Inleiding
Nvidia heeft begin oktober de GTX 650 Ti uitgebracht. De videokaartenfabrikant maakt het er met zijn naamgeving niet makkelijker op, want de GTX 650 Ti lijkt in naam behoorlijk op de GTX 650, maar die twee zijn op geen stukken na vergelijkbaar. Om het nog erger te maken, bracht Nvidia ook nog de GTX 660 en de GTX 660 Ti uit, waar we binnenkort uitgebreid op zullen terugkomen.
Bij het verschijnen van de GTX 650 Ti hadden we al een exemplaar van Asus in huis en MSI, Club3D, Point of View en Nvidia stuurden ons ook nog exemplaren op. We gaan op de volgende pagina eerst in op de verschillende specificaties van de bovengenoemde modellen, om vervolgens een vergelijking tussen onze vijf 650 Ti's te maken.
/i/1350375563.jpeg?f=imagenormal)
GTX 600-serie: wat is wat
Nvidia heeft er een handje van om namen van videokaarten een tweede keer te gebruiken, maar dan met de Ti-aanduiding erachter. Zo zijn er de GTX 650 en de 650 Ti, en de GTX 660 en de GTX 660 Ti. Het bedrijf heeft verder besloten dat alle videokaarten op basis van de Kepler-architectuur de GTX-aanduiding mogen dragen, waar dat label eerder nog aan de high-end kaarten was voorbehouden.
| GTX 650 | GTX 650 Ti | GTX 660 | GTX 660 Ti | GTX 670 |
Cuda-cores |
384 |
768 |
980 |
1344 |
1344 |
Texture units |
32 |
64 |
80 |
112 |
112 |
Kloksnelheid |
1058MHz |
925MHz |
980MHz |
915MHz |
915MHz |
Boost clock |
- |
- |
1033MHz |
980MHz |
980MHz |
Geheugensnelheid |
5000MHz |
5400MHz |
6008MHz |
6008MHz |
6008MHz |
Geheugenbus |
128bit |
128bit |
192bit |
192bit |
256bit |
Geheugengrootte |
1GB |
1GB |
2GB |
2GB |
2GB |
Productieprocedé |
28nm |
28nm |
28nm |
28nm |
28nm |
GPU |
Gk107 |
GK106 |
GK106 |
GK104 |
GK104 |
Die size |
118mm² |
221mm² |
221mm² |
294mm² |
294mm² |
Tdp |
64W |
110W |
110W |
150W |
170W |
GTX 650 vs. GTX 650 Ti
Aan de hand van de tabel zien we dat het verschil tussen de GTX 650 en de GTX 650 Ti behoorlijk groot is. Zo beschikt de Ti-versie over twee keer zoveel Cuda-cores, die wel iets lager geklokt zijn. Ook zien we tweemaal zoveel texture units en heeft de Ti-versie hoger geklokt geheugen.
De GTX 650 is gebaseerd op de GK107-chip, die Nvidia ontwikkelde voor laptops, terwijl de GTX 650 Ti de GK106-gpu gebruikt, die voor de desktop is ontworpen. De GTX 650 nemen we niet mee in onze test, omdat die videokaart simpelweg niet geschikt is om moderne 3d-games met medium tot hoge settings op 1920x1080 beeldpuntjes te spelen. Games als World of Warcraft en Diablo 3 kunnen natuurlijk wel degelijk met een GTX 650 gespeeld worden.
GTX 660 vs. GTX 660 Ti
Net als de 650 Ti heeft de GTX 660 Ti 384 Cuda-cores en 32 texture units meer dan zijn Ti-loze tegenhanger. Procentueel is het verschil tussen de 660 en de 660 Ti echter een stuk kleiner, waardoor de GTX 660 en de GTX 660 Ti een stuk beter aan elkaar gewaagd zijn.
