Olympus OM-D E-M5 Mark II Body Zilver

Ik heb de camera nu twee weken in gebruik, en heb hem als landschaps-/natuurfotograaf zeer uitgebreid kunnen testen, binnen én buiten.

Beeldkwaliteit
De beeldkwaliteit van deze camera is gewoon subliem, zeker voor het formaat van de sensor (half-kleinbeeld). Ik ben overgestapt van FF Nikon en heb daar geen seconde spijt van gehad. Natuurlijk is de kwaliteit (ruis) minder dan van een full frame DSLR, maar dat merk je eigenlijk alleen bij zeer hoge ISO-waarden. Voor fans van avond- en nachtfotografie is deze camera dus misschien minder geschikt (maar de geweldige beeldstabilisatie maakt hoge ISO's weer minder noodzakelijk). Ook dat hangt echter af van waar je de bestanden voor gebruikt. Voor projectie op een beamer of vertonen op websites of social media levert de camera ook bij hoge ISO prima kwaliteit. Voor afdrukken op groter formaat is het een ander verhaal. Ik druk de beelden met mijn eigen Epson printer op A2-formaat af, en dat levert schitterende, detailrijke prints tot zeker 1600 ISO. De afdrukken van bestanden op <400 ISO zijn meer dan subliem, en doen écht niet onder voor die van een FF camera. Pixel peepers vinden altijd wel kritiekpunten, maar die behoren tot de weinigen die beelden de hele tijd op 100% vergelijken. In de praktijk is dat niet zo relevant.
In vergelijking met het vorige model, de Mark I, is er niet of nauwelijks verschil in beeldkwaliteit; de sensor is immers hetzelfde. De Mark II heeft natuurlijk nog de 40 MP (en in RAW 63 MP!) High Resolution modus voor stilstaande onderwerpen, en die geeft duidelijk meer details en maakt veel grotere vergrotingen mogelijk. Leuk voor wie daarop kickt, maar ik vind al die aandacht daarvoor persoonlijk overdreven. Nóg meer detail maakt foto's echt niet mooier/beter, en er zijn niet zoveel mensen die regelmatig afdrukken van meer dan 1,5 m (laten) maken.

Mogelijkheden
In principe biedt deze camera alle mogelijkheden die de meest kritische fotograaf zich wensen kan, misschien op fasedetectie AF na. Voor het volgen van snel bewegende onderwerpen (dieren, sport) kun je beter een OM-D E-M1 kopen, of een ander model camera dat daarin uitblinkt. Als landschaps- en macrofotograaf heb ik aan snelle AF niet zo'n boodschap. De AF is supersnel vergeleken met mijn Nikon D700, en zeer accuraat. Qua belichting zit alles erop wat erop moet zitten, incl. bracketing, HDR en manipulatie van de tooncurve. Top-mogelijkheden op Olympus camera's zijn Live Bulb, Live Time en Live Comp, die je in staat stellen opnamen met lange tijden op je scherm tijdens de opname te zien ontwikkelen. Je ziet het beeld tijdens de belichting langzaam (met instelbare intervallen) lichter worden, en als de belichting naar wens is kun je de sluiter weer dicht doen. Bij Live Comp wordt er zelfs voor gezorgd dat de belichting korter is voor lichte delen van het beeld, en alleen langer voor de donkere delen. Zo ontstaat er vanzelf een uitgewogen belichting van opnamen van de nachtelijke (sterre)hemel met een door kunstlicht verlichte voorgrond. Alleen de nieuwe Olympus-camera’s (E-M1 en deze E-M5 MkII) hebben deze mogelijkheid. Super!
Ook de WiFi is nieuw op de E-M5 Mk II, en werkt prima voor bediening op afstand via de App en het oversturen van foto's.
De nieuwe beeldstabilisatie (IBIS) van de Mk II is nóg beter dan die op de Mk I (en ook dan de E-M1 trouwens). Het lukte mij om met tele-objectieven als de 75mm f/1.8 en 40-150mm f/2.8 uit de hand scherpe opnamen te maken met 1/6 seconde. Dat is bijna niet te geloven, maar het is echt zo. Met kortere brandpunten zijn nóg langere tijden uit de hand mogelijk, tot zelfs een volle seconde, zeker wanneer je een vast hand hebt of steunt op/tegen een hekje of boom o.i.d.

Gebruiksgemak
Er bestaan veel verschillende meningen over het gebruiksgemak van een Olympus camera. Door de vele mogelijkheden en hoe mate van instelbaarheid is het menu inderdaad nogal omvangrijk en voor sommigen misschien te gecompliceerd. Er zitten echter zóveel naar eigen wens in te stellen functieknoppen op de body (en zelfs op sommige lenzen) dat je daarna zelden of nooit meer het menu in hoeft. De belangrijkste functies (diafragma, sluitertijd, ISO, witbalans en +/– correctie) zijn allemaal met de twee draaiknoppen bovenop in combinatie met de tweewegschakelaar achterop in te stellen, en dat werkt prima. De rode videoknop bovenop heeft van mij de functie Manual Focus gekregen en zo is de camera helemaal te programmeren. Voor de gevorderde fotograaf (en daar is deze camera voor bedoeld) is dat ideaal. De beginner kan echter met de iAuto-stand ook heel eenvoudig fotograferen, maar dat zou betekenen dat je alle mogelijkheden niet gebruikt. Voor zulke fotografen heeft Olympus voldoende andere, simpeler modellen, zoals de OM-D E-M10 en de PEN E-PL7.
Laten we zeggen dat er door de vele mogelijkheden van de camera ook veel in te stellen valt, maar Olympus heeft dat uitstekend opgelost. Na een korte inwerkperiode heb je een volledig op je wensen afgestemde, en zonder je oog van de zoeker te halen te bedienen, camera. Voor de belangrijkste zaken is er overigens met één druk op de OK-knop achterop het SuperMenu op te roepen, waarmee je snel bijna alle denkbare instellingen kunt veranderen.

