Inleiding
De zakelijke ThinkPad-notebooks, die in 1992 door IBM werden geïntroduceerd, hebben nog altijd de naam robuust, krachtig en betrouwbaar te zijn. Daar heeft de overname door Lenovo in 2005 weinig aan veranderd. Wel breidt de Chinese fabrikant de ThinkPad-lijn steeds verder uit met nieuwe modellen, die zowel uiterlijk als onder de motorkap afwijken van de solide basis.
Zo verscheen in 2008 de Thinkpad X300: een model met een zuinige Intel-cpu dat slechts 19mm dik was en 1,33kg woog. Met deze ultraportable liet Lenovo zien dat het tot technologische hoogstandjes in staat was. De X300 is niet meer leverbaar, maar Lenovo heeft inmiddels een vervanger: de Thinkpad X1.
Er is veel voor te zeggen om dunne en lichte zakelijke laptops uit te brengen. Veel personeel moet tegenwoordig mobiel kunnen werken en dat wordt er niet leuker op als er een bakbeest van een computer meegesleurd moet worden. Desondanks zijn er nog niet heel veel zakelijke lichtgewichten, terwijl voor consumenten inmiddels talloze thin & lights zijn uitgebracht en de ultrabooks eraan komen.
De X1 is echter niet alleen dun maar heeft ook enkele andere opvallende features. Naast zakelijke eigenschappen zijn dat ook noviteiten als een geharde glasplaat voor het scherm. Wij bekeken of de extra features de relatief hoge prijs kunnen rechtvaardigen.
Uiterlijk en indruk
De Thinkpad X1 meet op het dikste punt ongeveer 22mm. Dat is dun, maar geen record, en het gewicht van 1,7 kilo is ook niet buitengewoon laag. Op het gebied van bouwkwaliteit heeft Lenovo duidelijk weinig concessies gedaan. Hoewel de X1 geen unibody-ontwerp heeft, is de behuizing grotendeels van een legering van magnesium en aluminium gemaakt en daardoor voelt hij zeer robuust aan. Nergens kunnen we zwakke plekken ontdekken en ook de scharnieren maken een degelijke indruk.
/i/1314345976.jpeg?f=imagenormal)
De laptop laat zich comfortabel vasthouden doordat deze volledig van een matte rubberen laag voorzien is. Een bijkomend voordeel hiervan is dat krassen of andere onvolkomenheden nauwelijks te zien zijn; een nadeel is weer dat vetvlekken donkere plekken achterlaten, die maar moeilijk te verwijderen zijn.
/i/1314345989.jpeg?f=imagenormal)
Lenovo heeft het model van stevige, licht gewelfde toetsen voorzien, die iets los van elkaar staan. Hierdoor kunnen de vingers snel de juiste plek vinden en de toetsen leveren prettige en duidelijke feedback. Verder is het toetsenbord tot op zekere hoogte bestand tegen een slok koffie of andere vloeistoffen. Midden tussen de toetsen prijkt de rode pointing stick, waarmee de muisaanwijzer bestuurd kan worden. De rode knop maakt duidelijk dat we met een echte Thinkpad te maken hebben.
De layout van het toetsenbord biedt weinig verrassingen. Het is alleen jammer dat Lenovo de fn-toets helemaal links heeft geplaatst, in plaats van tussen de ctrl- en Windows-toetsen. Handig is de achtergrondverlichting van het toetsenbord, die met de fn-knop in combinatie met de spatiebalk in twee verschillende helderheidsstanden gezet kan worden.
Aan de voorkant van het keyboard is veel ruimte om de polsen te laten rusten. In het midden bevindt zich het touchpad, waarin de twee muisknoppen geïntegreerd zijn. Daar zijn we geen fan van, maar tussen het touchpad en het toetsenbord zijn gelukkig nog twee extra, fysieke muisknoppen geplaatst.
Hoewel het lijntje op het touchpad niet precies aangeeft tot waar de knoppen ingedrukt kunnen worden, zijn we wel eens vervelender implementaties van muisknoppen in touchpads tegengekomen. Het ruwe materiaal van het touchpad reageert verder goed op aanrakingen en laat de muiscursor bewegen zoals we willen. Bewegingen met meerdere vingers werden echter niet altijd accuraat geregistreerd.