De GTX 660 gebruikt een volwaardige GK106-gpu. De GTX 660 Ti is opgetrokken rond een gehandicapte GK104-chip, waarvan een aantal Cuda-cores werden uitgeschakeld. Ook de GTX 670 heeft een GK104 aan boord waarvan niet alle Cuda-cores het doen; alleen de GTX 680 beschikt over alle Cuda-cores die de GK104-chip rijk is.
GTX 670 en sneller
Wie de komende tijd alle settings op maximaal wil kunnen zetten of op resoluties van meer dan 1920x1080 pixels wil gamen, kan terecht bij de GTX 670 en de GTX 680. Deze videokaarten bieden echter lang niet zo veel prestaties per euro die je eraan uitgeeft en voor normale full-hd-schermen zijn ze eigenlijk te zwaar.
Vijf keer de GTX 650 Ti
MSi stuurde ons een GTX 650 Ti Power Edition met de Cyclone-koeler. Deze is kleiner en eenvoudiger dan een Twin Frozr-koeler. Dat zal geld besparen, maar omdat de GTX 650 Ti minder verbruikt is een grote koeler ook overbodig. De Cyclone-koeler bestaat uit een ronde heatsink waar twee heatpipes doorheen lopen; een enkele fan zorgt voor de airflow. De gpu van de MSI-kaart is overgeklokt van 925MHz naar 993MHz, maar het geheugen draait op de standaardsnelheid van 5400MHz.
Club3D's GTX 650 Ti werd niet overgeklokt, en de gpu en het geheugen draaien dus op respectievelijk 925MHz en 5400MHz. De koeler is een exemplaar uit de stal van Club3D, maar de verschillen met de koeler van Nvidia lijken erg klein. Het opvallendste verschil is de ventilator, die met zijn doorsnee van 80mm wat groter is dan die van Nvidia. Het plastic omhulsel van de koeler voorkomt echter niet dat er warme lucht in de behuizing zal verdwijnen.
De GTX 650 Ti van Asus zag je al langskomen in onze GTX 650 Ti-review. De videokaart is uitgerust met Asus' DirectCU II-koeler, die behoorlijk stil bleek. Asus voorzag de videokaart als enige van een koeler met twee fans, maar daardoor is de videokaart ook vrij lang. De gpu werd overgeklokt van 925MHz naar 1033MHz, terwijl het geheugen op de standaard 5400MHz draait.
Nvidia's GTX 650 TI is een zogeheten reference sample. De koeler is eenvoudig maar adequaat en uiteraard draaien gpu en geheugen op de standaard kloksnelheden. Verder zijn er twee duallink dvi-poorten en een mini-hdmi poort aanwezig.
Point of View heeft de Ultra Charged-uitvoering van zijn GTX 650 Ti opgestuurd. De fabrikant werkt voor deze kaart samen met het Duitse TGT en zou gpu's gebruiken die op lage lekstromen zijn geselecteerd. Daardoor zou het energieverbruik lager uitvallen dan bij andere gpu's en zouden de kloksnelheden hoger kunnen liggen.
In de fabriek is de kloksnelheid al van 925MHz naar 1058MHz opgeschroefd. Het geheugen draait net als bij de andere kaarten op 5400MHz. De koeler werd vervangen door een exemplaar dat erg op de koeler van Club3D lijkt. De fan is met 80mm in ieder geval groter dan die van Nvidia's referentiemodel.
3DMark 11 en Unigine
Tegenwoordig gebruiken we alleen nog 3DMark 11 en Unigine om een indicatie te krijgen van de prestaties. 3DMark Vantage hebben we uitgefaseerd omdat dat in tegenstelling tot de meeste spellen geen DirectX 11 gebruikt; zelfs Intels igp's kunnen in die benchmark aansprekend ogende resultaten halen.
In 3DMark 11 zien we verschillen van ongeveer tien procent. De GTX 650 Ti's van Club3D en Nvidia zijn niet overgeklokt, en dat is in deze benchmark te merken. De wel overgeklokte kaarten doen weinig voor elkaar onder.
In Unigine zien we iets andere verhoudingen. Zo presteert de GTX 650 Ti van Club3D nu een stuk beter dan het standaardmodel van Nvidia.
