere pixel kan op die manier rood, groen en blauw vastleggen, terwijl dit normaal beperkt is tot een enkele kleur.
Voor het maken van de foto's moet je een speciale modus, High Res Shot genaamd, activeren. Door middel van de elektronische sluiter worden acht foto's achter elkaar gemaakt. Je hoort dus niets en hoeft zelf ook niets te doen. Je kunt een vertraging instellen, bijvoorbeeld een seconde, zodat het indrukken van de sluiter geen invloed kan hebben. Een statief is overigens een vereiste; uit de hand fotograferen in deze modus is geen optie. De opname is bovendien beperkt tot maximaal 8 seconden, oftewel een seconde per opname, en maximaal iso 1600.
In het geval van de Hasselblad H5D is diens 50-megapixelsensor in staat een 200-megapixelfoto te produceren. Bij Olympus levert dit concept een ruw bestand van 64 megapixel op, maar dat wordt teruggebracht tot 40 megapixel. Oversampling dus, ten gunste van de beeldkwaliteit. Op onze vraag waarom niet de volledige 64 megapixel-resolutie werd gebruikt, antwoordde Olympus dat hun eigen onderzoek heeft aangewezen dat het verschil tussen 40 en 64 megapixels amper zichtbaar is en dat het terugrekenen iets betere kwaliteit en een kleinere bestandsomvang oplevert. Overigens schijnt het mogelijk te zijn om in raw wel de volledige resolutie te benutten, al konden we dat tijdens onze test niet verifiëren. Voor een Micro Four Thirds-camera is 40 megapixel overigens een reusachtige resolutie.
Meer dan één foto maken volgens de multishot-methode leidt tot een hogere resolutie
Wanneer interessant?
De methode werkt alleen goed bij statische shots en niet bij een bewegend onderwerp. In het laatste geval is de foto per opname zo verschillend dat het resultaat niet is samen te voegen zonder dat er ghosting optreedt, zoals een rijdende auto die op verschillende plaatsen in de foto opduikt. In de praktijk is het dus nog maar de vraag hoeveel je eraan hebt. De enige echt nuttige toepassing die wij hebben bedacht is productfotografie en vergelijkbare stillevens, omdat je dan te maken hebt met een volledig statische omgeving. Landschappen en stadsgezichten zijn ook een theoretische optie, maar er is dan altijd kans op beweging en ghosting. Het is dus een interessante feature die Olympus toevoegt, maar de methode is in veel gevallen niet bruikbaar.
Stilleven met 40 megapixel-resolutie
Tijdens de persdag kregen we de kans om deze nieuwe feature in de praktijk uit te proberen, zij het in een speciaal daarvoor ingerichte ruimte met een stilleven. Hieronder zie je enkele resultaten, die je eventueel in de volledige resolutie kunt bekijken door een tweede keer op de foto te klikken.
Praktijkfoto's
Olympus had voor de perspresentatie in Praag een oude fabriek afgehuurd en daar verschillende sessies verzorgd, waaronder modelfotografie, een stilleven en het opnemen van een filmscène. Er was geen gelegenheid om de camera op eigen gelegenheid in de stad zelf uit te proberen. Wel bood de fabriek voldoende mogelijkheden voor praktijkfoto's. Daarbij moeten we wel opmerken dat sommige foto's, zoals die van de modellen, in gecontroleerde lichtomstandigheden zijn gemaakt en er met de juiste instellingen al snel goed uitzien. De compositie, mate van scherptediepte, scherpstelling en interactie met het model werd wel geheel aan de fotograaf overgelaten. Alle foto's zijn onbewerkt en opgeslagen in het jpeg-formaat.
Modelfoto's
Willekeurige foto's
Lightpainting
Een feature die de oorspronkelijke E-M5 ook al had is Live Time Long Exposure. Dit is een foto met een lange sluitertijd, waarbij je het beeld tijdens de opname opgebouwd ziet worden. Het is een ideale modus voor iets als light painting, vandaar dat Olympus een aantal demo's verzorgde die we konden vastleggen.
Voorlopige conclusie
/i/2000578346.jpeg?f=imagenormal)
Tijdens de middag dat we de Olympus OM-D E-M5 Mark II aan de tand konden voelen, zijn we onder de indruk geraakt van de camera. De oorspronkelijke E-M5 was al vrij veelzijdig, maar Olympus heeft de Mark II nog een stukje completer gemaakt.
Met de verbeterde stabilisatie, wifi en het draaibare scherm kun je in veel situaties prima uit de voeten met de camera. Hij stelt zeer vlot scherp, kan 5 tot 10 foto's per seconde maken en bevat een stille modus met een elektronische sluiter. Voor filmers is de camera ook een stuk interessanter geworden met de 24p stand, hogere bitrate en effectieve stabilisatie die in combinatie met iedere lens werkt. De adviesprijs is met 1099 euro hetzelfde gebleven
De 40-megapixel-modus is leuk, maar in de praktijk in veel situaties niet echt bruikbaar. Maar het is wel een slimme feature die gebruik maakt van de reeds aanwezige magnetische beeldstabilisatie van de body. De evf is duidelijk verbeterd en toont meer details, maar het viel ons op dat de cijfers en letters niet meegeschaald zijn en nogal kartelig ogen.
Een enkele middag is natuurlijk te kort om een definitief oordeel te vellen over de camera. Daarvoor willen we hem graag in ons testlab aan de tand voelen en praktijkfoto's maken in de echte buitenwereld. Wordt vervolgd dus.
:strip_exif()/i/2000578343.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000578344.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000578345.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000578325.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000578326.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000578327.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000578328.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000578329.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000578330.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000578331.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000578332.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000578333.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000578334.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000578335.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000578336.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000578337.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000578338.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000578339.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000578340.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000578341.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000578342.jpeg?f=imagegallery)
:fill(black)/i/2000578346.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2000577987.jpeg?f=thumbmedium)
/i/1292325093.png?f=fpa)
/i/1257716076.png?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/71414/images.jpg?f=community){kind=small}
/u/602366/crop6478e12ac629b.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/16764/jh-avatar.jpg?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/279088/crop609fca601663b.jpg?f=community){kind=small}
/u/427041/dog1.JPG?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/241987/artsen_.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/524717/crop600978fa67687_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/394623/crop6008b0531d9fb_cropped.jpeg?f=community){kind=small}