Inleiding: de nieuwe Series 9
Je moet zo onderhand jaren onder een steen geleefd hebben om de term ultrabook niet te kennen. Alle grote notebookfabrikanten hebben inmiddels ultrabooks uitgebracht en er komen er nog veel meer aan. Een aantal fabrikanten had echter al ultrabook-achtige laptops in het assortiment voordat Intel met de term op de proppen kwam. Samsung is een van die fabrikanten.
De NP900X3A van de Series 9 beoordeelden we vorig jaar al als een geduchte tegenstander van de MacBook Air, vooral omdat de ultraportable eerder dan Apple overstapte op Sandy Bridge-processors. Bovendien had dit apparaat een mat scherm, usb 3.0-aansluitingen en een backlit toetsenbord. Inmiddels is de MacBook Air ook alweer twee keer van een update voorzien, en met de meest recente is ook usb 3.0 toegevoegd.
Samsung moest dus weer een nieuw vlaggenschip produceren en dat is de NP900X3C-A01NL geworden. Het Zuid-Koreaanse bedrijf heeft het uiterlijk stevig onder handen genomen en de hardware heeft ook een behoorlijke upgrade gekregen. De belangrijkste vernieuwing van de New Series 9 is echter het scherm. Wij bekeken of de nieuwe Samsung daarmee een kans maakt op de vechtmarkt voor ultraportables.
Dun en elegant
De NP900X3C is de tweede ultraportable in de high-end Series 9 van Samsung. Volgens de richtlijnen van Intel is de laptop te duur om ultrabook te heten, maar Samsung weigert toch al om deze aanduiding te gebruiken: de fabrikant vindt zijn nieuwste beter dan een ultrabook.
Toen we vorig jaar de eerste Series 9-ultraportable onder ogen kregen, vonden we het verfrissend dat er een Windows-alternatief voor de MacBook Air was, die de laptop van Apple zelfs op een aantal punten voorbijstreefde. Tegelijkertijd voelde het wel als een eerste generatie-product aan. Zo was de behuizing hier en daar was wat slordig afgewerkt en het touchpad werkte niet zo soepel als gehoopt.
De New Series 9 oogt veel volwassener en beter uitgewerkt. Zo hebben de scherpe randen plaatsgemaakt voor vlakke zijkanten; de glanzende schermrand is vervangen door een dunnere, matte variant en het toetsenbord ligt minder diep in de behuizing.
/i/1339504366.jpeg?f=imagenormal)
Belangrijker is dat Samsung het gewicht en de afmetingen heeft weten terug te brengen. De vorige versie was 1,60 tot 1,65 centimeter dik, bij de nieuwe meten we ongeveer 1,3 centimeter. Een MacBook Air is op het dikste punt 1,7cm en op het dunste punt 0,3 centimeter dik. Anders dan de Air loopt de New Series 9 niet spits toe, maar dankzij de uiterst dunne randen lijkt de notebook platter dan hij in werkelijkheid is. Alleen aan de achterkant zijn de randen wat dikker om ruimte te bieden aan de i/o-poorten. Verder weegt de New Series 9 slechts 1,17 kilo. Dat is voelbaar minder dan de 1,30 kilo van de vorige Series 9 en de 1,35 kilo van de MacBook Air 13".
/i/1339669712.jpeg?f=imagenormal)
Door de dunne bezels heeft Samsung ook de afmetingen beperkt weten te houden: de laptop is met een langte van 313mm en breedte van 218mm kleiner dan je van een laptop met een 13,3"-scherm zou verwachten. Als we de beide concurrenten op elkaar leggen, steekt de MacBook Air met zijn 325mm en 227mm aan alle kanten uit.
/i/1339669959.jpeg?f=imagenormal)
Het ontwerp van de nieuwe Series 9 is wat ons betreft meer dan geslaagd. De laptop ziet er stijlvol uit en onderscheidt zich duidelijk van het gros van de ultrabooks. Samsung heeft voor een vrijwel geheel zwart ontwerp gekozen; alleen de randen zijn zilverkleurig. Links boven het keyboard staat de tekst 'New Series 9', wat net iets te druk oogt. De Windows- en Core i5-stickers zijn in stemmig zwart uitgevoerd, maar die haalt de gebruiker er vermoedelijk toch wel af.
De behuizing is grotendeels van aluminium en de oppervlakken zijn mat gezandstraald; vingerafdrukken zijn dan ook niet snel zichtbaar. Het is geen unibody, maar de behuizing voelt zeer solide aan en kan overal veilig vastgepakt worden. De bezels sluiten goed aan op de display en de scharnieren houden het scherm stevig op hun plek. We troffen geen loszittende delen, kieren of andere oneffenheden aan, kortom: de afwerking is dik in orde.
