De Panasonic Z90B is het subtopmodel uit Panasonics oledrange voor 2025. De beeldkwaliteit is van deze tv is uitmuntend, met dezelfde referentieniveau kleurnauwkeurigheid en beeldverwerking. De ingebouwde 3.1-speakeropstelling levert een goede geluidsweergave voor een platte televisie. Ook voor gamers is de tv van alle gemakken voorzien, met ondersteuning voor vrr tot 144Hz, Dolby Vision Game en een fraai gamebarmenu. De voornaamste compromissen ten opzichte van het topmodel zijn een lagere piekhelderheid en een minder ruimtelijk geluid. Helaas erft de Z90B ook de grootste nadelen: het trage Fire TV-platform en een prijs die, hoewel lager dan die van de Z95B, nog steeds boven die van concurrerende topmodellen ligt. Dit maakt hem een lastige aanbeveling.
De Panasonic Z95B is een topklasseoledtelevisie voor de purist. De beeldkwaliteit is van absoluut referentieniveau, dankzij het nieuwe 4-stack-paneel, dat extreem hoge helderheid combineert met zeer goede kleurweergave. Ook het vernieuwde audiosysteem valt vooral vanwege het zeer ruimtelijk geluidbeeld op en levert betere geluidskwaliteit dan vrijwel alle concurrenten. Ook voor gamers is de tv van alle gemakken voorzien, met ondersteuning voor vrr tot 144Hz, Dolby Vision Game en een fraai gamebarmenu.
De belangrijkste nadelen zijn echter het trage en privacyonvriendelijke Fire TV-platform en de zeer hoge prijs. Deze ligt aanzienlijk boven die van concurrerende topmodellen, wat de Z95B ondanks zijn sublieme prestaties moeilijk aan te raden maakt voor een breed publiek.
Vorig jaar stapte Panasonic voor zijn high-end oled-tv's over op Fire TV, terwijl die generatie verder vooral een evolutie was, met hetzelfde design dat we al jaren kenden. Fire TV is ook dit jaar weer de basis voor de nieuwe tv's, maar het topmodel voor dit jaar, de Z95B, is op meerdere fronten een grote stap vooruit. De tv heeft niet alleen een compleet nieuw design met een aangepast en volgens Panasonic verbeterd geluidssysteem, maar beschikt ook over het nieuwste woledpaneel van LG Display. Dit paneel, bekend als '4-stack' of 'Primary RGB Tandem', moet voor een flinke helderheidsboost zorgen.
De Z90B, het nieuwe subtopmodel voor dit jaar, moet het doen met een 'normaal' oledpaneel en een minder uitgebreid geluidssysteem, maar heeft uiteraard ook een lagere prijs. Lager, maar zeker niet laag: Panasonic positioneert zijn high-end oleds net als voorgaande jaren duidelijk in het premiumsegment.
Ter illustratie: de Panasonic Z95B van 65" die wij testen, is op het moment van schrijven in de Pricewatch te vinden voor 3999 euro. De Panasonic Z90B kost in dezelfde beeldmaat 2999 euro. Dat is aanzienlijk meer dan de LG G5 en Samsung S95F, waarvan de 65"-versies op dit moment al voor respectievelijk 2399 en 2044 euro in de Pricewatch te vinden zijn. De Z90B is beschikbaar in een breed scala aan formaten (42, 48, 55, 65 en 77 inch), terwijl de Z95B alleen te koop is in de grotere maten: 55, 65 en 77 inch.
Uiterlijk en aansluitingen
Panasonic 55" Z90B (links) en 65" Z95B
Vanaf een afstandje lijken de Z90B en Z95B bijna identiek, met hun dunne bezels en opvallende speakerbar. Van dichterbij en zeker van opzij worden de verschillen echter duidelijk. Beide tv's hebben een designupdate gekregen, terwijl Panasonic bij de voorgangers juist jarenlang hetzelfde ontwerp gebruikte.
Panasonic Z95B
De verschillen zitten vooral in de details van de speakerbar. Hoewel het Panasonic-logo bij beide modellen van het midden naar links is verplaatst, verschilt de afwerking. De speakerbar van de Z90B heeft net als zijn voorganger een fijnmazige, akoestisch transparante afwerking met een zichtbare kunststof omlijsting. Die van de Z95B is daarentegen volledig omhuld door een wat grover luidsprekerdoek, waardoor er geen randen te zien zijn.
