Begin juni begon de grote stroom van onthullingen over de aftapactiviteiten van de Amerikaanse inlichtingendienst NSA en zijn Britse zusje GCHQ. De NSA blijkt 'directe toegang' te hebben tot servers van grote technologiebedrijven, tapt enorme hoeveelheden data af om daar vervolgens in te zoeken en plaatst backdoors in encryptie-algoritmen - en dan weten we ongetwijfeld nog lang niet alles.
In Nederland wordt er schande van gesproken, ook door politici. "We moeten voorkomen dat data gericht en ongericht wordt verzameld door datastofzuigers", zei PvdA-Kamerlid Jeroen Recourt afgelopen woensdag nog in de Tweede Kamer. Zijn VVD-collega Klaas Dijkhoff zei in hetzelfde Kamerdebat dat de overheid 'terughoudend' moet omgaan met spionageprogramma's. "De vraag moet niet zijn wat je te verbergen hebt", aldus Dijkhoff. In plaats daarvan zou de vraag volgens hem moeten zijn hoeveel de overheid zou moeten willen weten.
Het is opvallend dat Kamerleden om het hardst roepen om de praktijken van de NSA en de GCHQ te veroordelen, terwijl nauwelijks wordt gesproken over de vergaande, concrete plannen die Nederland lijkt te hebben om, net als de NSA, internetverkeer te onderscheppen, te verzamelen en vervolgens gericht te doorzoeken. De overheid heeft dat niet als zodanig aangekondigd, maar wanneer verschillende overwegingen en plannen bij elkaar worden gepakt, wordt duidelijk welke kant Nederland op wil: de kant van meer surveillance. De komende pagina's leggen we uit wat we nu weten - en wat nog niet.
Hoofdkantoor van de AIVD in Zoetermeer. (Bron: Wikipedia.)
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met De Volkskrant.