/i/1339504358.jpeg?f=imagenormal)
Toetsenbord en touchpad
Het toetsenbord is van het eiland- of chiclet-type. Het is een fijn keyboard, maar we vinden de travel wat aan de korte kant en de aanslag iets te licht. De layout is verder weinig verrassend; de functietoetsen kunnen gebruikt worden om de fansnelheid af te regelen, wifi en het touchpad in en uit te schakelen en de verlichting van het toetsenbord aan te passen. Het indrukken van de fn-key kan omzeild worden met de fn-lock-knop. Een numeriek eiland ontbreekt.
/i/1339504350.jpeg?f=imagenormal)
De keyboardverlichting kent drie standen en kan ook nog uit. De helderheid is handmatig in te stellen, maar er is ook een lichtsensor die zich met de instellingen bemoeit. Als de sensor vindt dat het licht genoeg is, kan de verlichting niet worden ingeschakeld. De verlichting is subtiel en niet heel helder. Dat heeft als voordeel dat de ledjes niet langs een toets in je ogen zullen schijnen, wat bij andere laptops nog wel eens hinderlijk kan zijn. Liefhebbers van de betere kerstbomen zullen het effect echter niet geweldig vinden. Overigens heeft Samsung voor een enigszins blauwe tint gekozen en niet voor helder wit.
Het touchpad is met 98x67mm lekker groot en komt uit de stal van Elan. Het oppervlak is van glas en voelt goed aan. Klikken, swipen en multitouch gestures werken soepel, zoals we dat tegenwoordig ook wel van Elan-touchpads gewend zijn. Het niveau van Apple is nog niet bereikt - daarvoor zou ook betere integratie met het OS nodig zijn - maar dat de touchpadfabrikanten progressie boeken is duidelijk.
Wie een ultraportable koopt wil niet ook nog eens een grote en zware voedingsadapter meesjouwen. Dat heeft Samsung ook begrepen en de de voeding van de New Series 9 is dan ook van een zeer bescheiden omvang. Opvallend is dat de licentiesticker van Windows op de adapter geplakt is, waarschijnlijk om het design van de laptop geen geweld aan te doen.
/i/1339504357.jpeg?f=imagenormal)
Ivy Bridge en SanDisk
Samsung heeft wijselijk gewacht met het uitbrengen van de NP900X3C tot de Ivy Bridge-cpu's van Intel beschikbaar kwamen. Ons testexemplaar was uitgerust met de op 1,7GHz geklokte Intel Core i5 3317U-dualcore, die HyperThreading ondersteunt en een turbosnelheid van 2,6GHz heeft. De chip bevat 3MB L3-cache en de tdp bedraagt 17W. Intel gebruikt 3d-transistors voor Ivy Bridge en de chips worden op 22nm in plaats van 32nm geproduceerd. Op de prestaties komen we later terug, maar de Core i5 3317U is in ieder geval de langzaamste ultrazuinige Ivy Bridge-processor.
/i/1339505648.jpeg?f=imagenormal)
Een belangrijk verbeterpunt bij Ivy Bridge is de geïntegreerde videochip. De Intel HD Graphics 4000 presteert een stuk beter dan de HD 3000 van de Sandy Bridge-cpu's. Naast de weergave van 3d-graphics is ook de videodecoder en -transcoder verbeterd en is er ondersteuning voor DirectX 11 ingebouwd. De HD Graphics 4000 van een zuinige chip als de Core i5 3317U heeft, inclusief turbo, een topsnelheid van 1050MHz; de igp's van niet-zuinige Ivy Bridge-chips kunnen tot 1350MHz gaan. De prestaties zijn dus minder dan die van non-ulv-chips.
Er is 4GB ddr3-1600-geheugen op het moederbord vastgesoldeerd en dit is dus niet te upgraden. Samsung biedt ook geen configuraties met 8GB of meer aan. Grafici en andere liefhebbers van grote bestanden halen hier helaas een duidelijke bottleneck mee in huis.
/i/1339505649.jpeg?f=imagenormal)
De ssd heeft een opslagcapaciteit van 128GB. Dit is voor een machine met een adviesprijs van 1399 euro erg weinig. We hadden bovendien verwacht dat dit een ssd uit Samsungs eigen stal zou zijn, zoals de snelle PM830 die in de Dell XPS 13 zit. Niets blijkt echter minder waar: Samsung heeft, waarschijnlijk uit kostenoverwegingen, voor de U100 van Sandisk gekozen te hebben.
De U100 is een sata-600-ssd met Sandisks eigen controller, en we komen deze schijf bijvoorbeeld ook tegen in een aantal Asus Zenbooks. De ssd is niet slecht, maar het is zeker niet de beste en vooral bij schrijfacties en scenario's met veel i/o schiet de U100 tekort. Het is jammer dat Samsung voor zijn topmodel niet voor de beste - of in elk geval een betere - ssd heeft gekozen. Gelukkig is de ssd wél te vervangen.
