Introductie: laag inzetten
Intel heeft met de 330 Series-ssd's drie goedkopere en vooral snellere opvolgers van de 320-ssd's uitgebracht. De nieuwe ssd's, verkrijgbaar in capaciteiten van 60GB, 120GB en 180GB, kosten ruwweg een euro per gigabyte. De 60GB-versie is relatief het duurst, maar de twee grotere versies zijn meer dan concurrerend geprijsd.
Dat Intel de drives voor een dergelijke lage prijs op de markt zet, is opmerkelijk. De 320-serie, met sata-300-interface, is juist relatief duur en ook andere ssd's van Intel staan niet direct bekend om hun lage prijs. Het bedrijf zette daar van oudsher een hoge betrouwbaarheid tegenover; de 330-serie heeft dan weer een kortere garantieperiode dan de 520-modellen.
/i/1336385322.jpeg?f=imagenormal)
De 520-serie maakt, net zoals talloze ssd's van andere fabrikanten, gebruik van dezelfde controller die ook in de nieuwe 330's te vinden is: de SandForce SF2281. Deze wordt al ongeveer een jaar op grote schaal in sata-600-ssd's toegepast. Wij gingen op zoek naar de overeenkomsten en de verschillen tussen Intels jongste en de concurrenten.
De 330-ssd's nader bekeken
Voor de 320-serie en diens voorganger gebruikte Intel nog een in eigen huis ontwikkelde controller, maar voor de 330 wordt dus de bekende SandForce SF2281 ingezet. De schijven zijn daarmee in goed gezelschap: deze controller wordt onder meer toegepast in OCZ's Vertex 3, Corsairs Force 3- en Force GT-drives, de HyperX-ssd's van Sandisk en Intels 520-ssd's.
/i/1336385177.jpeg?f=imagenormal)
Het geheugen van de 330-serie lijkt op het eerste gezicht vergelijkbaar met dat van andere ssd's. Het betreft synchroon mlc-flashgeheugen uit de stal van IMFT, Intels joint venture met Micron, dat op 25nm wordt gebakken. Hetzelfde flashgeheugen vinden we in de 320- en de high-end 520-ssd's. Sterker nog: de pcb's van de 330-ssd's zijn identiek aan die van de 520-serie en op beide printplaten staat de naam 'Cherryville'. Dat is de codenaam van de 520-serie; de 330-ssd's heten eigenlijk 'Maple Crest'.
/i/1336385197.jpeg?f=imagenormal)
Ook de geheugenchips in de 330- en 520-series dragen hetzelfde typenummer, alleen de volgnummers variëren. Dat is opmerkelijk, omdat Intel gebruik zou maken van zogeheten 3K-chips, die geschikt zijn voor drieduizend programmeer- en wiscycli in plaats van de vijfduizend cycli van de 520-serie.
/i/1336385213.jpeg?f=imagenormal)
Het is echter aannemelijk dat Intel de beste chips voor de 520-serie gebruikt. De mindere chips uit een batch zouden dan naar de 330-ssd's gaan. Dit proces heet 'binning' en het enige zichtbare verschil tussen de 520- en 330-pcb's zijn dan ook de 'Bin 2'-stickers die Intel op de printplaten van de 330-ssd's heeft geplakt.
Het grootste verschil zit echter in de firmware. De SF2281-controllers van de 520-serie zijn uitgerust met firmwareversie 400i, terwijl voor de 330-serie de 300i-firmware gebruikt wordt.
Het enige verschil tussen de 120GB- en de 180GB-versie is het aantal flashchips: de 120GB-versie heeft er acht en de 180GB-variant heeft er twaalf. Bij de 120GB-versie wordt elk controllerkanaal gebruikt om één geheugenchip aan te sturen. Bij de 180GB-versie is minder duidelijk hoe de kanalen verdeeld worden: de twaalf chips worden wellicht gedeeltelijk interleaved aangestuurd.
De 'Bin 2'-flashchips van de 330-serie hebben niet alleen hun weerslag op de geschatte levensduur en garantieperiode: ook de door Intel opgegeven lees- en schrijfsnelheden zijn lager dan die van de 520-serie - maar een stuk hoger dan die van de 320-serie, die nog met sata-300-interfaces werkt.
| 60GB 330 | 120GB 330 | 180GB 330 | 120GB 320 | 120GB 520 |
Seq read |
500MB/s |
500MB/s |
500MB/s |
270MB/s |
550MB/s |
Seq write |
400MB/s |
450MB/s |
450MB/s |
130MB/s |
500MB/s |
Random read |
12k iops |
22,5k iops |
42k iops |
38k iops |
25k iops |
Random write |
20,5k iops |
33k iops |
52k iops |
14k iops |
40k iops |
Vergelijkingsmateriaal
We bekijken de 120GB- en 180GB-versies van de 330 Series en vergelijken het tweetal met de 128GB-uitvoeringen van de Crucial m4 en de Samsung 830. Daarnaast testten we de 128GB-versie van de nieuwe Adata SX900, die ook een SF2281-controller aan boord heeft, en de eveneens nieuwe, 120GB grote Performance Pro van Corsair, die een Marvell 88SS9174-controller en op 32nm gebakken Toshiba-flashgeheugen gebruikt.
Drive | Intel 330 | Intel 330 | Adata SX900 | Corsair PP | Samsung 830 | Crucial M4 |
Capaciteit |
120GB |
180GB |
128GB |
128GB |
128GB |
128GB |
Controller |
SF2281VB1 |
SF2281VB1 |
SF2281VB1 |
M88SS9174-BKK2 |
Samsung MCX |
88SS9174-BLD2 |
Flash |
25nm IMFT |
25nm IMFT |
25nm IMFT |
32nm Toshiba |
2xnm Samsung |
25nm Micron |
Prijs |
Onbekend |
Onbekend |
Onbekend |
Onbekend |
Onbekend |
Onbekend |
Garantie |
Drie jaar |
Drie jaar |
Drie jaar |
Drie jaar |
Drie jaar |
Drie jaar |
Synthetische benchmarks: AS-SSD
De AS-SSD-benchmark wordt uitgevoerd met niet-comprimeerbare data. De SF2281-controller maakt gebruik van compressie, zodat minder data naar het flashgeheugen geschreven hoeft te worden. In sommige benchmarks met comprimeerbare data, zoals Atto Disk Benchmark, hebben de SandForce-controllers dan ook een aanzienlijk voordeel. Bij AS-SSD is dat voordeel afwezig.
Bij het sequentieel lezen kunnen de Intel-drives aardig meekomen, maar met sequentieel schrijven laat vooral de 120GB-versie wat steekjes vallen. De random read-prestaties van de Intels vallen ook wat tegen, maar bij het schrijven zijn ze, hoewel nipt, de snelste ssd's uit de test.
Synthetische benchmarks: IOMeter
Met IOMeter worden de random en sequentiële lees- en schrijfprestaties bij verschillende queue-dieptes en met verschillende transfergroottes gemeten.


