Door Marc Rademaker

Redacteur

MSI GX60: gamelaptop met een twist

21-01-2013 • 08:35

86

Multipage-opmaak

Inleiding: binnen de familie

Inleiding: binnen de familie

De hardware van de GX60 is binnen de familie getrouwd. Dat wil zeggen, de cpu en gpu zijn beide afkomstig van AMD. Het voordeel daarvan is een relatief lage prijs. De GX60 kost op het moment van schrijven net geen 1200 euro en is daarmee de goedkoopste laptop met een HD 7970M. Voor dat geld koop je maximaal een GTX 670M van Nvidia, die dan wel voorzien is van een cpu van Intel. De vraag is natuurlijk of de razendsnelle HD 7970M niet gehinderd wordt door de langzamere cpu van AMD.

Vergis je overigens niet: de HD 7660G, die in de A10-4600M is geïntegreerd, kan niet samenwerken met de HD 7970M. Wel kan er naadloos geschakeld worden tussen beide gpu's om zo het energieverbruik binnen de perken te houden. Dat gebeurt via de Enduro-technologie. De vraag is natuurlijk of het nut heeft om een dergelijke snelle, geïntegreerde gpu te combineren met de snelste mobiele gpu die er is. Een van de voordelen kan natuurlijk zijn dat de HD 7660G minder verbruikt en er zonder stopcontact langer gegamed kan worden dan met de HD 7970M.

Om de GX60 in perspectief te plaatsen, moesten we een andere laptop met een HD 7970M meenemen als vergelijkingsmateriaal. X Notebooks voorzag ons dan ook van de Destiny IV, waarin een Core i7 3630QM de HD 7970M bijstaat. XNB Destiny IV vs MSI GX60

De GX60 nader bekeken

De GX60 heeft voor een groot deel hetzelfde chassis als de duurdere varianten, maar MSI heeft bij het ontwerpen van de GX60 wel zijn best gedaan hem zo goedkoop mogelijk te maken, voor een gamelaptop uiteraard. De laptop is grotendeels uit plastic opgetrokken, maar de palmrest is bijvoorbeeld van aluminium gemaakt. Boven het toetsenbord zitten nog enkele aanraakgevoelige toetsen, zoals een programmeerbare toets of een toets waarmee de fan op 100 procent gezet kan worden, zodat de laptop sneller of beter afgekoeld wordt.

MSI GX60 review MSI GX60 review

Een sterk punt van de laptop is het toetsenbord van Steelseries. In tegenstelling tot wat bij MSI's duurdere gamelaptops het geval is, heeft dit toetsenbord geen led-verlichting, maar het tikt wel vrij goed, met een normale hoeveelheid travel en genoeg feedback. Verschillende toetsaanslagen tegelijk vormen ook geen enkel probleem. Het touchpad is aan de kleine kant, met daaronder een fysieke linker- en rechtermuisknop, die eenvoudig, maar niet te snel ingedrukt kunnen worden.

MSI GX60 review MSI GX60 review MSI GX60 review MSI GX60 review

De speakers zijn afkomstig van THX in plaats van Dynaudio. Het gaat nog steeds om een 2.1-set-up, waaruit een redelijk, maar geen denderend geluid komt. Een goede headset of extern setje speakers blijft wat ons betreft aan te raden. Enkele andere features die ontbreken, zijn Turbo Drive Engine, waarmee normaliter de gpu overgeklokt kan worden, en Audio Boost. Vooral dat laatste is geen echt gemis wat ons betreft, aangezien wij niet geloven in het nut van vergulde audio-in- en uitgangen.

De harde waren

Het draait natuurlijk om het innerlijk van de laptop en dat is op het eerste gezicht dik in orde. AMD's HD 7970M is de uitblinker, het is de snelste videokaart voor laptops die AMD in het assortiment heeft. Deze chip is uitgerust met 1280 streamprocessors, net zoals de chip die AMD voor de HD 7870 voor desktops gebruikt. De kloksnelheid staat op 850MHz ingesteld, terwijl de HD 7870 voor desktops op 1000MHz tikt. De HD 7970M zal dan ook iets langzamer zijn dan de HD 7870 voor desktops. De chip beschikt verder over 2GB gddr5-geheugen, met een kloksnelheid van 4800MHz.

De cpu is ook de snelste die AMD te bieden heeft voor laptops. We hebben het over de A10-4600M, een apu met vier cpu-kernen en een gpu: de HD 7660G. Vergeleken met overeenkomstig geprijsde Intel-cpu's in laptops, is het cpu-gedeelte aanzienlijk langzamer. De gpu, de HD 7660G, is echter een stuk sneller dan Intels HD 2500 of HD 4000. Aangezien de GX60 over een krachtige videokaart beschikt, lijkt de HD 7660G overbodig, maar de chip kan bijvoorbeeld wel gebruikt worden om onderweg te gamen, zonder dat de accu na een potje Fifa leeg is.

De overige hardware is weinig indrukwekkend. Zo is er 8GB geheugen aanwezig, niet meer dan normaal, maar wel meer dan genoeg. Verder zit er een 750GB-hdd in de laptop, zonder ssd of caching-ssd. Gezien de overige hardware vinden wij het ontbreken van een ssd een gemis, maar daar staat tegenover dat een ssd ook een redelijke meerprijs zou opleveren, zonder extra prestaties bij spellen.

XNB Destiny IV15

De Destiny IV zoals XNotebooks die aanleverde, was voorzien van een redelijk high-end configuratie, maar de laptop kan naar wens van hardware worden voorzien. Wij wilden vooral een high-end Intel-cpu afzetten tegen de A10-4600M, maar het is mogelijk om de Destiny van een goedkopere cpu te voorzien. Desondanks kan de Destiny uitgerust worden met de door ons geteste Core i7 3630QM, 8GB geheugen, een 750GB-hdd en een HD 7970M, waardoor de laptop wat hardware betreft vergelijkbaar is met de GX60, maar dan wel voor 100 euro meer dan de goedkoopste GX60.