Ook de statusled is anders geïmplementeerd. Bij de Z90B is deze verwerkt in een 'druppel' die onder de speakerbar uitsteekt. De Z95B verbergt de led en de infraroodontvanger voor de afstandsbediening onzichtbaar achter het doek. Het gedrag van de led (standaard rood bij uit, groen bij aan) is overigens bij beide modellen instelbaar.
Voor- en zijkant
Van opzij zien we grotere verschillen. De Z90B heeft alle elektronica ondergebracht in een behuizing van circa 7cm dik. Deze strekt tot ongeveer twee derde van de paneelhoogte en valt vanaf de zijkanten iets naar binnen. Hierdoor zie je, tenzij je de tv recht van opzij bekijkt, alleen het dunne oledpaneel, wat de tv een slanke look geeft.
Panasonic Z90B
De Z95B probeert die illusie juist niet te wekken. Het nieuwe design trekt de look van de speakerbar door naar de achterkant. De tv is over het gehele oppervlak iets meer dan 5cm dik, waarbij de behuizing aan de zij- en bovenkanten is voorzien van hetzelfde luidsprekerdoek als de speakerbar. Van opzij lijkt het hierdoor alsof de speakerbar doorloopt in de zijkant van de tv.
De reden voor dit functionele ontwerp is het geluidssysteem. Net als zijn voorgangers heeft de Z95B niet alleen luidsprekers in de speakerbar, maar ook aan de zijkanten en bovenkant. Deze zorgen voor een ruimtelijke geluidsweergave.
Achterkant
(In) de doos
De Panasonic Z90B en Z95B worden beide geleverd in een zwart bedrukte kartonnen doos. Het scherm is verpakt in een schuimzak met daaromheen PS-hardschuim (piepschuim) dat niet biologisch afbreekbaar is. De verpakking bevat naast het scherm en de voet/wandbeugel van de tv een afstandsbediening, batterijen, netsnoer en een handleiding.
Als we de achterkant van de Z95A van vorig jaar vergelijken met die van de Z95B, is het duidelijk dat Panasonic het ontwerp flink op de schop heeft genomen. Waar de omhooggerichte Atmos-speakers voorheen dicht bij elkaar in een centrale 'toren' zaten, zijn ze nu verder uit elkaar geplaatst. Hierdoor was het nodig om de behuizing aan de bovenkant breder te maken. Panasonic heeft die noodzaak direct aangegrepen om de behuizing overal dezelfde dikte te geven en te voorzien van een rand met speakerdoek. Het hoekige ontwerp heeft daarmee plaatsgemaakt voor een strakke achterkant met glooiende hoeken.
Bij het zien van de Z95B krijg ik meteen associaties met de high-end tv's van Philips. Dat komt mede doordat het nieuwe design de subwoofer duidelijk toont, terwijl deze voorheen achter de kunststof kap verborgen zat. De basmodule bestaat uit één actieve midwoofer en twee passieve radiators. Meer over de geluidskwaliteit lees je verderop in dit artikel.
Een ander punt waarvan Panasonic veel gewag maakt, is het verbeterde koelsysteem van de Z95B. Dankzij meerdere openingen onderin en bovenin moet er meer natuurlijke convectie op gang komen, waardoor de warmte van het oledpaneel beter wordt afgevoerd.
Ook de Z90B ziet er van achteren anders uit dan zijn voorganger. De subwoofer is nu eveneens prominent in beeld en de hoekige vormen hebben plaatsgemaakt voor een veel strakkere achterkant met rondingen. Naar mijn mening ziet dit er een stuk netter uit.
Aansluitingen
Een welkome verbetering is dat beide tv's nu een los netsnoer hebben, terwijl de modellen van vorig jaar nog vaste netkabels hadden. Dit maakt het een stuk makkelijker om de kabels door een goot of buis weg te werken.
De overige aansluitingen zijn op beide tv's identiek en bevinden zich links aan de achterzijde. Een deel van de poorten wijst naar beneden (o.a. de optische audio-uitgang en de lanpoort), de rest wijst opzij. Hiertoe behoren ook de vier HDMI-poorten, waarvan er twee de volledige HDMI 2.1-bandbreedte ondersteunen voor signalen tot 4k met vrr op 144Hz. Een van deze twee high-end poorten is tevens de (e-)arc-aansluiting. Dit betekent dat als je een soundbar of receiver via HDMI aansluit, je nog maar één vrije HDMI 2.1-poort overhoudt. Hoewel dit voor de meeste gebruikers geen probleem zal zijn, is het gezien de premiumprijs van deze tv's een kleine tegenvaller.