Sleeping Dogs en Metro 2033
Het nieuwe actie-en-avonturenspel Sleeping Dogs maakt volop gebruik van DirectX 11. We draaiden de ingebouwde benchmark met alle settings op maximaal; alleen anti-aliasing stond op High in plaats van op Extreme.
Sleeping Dogs - 1920x1080 - Ultra |
Videokaart | Minimum / Gemiddelde Framerate in fps, hoger is beter |
EVGA GTX 660 |
*****
+
****
31,0 / 53,0 |
HD 7850 |
****
+
***
30,0 / 48,6 |
HD 6850 |
***
+
***
21,2 / 37,5 |
PoV GTX 650 Ti |
****
+
**
25,3 / 37,3 |
Asus GTX 650 Ti |
****
+
**
25,2 / 36,6 |
Club3D GTX 650 Ti |
****
+
**
24,7 / 36,1 |
MSI GTX 650 Ti |
***
+
**
23,2 / 35,8 |
Nvidia GTX 650 Ti |
***
+
**
23,3 / 33,8 |
De overgeklokte kaarten doen het niet alleen in de synthetische benchmarks beter dan de standaardkaart van Nvidia.
Metro 2033
Metro 2033 is grafisch mooi en ook lekker zwaar voor videokaarten. Als de hoogste instellingen worden gebruikt, inclusief tesselation en depth of view, storten de framerates in. We schroefden de instellingen dan ook iets terug om tot bruikbare resultaten te komen.
Metro 2033 - 1920x1080 - high |
Videokaart | Minimum / Gemiddelde Framerate in fps, hoger is beter |
EVGA GTX 660 |
******
+
**
30,0 / 39,0 |
HD 7850 |
*****
+
**
27,0 / 35,5 |
HD 6850 |
****
+
*
22,3 / 28,6 |
Club3D GTX 650 Ti |
****
+
*
20,8 / 27,0 |
PoV GTX 650 Ti |
****
+
*
19,0 / 25,6 |
Asus GTX 650 Ti |
****
+
*
19,0 / 25,2 |
MSI GTX 650 Ti |
****
+
*
18,8 / 24,9 |
Nvidia GTX 650 Ti |
****
+
*
19,0 / 24,7 |
In Metro zijn de verschillen iets kleiner. Opmerkelijk genoeg staat de kaart van Club3D bovenaan, terwijl de 650 Ti's van Point of View, Asus en MSI op hogere kloksnelheden draaien.
DiRT: Showdown en The Witcher 2
DiRT: Showdown is bij uitstek geschikt als benchmark, omdat de engine voor alle racespellen van Codemasters wordt gebruikt. Ook ondersteunt deze engine een aantal vernieuwende technieken, maar bij onze tests stonden Global Illumination en Enhanced Lighting wel uit.
DiRT: Showdown - 1920x1080 - Ultra - 4xAA |
Videokaart | Minimum / Gemiddelde Framerate in fps, hoger is beter |
EVGA GTX 660 |
*******
+
**
63,0 / 76,0 |
HD 7850 |
******
+
**
60,0 / 75,0 |
PoV GTX 650 Ti |
*****
+
*
50,2 / 62,0 |
Asus GTX 650 Ti |
*****
+
*
48,3 / 58,8 |
MSI GTX 650 Ti |
*****
+
*
47,4 / 57,8 |
Club3D GTX 650 Ti |
*****
+
*
46,8 / 56,9 |
Nvidia GTX 650 Ti |
*****
+
*
45,4 / 55,7 |
HD 6850 |
****
+
*
42,0 / 52,4 |
In DiRT zien we iets grotere verschillen. De videokaarten met hogere kloksnelheden kunnen zich eindelijk van elkaar onderscheiden; zo is de kaart van Point of View ongeveer tien procent sneller dan de GTX 650 Ti van Nvidia.