XNB Destiny IV review XNB Destiny IV review XNB Destiny IV review

De Destiny IV verschilt echter op meer punten. Zo is het chassis lang niet zo 'flashy' als dat van de GX60; speciale aanraakgevoelige knoppen ontbreken en de aan-uitknop is minder prominent aanwezig. De laptop kan dan ook als no-nonsense worden bestempeld, maar dan op een goede manier. De laptop voelt overal degelijk aan en hoewel het geen kleine laptop is, voelt de Destiny minder log aan dan de GX60. Die weegt dan ook 3,1kg, terwijl de GX60 rond de 3,4kg weegt. Het scherm heeft een matte afwerking, net zoals de GX60, maar de bezels zijn een stuk minder dik.

XNB Destiny IV review XNB Destiny IV review XNB Destiny IV review

De Destiny heeft nog wel een goede troef in handen; het verlichte toetsenbord. De led-verlichting is blauw maar de kleur kan naar believen aangepast worden. Gamers die tot in de nachtelijke uurtjes gamen, zullen de toetsen met gemak kunnen vinden. Het touchpad voelt verder ook goed aan en kan overweg met een aantal multitouch-bewegingen die goed van pas komen in Windows 8.

Schermen met prestaties

Schermen krijgen nooit veel prioriteit bij gamelaptops. De natuurgetrouwheid van de kleuren en de kijkhoeken van het scherm zijn dan ook zelden optimaal. Kleuren moeten wat ons betreft wel goed weergegeven worden, maar de kijkhoeken vinden we iets minder belangrijk. Gelukkig zijn beide laptops wel voorzien van een mat scherm, wat reflecties tegengaat.

Schermhelderheid
SysteemnaamIn nits, hoger is beter
Apple MacBook Pro Retina 13
*******
337
Samsung Chronos 17
******
310
XNB Destiny IV15
******
286
Lenovo U310
****
208
MSI GX60
***
129

De helderheid is vooral belangrijk als er wordt gegamed terwijl er veel zonlicht op het scherm valt. De GX60 laat een bedroevend lage waarde noteren, zo laag dat we regelmatig de helderheid probeerden te verhogen omdat het beeld niet goed zichtbaar was.

De lage maximale helderheid heeft ook invloed op de andere schermmetingen, maar ook op de accutests.

Zwartwaarde (180nits)
SysteemnaamIn nits, lager is beter
MSI GX60
**
0,18780
Apple MacBook Pro Retina 13
***
0,24000
Samsung Chronos 17
****
0,29000
XNB Destiny IV15
****
0,33130
Lenovo U310
*******
0,55000

De GX60 laat een goede zwartwaarde noteren, maar de helderheid van 180 nits waarbij we dit normaliter meten, kon niet gebruikt worden, omdat 129 nits het maximum is. Dat is dan ook de reden dat de zwartwaarde zo laag is. De Destiny laat ook een redelijke zwartwaarde noteren, die niet uitstekend is, maar het kan wel degelijk slechter.

Kijkhoeken:

XNB Destiny IV kijkhoek XNB Destiny IV kijkhoek XNB Destiny IV kijkhoek XNB Destiny IV kijkhoek
XNB IV Destiny kijkhoek XNB IV Destiny kijkhoek

De horizontale kijkhoeken van de Destiny IV zijn vrij goed, maar de verticale kijkhoeken zijn wel vrij slecht, aangezien het contrast gigantisch toe of afneemt.

MSI GX 60 Kijkhoek 1 MSI GX 60 Kijkhoek 2 MSI GX 60 Kijkhoek 3 MSI GX 60 Kijkhoek 4
MSI GX 60 Kijkhoek 5 MSI GX 60 Kijkhoek 6

Ook bij de GX60 zien we redelijke horizontale kijkhoeken, die slechts marginaal onderdoen voor die van de Destiny. De verticale kijkhoeken zijn daartengen niet om over naar huis te schrijven.

Kleurechtheid

We hebben met onze X-Rite i1 Pro Display-colorimeter gekeken hoe goed kleuren gereproduceerd worden. Bij de Gamut-meting wordt gekeken hoe dicht de Rec. 709-standaard voor hdtv's benaderd wordt. Idealiter valt elk gekleurd rondje precies binnen het corresponderende vierkante vakje.

MSI GX60 review XNB Destiny IV15 review

De GX60 laat een flinke afwijking van de kleurtemperatuur zien. Groen wordt goed weergegeven, en rood en geel zijn nog acceptabel, terwijl blauw, magenta en vooral cyaan niet goed worden weergegeven. Bij de Destiny is de weergave van groen prima, terwijl blauw, geel en rood acceptabel zijn. Magenta wijkt al iets meer af en van cyaan klopt helemaal niets. Dat komt doordat de kleurtemperatuur ook hier verre van ideaal is.

MSI GX60 review XNB Destiny IV15 review

In de rgb-grafieken zien we dat beide laptops veel te veel blauw laten zien, terwijl groen en rood zijn ondervertegenwoordigd. Witte pagina's krijgen hierdoor een blauwige waas.

Accuduur en 3DMark

Hoewel gaminglaptops niet veel onderweg gebruikt worden, is het toch handig om te weten of het nut heeft om de laptop open te klappen in de trein of dat de accu na het starten van Windows al halfleeg is. Zoals gebruikelijk draaiden we twee accutests, een waarin wordt gebrowset en een waarin een video wordt bekeken. Ter uitbreiding kijken we ook nog hoe lang de laptops meegaan als er wordt gegamed.

Video kijken gaat zowel de GX60 als de Destiny goed af. Het moet mogelijk zijn om twee niet al te lange films te bekijken, maar de LotR-trilogie zit er helaas niet in.

Als er wordt gebrowset lopen de accu's iets sneller leeg, maar met ruwweg twee en een half uur kunnen de laptops wel degelijk even onderweg gebruikt worden.