Verder beschikken de tv's over drie USB-poorten (waarvan één USB 3.0) en een 3,5mm-jackaansluiting, die je kunt gebruiken voor een hoofdtelefoon of een externe subwoofer. Voor draadloze communicatie is er ondersteuning voor wifi, Bluetooth 5.0, Chromecast Mirroring en AirPlay.
Afstandsbediening
De Z90B en Z95B worden geleverd met dezelfde afstandsbediening als hun voorgangers. Naar hedendaagse maatstaven is deze vrij lang, dik en zwaar, maar hij ligt comfortabel in de hand. Een groot voordeel is de volledigheid: alle knoppen die je je kunt wensen, inclusief de numerieke en mediatoetsen, zijn direct beschikbaar en niet weggestopt achter een menu. De tv's reageren bovendien uitstekend op de afstandsbediening, ook als je niet al te secuur richt.
Een minpunt is het gebrek aan toetsverlichting, wat in deze prijsklasse een gemis is. Ook de opvallende, witte reclameknoppen voor diensten als Netflix, Prime Video en YouTube verdienen geen schoonheidsprijs. Een erg fijne toevoeging is daarentegen de programmeerbare knop rechts boven de navigatietoetsen. Deze kun je toewijzen aan je favoriete app. Tot slot werkt de afstandsbediening niet op een oplaadbare accu, maar op twee AAA-batterijen.
Smart-tv
Beide tv's maken gebruik van Fire TV, het smart-tv-systeem van Amazon. Panasonic gebruikt dit al enkele jaren voor zijn lagere- en middenklasse-tv's en sinds vorig jaar ook voor zijn high-end modellen. Het besturingssysteem lijkt uiterlijk sterk op andere platforms als Google TV, webOS en Tizen.
Bovenaan het startscherm prijkt een grote wisselbanner met contentaanbevelingen van diverse streamingdiensten. Als je de cursor helemaal omhoog verplaatst, vult deze banner bijna het hele scherm. Zodra je omlaag begint te scrollen, verdwijnt de banner om plaats te maken voor een rij met bedieningspictogrammen en appiconen. Daaronder volgen verschillende rijen met aanbevolen content en apps, gesorteerd op diverse thema's en genres.
Het aantal rijen met aanbevelingen hangt af van de streamingdiensten die je gebruikt en de privacyvoorkeuren die je kiest bij de eerste installatie. Zo kun je aangeven of je kijkgedrag mag worden bijgehouden om gepersonaliseerde aanbevelingen te ontvangen.
Omdat Fire TV van Amazon is, is het geen verrassing dat de eigen diensten van het bedrijf prominent aanwezig zijn. In onze test bestond bijna de helft van de aanbevolen content uit Prime Video-titels, aangevuld met hier en daar een aanbeveling van diensten als Disney+, HBO en Netflix. Ook is Amazons Silk de standaardbrowser en is de Amazon Music-app vooraf geïnstalleerd, wat de sterke integratie met het Amazon-ecosysteem benadrukt.
Naast de apps die we hierboven al aanhaalden, zijn er aardig wat te vinden voor Fire TV. Hoewel het smart-OS gebouwd is rond een opensourcebron van Android TV, is het aanbod niet zo groot als bij Googles smart-tv-platform zelf. Wij vonden apps voor Netflix, Youtube, Disney, Prime Video, SkyShowtime, HBO Max, F1 TV en Apple TV, en ook Nederlandse apps als Kijk, NLziet, Videoland, Ziggo Go en Canal Digitaal. Een opvallende afwezige was echter de KPN iTV-app, die we op bij de Z95A van vorig jaar nog wel zagen.
Vorig jaar concludeerden we dat Panasonic en Amazon nog werk aan de winkel hadden om Fire TV aantrekkelijk te maken voor de Nederlandstalige markt en dat is helaas nog steeds zo. Spraakgestuurd zoeken in het Nederlands werkt matig en we troffen Duitstalige pagina's in de appstore aan, ook al stond de tv op Nederlands. Dit zijn slordigheden die echt niet mogen bij tv's in deze prijsklasse.
Verder valt op dat de appstore veel 'rommel' bevat. Dit varieert van slecht gemaakte spelletjes tot streamingapps van lokale zenders uit verre uithoeken van de wereld. Deze irrelevante apps vullen de overzichten onnodig en maken het lastig om interessante apps te vinden.