/i/1314345979.jpeg?f=imagenormal)
Rechts naast het toetsenbord zitten nog enkele andere knoppen. Hier vinden we de volumeregeling, de ThinkVantage-knop die de recovery- en andere zakelijke applicaties start, en de aan-uitknop, die van een led is voorzien. Verder naar voren zit de vingerafdruklezer die moet helpen om de laptop te beveiligen.
Hardware
De processor is de Core i5-2520M van Intel. Dit is een dualcore met 3MB cache en kloksnelheid van 2,5GHz. Dankzij de Turbo Boost-functionaliteit kunnen beide cores tegelijk op 3GHz draaien, en de snelheid van een enkele rekenkern kan naar 3,2GHz worden verhoogd.
De X1 bevat 4GB geheugen en geen aparte gpu: de graphics worden verzorgd door de HD Graphics 3000-igp van de Core i5. De 7200rpm-harddisk van 320GB is een Hitachi Travelstar en komt dus ook al uit de koker van een voormalige IBM-divisie.
We vinden de specificaties wat teleurstellend. De Core i5 is rap genoeg voor officewerk, maar voor de prijs van de X1 had Lenovo best een Core i7-dualcore met meer cache mogen plaatsen, of juist een zuinige chip die voor een langere accuduur kan zorgen. Hetzelfde geldt voor het werk- en opslaggeheugen: 4GB en 320GB is weinig voor een laptop in deze prijsklasse. Daar komt nog bij dat het systeem verre van stil is, al blijft de X1 zelfs onder belasting wel netjes koel.
Het wijzigen of toevoegen van de hardware is niet eenvoudig. Alleen de hdd kan eenvoudig aan de rechterkant uit de behuizing worden geschoven, voor de andere onderdelen moet het toetsenbord worden verwijderd.
/i/1314345988.jpeg?f=imagenormal)
Lenovo heeft de interfaces zo veel mogelijk uit het zicht geplaatst. Aan de voorkant zit bijvoorbeeld niets. Rechts zit een 4-in-1-kaartlezer en een knop voor het in- en uitschakelen van wifi. Achter een klepje aan de linkerkant zitten een usb 2.0-poort en een gecombineerde in en -uitgang voor headsets verstopt.
Aan de achterkant wordt het interessant. Hier treffen we aansluitingen voor gigabit-ethernet, usb 3.0 en hdmi aan. Daarnaast is er een mini-displayport en een gecombineerde usb 2.0- en esata-poort aan. De aansluiting voor de voeding is felgeel. Achter een tweede klepje zit een sleuf voor simkaarten, waarmee de laptop 3g-connectiviteit kan gebruiken. Dat is voor de mobiele werker uiteraard zeer bruikbaar, al is tethering tegenwoordig ook een veelgebruikt alternatief. De laptop is verder voorzien van bluetooth 3.0- en wifi-n-ondersteuning. Voor de beveiliging is er, naast de tpm-chip, een oogje voor een Kensington-slot.
Een vga-interface heeft de laptop dus niet. Daar zijn wij niet rouwig om, maar er zijn bij heel wat bedrijven nog beamers te vinden die deze aansluiting nodig hebben. Ook een smartcard-sleuf ontbreekt, en omdat er ook geen pcmcia-slot is, is die niet eenvoudig achteraf toe te voegen. Verder is er geen optische drive - dat is tegenwoordig wel bij meer laptops het geval, maar ook hier geldt dat er nog heel wat mensen zijn die hem zullen missen. Erger is dat er geen aansluiting voor een docking station is.
:fill(white)/i/1314345986.jpeg?f=thumb)
Op softwaregebied heeft Lenovo Office 2010 Starter, Norton Security en Skype meegeleverd. Daarnaast heeft het bedrijf vooral eigen software voorgeïnstalleerd, zoals Password Manager, Recover Media, Auto Scroll Utility, Screen Reading Optimizer, Message Center Plus, Fingerprint, Autolock, Active Protection en RapidBoot. De meeste programma's zijn prima bruikbaar en de hoeveelheid bloatware valt erg mee.