Accuduur - gamen - 180cd/m²
SysteemnaamTijd in minuten, hoger is beter
MSI GX60
*******
86,00
XNB Destiny IV15
***
38,00

Als er gegamed wordt, gaan de laptops minder lang mee, maar de GX60 weet het desondanks nog vrij lang vol te houden. Lang genoeg om verschillende Fifa-potjes te spelen. Met de Destiny kunnen er maximaal twee potjes gespeeld worden, niet echt genoeg voor een wat langere reis.

3DMark 11

3DMark 11 - GPU
SysteemnaamIn punten, hoger is beter
XNB Destiny IV15
*******
6386,00
MSI GX60
******
5582,00

We vermelden hier alleen de gpu-score, die eigenlijk alleen wordt bepaald door de videokaart. We zien echter dat de GX60 aanzienlijk minder scoort dan de Destiny, hoewel beide laptops dezelfde gpu aan boord hebben.

3DMark 11 - Physics
SysteemnaamIn punten, hoger is beter
XNB Destiny IV15
*******
6080,00
MSI GX60
***
2560,00

De physics-score wordt bepaald door de cpu en het mag duidelijk zijn dat de cpu in de Destiny stukken sneller is dan die in de GX60.

Processor-benchmarks

Hoewel de GX60 een gaminglaptop is, zullen er zo nu en dan ook andere programma's op gedraaid worden. We vergeleken de A10 4600 met enkele andere cpu's van Intel, zowel dual- als quadcores van de Sandy Bridge- en Ivy Bridge-generatie. Zo is de Core i5 2430M een dualcore met een tdp van 35W, terwijl de Core i5 3317U een dualcore is met een tdp van 17W.

De singlethreaded prestaties van de GX60 zijn grof gezegd bedroevened. Intels low voltage-cpu's scoren al snel 25 procent beter, terwijl Intels snellere mobiele cpu's ongeveer anderhalf keer zo snel zijn.

Kijken we naar de multithreaded-prestaties, dan valt pas echt op hoe groot het gat is tussen de 4600M en een snelle Intel-quadcore. De A10 kan Intels dualcores van de vorige generatie amper bijhouden, laat staan de 3630QM.

In Handbrake zien we vervolgens wat de langzamere cpu nou precies betekent voor alledaagse taken. Het converteren van een filmpje zal met de GX60 twee tot drie keer zo lang duren als met een snelle Intel-processor.

In Photoshop kan de A10 nog redelijk meekomen met een aantal Intel-cpu's, maar de quadcores zijn ruwweg twee keer zo snel.

Kijken we naar de aangepaste Photoshop-benchmark, die meer van deze tijd is, dan is de Core i7 3630QM drie keer zo snel als de A10 4600-cpu. Dat komt doordat de quadcore nu echt alle cores goed aan het werk kan zetten en dus op die manier efficiënter te werk kan gaan.

Ook in Lightroom komen quadcores goed uit de verf en is het verschil met de A10 4600 schrijnend.

Intel-cpu vs AMD-cpu in Battlefield 3

Om de GX60-laptop goed op waarde te kunnen schatten, moesten we er een laptop tegenover zetten met dezelfde gpu, maar een andere cpu. XNB Notebooks voorzag ons dan ook van een exemplaar met een Intel Core i7 3630QM. Daarbovenop pasten we onze benchmark-routine aan. Zo werden alle spellen op 1280x720 en 1920x1080 pixels getest, en per resolutie werden de instellingen op z'n hoogst en op medium gezet. We trappen af met Battlefield, het zwaarste spel in de huidige testsuite.

Battlefield 3 - 1280x720 - Med
SysteemnaamMinimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter
XNB Destiny IV15
*****
+
**
44,3 / 56,7
MSI GX60
***
+
*
26,3 / 35,7

We zien meteen dat de XNB-laptop ruim anderhalf keer zo snel is als de GX60. Nu is 1280x720 pixels met medium-settings wel een scenario waarmee de gpu het niet per se heel zwaar heeft, maar met de GX60 stottert Battlefield 3 net te veel, terwijl het prima wegspeelt op de XNB.

Battlefield 3 - 1280x720 - Ultra
SysteemnaamMinimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter
XNB Destiny IV15
*****
+
***
35,5 / 53,5
MSI GX60
***
+
**
24,3 / 34,5

Met de instelling op Ultra worden onze vermoedens bevestigd. De GX60 gaat er in framerates nauwelijks op achteruit en dat betekent eigenlijk maar een ding: de cpu zit aan zijn maximum.

Battlefield 3 - 1920x1080 - Med
SysteemnaamMinimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter
XNB Destiny IV15
*****
+
**
37,4 / 52,8
MSI GX60
***
+
*
24,8 / 34,6

Op 1920x1080 beeldpunten laat de GX60 hetzelfde aantal frames per seconde noteren. De gpu kan dus niet zijn volledige kracht tonen, omdat de cpu de limiterende factor is. De XNB-laptop heeft hier geen last van.

Battlefield 3 - 1920x1080 - Ultra
SysteemnaamMinimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter
XNB Destiny IV15
******
+
*
34,4 / 40,4
MSI GX60
****
+
**
22,1 / 31,4

Pas op 1920x1080 pixels met Ultra-settings boet de GX60 iets aan prestaties in. Bij de Destiny IV15 neemt het aantal fps ook af, maar de minima blijven nog steeds keurig netjes boven de 30fps.

Sleeping Dogs

Sleeping Dogs is minder zwaar dan Battlefield 3, dus wie weet komt de GX60 hier beter voor de dag. Ook hier testen we eerst met de settings op medium en vervolgens op voluit.

Sleeping Dogs - 1280x720 - Med
SysteemnaamMinimum / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter
XNB Destiny IV15
****
+
***
44,1 / 73,8
MSI GX60
**
+
*
22,8 / 34,8

Sleeping Dogs op een HD-resolutie met medium-settings is al te veel voor de GX60.