The Witcher 2
The Witcher 2 is opgenomen om wat variatie in onze benchmarksuite te hebben. Waar ontwikkelaar Bethesda Softworks enkele jaren geleden de toon voor rpg's zette, is het nu The Witcher dat grafisch voor de muziek uitloopt. Alle settings staan zo hoog mogelijk, maar übersampling staat uit.
The Witcher 2 - 1920x1080 - Ultra |
Videokaart | Minimum / Gemiddelde Framerate in fps, hoger is beter |
EVGA GTX 660 |
******
+
**
38,5 / 48,0 |
HD 7850 |
*****
+
***
28,0 / 46,0 |
HD 6850 |
***
+
**
21,3 / 33,2 |
PoV GTX 650 Ti |
****
+
**
24,5 / 33,1 |
Asus GTX 650 Ti |
****
+
*
25,0 / 32,5 |
Club3D GTX 650 Ti |
****
+
*
24,0 / 32,0 |
MSI GTX 650 Ti |
****
+
*
24,0 / 32,0 |
Nvidia GTX 650 Ti |
****
+
*
22,7 / 30,2 |
In The Witcher 2 zijn de verschillen weer erg klein. Alleen de videokaart van Nvidia is iets langzamer dan de andere GTX 650 Ti's.
Shogun 2 en Alien vs. Predator
Het strategiespel Shogun 2: Total War gebruikt enkele DirectX 11-technieken en weet de gpu behoorlijk op de proef te stellen.
Shogun 2: Total War - 1920x1080 - Ultra |
Videokaart | Minimum / Gemiddelde Framerate in fps, hoger is beter |
EVGA GTX 660 |
******
+
**
31,0 / 42,0 |
Asus GTX 650 Ti |
***
+
**
18,0 / 28,4 |
PoV GTX 650 Ti |
****
+
**
20,0 / 28,1 |
HD 7850 |
****
+
*
21,0 / 28,0 |
Club3D GTX 650 Ti |
****
+
**
20,0 / 27,8 |
MSI GTX 650 Ti |
***
+
**
18,0 / 27,7 |
Nvidia GTX 650 Ti |
***
+
**
18,0 / 26,3 |
HD 6850 |
***
+
*
17,5 / 24,2 |
In Shogun zien we nauwelijks verschillen; wederom is het alleen het referentiemodel van Nvidia dat iets achterblijft.
Alien vs. Predator
Voor AvP maken we gebruik van de ingebouwde benchmark, waarvan ook een stand-alone versie gedownload kan worden. We gebruiken voor deze DirectX 11-game bijna de hoogst mogelijke settings, maar passen slechts 2x anti-aliasing toe. Op de full-hd-resolutie is de benchmark dan al zwaar genoeg, hoewel de nieuwere high-end kaarten er al heel wat minder moeite mee hebben.
Alien vs. Predator - 1920x1080 - High - 2xAA |
Videokaart | Minimum / Gemiddelde Framerate in fps, hoger is beter |
EVGA GTX 660 |
*****
+
****
31,0 / 53,0 |
HD 7850 |
****
+
***
26,0 / 44,0 |
HD 6850 |
***
+
**
20,8 / 35,1 |
Club3D GTX 650 Ti |
***
+
**
20,3 / 34,2 |
PoV GTX 650 Ti |
***
+
**
20,0 / 34,1 |
Asus GTX 650 Ti |
***
+
**
20,0 / 33,7 |
MSI GTX 650 Ti |
***
+
**
19,8 / 33,3 |
Nvidia GTX 650 Ti |
***
+
**
19,0 / 32,3 |
Ook in deze game weten de videokaarten zich nauwelijks van elkaar te onderscheiden.
Battlefield 3
Battlefield 3 is niet alleen een van de mooiste shooters, het is ook een van de meest veeleisende. Uiteraard is het vooral in de multiplayermodus van belang dat de framerates zo hoog mogelijk zijn. We testten de kaarten op de hoogste instellingen, inclusief 4xAA en 16xAF.