Synthetische benchmarks
Om een beeld te krijgen van de prestaties van de Core i5 en de andere hardwareonderdelen hebben we uiteraard weer de nodige benchmarks gedraaid. We beginnen met de synthetische benchmarks.
De quadcores zijn een maatje te groot, maar voor een dualcore is de Core i5-2520M erg rap. Het verschil met de Core i7-2620M is klein, dat met de zuinige Core i5-2557M van de Apple Air is aanzienlijk groter.
De Core i5 scoort hier goed, zoals van een dualcore met hoge kloksnelheid verwacht mag worden. Van de voorsprong van de quadcores blijft weinig over.
Bij het OpenGL-onderdeel wordt meteen duidelijk dat we niet te veel van de Intel-igp kunnen verwachten.
Voor een zakelijke ultraportable krijgt de X1 veel punten van Futuremark, maar de score had nog een stuk hoger kunnen uitvallen als de laptop een ssd aan boord had gehad.
De Hitachi Travelstar Z7K320 van de X1 doet zijn werk op 7200rpm en de prestaties zijn dan ook vergelijkbaar met die van andere schijven met deze rotatiesnelheid, zoals de harddisks van de Probook en de N53.
Praktijkbenchmarks
Naast de synthetische benchmarks, die vooral bedoeld zijn om prestaties van de hardware-onderdelen te meten, voeren we ook diverse tests uit die de snelheid van de gehele computer in het dagelijks gebruik moeten illustreren.
Het maken van een set jpeg-afbeeldingen aan de hand van raw-foto's weet de X1 redelijk snel te klaren. Opnieuw is het verschil met de zuinige Core i5-2557M van de MacBook Air niet groot: Intel heeft goed werk afgeleverd met de zuinige mobiele Sandy Bridge, en de vraag dringt zich op of Lenovo deze cpu voor de X1 had moeten gebruiken
De bewerkingsset van Retouch Artist wordt door de X1 in 21,2 seconden doorlopen. De achterstand op de Dell XPS 15z, die een snellere Core i7 heeft, is in deze test behoorlijk klein geworden.
Bij de singlethreaded applicatie Quickpar weet de X1 zelfs de Envy 17 te verslaan; de Core i5 heeft dan ook een hogere kloksnelheid dan de Core i7-quadcore uit de Envy.
Met Handbrake converteren we een hd-videobestand naar een bestand dat voor de iPad is geoptimaliseerd. Hier zien we duidelijk het verschil tussen de quadcores, de snelle dualcores, de zuinige dualcore en langzamere Core i3, die niet over een Turbo-stand beschikt. De laatste twee presteren aanzienlijk minder, terwijl ook de overige dualcores ruim verslagen worden door de quadcores.
Scherm en accu
Het 13,3"-scherm telt 1366x768 pixels. Hoewel deze resolutie erg gangbaar is, moet de X1 het hiermee afleggen tegen de 1440x900 pixels van de MacBook Air 13. Ook zijn de Air-schermen helderder dan dat van X1. Desondanks is 341cd/m² geen slechte score, en de X1 komt dicht in de buurt van de beloofde 350cd/m².
Als we van opzij naar het beeld kijken, zien we dat het scherm voor een tn-paneel aardig overeind blijft.
:fill(white)/i/1314694035.jpeg?f=thumb)
Bij het naar achter hellen van het scherm verdwijnen de donkerblauwe vlakken helaas al snel. Het naar voren kantelen zorgt pas echt voor een flinke verstoring van het beeld: de kleuren worden zeer flets.
:fill(white)/i/1314694348.jpeg?f=thumb)
Het scherm wordt afgeschermd door een plaat Gorilla Glass, dat we vooral van smartphones kennen. Het voordeel is dat je niet bang hoeft te zijn voor krassen en andere beschadigingen.
Het veiligheidsglas maakt de laptop echter wel zwaarder en duurder. Ook is het glas nogal reflectief, wat voor een zakelijke ultraportable niet handig is: een mat scherm is rustiger voor de ogen en zorgt dat het apparaat ook buiten of op plaatsen met een ongunstige lichtval gebruikt kan worden. Ten slotte kun je je afvragen wat de meerwaarde is: anders dan bij smartphones zijn laptopschermen niet erg vatbaar voor breuk of beschadiging.