De dunne plaat aan de onderkant van de laptop is eenvoudig te verwijderen. Het moederbord is breder dan dat van de MacBook Air en het geheugen is aan het zicht onttrokken door een rooster onder de heatpipes. De layout is in elk geval netjes verzorgd en Samsung heeft de beschikbare ruimte zo te zien optimaal benut.
/i/1339582842.jpeg?f=imagenormal)
Samsung heeft de meeste hardware aan de achterkant geplaatst. De voorkant wordt ingenomen door de accu, die een capaciteit van 40.000mWh heeft. De warmte van de Core i5, die in het midden zit, wordt met heatpipes naar twee aan weerszijden geplaatste radiale fans geleid en via twee exhausts naar buiten afgevoerd.
Samsung heeft zijn zaakjes met de koeling goed op orde. De notebook wordt niet warm en maakt ook niet veel geluid, ook niet bij flinke belasting.
Usb 3.0, gigabit-ethernet en micro hdmi
Er zijn niet veel poorten; aan de voor- en achterzijde zitten zelfs helemaal geen in- of uitgangen. Aan de linkerzijde zit een propriëtaire ingang voor gigabit-ethernet, waar een meegeleverd verloopstukje met een standaard RJ45-ethernetaansluiting in gestoken kan worden. Daarnaast zit een micro-hdmi-poort, waarvoor geen verloopje meegeleverd wordt. Verder vinden we aan deze zijde nog een usb 3.0-poort.
Aan de rechterkant vinden we de geïntegreerde microfoon en een mini-vga-aansluiting, zodat de laptop op oude D-sub-schermen of -beamers kan worden aangesloten. Ook hiervoor is een verloopje nodig dat niet meegeleverd wordt. Daarnaast zitten hier de audio-ingang en -uitgang en een usb 2.0-poort, in plaats waarvan we graag een tweede usb 3.0-exemplaar hadden gezien. Halverwege de rechterkant is een sd-geheugenkaartlezer verstopt.
:fill(white)/i/1339504356.jpeg?f=thumb)
Voor wifi-ondersteuning zorgt de Centrino Advanced N6235, een 2x2-dualband-kaart die naast 2,4GHz- ook met 5GHz-frequenties overweg kan. De theoretische maximumsnelheid bedraagt 300Mbps. Dezelfde netwerkkaart zorgt ook voor ondersteuning van bluetooth 4.0 en Intels Wireless Display.
3W-speakersysteem
Geluidskwaliteit is niet het belangrijkste onderdeel van een ultraportable maar het is natuurlijk wel prettig als een mp3-tje goed wordt weergegeven. Helaas zijn de twee 1,5W-speakers weinig indrukwekkend. Audio had voor Samsung duidelijk geen prioriteit.
Software: weinig bloatware
Samsung heeft de hoeveelheid bloatware beperkt gehouden, zoals we dat graag zien. De softwarebundel omvat Microsoft Office Starter 2010, de Windows Live-software, Cyberlink YouCam en de Wildtangent Game Console. Daarnaast zijn de standaard Samsung-applicaties geïnstalleerd, zoals Easy File Share, Easy Migration, Easy Settings, Software Launcher en Easy Support Center.
Processor-, gpu- en ssd-prestaties
We zagen bij de test van de Ivy Bridge-quadcores al dat mainstream-Ivy Bridge-chips net zo goed presteren als de high-end Sandy Bridge-modellen. We kijken of hetzelfde geldt voor de zuinige dualcore, en uiteraard werpen we ook een blik op de prestaties van de igp en de ssd.
Cinebench 11.5 - Single |
Systeemnaam | Processor | Punten, hoger is beter |
Lenovo Thinkpad X1 |
Core i5-2520M |
*********
1,25 |
Asus UX31 |
Core i7-2677M |
********
1,12 |
Sony Vaio VPC Z21L9E/B Dock... |
Core i5 2410M |
********
1,11 |
Air 13 2011 - Win 7 |
Core i5-2557M |
*******
1,07 |
Samsung NP900X3C |
Core i5-3317U |
*******
1,07 |
Acer Aspire 3951 |
Core i7-2637M |
*******
1,03 |
Air 13 2011 |
Core i5-2557M |
*******
1,02 |
Dell XPS 13 L321X |
Core i5-2467M |
******
0,88 |
Toshiba Satellite Z830 |
Core i5-2467M |
******
0,88 |
Samsung NP530U3B-A01NL |
Core i5 2467M |
******
0,86 |
Asus U31S |
Core i3 2310M |
*****
0,76 |
HP Pavilion dm1-4000sd |
AMD E-450 |
**
0,34 |
Bij de singlethreaded test van Cinebench scoort de Core i5-3317U beter dan zijn voorganger, de Core i5-2467M. De cpu kan makkelijk meekomen met de krachtiger ulv-Core i's van de vorige generatie.