Bij random reads met een queue depth van 1 wint de Crucial-drive het net, maar de onderlinge verschillen zijn klein. Bij een grotere queue depth profiteren alle drives flink. Vanaf een blokgrootte van 16k laat de 830-drive van Samsung de concurrentie achter zich. De 180GB-versie van Intel komt vergeleken met de overige drives aardig mee, maar de 120GB-versie presteert niet best, net als de SX900 van Adata.


Net als in de AS-SSD-tests laat ook IOMeter zien dat de Intel 330-ssd's goede random schrijfprestaties neerzetten. De Intel-drives weten bij grotere blokken ook het meest te profiteren van een grotere wachtrij. De Crucial blijft in beide gevallen steken op een teleurstellende schrijfsnelheid.


De verschillen in sequentiële leesprestaties tussen queue depths van één en acht zijn voor alle drives aanzienlijk. De 830 van Samsung zet in beide gevallen de beste prestaties neer, Crucials m4 is juist tweemaal hekkensluiter. In deze synthetische leestest kunnen de Intel-ssd's met de beste schijven mee, maar de verschillen zijn klein.


Bij de schrijfprestaties zijn de Intel-drives, samen met de vergelijkbare Adata-drive, ruimschoots het snelst. Met een grotere queue depth worden de prestatieverschillen nog eens extra aangedikt.
Trace-based benchmarks
We gebruiken onze StorageMark 2011-tests om een aantal gebruiksscenario's van de drives te simuleren. Deze benchmarks zijn gebaseerd op traces, oftewel op een testsysteem vastgelegde lees- en schrijfacties die worden afgespeeld op de ssd's. Daarbij gaat het dus om daadwerkelijke praktijktests. De traces zijn onderverdeeld in een aantal scenario's, zoals opstarten van Windows 7, het spelen van games en het gebruik van de ssd in een workstation.
Boot StorageMark 2011
Home & Office StorageMark 2011
Workstation StorageMark 2011
Gaming StorageMark 2011
StorageMark 2011
De praktijktests laten een heel ander beeld zien dan de synthetische benchmarks. De 120GB grote Intel 330-drive eindigt steevast onderaan de lijst. Vooral in de Office- en Workstation-tests vallen de prestaties nogal tegen en zijn de verschillen aanzienlijk. De 180GB-drive doet het een stuk beter, zoals we dat van een grotere drive mogen verwachten, maar tegelijkertijd legt deze versie het nog af tegen de 128GB-drives van Corsair en Samsung.
Performance-degradatie
De Boot- en Workstation-StorageMark-tests zijn elk viermaal met afnemende capaciteiten gedraaid om te zien of de prestaties van de drives afnemen naarmate er minder vrije ruimte beschikbaar is.