Sleeping Dogs - 1280x720 - Extreme
SysteemnaamMinimum / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter
XNB Destiny IV15
****
+
***
36,9 / 63,5
MSI GX60
**
+
*
22,1 / 33,5

Het verhogen van de instellingen heeft geen invloed op de GX60; de gpu kan het allemaal prima aan, maar de cpu laat het afweten.

Sleeping Dogs - 1920x1080 - Med
SysteemnaamMinimum / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter
XNB Destiny IV15
****
+
***
36,0 / 63,5
MSI GX60
**
+
*
20,9 / 32,9

Ook het verhogen van de resolutie heeft nauwelijks invloed.

Sleeping Dogs - 1920x1080 - Extreme
SysteemnaamMinimum / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter
XNB Destiny IV15
****
+
***
33,9 / 52,3
MSI GX60
**
+
**
18,6 / 31,4

Pas op de hoogste resolutie, met de hoogste instellingen levert de GX60 iets in, en dan eigenlijk alleen de minima.

DiRT: Showdown

DiRT Showdown is het lichtste spel in onze testsuite en is dan ook bij uitstek geschikt om een eventuele cpu-bottleneck aan te tonen. Immers, hoe meer fps er worden gegenereerd, hoe eerder de cpu een limiterende factor zal zijn.

DiRT: Showdown - 1280x720 - Med - 0xAA
SysteemnaamMinimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter
XNB Destiny IV15
*****
+
**
80,5 / 105,4
MSI GX60
**
+
*
33,2 / 46,0

De IV15 is maar liefst ruim twee keer zo snel. We durven nu wel te zeggen dat de A10 4600-processor niet geschikt is om gecombineerd te worden met het grafische geweld van een HD 7970M.

DiRT: Showdown - 1280x720 - Ultra - 4xAA
SysteemnaamMinimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter
XNB Destiny IV15
*****
+
**
60,8 / 86,4
MSI GX60
**
+
*
31,3 / 43,4

Ook met de verhoogde instellingen is de Destiny ongeveer twee keer zo snel als de GX60.

DiRT: Showdown - 1920x1080 - Med - 0xAA
SysteemnaamMinimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter
XNB Destiny IV15
*****
+
***
65,7 / 99,0
MSI GX60
**
+
*
33,8 / 46,0

Het moet gezegd worden, DiRT is vrij goed speelbaar met de GX60, maar met de Destiny kunnen de settings wel hoger gezet worden, zoals we zo meteen zullen zien.

DiRT: Showdown - 1920x1080 - Ultra - 4xAA
SysteemnaamMinimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter
XNB Destiny IV15
*****
+
**
58,7 / 77,9
MSI GX60
***
+
*
31,4 / 43,9

Op 1920x1080 beeldpunten, met de settings up Ultra, gaat de GX60 naar de magische grens van 30fps, terwijl de Destiny nog steeds rond de 60fps behaalt.

Metro 2033

Metro 2033 begint inmiddels oud te worden, maar vormt nog steeds een redelijke uitdaging voor videokaarten.

Metro 2033 - 1280x720 - Med
SysteemnaamMinimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter
XNB Destiny IV15
*****
+
***
71,0 / 106,2
MSI GX60
*
+
**
21,2 / 43,8

Metro 2033 lijkt zwaarder op de cpu te leunen dan de voorgaande spellen, zo veel zelfs dat de Core i7-cpu in de Destiny ruim drie keer zo veel frames per seconde kan leveren op het moment dat de benchmark het zwaarst is.

Metro 2033 - 1280x720 - High
SysteemnaamMinimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter
XNB Destiny IV15
*****
+
**
44,0 / 61,9
MSI GX60
**
+
**
19,3 / 37,5

Ook met de instelling flink opgeschroefd, haalt de GX60 nog niet de helft van het aantal fps van de Destiny.

Metro 2033 - 1920x1080 - Med
SysteemnaamMinimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter
XNB Destiny IV15
****
+
***
48,6 / 77,1
MSI GX60
*
+
**
17,2 / 37,5

De minima blijven verder dalen, waardoor de GX60 het nog slechter doet ten opzichte van de XNB-laptop.

Metro 2033 - 1920x1080 - High
SysteemnaamMinimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter
XNB Destiny IV15
*****
+
**
26,5 / 35,4
MSI GX60
****
+
**
19,0 / 27,2

Met de allerhoogste instellingen valt het gebrek aan cpu-kracht niet zo heel erg op bij de GX60, hoewel de Destiny nog steeds ruimschoots sneller is.

Videobeelden van de benchmarks

Cijfertjes zijn tot daaraan toe, we wilden ook met beelden illustreren wat het verschil is tussen de beide laptops. We namen daarvoor de benchmark van Sleeping Dogs en Metro 2033 op, en monteerden deze tot twee losse filmpjes. Nu is het moeilijk om in beeld het verschil te zien tussen twee laptops die beide meer dan 30fps behalen, maar op het moment dat er een onder de 30fps duikt, is dat meteen zichtbaar. Nog erger is het als er zelf wordt gespeeld. In shooters is het funest voor het richten als het aantal fps onder de 30 komt, maar hetzelfde geldt voor een racegames; het insturen van een flauwe bocht kan dan resulteren in een veel te scherpe stuurbeweging.

Alternatieven


OnbekendLaptops Medion Erazer X6821
Medion Erazer X6821

De Medion Erazer doet niet onder in prijs voor de GX60, maar heeft wel de minder snelle GTX 670M aan boord. Daar staat een veel snellere cpu tegenover, waardoor de Erazer over het geheel genomen toch sneller zal zijn dan de GX60. Het chassis is verder afkomstig van MSI, dus ook daarin lijkt de Erazer X6821 veel op de GX60. Als pluspunt beschikt de laptop nog over een ssd, waarop behalve het besturingssysteem ook enkele spellen kunnen staan.