Vormgeving
De camera ligt prettig in de hand, maar ik kan me voorstellen dat mensen met zeer grote handen meer grip willen. Daarvoor zou je een van de accessoire-grips kunnen kopen. Mede vanwege de HR-optie – waarbij een statief noodzakelijk is – heeft Olympus een L-bracket met extra grip uitgebracht (ECG-2) die wat meer grip levert en waarmee je de camera in horizontale en vertikale stand op een Arca-type statiefkop kunt monteren. Zo’n L-bracket heb ik nu voor mijn E-M5 MkI, van Really Right Stuff, en is ideaal voor de landschaps- en macrofotograaf. Jammer dat die niet past op de MkII, want de ECG-2 kost toch weer 150 euro extra…
Een van de fijnste aanpassingen op de MkII ten opzichte van de MkI is de betere uitvoering en plaatsing van de knoppen. Het blijft allemaal wat klein t.o.v. een grote DSLR body, maar dar krijg je een veel compactere en lichtere camera voor terug. Kwestie van persoonlijke voorkeur. Ik ga voor klein, licht een draagbaar, want dat is een stuk prettiger bij lange foto-tochten door de natuur. Ik mis mijn 18 kilo zware rugzak met Nikon-spullen echt niet!!
Hoewel de drukknoppen klein zijn, klikken ze wel duidelijker in dan op de MkI, en ze zitten op prettiger plaatsen, net als de grotere en duidelijker schakelende Aan/Uit-knop. Een grote verbetering, die voor mij de upgrade van MkI naar MkII wel waard maakt.
Een andere verbetering is de grotere zoeker met hogere resolutie, dezelfde als die van de E-M1. Ook die maakt het waard om te upgraden, want het vergroot het plezier van werken duidelijk.
Het scherm (met hoe resolutie en brede kijkhoek) is nu naar links uitklapbaar. Niet iedereen vindt dat prettig, maar ik wel. Met name vanaf statief werken is nu makkelijker, vooral bij vertikale opnamen. Ook vertikale opnamen vanaf een laag standpunt gaan beter met dit scherm, want daarbij had je aan het vorige type niets. Voor mij dus een duidelijke verbetering.

Degelijkheid
De body is een stuk mooier en degelijker uitgevoerd dan zijn voorganger. De draaiknoppen draaien prettiger, de drukknoppen klikken beter, en – belangrijker – alles is afgedicht tegen stof en vocht. Ik hoef me als natuurfotograaf dus niet druk te maken om een buitje, dichte mist, condens, vorst of stof, lava of zand. Had ik met mijn D700 ontzettend veel last van stof op de sensor, dat probleem lijkt verleden tijd op deze Olympus (en mijn MkI ook trouwens). Kennelijk zorgt het systeem van de IBIS ook voor een effectieve(re) verwijdering van stofjes. Ook op het zeer stoffige IJsland had ik met mijn MkI nooit last van sensorvlekken, en dat was tijdens eerdere trips met mijn Nikon wel anders…

Conclusie
Dit is een dijk van een camera, waarmee de gevorderde (maar ook beginnende) fotograaf topkwaliteit foto’s kan maken. De compactheid, het lage gewicht en de goede handligging, bediening, stof- en weerbestendigheid maken dit een ideale camera voor de natuurfotograaf die veel wandelt door natuurgebieden en niet teveel mee wil sjouwen. De snelheid van de AF en de zeer goede beeldstabilisatie maken het echter ook een topper voor straatfotografie bij available light. Deze camera’s zijn daarbij een stuk minder opvallend dan grote DSLR’s, en dat geldt ook voor veel objectieven. Met de brede keuze uit top-objectieven (primes én zooms) van Olympus, Panasonic (Leica) en Voigtländer hoeft geen enkele fotograaf zich zorgen te maken, met uitzondering van een tilt-shiftobjectief dan. Ik gebruik daarvoor nog steeds mijn Nikkor PC-E 85mm op een adapter, en dat werkt uitstekend, hoewel de beeldhoek wel wat krap wordt. Al mijn objectieven tekenen zeer scherp en contrastrijk, ook bij volle opening. Ondanks wat vaak beweerd wordt geven ze voldoende mogelijkheid voor creatieve opnamen met een zeer fraaie bokeh, zoals de Panaleica 25mm f/1.4, de 75mm f/1.8 en de 40-150mm f/2.8 PRO. Check bijgande beelden en mijn website maar: http://www.oostermeijerphotography.nl/