Helaas blijft ons grootste kritiekpunt van vorig jaar overeind: Fire TV is op sommige momenten simpelweg traag. Het systeem draait merkbaar minder soepel dan Google TV op televisies met dezelfde Pentonic 700-soc. We merkten regelmatig haperingen op bij het navigeren door menu's en ook het opstarten van apps duurt vaak net iets te lang.
Ook herhalen we onze kritiek op de verplichte Amazon-login om de onlinefuncties te kunnen gebruiken. Wees tijdens het installatieproces extra alert op de privacyinstellingen. Standaard probeert Fire TV diverse permissies te verkrijgen: het wil je wachtwoorden opslaan in je Amazon-account, cookies plaatsen en de microfoon voor de Alexa-spraakassistent 24/7 inschakelen. Gelukkig kun je in alle gevallen 'Nee' selecteren.
Mocht je Fire TV helemaal niet willen gebruiken, dan kan dat overigens prima. Door geen netwerkverbinding in te stellen en niet in te loggen zijn de tv's uitstekend bruikbaar als 'domme' schermen voor de ingebouwde tuners of externe apparaten via HDMI.
Gamefuncties
Aan de uitrusting heeft Panasonic weinig veranderd ten opzichte van vorig jaar. Beide tv's maken gebruik van de – inmiddels wat bedaagde – Mediatek Pentonic 700-soc. Ze ondersteunen de belangrijkste gamingfeatures, zoals variabele refreshrates (vrr) en een automatische lagelatentiemodus (allm), die geactiveerd wordt wanneer gamecontent wordt gedetecteerd.
Twee van de vier HDMI-poorten ondersteunen 144Hz-signalen
We herhalen wel het minpunt dat slechts twee van de vier HDMI-poorten de volledige bandbreedte bieden voor 4k-signalen in hdr met maximaal 144Hz. Als je bovendien de (e-)arc-functie gebruikt voor een extern geluidssysteem, moet je daarvoor een van die twee poorten opofferen. De overige twee HDMI-aansluitingen zijn beperkt tot 4k op 60Hz.
Een traditioneel sterk punt van Panasonic is de brede ondersteuning voor hdr-formaten en dat is dit jaar niet anders. Naast de standaardformaten HDR10 en HLG zijn ook de dynamische varianten HDR10+ en Dolby Vision aanwezig.
Specifiek voor gamers is er nu ook ondersteuning voor Dolby Vision Game met variabele refreshrates tot 120Hz. Het voordeel hiervan is dat ondersteunde games in 12bit-kleurdiepte kunnen worden weergegeven, terwijl andere hdr-formaten beperkt zijn tot 10bit. Dit maakt in theorie tot wel 68 miljard kleurtinten mogelijk, wat zorgt voor vloeiendere kleurovergangen. Let wel op: games die Dolby Vision ondersteunen zijn momenteel alleen beschikbaar voor de Xbox en pc; de PlayStation 5 biedt deze feature niet.
Gamebar
Panasonic rust ook deze tv's weer uit met zijn eigen Game Control Board. Dit menu toont in één oogopslag informatie over de resolutie en de status van hdr, vrr en allm. Daarnaast geeft het directe toegang tot de belangrijkste beeld- en geluidsinstellingen. Het menu oogt bovendien fraai dankzij de ronddraaiende, gekleurde cirkels met menuopties. Een leuk extraatje voor signaalpuristen is de informatiedisplay, die gedetailleerde gegevens toont over het inkomende HDMI-signaal, inclusief de helderheidsdata van HDR10-content.
Panasonic 2025 Game Bar
Standaard is het Game Control Board alleen bereikbaar via het instellingenmenu. Als je echter vaak game-instellingen wilt aanpassen, kun je het menu toewijzen aan de programmeerbare knop op de afstandsbediening.
Inputlag
Voor snelle games is het belangrijk dat er zo min mogelijk vertraging zit tussen het uitvoeren van een actie en het moment dat je die op het scherm ziet. Een lage ‘inputlag’, het tijdsverschil tussen het moment dat een signaal via HDMI de tv binnenkomt en het moment dat het daadwerkelijk wordt getoond, is dus belangrijk bij gaming.
We meten de inputlag met een Leo Bodnar-inputlagtester. Dit apparaat meet via een closed loop de vertraging waarmee televisies een HDMI-signaal weergeven. De metingen vinden plaats in 4k bij een verversingssnelheid van 60Hz, en in 1080p bij 60Hz en 120Hz.