4 van 5 sterren
OnbekendLaptops Medion Erazer X7821
Medion Erazer X7821 LAPTOP

Het andere, veel duurdere alternatief is de Medion Erazer X7821, met als grote verkoopargument de GTX 680M, die vergelijkbare prestaties levert als de HD 7970M, tegen een lager stroomverbruik. Voor het bedrag van 1700 euro krijg je er nog een 128GB-ssd bij, naast de 750GB-hdd. Ook is standaard 8GB geheugen aanwezig. Samen met de Intel Core i7 3630QM zou de GTX 680M prestaties moeten leveren die vergelijkbaar zijn met die van de door ons geteste XNB Destiny-laptop.

€ 0,-Actuele totaalprijs:

De Erazer-laptops zijn een mogelijkheid, maar of het goede alternatieven zijn, durven we niet te zeggen. De XNB-laptops kunnen immers al voor rond de 1250 euro met HD 7970M of GTX 675MX en Core i7 3630QM uitgerust worden. De GTX 675MX is overigens minder snel dan de HD 7970M, maar kan zonder meer als high-end mobiele grafische kaart bestempeld worden. Dan ontbreekt de ssd overigens wel, maar een 120GB-exemplaar kost tegenwoordig geen 100 euro meer.

Conclusie

Het leek ons zo'n goed idee; het combineren van een high-end gpu met een relatief goedkope cpu. We zien namelijk regelmatig dat de cpu van veel minder belang is in spellen dan de gpu, zoals in Medal of Honor: Warfighter, Far Cry 3 of Call of Duty: Black Ops II. MSI ging met de A10-4600M echter net iets te ver in die gedachte. De cpu bleek in elk spel als een blok aan het been van de gpu te hangen. Dezelfde gpu in de XNB Destiny IV wist regelmatig twee tot drie keer zo veel fps te behalen.

Nu is de Core i7 3630QM ook wel een stuk duurder. Die investering is echter wel degelijk gerechtigvaardigd, omdat de HD 7970M anders niet goed uit de verf kan komen. Misschien is een minder dure processor van Intel overigens ook voldoende, maar een A10-4600M is dat in ieder geval niet. Niet alleen laten de prestaties van de GX60 te wensen over, we zijn ook niet bijzonder te spreken over de laptop zelf. Het chassis voelt erg als plastic en dus goedkoop aan, vooral als we dit vergelijken met de sobere maar solide behuizing van de Destiny IV-laptop.

Ook het ontbreken van een ssd of in ieder geval een caching-ssd maakt dat de laptop soms traag aanvoelt, ondanks de aanwezigheid van Windows 8. Dat is wel anders met de Destiny-laptop, waar een Samsung 830-ssd in zit. Het enige waar we wel over te spreken zijn is het toetsenbord van de GX60, maar bijna elke gamelaptop lijkt tegenwoordig voorzien te zijn van een Steelseries-plankje en dat is dus ook geen verkoopargument ten opzichte van andere laptops. Daarbovenop ontbreekt verlichting van het toetsenbord bij de GX60.

De GX60 raden we dan ook af. Misschien moet MSI terug naar de tekentafel en de laptop voorzien van een HD 7870M in combinatie met een goedkope Intel-dualcore. De A10-4600M is echter uit den boze, aangezien deze in veel games voor minima van onder de 30fps zorgt en dan maakt het weinig uit hoeveel grafische kracht je ertegenaan gooit of hoe laag je de settings zet.

De Destiny IV15 is daarentegen wel een aanrader. De HD 7970M, samen met de Core i7 3630QM, zetten indrukwekkende prestaties neer, voor een meerprijs van ongeveer 100 euro ten opzichte van MSI's GX60. De laptops van XNB staan niet in onze Pricewatch, maar vergeleken met andere laptops met HD 7970M, zijn die van Xnotebooks vaak goedkoper. Ook zijn ze makkelijk te upgraden, mocht je bijvoorbeeld nog een ssd hebbeb liggen. Daarbovenop vinden we de behuizing van goede kwaliteit, heeft de laptop een fijn toetsenbord en is het matte beeldscherm goed genoeg om mee te gamen.

Pluspunten

+ Goedkoop
+ Goed toetsenbord

Minpunten

- Zeer langzame cpu
- Scherm met erg lage helderheid
- Geen verlicht toetsenbord

Reacties (86)

86
84
56
2
0
1
Wijzig sortering
Heb zelf een BTO met een HD7970m en intel i7 3630 plus 840 ssd.
Beest van een laptop erg blij mee heb toen ook gekeken naar de MSI voor de aantrekkelijke prijs maar de CPU leek me niks.

Groot nadeel van de 7970m zijn de drivers! Een en al problemen gehad met de drivers omdat de gpu niet volledig werd benut en soms maar voor 30% werd gebruikt waardoor de prestaties flink onder de maat waren.

Met de nieuwste 13.2 beta drivers is dit probleem eindelijk verholpen en kan ik heerlijk bf3 spelen op ultra met tussen de 40-70 frames! Wel loopt assassin's creed 3 om de haverklap vast met deze drivers, has stopped working. Als iemand hier een fix voor hoort hoor ik het graag.

Nog steeds adviseer ik deze kaart van harte en neem ik de kinderziektes in de drivers voor lief daar die 400e goedkoper is dan dezelfde laptop met een 680m en ongeveer even snel.
Misschien een beetje voorbarig dus om de MSI af te schrijven? Ik zou deze benchmark nog wel een keer willen zien met beide laptops die updated drivers hebben voor de videokaart.
Dat nadeel van de drivers bestaat niet meer. Vroeger was Enduro nog wel eens een probleem underusage van de GPU, nu niet meer.
Gebruik de laatste 13.1 drivers en alles loopt als een zonnetje en veel sneller dan met de oude drivers! (in het BTO topic heb ik een leuk staatje staan met performance vergelijking met de oude drivers en de Enduro fix drivers, schokkend hoe veel beter dat nu is.))
Dit is praktisch hetzelfde als een motor van een wagen in een vrachtwagen stoppen, dat gaat ook niet zo goed gaan.