Battlefield 3 - 1920x1080 - Ultra |
Videokaart | Minimum / Gemiddelde Frames per seconde in fps, hoger is beter |
EVGA GTX 660 |
******
+
**
31,0 / 43,0 |
HD 7850 |
*****
+
*
27,0 / 33,0 |
Club3D GTX 650 Ti |
****
+
**
21,3 / 28,6 |
PoV GTX 650 Ti |
****
+
**
20,3 / 28,3 |
Asus GTX 650 Ti |
***
+
**
18,8 / 27,9 |
MSI GTX 650 Ti |
****
+
*
20,5 / 27,4 |
Nvidia GTX 650 Ti |
****
+
**
19,3 / 27,1 |
HD 6850 |
***
+
*
18,0 / 23,6 |
In Battlefield 3 schommelen de framerates wat meer dan in andere benchmarks, maar de videokaarten presteren nog steeds nagenoeg hetzelfde. Club3D's GTX 650 Ti staat ook nu bovenaan, op de voet gevolgd door de kaart van Point of View.
Energieverbruik
We hebben het energieverbruik van het hele systeem gemeten aan het stopcontact. Het onbelaste systeem gaf enkel de Windows-desktop weer, op één scherm.
Het idle-verbruik van alle kaarten ligt vrij dicht bij elkaar. Opvallend genoeg verbruikt Nvidia's standaardmodel het meeste, gevolgd door de Asus-kaart, die immers twee fans draaiend moet houden.
Als we de kaarten maximaal belasten met Furmark, springt alleen de GTX 650 Ti van MSI eruit. Die verbruikt een goede 10W minder dan de rest.
Ook ingame is de GTX 650 Ti van MSI ruimschoots het zuinigst, terwijl de andere kaarten onderling nauwelijks verschillen.
Geluid
Naast het energieverbruik hebben we ook de geluidsproductie in kaart gebracht. De geluidsproductie is gemeten op een afstand van 20cm, in een afgesloten ruimte met een omgevingsgeluid van 31 tot 31,5dBA.
De geluidsproductie van de onbelaste kaarten is vrij laag, behalve bij de Point of View.
Onder load zijn het de koelers van Asus en MSI die de show stelen; met name Asus' DirectCU II-koeler met twee fans hoeft amper meer toeren te maken om de gpu koel te houden. Ook de Cyclone-koeler van MSI doet zijn werk in stilte. De koelers van Club3D en Nvidia maken iets meer geluid maar zijn nog steeds relatief stil; de Point of View-koeler maakt in vergelijking met de concurrenten eigenlijk te veel herrie.
Conclusie
We hebben vijf verschillende GTX 650 Ti's getest, met en zonder overgeklokte gpu's. Daarbij namen we aan dat er duidelijke verschillen tussen de videokaarten zouden zitten, maar de GTX 650 Ti's bleken zeer aan elkaar gewaagd te zijn. Alleen Nvidia's GTX 650 Ti is keer op keer de langzaamste GTX 650 Ti; zelfs de niet overgeklokte kaart van Club3D wist nog een enkele benchmark te winnen.
Ondanks kloksnelheden die soms wel tien procent verschillen, presteren de videokaarten dus vrijwel hetzelfde. Voor een koopadvies kijken we daarom naar de prestaties van de koelers en natuurlijk naar de prijzen. De kaart van Club3D is met 142 euro in ieder geval de goedkoopste GTX 650 Ti; de versie van MSI is met 147 euro amper duurder. De GTX 650 Ti van Asus heeft nog geen prijs, maar de niet overgeklokte variant met DirectCU II-koeler kost net geen 150 euro. Hetzelfde geldt voor Point of View, dat ongeveer 140 euro voor een model met standaardsnelheden vraagt.
Vooral vanwege de stille koeler lijkt de GTX 650 Ti van MSI het aantrekkelijkst. Alleen Asus' koeler is beter, maar die kaart kost gegarandeerd meer dan de MSI. Ook de Point of View zal meer kosten dan de kaart van MSI, maar de koeler van die kaart is juist stukken minder goed dan die van Asus. Ook de versie van Club3D is geen slechte keus; de koeler is relatief stil en de kaart is een van de goedkoopste.