De Z90B en Z95B presteren identiek en behalen uitstekende scores. Standaard is de vertraging bij 60Hz-signalen met circa 12 ms wat hoger dan gemiddeld. Zodra we echter de '60Hz Refresh Mode' inschakelen, daalt de inputlag naar een uitzonderlijke 8,9 ms. Dit is de laagste waarde die we tot nu toe voor 60Hz-signalen hebben gemeten.
Energiegebruik
We meten het energiegebruik van televisies in de beeldmodus die de beste kleurweergave biedt, meestal de Film- of Filmmakermodus. Dit doen we met een dynamische test die het gebruik overdag en 's avonds simuleert, door de tv in te stellen op een helderheid van respectievelijk 250 en 120 cd/m².
Voor deze test gebruiken we een tien minuten durende referentievideo met beelden uit diverse televisie-uitzendingen. We noteren hierbij het gemiddelde energiegebruik. Daarnaast voeren we een tweede test uit met een zwart-wit schaakbordpatroon bij een gemiddelde schermhelderheid van 50 procent.
Let op: deze grafiek bevat data van zowel 55'- als 65"-televisies. Omdat het beeldoppervlak van een 65"-model bijna 40 procent groter is, zijn de resultaten niet altijd direct vergelijkbaar. Voor deze review testten wij de 55"-versie van de Z90B en de 65"-variant van de Z95B.
De relevantste test (videobeelden bij 250cd/m²) laat zien dat de Z90B marginaal méér energie verbruikt dan zijn voorganger. De Z95B is dankzij zijn nieuwe, efficiëntere 4-stackpaneel juist aanzienlijk zuiniger dan de Z95A van vorig jaar. Toch is de Z95B niet de zuinigste in zijn klasse: de LG G5, die hetzelfde paneel gebruikt, scoort in deze test aanzienlijk beter.
Geluid
Jarenlang hield Panasonic vast aan hetzelfde concept voor het geluidssysteem van zijn topmodellen. Vanaf de GZW2004 uit 2019 tot en met de Z95A van vorig jaar maakten alle tv's gebruik van een variatie op hetzelfde ontwerp, dat was ontwikkeld samen met dochtermerk Technics. Dit systeem bestond uit een soundbar onder het scherm, bijgestaan door opzij- en omhooggerichte speakers voor een ruimtelijk geluid, wat vooral bij Dolby Atmos-content goed tot zijn recht kwam. Hoewel er door de jaren heen kleine aanpassingen werden gedaan, bleef de basisopstelling ongewijzigd.
Z95B krijgt nieuwe Atmos-speakers
Met de Z95B komt daarin verandering. De soundbar maakt nog steeds gebruik van zestien drivers, die via faseverschillen en beamforming het geluid heel precies kunnen richten. De echte vernieuwing zit hem echter in de positionering van de overige speakers. Panasonic heeft de zijwaarts gerichte luidsprekers hoger in de behuizing geplaatst en de omhooggerichte speakers verder uit elkaar gezet.
Dit alles moet zorgen voor een nog ruimtelijker geluidsbeeld, waarbij de fabrikant claimt dat je nu zelfs geluid van áchter je kunt waarnemen. Ook de subwoofer is vernieuwd en is nu prominent zichtbaar aan de achterkant.
Ik heb helaas geen directe A/B-test kunnen doen tussen de Z95A en de nieuwe Z95B, maar kan me het geluid van het model van vorig jaar nog goed herinneren. Of de Z95B echt beter klinkt is lastig te zeggen, maar één ding is zeker: ook deze tv klinkt weer erg goed.
Hoewel ik Panasonics claim dat je geluid van achter je zou moeten horen niet kan beamen, is het geluidsbeeld indrukwekkend breed en ruimtelijk. Met je ogen dicht krijg je het idee dat er luidsprekers ver naast en boven de tv staan, wat erg knap is. Dit effect werkt overigens het best als je er recht voor zit; vanaf de zijkant neemt het sterk af.
De nieuwe subwoofer lijkt geen grote upgrade: de tv levert een prima, warm basgeluid voor een plat model, maar mist het diepe laag van een externe subwoofer. De tv heeft dan ook niet voor niets een aparte subwooferuitgang. Mijn voornaamste kritiekpunt is de weergave van stemmen. Dialogen zijn zeer goed verstaanbaar, maar klinken ook erg direct en soms op het scherpe af. Dit is deels te corrigeren met de ingebouwde EQ-instellingen. Over het geheel genomen is de geluidskwaliteit echter zeer indrukwekkend.