/i/1314345987.jpeg?f=imagenormal)
We onderwierpen de X1 natuurlijk ook aan onze accutests. De gemeten capaciteit van de accu bedroeg 57.602mWh en hoewel er geen zuinige cpu aanwezig is, zou de laptop het hiermee wel even moeten kunnen uithouden.
Niets blijkt echter minder waar. Een tijd van 144 minuten bij het browsen met Firefox, terwijl er met Windows Media Player een mp3 afgespeeld wordt, is ronduit slecht.
Bij het afspelen van een mkv-bestand met een resolutie van 1280x720 is de tijd zelfs een minuutje beter, maar nog steeds erg slecht. Voor de zakelijke gebruiker die onderweg een ultraportable wil gebruiken, is de X1 domweg niet geschikt.
Prijzen, specificaties en fotogalerij
Conclusie
We zijn gecharmeerd van het design van de Thinkpad X1: de Chinese fabrikant heeft voor een geheel eigen ontwerp gekozen waarin de traditionele Thinkpad als basis heeft gediend. De geringe dikte in combinatie met de matzwarte rubberen laag geeft de notebook een stijlvol aanzien. Dit wordt versterkt door het subtiele kleurgebruik - de kleuren van de pointing stick, de ThinkVantage-knop en de voedingsconnector springen eruit - en het afdekken van aansluitingen met klepjes.
De X1 heeft ook diverse features die zakelijke gebruikers zullen waarderen, zoals de vingerafdruklezer, de simkaartsleuf en de tpm-chip. Bij de software ligt de nadruk op zakelijke toepassingen en zaken als beheer, beveiliging en onderhoud. Ook de degelijkheid zal bij professionele gebruikers in de smaak vallen. Diezelfde doelgroep zal de afwezigheid van een smartcardreader en een aansluiting voor een docking station wellicht minder op prijs kunnen stellen.
Van de hardware worden we minder enthousiast. De processor voldoet nog aardig, al hadden we bij een laptop van rond de 1700 euro graag de snellere Core i5 2540M of een Core i7 gezien. Voor dit bedrag is 4GB werkgeheugen en 320GB harddiskruimte echter simpelweg te weinig. Overigens kan het model in Duitsland al voor ongeveer 1500 euro worden opgepikt; dat maakt de prijs-prestatieverhouding wel wat redelijker. Verder is het vervangen van hardwareonderdelen, afgezien van de harde schijf, bepaald geen sinecure.
Ronduit teleurstellend is de accuduur. Gezien de doelgroep had Lenovo er beter aan gedaan om een grotere accu in te bouwen en voor een zuinige Sandy Bridge-processor te kiezen. Daarnaast had het Gorilla Glass-glaspaneel wat ons betreft ook achterwege mogen blijven: de glasplaat zorgt voor irritante reflecties en de meerwaarde van de bescherming is beperkt. Al met al heeft de X1 zeker potentie, maar bij de door ons geteste versie heeft Lenovo een paar vreemde keuzes gemaakt die te veel afbreuk doen aan wat een prachtige notebook had kunnen zijn.
Het primaire X1-model dat in Nederland wordt aangeboden, beschikt overigens over 8GB geheugen en een ssd van 160GB. Dit model is met een prijs van 2000 euro wel weer een stuk duurder. Helaas kunnen we niet veel zeggen over de prestaties van die uitvoering: de aanwezigheid van de ssd zal waarschijnlijk wel voor wat betere prestaties zorgen, maar de accuduur zal niet veel langer zijn. Een aantal belangrijke tekortkomingen wordt niet opgelost, en het lijkt ons daarmee niet heel waarschijnlijk dat de nog hogere prijs te rechtvaardigen is.
Pluspunten
+ Dun
+ Stevig
+ Fijn toetsenbord
+ 3g-ondersteuning
Minpunten
- Korte accuduur
- Geheugen en opslag aan krappe kant
- Prijzig
Eindoordeel