Beter kan je met dat geld kijken richting een laptop met Intel CPU en GTX 670M, die zal hier nog altijd boven steken.
wat een vreemde stap om deze A10-4600M 4 core processor non hyperthreading in een vergelijk met een high end 4 core met hyperthreading Core i7 processor te zetten.
Als ze in dezelfde prijsklasse zitten is dat toch niet zo raar gedacht?

Het zal de consument een worst wezen of er een AMD of Intel processor in zit, die wil gewoon de beste laptop voor die prijs.
Ik kan je zeggen dat de statement van de heer Rademaker:
We zien namelijk regelmatig dat de cpu van veel minder belang is in spellen dan de gpu
voor een groot deel niet op gaat.

Kijk eens naar andere games: MMORPG's (GW2, WoW, Aion, SWTOR, Star Trek Onine), League of Legends, World of Tanks, Planetside 2, Starcraft 2, Diablo 3. Dit zijn allemaal games die meer leunen op de CPU dan GPU.

De trend die ik persoonlijk constateer is dat ontwikkelaars steeds vaker een zo groot mogelijke doelgroep wilt raken, ze proberen dit door games meer CPU afhankelijk te maken.

Het is geen geruststellende trend overigens. GW2 is zonder een extreme Intel CPU, of een flinke overklok niet stabiel boven de 60 FPS te spelen. Hetzelfde geldt voor Aion en Planetside 2.

Met andere woorden, ontwikkelaars maken prachtige games en bieden de mogelijkheid dit ook op je scherm te toveren. Helaas steeds vaker zonder de mogelijkheid op een redelijke wijze daadwerkelijk een comfortabele framerate te spelen door de slechte GPU ondersteuning.
weer zo'n kermis laptop... denken alle fabrikanten nou dat gamers 14 jaar zijn die van lichtjes en rare figuren houden? |:( en dan dat plastic.... *shivers*
Het meeste stoor ik me nog aan die enorme hoeveelheid stickers. Waarom moeten die er altijd op en leveren ze die niet gewoon los mee?
Anoniem: 419371 @[Remmes]21 januari 2013 18:32
Ze moeten beginnen met een alu legering als behuizing kan die en goed tegen een stootje en gelijk een goeie warmte afvoer(zoals bvb de htc HD2) dit moet volgens mij wel voor 10 tot15 euro te maken zijn!
Is het verschil tegenwoordig echt zo groot?

als ik dit lees zou je denken dat ik met me Phenom II en 6950 geen 1 spel meer op Full HD en high instellingen kan spelen

Maar dat is dus totaal niet waar, ik weet niet wat voor framerates ik haal, maar ik ben nog geen game tegen gekomen die ik niet op Full HD en Hoogste instellingen soepeltjes kan spelen
Maar jij hebt het over een desktop CPU. Dat is wat anders dan een notebook CPU.

Apart trouwens dat de AMD A8-3850 van anderhalf jaar geleden een stuk sneller is dan de A10. Heeft AMD nooit een opvolger gepland voor de genoemde A8? Zo nee, waarom zou je dan voor een AMD-optie gaan? Alleen maar om een notebook samen te stellen waar alles AMD is?
Anoniem: 303530 @Kenju21 januari 2013 17:14
Je maakt dezelfde fout als Sinester: de A8-3850 is een desktop CPU. Dat ding heeft 100w TDP, de mobiele variant heeft 35w TDP.
maar normale consumenten (geen tweakers) denken, die laptop heeft een a10 processor dus die moet wel sneller zijn als een a8. dus dan hadden ze beter de a10 a6 kunnen noemen omdat die langzamer is als de a8.
Tsja. Welkom in de wondere wereld van marketing, waar het typenummer wordt bepaald door de verkoopprijs, en niet door de prestaties.
Mss beter geweest om ook te vergelijken met een laptop van dezelfde prijs om de toegevoegde waarde van de zwaardere gpubte kunnen zien? Ja het is logisch dat een laptop met een i7 beter presteert, maar hoe goed is deze laptop in zijn prijsklasse? (hoewel 100 meer voor een i7 natuurlijk een no-brainer is, dan maar wat langer sparen...)
TSja toen ik 3 maanden geleden keek was er geen i7 die qua prijs in de buurt kwam met een 7970m. Ik zie bij xnb ook dat er bij de 7970 nu "Aktie" staat , Ik heb er toen namelijk wel gekeken. Ik weet namelijk zeker dat ik voor 100 euro extra die xnb had genomen.... |:(
Zelfde hier. Ik heb de GX60 enkele maanden geleden uitgebreid met XNB vergeleken, maar kwam qua prijs zeker 400 euro duurder uit. Ik loop echter nog niet echt tegen de A10 bottelneck aan. Speel Guild Wars 2 prima en video editten gaat ook nog goed.
Toch blij dat ik mn XMG p502 gekocht heb bij Schenker. Deze was slechts 100 euro duurder en bevatte wel de 3630qm van intel in combinatie met een goed scherm de 7970m en 8 gig ram met een ssd harddisk
Levert Schenker niet dezelfde Clevo barebones als BTO en XNB doen..? Net als Sager trouwens, maar dat is weer nog verder de grens over.
Ik begrijp niet waarom ik geen specificaties vind van "AMD AM70 FCH" chipset. De processor "AMD A10-4600M" vind ik ook al niet op de website van AMD..

Ik vind het jammer dat tweakers.net de chipsets er niet bij heeft gezet en ook niet welk geheugen (qua snelheid) geprikt is in de AMD-laptop. Als ik het goed heb begrepen heeft een AMD processor veel baat bij snel geheugen zoniet het snelste geheugen dat er is. De GX60 is zo goedkoop mogelijk gebouwd, ik vrees daardoor het ergste (nog net niet het langzaamste geheugen).