Cinebench 11.5 - Multi |
Systeemnaam | Processor | Punten, hoger is beter |
Lenovo Thinkpad X1 |
Core i5-2520M |
*********
2,82 |
Sony Vaio VPC Z21L9E/B Dock... |
Core i5 2410M |
********
2,58 |
Samsung NP900X3C |
Core i5-3317U |
*******
2,39 |
Asus UX31 |
Core i7-2677M |
*******
2,26 |
Air 13 2011 |
Core i5-2557M |
*******
2,23 |
Air 13 2011 - Win 7 |
Core i5-2557M |
*******
2,16 |
Acer Aspire 3951 |
Core i7-2637M |
******
2,11 |
Asus U31S |
Core i3 2310M |
******
2,02 |
Dell XPS 13 L321X |
Core i5-2467M |
******
1,91 |
Toshiba Satellite Z830 |
Core i5-2467M |
******
1,91 |
HP Folio 13-2000 |
Core i5-2467M |
******
1,90 |
Samsung NP530U3B-A01NL |
Core i5 2467M |
*****
1,66 |
Samsung NP900X3A |
Core i5 2537M |
****
1,43 |
HP Pavilion dm1-4000sd |
AMD E-450 |
**
0,66 |
De multicoreprestaties van Ivy Bridge zijn er in verhouding nog wat meer op vooruitgegaan. De cpu presteert op het niveau van niet-zuinige Sandy Bridge-dualcores en de snelste ulv-Core i7.
Cinebench 11.5 - OpenGL |
Systeemnaam | Gpu | Framerate in fps, hoger is beter |
Asus U31S |
GT 520M |
*********
15,5 |
Air 13 2010 |
GT 320M |
*******
13,1 |
Samsung NP900X3C |
HD4000 |
*******
13,0 |
Air 13 2011 |
Intel HD3000 |
******
11,5 |
Air 13 2011 - Win 7 |
Intel HD3000 |
******
10,3 |
Toshiba Satellite Z830 |
Intel HD3000 |
*****
10,0 |
Dell XPS 13 L321X |
Intel HD3000 |
*****
9,5 |
HP Pavilion dm1-4000sd |
HD 6320 |
*****
8,4 |
HP Folio 13-2000 |
Intel HD3000 |
****
8,0 |
Samsung NP530U3B-A01NL |
Intel HD3000 |
****
7,9 |
Asus UX31 |
Intel HD3000 |
****
7,8 |
HP Pavilion dm1-3125ed |
HD 6310 |
****
7,7 |
Samsung NP900X3A |
Intel HD3000 |
****
6,8 |
Samsung X120 |
Intel GMA 4500MHD |
*
0,8 |
De OpenGL-prestaties hebben een sprongetje gemaakt, maar de low-end GT520M van Nvidia doet het hier nog steeds een stukje beter.
De 3d-prestaties zijn er echter veel meer op vooruitgegaan, als we 3D Mark Vantage moeten geloven.
De 3D Mark 11-score bevestigt dit. De Intel HD 4000 van de zuinige Core i5 levert hier prestaties die tussen die van de GT520MX en de GT520M liggen.
De weinig indrukwekkende U100-ssd van Sandisk krijgt een bescheiden aantal punten van de Storage-benchmark van PCMark 7, die een aantal lees- en schrijf-scenario's doorloopt. De Samsung PM830 uit de Dell XPS 13 scoort hier met 5135 punten een stuk beter.
CrystalDiskMark - Seq Read |
Systeemnaam | Doorvoersnelheid in MB/s, hoger is beter |
Asus UX31 |
*********
466,80 |
Dell XPS 13 L321X |
********
433,70 |
Samsung NP900X3C |
********
429,70 |
Sony Vaio VPC Z21L9E/B |
******
345,20 |
Acer Aspire 3951 |
*****
283,90 |
HP Folio 13-2000 |
****
220,50 |
Air 13 2011 - Win 7 |
***
189,20 |
Toshiba Satellite Z830 |
***
171,50 |
Lenovo Thinkpad X1 |
**
83,45 |
Asus U31S |
*
77,88 |
Samsung NP530U3B-A01NL |
*
73,11 |
CrystalDiskMark - Seq Write |
Systeemnaam | Doorvoersnelheid in MB/s, hoger is beter |
Dell XPS 13 L321X |
*********
263,80 |
Sony Vaio VPC Z21L9E/B |
********
240,90 |
Samsung NP900X3C |
*******
209,40 |
HP Folio 13-2000 |
******
192,40 |
Air 13 2011 - Win 7 |
****
139,20 |
Asus UX31 |
****
135,80 |
Acer Aspire 3951 |
****
132,80 |
Lenovo Thinkpad X1 |
***
83,77 |
Samsung NP530U3B-A01NL |
**
71,75 |
Asus U31S |
**
70,74 |
De sequentiële leessnelheid is heel redelijk, maar sequentieel schrijven gaat - zeker voor een sata-600-ssd - al een stuk minder vlot.