Z90B met basissoundbar
De Z90B beschikt over een eenvoudiger 3.1-kanaals geluidssysteem, bestaande uit een driekanaals soundbar en een woofer. Op dit model ontbreken echter de speciale Atmos- en surrounddrivers van zijn duurdere broer, waardoor het geluid logischerwijs minder ruimtelijk klinkt. Ook is de subwoofer minder krachtig, wat resulteert in een wat vlakkere klank.
Opvallend genoeg klinkt stemgeluid juist wat natuurlijker dan bij de Z95B. Het brede, meeslepende geluidsbeeld van het topmodel kan deze tv echter niet evenaren. Desondanks presteert ook de Z90B voor een platte tv heel behoorlijk en klinkt hij een stuk beter dan veel directe concurrenten.
Paneel en beeldkwaliteit
De Z90B en Z95B maken beide gebruik van een beeldpaneel van LG Display, maar niet van hetzelfde type. De Z90B heeft een 'normaal' woledpaneel, waarbij de 55"-variant is uitgerust met een heatsink voor betere koeling. Hoewel we de 42"- en 48"-varianten niet hebben getest, is het aannemelijk dat deze een lagere piekhelderheid hebben dan ons 55"-testmodel.
De Z95B maakt gebruik van het nieuwe topklassepaneel van LG Display, hetzelfde 4-stackpaneel dat we eerder dus ook al tegenkwamen bij de LG G5. Dit nieuwe paneel maakt gebruik van vier lichtgevende lagen. Hierbij worden één rode, één groene en twee blauwe lagen lichtgevend materiaal gebruikt om samen wit licht te produceren. Andere woledpanelen bestaan uit drie lagen, te weten twee blauwe en één laag met gecombineerd rood en groen materiaal. De nieuwe 4-stackopbouw belooft drie voordelen: hogere helderheid, een breder kleurbereik en betere energie-efficiëntie.
Zoals we van oled gewend zijn, blijven de kijkhoeken uitstekend, met nauwelijks kwaliteitsverlies als je niet recht voor het scherm zit. De panelen spiegelen wel enigszins, maar presteren hierin vergelijkbaar met andere high-end oledtelevisies, uiteraard met uitzondering van de mat afgewerkte Samsung S95F.
Panasonic Z90B kijkhoeken
Panasonic Z95B kijkhoeken
Beeldverwerking
Voor hun beeldverwerking beschikken de Z90B en Z95B allebei over dezelfde HCX Pro AI Processor MK II als de topmodellen van vorig jaar. De 'AI' verwijst voornamelijk naar de ingebouwde scènedetectie. Hiermee herkent de tv het type content, zoals sport, en kan hij automatisch de beeld- en geluidsinstellingen aanpassen, inclusief de mate van bewegingsinterpolatie.
De algehele beeldverwerking is van hoog niveau. Panasonics Intelligent Frame Creation, de functie voor frame-interpolatie, presteert uitstekend op de lagere standen. Het versoepelt snelle bewegingen effectief, zelfs bij lastige 24p, 25p, 30p en 1080i50-content, met opvallend weinig storende beeldfouten in vergelijking met sommige concurrenten. Hogere standen kunnen wel het bekende soapopera-effect veroorzaken. Een andere optie in het menu, Scherpe Bewegingen (black frame insertion), raden we nog altijd af vanwege het flikkerende en donkerdere beeld dat het produceert. Een duidelijke verbetering ten opzichte van vorig jaar zijn de 'near-black'-prestaties: fijne details in de allerdonkerste delen van het beeld zijn nu beter zichtbaar.
Panaosnic Z95B beeldinstellingen
Metingen
We hebben de beeldkwaliteit van de tv's gemeten met Portrait Displays' Calman Color Calibration-software in combinatie met onze SpectraCal C6-colorimeter, en met een Jeti-spectrofotometer en een VideoForge Pro-signaalgenerator. Voor tests met een pc als beeldbron gebruiken we een Inno3D GeForce RTX 3060 Ti iChill X3-videokaart. We voeren hierbij met sdr- en hdr-signalen een serie grijs- en kleurmetingen uit om de kleurtemperatuur, de grijs- en kleurfouten, de helderheid en het contrast te bepalen. We testen bij elke tv welke beeldmodus de nauwkeurigste weergave oplevert en voeren de metingen in die modus uit. We geven alle televisies een eerlijke kans door alle (AI-)beeldoptimalisaties uit te schakelen, omdat die de meetresultaten alleen maar verstoren. Opties zoals Dynamic Contrast en Live Colour leveren een intensere kleurbeleving op, maar ook verzadigingsfouten.