Daarnaast heeft de MSI GX60 geen ssd en wordt er gesteld: "zonder extra prestaties bij spellen". Ok, bij spellen komt het veel meer aan op lezern (read) dan schrijven (write). Ik zal beamen dat AMD langzamer is dan Intel, maar toch zou ik zelf ook een vergelijk willen zien met allebei ssd's of allebei vergelijkbare hdd's.

Als je cijfermatig kijkt naar 3d mark gpu, dan doet AMD het met 87,nogwat procent ten opzichte van Intel het nog niet eens zo slecht, terwijl Tweakers het heeft over "aanzienlijk"..(pagina 5). Ik zou BIJNA denken dat tweakers een AMD een no-go vinden..

Geweldig om te zien trouwens dat Intel sneller is, maar de AMD heeft de energievoorziening beter voor elkaar: langere accuduur!! En dat terwijl er wordt gezegd dat AMD's zulke energieslurpers zijn..
Anoniem: 303530 @Janbraam21 januari 2013 22:34
AMD heeft de energievoorziening niet goed voor elkaar, maar MSI. Voor de hardware die er in zit is de accuduur exceptoneel, terwijl het merk laptop waar hij tegenover wordt gezet, een clevo barebone, al sinds jaar en dag onderaan staat qua accuduur. Geen wonder dat MSI wint.

Met een M17x haal je vergelijkbare accuduur. De toshiba's halen vergelijkbare accuduur... met een 48Wh accu. Daar heeft intel of AMD weinig mee te maken.
Ik zit al een tijdje te denken om een XNB Destiny aan te schaffen, komt hier ook nog een conclusie over?
Anoniem: 303530 @cheeks21 januari 2013 14:46
Waarom zou je nu weer een XNB destiny of andere clevo gebaseerde laptop willen als je voor dezelfde prijs de Alienware M17x kan halen die letterlijk op elk front, op de matte schermoptie na, beter is?

t.net heeft de 17" variant al eens gerevierd: reviews: XNB Titan IV17 met AMD's snelste mobiele Radeon of wellicht wil je anandtech raadplegen: http://www.anandtech.com/...em-amds-hd-7970m-got-game.
Prijs is hoger, kwaliteit laat te wensen over
Prijs is hetzelfde, kwaliteit is volgens praktisch elke reviewsite veel hoger Ik heb er al 2 gelinkt, vergelijk ze maar eens met de M17x reviews van diezelfde sites.
Tjah over lelijke laptops gesproken... Als je iets zoekt wat erg kiddy en flassy is dan komt een alienware laptop wel in aanmerking.

Daarnaast kost een M17x met 750gb, 8gb ram, een HD7970 en een fullHD scherm op €1774 dus flink duurder dan de XNB

[Reactie gewijzigd door Chaoss op 22 juli 2024 17:33]

Anoniem: 303530 @Chaoss22 januari 2013 00:29
Volgens mij krijg je hem voor €1395 hoor.

Al als je iets zoekt wat geen bedroevend toetsenbord touchpad en bouwkwaliteit bevat binnen het performance segment, dan is dit de enige die in aanmerking komt tenzij je €1900 wilt betalen voor een MSI met i7. En onderschat het uiterlijk niet: met de lampjes uit vind ik hem er niet bepaald kiddy of flashy uit zien. De meeste consumenten notebooks bevatten meer gloss op irritante plekken.

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 303530 op 22 juli 2024 17:33]

Dat bedrag komt er dus niet uit als ik een M17X samenstel op de Dell site met dezelfde specs als de XNB in deze review. dan kom ik echt op 1774,-
Anoniem: 303530 @Chaoss22 januari 2013 12:41
Dezelfde specificaties is zo'n onzinvergelijking. Heeft de XNB 4-regio verlicht toetsenbord? Nee. HDMI in? Nee. Hardwarematige switchable graphics? (heel belangrijk met de HD 7970m) Nee. Dat is dan duidelijk, de specificaties kunnen nooit overeen komen.

Als ik de beste prijs/prestatie config van beiden vergelijk is de prijs hetzelfde. Nu ja, de XNB is een tientje goedkoper. Ben ik nu gek, of is dat de meest eerlijke vergelijking? Als je extra RAM en SSD's uit de pricewatch toevoegt blijft het prijsverschil immers hetzelfde: bij zowel XNB als dell wordt je opgelicht als je kijkt hoe veel een SSD of extra ram vergeleken met de goedkoopste webshop in de pricewatch kost.

Verder moet je dat 'even snel in elkaar zetten' bij dell niet doen, de website is een waar doolhof van kortingsacties. Daarom geef ik er ook een bron voor op welke prijs je uitkomt.
Hardwarematige switchable graphics? (heel belangrijk met de HD 7970m)???

Darkstone man, kom op zeg hee met je vervuiling. Dat is al lang niet meer aan de orde.
Hou eens op met je overpriced Dell-spul te pushen.

Leuk dat je Dell zo leuk vindt omdat ze jou allemaal cadeautjes geven maar eke keer als je wat zegt is het iets Pro Alienware en anti de rest. We worden er moe van en je geloofwaardigheid doet het ook geen goed.
Overpriced?

Ik kom op 1395,- incl. cashback voor een MX17 incl. HD7970M en een FullHD scherm en 1x HDMI kabel. Goedkoper ga je niet vinden!
Anoniem: 303530 @Tijgert22 januari 2013 22:21
http://nl.wikipedia.org/wiki/Smaad
Smaad is het zwartmaken van een ander door deze in het openbaar van feiten te beschuldigen waaraan hij of zij zich schuldig zou hebben gemaakt, zonder dat wordt gehandeld uit noodzakelijke verdediging of dat te goeder trouw kon worden aangenomen dat deze feiten waar zijn en dat het algemeen belang vereiste dat de feiten naar buiten werden gebracht. Het doel is het ruïneren van de reputatie van het slachtoffer.
Das ook nog best duur, maar ik heb het hier over mijn 'ideale laptop'. Deze is dan ook niet vergelijkbaar met de laptops hierboven. Daarbij, XNB heeft af en toe een actie waardoor high-end onderdelen een stuk goedkoper worden.
Even snel mijn 'ideale laptop' in elkaar gezet bij XNB en Alienware. Bij Alienware 2000 euro. Bij XNB 1500.
Of de BTO 17CL47, ook een leuke machine die rondjes draait om deze MSI mislukking ;)
Alternatieven een Medion?
Waar is de Dell AW mx17? Fantastische kwaliteit met prima prestaties waar je met de nodige kortingen op een perfecte prijs kan komen!
Anoniem: 303530 @Quad21 januari 2013 14:52
Ik vind de gekozen alternatieven ook waardeloos. Waar zijn de lenovo Y500 (€800) met 10 a 20% minder prestaties in games? Waar is de inspiron 17R SE, die ook rond die prijs zit maar dan met een i7?