CrystalDiskMark - 4K Write |
Systeemnaam | Doorvoersnelheid in MB/s, hoger is beter |
Dell XPS 13 L321X |
*********
39,87 |
HP Folio 13-2000 |
********
38,18 |
Air 13 2011 - Win 7 |
********
36,71 |
Sony Vaio VPC Z21L9E/B |
*******
31,16 |
Toshiba Satellite Z830 |
****
19,01 |
Asus UX31 |
***
14,40 |
Samsung NP900X3C |
**
9,60 |
Lenovo Thinkpad X1 |
*
0,82 |
Asus U31S |
*
0,26 |
De 4K-lees-test van CrystalDiskMark doorloopt de U100 ook nog redelijk, maar de 4K-schrijftest is reden tot flinke zorg. De prestaties zakken hier compleet in en het verschil met de Dell XPS 13 met zijn PM830-ssd is enorm.
Praktijktests
De praktijtests geven een betere indruk van de prestatieverschillen tussen de verschillende laptops.
Bij het exporteren van een set afbeeldingen in Lightroom zet de Samsung een nette score van 131 seconden neer. Hiermee presteert de laptop op vergelijkbaar niveau als systemen met niet-zuinige processors als de Lenovo Thinkpad X1 en Dell Vostro V131.
Photoshop - Retouch Artist |
Systeemnaam | Processor | Tijd in seconden, lager is beter |
Dell XPS 14z |
Core i7-2640M |
*****
18,86 |
Lenovo Thinkpad X1 |
Core i5-2520M |
******
21,20 |
Samsung NP900X3C |
Core i5-3317U |
*******
23,20 |
Asus UX31 |
Core i7-2677M |
*******
23,73 |
Air 13 2011 - Win 7 |
Core i5-2557M |
*******
24,20 |
Dell XPS 13 L321X |
Core i5-2467M |
********
28,00 |
HP Folio 13-2000 |
Core i5-2467M |
********
28,30 |
Asus U31S |
Core i3 2310M |
********
28,60 |
Air 13 2011 |
Core i5-2557M |
********
28,74 |
Toshiba Satellite Z830 |
Core i5-2467M |
********
28,80 |
Sony Vaio VPC Z21L9E/B |
Core i5 2410M |
********
29,00 |
Samsung NP530U3B-A01NL |
Core i5 2467M |
*********
29,50 |
Bij het doorlopen van een reeks bewerkingen in Photoshop - de Retouch Artists-test - zijn de niet-zuinige Intel-Core i5's wel sneller, maar de Core i5-3317U doet het beter dan de ulv-Core i7 van de vorige generatie.
Ultrabooks zijn niet Samsungs specialiteit, maar het exporteren van een videoproject in Premiere Pro CS5 gaat de fabrikant niet slecht af. De laptop moet de Vaio Z en de Thinkpad X1 met hun non-ulv-chips echter wel voor laten gaan.
Bij het hercoderen van een hd-videobestand naar een formaat voor de iPad zien we een vergelijkbaar beeld: de Ivy Bridge-dualcore doet dit sneller dan de zuinige Sandy Bridge-voorgangers, maar de niet-zuinige Sandy Bridge-chips zijn nog net iets sneller.
Het repareren van .par-bestanden met Quickpar gebeurt via een enkele thread. Het is duidelijk dat de prestatieverbetering van Ivy Bridge bij singlethreaded werk minder groot is.
Boottijd |
Systeemnaam | Tijd in seconden, lager is beter |
Samsung NP900X3C |
*****
12,50 |
Acer Aspire 3951 |
******
17,00 |
Asus UX31 |
******
17,08 |
Air 13 2011 |
*******
18,00 |
Dell XPS 13 L321X |
*******
18,00 |
HP Folio 13-2000 |
*******
20,60 |
Sony Vaio VPC Z21L9E/B |
********
21,00 |
Samsung NP530U3B-A01NL |
********
22,00 |
Toshiba Satellite Z830 |
*********
23,40 |
Ultrabooks moeten snel opstarten en hetzelfde geldt uiteraard voor nog duurdere ultraportables. Dat vond Samsung kennelijk ook, want de NP900X3C zet hier een mooie tijd neer. Samsung zelf claimt een opstarttijd van 9,8 seconden en dat zou wel eens kunnen kloppen, afhankelijk van het moment waarop de stopwatch wordt stilgezet. Wij doen dat nadat Windows 7 én ok Internet Explorer volledig zijn opgestart. Een van de redenen voor een dergelijk snelle opstarttijd is dat de laptop over een goed uefi-bios beschikt: Phoenix' SecureCore Tiano.
De Intel HD 4000 bij games
Gamen is geen bezigheid waarvoor je een ultraportable koopt, maar gezien de snelheidswinst die voor Intels Ivy Bridge wordt geclaimd, hebben we de prestaties van de ulv-Core i5 toch even onder de loep genomen.