We meten de kleurechtheid in ΔE2000 en ΔE ITP, waarbij ΔE2000 de norm is die al decennia wordt gebruikt om een indicatie van de beeldprestaties te geven. ΔE geeft aan in hoeverre de gemeten waarde afwijkt van de verwachte waarde en voor ΔE2000 geldt als vuistregel dat waarden lager dan 3 als zeer goed en lager dan 1 als perfect worden gezien. Voor ΔE ITP ligt dat ongeveer een factor 3 hoger.
ΔE2000 heeft echter beperkingen bij hdr, waardoor vaak onrealistisch lage en dus goede scores worden behaald, terwijl de beeldfouten goed zichtbaar zijn. ΔE ITP lost dit op en weegt de kleurafwijking ook anders, waardoor kleuren die we snel herkennen als goed of fout, zoals huidtinten en planten, meer invloed hebben op de score dan bijvoorbeeld neonkleuren. De resultaten van ΔE2000 en ΔE ITP zijn hierdoor niet onderling vergelijkbaar.
We hebben onze sdr- en hdr-metingen uitgevoerd in de Filmmaker-modus. Standaard is deze modus in sdr afgesteld op een piekhelderheid van 100cd/m². Dit is perfect voor mastering in een donkere studio, maar te donker voor een normale woonkamer. Onze metingen toonden echter aan dat de helderheid zonder verlies van kleurnauwkeurigheid kan worden opgeschroefd. Daarom presenteren we de sdr-resultaten in de Filmmaker-modus, maar dan met het maximale helderheidspotentieel.
Panasonic 55Z90B - SDR metingen
Panasonic 65Z96B - SDR metingen
De resultaten zijn indrukwekkend. Vooral de Z95B is met zijn 4-stackpaneel extreem helder, terwijl de kleur- en grijsafwijkingen (ΔE2000) gemiddeld netjes onder de waarde van 2 blijven. De Z90B, met zijn wolerdpaneel met heatsink, behaalt eveneens een hoge helderheid. Opvallend is dat ons testmodel van de Z90B zelfs een nóg iets betere kleurnauwkeurigheid liet noteren dan de Z95B.
Hdr-weergave
Max. helderheid hdr full screen
Max. helderheid hdr 5% window
Gem. grijsafwijking zonder luminantie
Gem. gedetailleerde-kleurafwijking zonder luminantie
Net als hun voorgangers ondersteunen de Z90B en Z95B alle gangbare hdr-formaten: HDR10, HDR10+, HLG en Dolby Vision. Belangrijker nog is dat beide tv's, met name de Z95B, de helderheid bieden die nodig is voor een indrukwekkende hdr-weergave.
Tijdens het teste van de Z95B liepen we trouwens tegen een interessant 'probleem' aan. In de 'HDR Filmmaker Mode' bleek de piekhelderheid bij onze HDR10-metingen steken op ongeveer 900cd/m². Ter vergelijking: de LG G5, die is uitgerust met een identiek paneel, behaalt een waarde van ruim 2300cd/m². Wanneer we de helderheidsinstelling handmatig opschroefden naar maximaal, benaderde de Panasonic een piekhelderheid van 2000 nits, maar met sterk teruglopende kleurnaukeurigheid.
De oorzaak van dit gedrag is dat dit specifieke Panasonic-model, in tegenstelling tot veel concurrerende televisies, de metadata van het HDR10-signaal zeer nauwgezet volgt. Deze metadata specificeert onder andere de maximale helderheid van de content (MaxCLL - Maximum Content Light Level). De signaalgenerator die voor onze tests wordt gebruikt, heeft bij HDR10 een standaardinstelling van 1000cd/m². De Z95B past zijn tone mapping hierop aan en blijft daardoor onder deze gedefinieerde grens. Wanneer we de MaxCLL-waarde in de metadata verhogen naar 4000cd/m², benut de televisie wel zijn volledige capaciteit en wordt een piekhelderheid van bijna 2100cd/m². Dit is weliswaar net iets minder dan de LG G5, maar omdat we helderheidsverschillen logaritmisch waarnemen, is dit verschil met het blote oog nauwelijks zichtbaar.