De Corsair-, Crucial- en Samsung-drives laten in meer of mindere mate performance-degradatie zien wanneer ze volraken. Bij de Intel- en Adata-ssd's is de ontwikkeling wat grilliger en is soms zelfs een stijgende lijn te zien.
Energieverbruik
Als de drives niet belast worden, is het opgenomen vermogen van de Intels een stuk hoger dan bij de overige drives, al hebben we het natuurlijk wel over waardes van minder dan 1W. Bij de random-i/o's en vooral tijdens de schrijfacties blijken de 25nm-chips en de SF2281-controller een zuinige combinatie.
Specificaties
Merk en Productserie |
Intel 330 :fill(white)/i/1334595614.jpeg?f=thumbmini)
|
Intel 330 :fill(white)/i/1334595624.jpeg?f=thumbmini)
|
Intel 330 :fill(white)/i/1334595619.jpeg?f=thumbmini)
|
Prijs en waardering |
Prijs |
Onbekend (30 winkels) |
Onbekend (32 winkels) |
Onbekend (28 winkels) |
Eerste prijsvermelding |
dinsdag 17 april 2012 |
dinsdag 17 april 2012 |
dinsdag 17 april 2012 |
Waardering |
4 van 5 sterren
|
4.5 van 5 sterren
|
5 van 5 sterren
|
Euro per GB |
1,183 |
0,973 |
1,011 |
Technische specificaties |
Opslagcapaciteit |
60GB |
120GB |
180GB |
Ssd-type |
multi level cell |
multi level cell |
multi level cell |
Trim |
ja |
ja |
ja |
Hardeschijfbus (intern) |
sata-600 |
sata-600 |
sata-600 |
Behuizing bay intern |
2,5" |
2,5" |
2,5" |
Hoogte |
9,5mm |
9,5mm |
9,5mm |
Snelheden |
Leessnelheid |
500MB/s |
500MB/s |
500MB/s |
Schrijfsnelheid |
400MB/s |
450MB/s |
450MB/s |
Verkoopstatus |
Verkoopstatus |
retail |
retail |
retail |
Fabrieksgarantie |
3 jaar carry-in |
3 jaar carry-in |
3 jaar carry-in |
Conclusie: niet de snelste, wel goedkoop
Op papier bieden de 330 Series-ssd's uitstekende prestaties, terwijl de prijs per gigabyte een van de laagste op de markt is. De daadwerkelijke prestaties zijn echter een heel ander verhaal, zoals ook uit onze tests blijkt.
In AS-SSD worden de beloofde overdrachtssnelheden bij lange na niet gehaald. De leessnelheden zijn niet al te best, maar schrijfoperaties, en dan met name random writes, gaan de drives wel goed af. Hetzelfde beeld zien we bij de IOMeter-tests: ongeacht de queue depth zijn de Intel-drives ongeëvenaard snel in het sequentieel en random wegschrijven van data, maar de leesprestaties zijn niet meer dan middelmatig.
De resultaten in onze StorageMark-praktijktests zijn eigenlijk teleurstellend. In de boot- en gaming-benches zien we nog overkomelijke prestatieverschillen van rond de tien procent, maar in de office- en workstation-benches is de 120GB-versie tientallen procenten trager dan Samsungs 830 en Corsairs Performance Pro. De 330-serie laat wel weinig performance-degradatie zien.
Voor desktopgebruik zijn de drives prima geschikt. Voor laptops zouden ze ook geschikt zijn, maar Intel heeft er helaas voor gekozen om de schijven 9,5mm hoog te maken. In tegenstelling tot andere Intel-ssd's is de 330-serie dus niet geschikt voor 7mm hoge drivebays. De 330 Series heeft met drie jaar een wat kortere garantieperiode dan we van Intel gewend zijn, maar drie jaar is bij andere fabrikanten de standaard.
De op papier goede prestaties vallen in de praktijk dus tegen, maar de schijven zijn wel voordelig. Wie voor weinig geld een goede ssd wil kopen, kon altijd bij Crucial terecht voor de m4. Die is de goedkoopste van de geteste drives, maar is zijn prestatiekroontje alweer enige tijd kwijt. De 830 van Samsung is weer iets duurder dan de nieuwe Intel-drives, maar nog altijd schappelijk geprijsd, en voor dat geld krijg je topprestaties terug.