Far Cry 2 - 1366x768 - High - 0xAA |
Systeemnaam | Gpu | Minimum / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
Asus N53 |
GT 540M |
*******
+
**
34,9 / 44,8 |
HP Pavilion DV6 |
HD 6750M |
*****
+
**
26,4 / 37,6 |
Dell XPS 15z |
GT 525M |
****
+
**
24,1 / 32,0 |
Samsung NP900X3C |
HD 4000 |
***
+
*
14,1 / 19,4 |
Asus U31S |
GT 520M |
**
+
*
13,5 / 17,6 |
Het al wat oudere Far Cry 2 is op de hoogste settings nog een brug te ver, maar de cpu doet niet onder voor de GT520M. Als we de instellingen wat terugschroeven, is het spel speelbaar te krijgen.
Stalker: CoP - 1366x768 - Medium - 0xAA |
Systeemnaam | Gpu | Minimum / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
HP Envy 17 3000 |
HD 7690M |
******
+
**
23,0 / 31,0 |
Alienware M14x |
GT 555M |
******
+
**
22,0 / 30,0 |
Asus N53 |
GT 540M |
***
+
**
10,5 / 17,5 |
Samsung NP900X3C |
HD 4000 |
***
+
*
12,3 / 16,0 |
Asus U31S |
GT 520M |
**
+
*
7,0 / 12,0 |
Bij Stalker loopt de voorsprong op de GT520M zelfs nog op. Het loopt allemaal niet erg soepel, maar we hebben het hier wel over een Intel-igp van een 17W-processor - een paar jaar geleden was je uitgelachen als je daarmee had willen gamen. De conclusie mag in elk geval luiden dat de Samsung New Series 9 met enige moeite is opgewassen tegen niet al te zware games.
Een blik op het pls-scherm
De belangrijkste feature van de New Series 9 is, zoals Samsung ook benadrukt, het scherm. We gaan hier dus wat dieper op in dan gebruikelijk. Het gaat om een mat scherm met een resolutie van 1600x900 pixels - dat is vrij hoog voor een 13,3"-laptop, maar niet uitzonderlijk. Ook de huidige Asus Zenbooks hebben bijvoorbeeld zoveel pixels en de MacBook Air 13" heeft er met 1440x900 niet veel minder. Er zijn zelfs al 1920x1080-schermen voor 13,3"-laptops - Sony levert deze bijvoorbeeld als optie voor de Vaio S - maar die komen nog wel erg weinig voor.
:fill(white)/i/1339505651.jpeg?f=thumb)
Volgens Samsung is het scherm van het pls-type. Pls staat voor Plane to Line Switching en is Samsungs alternatief voor het door Hitachi ontwikkelde ips, dat voor in-plane switching staat. De meeste laptops hebben tn-schermen, maar pls- en ips-schermen hebben betere kijkhoeken, betere responstijden en een betere kleurweergave.
Pixelstructuur van het pls-scherm van de Samsung (links) en het tn-paneel van de MacBook Air 13" (rechts)We hebben de pixels van de Samsung gefotografeerd maar een scherpe foto bleek niet te maken: het anti-reflectieve filter zorgt voor te veel spreiding van het licht. De vorm van de subpixels is dus niet goed te onderscheiden.
Helder en zwart
De New Series 9 past de schermhelderheid automatisch aan met behulp van een lichtsensor, maar volgens Samsung is de maximale helderheid 400 nits. Wij meten in het midden van het scherm zelfs 450 nits, en daarmee is het scherm iets helderder dan dat van de MacBook Air en even helder als het exemplaar uit de Asus UX31. Dit maakt werken met veel invallend (zon)licht een stuk aangenamer.
Ips-schermen staan niet bekend om hun goede zwartweergave. Als we de zwartwaarde van het pls-scherm van de New Series 9 afzetten tegen die van de Air en de Asus, komen we toch tot een voor laptops goede, lage waarde, waarmee pls dus in elk geval niet voor ips onderdoet. Het zwart dat de Samsung weergeeft is een stuk dieper dan bijvoorbeeld bij de Asus, die een veel grijziger beeld produceert.
Kijkhoeken
We nemen foto's van het scherm in het donker en draaien de laptop met 15 en 30 graden.
:fill(white)/i/1339164937.jpeg?f=thumb)
De kijkhoeken van de Samsung zijn zeer goed. Er is nagenoeg geen kleurverschil als we het paneel onder een hoek bekijken, ook niet als we de kijkhoek vergroten naar meer dan 30 graden.
:fill(white)/i/1339164939.jpeg?f=thumb)
Ook als we het scherm 15 graden naar voren en naar achteren kantelen, zien we niet de donkere, respectievelijk lichte waas die we bij tn-panelen waarnemen. We kunnen zonder meer stellen dat de Samsung hier excelleert.
Kleurbereik
We meten het kleurbereik van het pls-scherm en zetten deze af tegen dat van de MacBook Air 13".