De step-up van deze laptops naar de GX60 is 50% in prijs en 20% in prestaties, minder als je hem overclockt. Als je vervolgens besluit de step-up te maken naar de M17x betaal je 25% extra maar krijg je volgens notebookcheck gemiddeld 60% extra prestaties. Prijs/performance doet dit apparaat het wel heel erg slecht.
Onzin. De GT 650M is misschien de HELFT zo snel als de HD 7970M. Misschien nog wel minder. Sorry, maar helaas niet echt te vergelijken. Waar je met de HD 7970M de nieuwste games kan spelen, kan dat met de GT 650M niet, tenzij je op 1280x800 gaat spelen en low tot medium settings. En dan nog wordt het krap.
de HD 7970m wel, maar gepaard met een A10 niet. volgens notebookcheck is de combinatie GTX 660m en i7 gemiddeld 5% trager dan de GX60.

De GT 650m is niet veel trager dan de GTX 660m.

Ja, als je alles op ultra zet dan haal je met de HD 7970m veel betere framerates. Maar het komt vaak genoeg voor (bv. far cry 3, hitman) dat je dan geen speelbare framerates meer hebt. Uiteraard zitten er games tussen waar de HD 7970m het dubbele haalt (Medal of Honor: Warfighter @ ultra) maar dat komt omgekeerd net zo goed voor (Guild Wars 2, waar de A10 zelfs op 768p nog geen 20fps weer neer te zetten).


Puur op het gebied van 3Dmarks is de GT 650m inderdaad half zo snel. Niet eens.
Nee goh, de A10 is dan ook een piece of (vul maar in). Dat maakt ook dat de GX60 een slechte laptop is. Dus de laptops an sich vergelijken, ja dan scheelt het niet veel. Maar daarom moet je de GX60 ook nooit kopen :p
Nog een minpunt, het design. Het is natuurlijk persoonlijk maar ik vind die MSI laptops echt lelijk. Prestaties zijn natuurlijk belangerijker, maar deze laptop ziet er echt uit als een goedkoop plastic stuk speelgoed.

btw; geen verlicht toetsenbord lijkt me niet zo storend, wanneer gebruik je zoiets? Ik heb mijn toetsenbordverlichting nog nooit nodig gehad.
btw; geen verlicht toetsenbord lijkt me niet zo storend, wanneer gebruik je zoiets?
Na zonsondergang.
Hoe verlicht jij je huis? Als een kantoor?

Ik vind het design ook maar niets. Waarom is dat (bij veel gaming laptops) eigenlijk zo verschillend van andere laptops?

Het scherm (TN+Film?) en het onverlicht toetsenbord vind ik de voornaamste redenen om deze laptop niet te kiezen.
Na zonsondergang.
Hoe verlicht jij je huis? Als een kantoor?
Hoeveel desktop pc's hebben een verlicht toetsenbord en hoeveel mensen gamen lekker 's avonds zonder daar last van te hebben?

Idd, zie het probleem ook niet.
hoeveel mensen gamen lekker 's avonds zonder daar last van te hebben?
Ja, hoeveel?
Met dat soort "argumenten" zaten we nog in het stenen tijdperk.

Ik heb trouwens een verlicht toetsenbord aan m'n desktop. Logitech heeft een aantal modellen. http://www.logitech.com/en-us/keyboards/keyboards En niet alleen om te gamen, voor iedereen die graag sfeervolle verlichting heeft en een PC wil gebruiken.
Ik heb nog nooit een verlicht tobo gehad, maar ik tik blind, dus ik zou niet weten waar ik dat voor nodig heb. Ik heb meestal ook wel iets licht en dan zie je de witte letters met zwarte achtergrond wel hoor :)

Kijk jij tijdens het gamen (daar is deze laptop voor bedoeld toch?) veelvuldig op je tobo? Er zijn maar weinig games waarbij dat een goede strategie is ;)
Ik heb nog nooit een verlicht tobo gehad, maar ik tik blind, dus ik zou niet weten waar ik dat voor nodig heb. Ik heb meestal ook wel iets licht en dan zie je de witte letters met zwarte achtergrond wel hoor

Kijk jij tijdens het gamen (daar is deze laptop voor bedoeld toch?) veelvuldig op je tobo? Er zijn maar weinig games waarbij dat een goede strategie is
Ja, tijdens het gamen kijk ik af en toe op m'n toetsenbord. Ik speel dan ook geen games waarbij ik elke seconde mogelijks door 50 online spelers kan afgeschoten worden. Er zijn meer dan genoeg games waarbij dat geen probleem is. FPS is niet het enige genre dat er bestaat.
Ik kan niet blind tikken, en voor mij is dat ook niet nodig. Ik gebruik m'n PC ook voor andere doeleinden dan alleen gamen trouwens.
Geloof het of niet maar jij bent niet de enige doelgroep in de wereld.
Een simpele bureaulamp is voor mij genoeg verlichting savonds, daar heb ik echt geen kantoorlicht voor nodig, of een verlicht toetsenbord. Maar als je in het pikkedonker graag achter je pc/laptop zit is een verlicht toetsenbord miss wel handig.

Beide opties zijn persoonlijke voorkeuren imo.

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.