Kleurbereik van het pls-scherm van de Samsung (links) en het tn-paneel van de MacBook Air 13" (rechts)De DeltaH-, C- en L-waardes tonen aan dat bij het scherm van de Samsung vooral blauw boven de norm uitkomt bij respectievelijk de kleurtint, -verzadiging en -helderheid. Bij de MacBook Air is dat naast blauw ook rood. In de gamut-driehoek liggen rood, geel en groen bij de Samsung mooi op de ideale lijn, maar de driehoek helt iets over naar blauw. Bij de Macbook Air benaderen de gamut luminantie-waarden de idealen weer meer in de betreffende grafiek.
Rgb-balans van het pls-scherm van de Samsung (links) en het tn-paneel van de MacBook Air 13" (rechts)Bij de rgb-balans volgt alleen groen bij beide schermen de ideale lijn. Rood en blauw zit er in beide gevallen meer dan 5 procent naast, alleen bij de Samsung overheerst rood, waardoor het wit iets te 'warm' is, terwijl dit bij de MacBook Air bij blauw het geval is, zodat het wit te 'koud' is. Bij de Samsung lopen de lijnen wel mooi egaal, wat een indicatie is van een gelijkmatige kleurtemperatuur. Bij de MacBook is dit minder het geval.
Voor een laptopscherm zijn de resultaten van de Samsung Series 9 erg goed. Het is duidelijk dat we hier met een paneel van hoge kwaliteit te maken hebben.
Accuduur: niet bij de top
De Series 9 heeft een accu van 40.000mWh. Dit is niet heel veel, maar voor een ultrabook niet ongebruikelijk. Er is nu eenmaal niet veel ruimte in de dunne behuizing. We draaiden eerst onze videotest, waarbij we het scherm op een helderheid van 180 nits zetten en onafgebroken een hd-video afspelen totdat de accu leegraakt.
De tijd van 271 minuten is niet slecht: deze ligt tussen die van de Asus- en Apple-concurrenten in, maar er zijn inmiddels genoeg ultrabooks en andere laptops op de markt die het langer volhouden, zoals de grafiek toont. We wisten al dat Ivy Bridge niet de besparingen brengt waar we op hoopten en de accuduur van de Samsung toont dat weer aan.
Ook bij het wireless browsen in Firefox, met op de achtergrond een mp3-muziekje, doet de Series 9 niet mee met de top. Vier uur is geen toptijd voor een ultraportable in deze prijsklasse.
Alternatieven
Een groot verschil met vorig jaar, toen de eerste Series 9 uitkwam, is dat er op papier inmiddels meer dan genoeg alternatieven beschikbaar zijn. De consument heeft nu immers de keuze uit een rijke schare aan ultrabooks van vrijwel alle fabrikanten. Als we de aanwezigheid van een Ivy Bridge-processor en een goed scherm als eisen stellen, valt het aantal laptops dat daadwerkelijk als alternatief in aanmerking komt echter nog wel tegen. Desondanks hebben we drie alternatieven kunnen vinden die als geduchte concurrenten te beschouwen zijn.
De Asus UX31 heeft een upgrade gekregen waardoor deze een zeer aantrekkelijk alternatief voor de Series 9 is. Voor dezelfde prijs als de Samsung krijg je bij Asus nu een ips-scherm met resolutie van 1920x1080 en een snelle Ivy Bridge-Core i7 3517U met een kloksnelheid van 1,9GHz. De ssd biedt bovendien een opslagcapaciteit van 256GB, al gaat het waarschijnlijk eveneens om een u100 van SanDisk. De goedkope versie met Core i5-3317U en 128GB-ssd staat op moment van schrijven nog niet in de Pricewatch. Je moet als koper overigens goed kijken of je niet de roze versie geleverd krijgt.
De MacBook Air is, als we op de adviesprijs afgaan, voor ongeveer 150 euro minder op te pikken dan de Series 9. De laptop biedt een aantal voordelen ten opzichte van de Samsung, zoals twee usb 3.0-poorten, Thunderbolt, een iets snellere processor en een betere ssd. Wel heeft het scherm mindere kijkhoeken en is de Air wat zwaarder en groter.
Deze Sony Vaio Z heeft een niet-zuinige Core i5 maar de accuduur heeft daar niet onder te lijden. Het 13,1"-scherm is goed en heeft eveneens een resolutie van 1600x900. Sony biedt optioneel een Media Dock met extra gpu-power, blu-ray en additionele aansluitingen. Op de website van Sony is de nieuwe versie van de Vaio Z met Ivy Bridge te bestellen voor een startprijs van 1484 euro. Ook is het scherm voor een meerprijs om te wisselen voor een 1080p-variant.
Sony Vaio Z: ultra-concurrent met losse gpu
Specificaties en gallery
Merk en Type |
Merk |
Samsung |
Productserie |
Series 9 |
Type |
NP900X3C-A01NL |
Technische Specificaties |
Cpu-type |
Intel Core i5 3317U |
Snelheid |
1,7GHz |
Maximale turbofrequentie |
2,4GHz |
Geheugengrootte |
4GB |
Geheugentype |
ddr3 |
Videointerface |
Schermdiagonaal |
13,3" |
Videochip |
Intel HD Graphics |
Video-uitgangen |
D-sub, hdmi, Wireless Display |
Schermresolutie |
1600x900 |
Backlight |
edge-lit led |
Multitouch-touchscreen |
nee |
Opslag |
Opslagcapaciteit |
128GB |
Hardeschijftype |
solid state disk |
Interfaces |
Usb/firewire |
usb 2.0, usb 3.0 |
Wlan |
802.11b, 802.11g, 802.11n |
Ethernet |
1Gbps |
Bluetooth |
Bluetooth 4.0 |
Overige specificaties |
Laptoptype |
notebook |
Multitouch-touchpad |
ja |
Extra's |
cardreader, webcam |
Besturingssysteem |
Windows 7 Home Premium |
Gewicht |
1,16kg |
Hoogte |
12,9mm |
Lengte |
313mm |
Breedte |
218mm |
Kleuren |
zwart |
Fabrieksgarantie |
2 jaar pickup & return |
Taal |
Indeling |
qwerty |
Conclusie
Bij het vellen van een eindoordeel over de NP900X3C is er een probleem dat we de laatste tijd vaker tegenkomen. De trend is dat de gebruikservaring steeds belangrijker wordt en dat het voor de gemiddelde consument dan ook steeds minder belangrijk zou worden welke hardwareonderdelen er aanwezig zijn.
De gebruikservaring van de nieuwe Series 9 is zeer goed. De laptop heeft een heel mooi uiterlijk, is stevig, puik afgewerkt en natuurlijk bewonderenswaardig dun en licht. Ook de adapter is lekker klein en portable. Het keyboard en het touchpad zijn dik in orde en de backlight van het toetsenbord en de sensor voor het automatisch aanpassen van die achtergrondverlichting maken het werken net even aangenamer. De snelle opstarttijd is ook een mooie eigenschap van deze laptop.
Het scherm is de kers op de slagroom wat gebruikservaring betreft. Wie eenmaal gewend is aan een pls-scherm met zijn goede kijkhoeken en uitstekende kleurweergave zal moeite hebben terug te keren naar een tn-paneel. Dat het scherm geen 1080p-resolutie toont vinden we niet zo erg: 1600x900 is ook een mooie resolutie voor een 13,3"-scherm en we zien liever een pls-paneel met die resolutie dan een full hd-scherm met een tn-paneel.
Hier bij Tweakers.net kijken we echter verder dan alleen naar de gebruikservaring. De nieuwe Series 9 is het visitekaartje van Samsung op laptopgebied en we mogen dan ook op hardwaregebied de nodige eisen stellen. We waarderen het dat Samsung micro-hdmi, gigabit-ethernet en een goede wifi-netwerkkaart heeft toegevoegd en ook is het verstandig dat de fabrikant gewacht heeft op Ivy Bridge met de release. Dat de laptop usb 3.0 en een geheugenkaartlezer bevat, verwachten we niet anders.
Aan de andere kant: de Core i5-3317U is de langzaamste zuinige Ivy Bridge-processor. Ook is er geen configuratie met 8GB ddr3 beschikbaar, wat gebruikers van grafische software zouden waarderen, noch is dit zelf toe te voegen. Erger is dat de ssd een opslagcapaciteit van slechts 128GB biedt en het geen echt goede ssd is. Ook is de laptop geen uitblinker met zijn accuduur en is een enkele usb 3.0-poort wat karig te noemen.
Voor de gebruikservaring maken bovengenoemde kritiekpuntjes niet zoveel uit. Het is en blijft erg fijn om met het systeem te werken en voor het gros van de taken waar de notebook voor gebruikt zal worden, zijn de hardwareonderdelen snel genoeg. Als we moeten kiezen tussen de aanduiding 'Goed' en 'Zeer goed', valt het oordeel echter toch net richting 'Goed', al is het kantje boord.
Had Samsung een iets snellere processor of een betere ssd geboden, of was de prijs net iets scherper geweest, dan hadden we het vijf-sterren-logo kunnen verantwoorden. Nu krijgt de laptop die aanduiding zeker wat gebruikservaring betreft, maar we zijn hier op Tweakers.net en de hardwareonderdelen schieten volgens de maatstaven van deze site net iets te kort. Bovendien zijn er inmiddels geduchte concurrenten in de vorm van de nieuwe MacBook Air 13" en de Asus UX31A. We houden het daarom bij een dikke 'Goed', op het randje van 'Zeer goed'.
Pluspunten
+ Mooi design
+ Klein. dun en licht
+ Zeer goed scherm
Minpunten
- Prijzig in verhouding tot hardwareonderdelen
- Matige ssd
Eindoordeel