De Z90B haalt uiteraard lagere piekwaarden, maar presteert nog altijd uitstekend voor een oledtelevisie en is voor de meeste woonkamers meer dan helder genoeg. Op het gebied van kleurnauwkeurigheid presteren beide tv's uitzonderlijk goed. Met ΔE ITP-afwijkingen van net boven de 1 in een uitgebreide test met veelvoorkomende kleuren, zijn beide modellen echt van referentieniveau.
Panasonic 55Z90B - HDR metingen
Panasonic 65Z96B - HDR metingen
Conclusie
Panasonic heeft zijn high-end oled-tv's voor 2025 vernieuwd, waarbij vooral de Z95B met zijn nieuwe ontwerp, geüpdatete speakersysteem en nieuwe 4-stackoledpaneel een échte evolutie is. Tegelijkertijd is er veel hetzelfde gebleven, in zowel positieve als negatieve zin. Om met dat laatste te beginnen: wij zijn nog altijd niet overtuigd van Fire TV. De soms stroperige interface, her en der Duitstalige menu's en privacyonvriendelijke standaardinstellingen voelen niet premium genoeg voor deze prijsklasse.
Gelukkig zijn ook de traditionele pluspunten gebleven. De stelregel die we al jaren hanteren, geldt nog steeds: wie de beste beeld- en geluidskwaliteit zoekt, moet zeker een Panasonic overwegen. Vooral de Z95B maakt met zijn nieuwe paneel weer een flinke stap in helderheid, terwijl de beeldverwerking van hoog niveau blijft. Ook de geluidskwaliteit is uitstekend. Dankzij hun soundbars klinken beide modellen beter dan de concurrentie, waarbij de Z95B met zijn extra speakers een indrukwekkend ruimtelijk geluid neerzet. Voor gamers is de ondersteuning van alle hdr-formaten, vrr tot 144Hz en allm een groot pluspunt, al blijft het aantal HDMI 2.1-poorten beperkt tot twee.
Het grootste pijnpunt van Panasonics topmodellen is en blijft echter de prijs. De 65"-Z95B is zo'n 1600 euro duurder dan de LG G5 en bijna 1800 euro duurder dan de Samsung S95F. Daarvoor krijg je superieur geluid en een (nipt) nauwkeuriger beeld, maar ook een inferieur smart-tv-systeem. Hoewel de Z90B zo'n 1000 euro goedkoper is, blijft ook dit model duurder dan de concurrentie. Hoezeer we ook onder de indruk zijn van de beeld- en geluidskwaliteit, dat maakt het heel lastig om deze tv's op dit moment te bestempelen als een aanrader als ook prijs een overweging is.
Als ze nou het speakersysteem eruit zouden laten en dat onzinnig smart TV gedoe. En zich zouden concentreren op waar het echt om gaat, bijvoorbeeld alle 4 HDMI poorten wel volledige bandbreedte. Dan kunnen ze waarschijnlijk dat ding een stuk goedkoper aanbieden.
Een beetje filmkijker/gamer heeft tegenwoordig toch een los geluidssysteem en vaak een eigen los appleTV of ander vergelijkbaar systeem.
En ik denk dat mensen die gewoon wat TV willen kijken gewoon kiezen voor de goedkoopste TV en dus toch niet voor deze Panasonic.
Daarnaast wordt dat ding esthetisch er niet mooier op met dat bulky geluidssysteem.
[Reactie gewijzigd door dangerpaki op 5 oktober 2025 06:20]
En ik dacht juist: hèhè, eindelijk een systeem waar ook eens serieuze aandacht uitgaat naar de audio.
Juist fatsoenlijk ruimtelijk geluid uit het standaard systeem is niet alleen knap maar ook een grote pré.
Vaak zaal het advies in de winkel bij andere TV’s zijn: “maar u moet er wel een soundbar bij kopen hoor”.
Ik snap (en vind) dat een Atmos setup met meerdere losse goed geplaatste speakers beter is, maar daar is écht niet altijd de mogelijkheid of de wil voor.
[Reactie gewijzigd door Davey400 op 5 oktober 2025 07:32]
Ik snap dat niet. Als je zulke types tv koopt dan koop je kwaliteit en dat doe je niet om het nieuws te bekijken of voor de talkshows. Dat doe je voor films en series en daar hoort gewoon goed geluid bij.
Als je zoveel geld uitgeeft voor het mooie beeld neem ik aan dat je ook een goede geluidsset hebt en dat is niet enkel een soundbar maar gewoon een 5.1 set.
Dus nee ik snap oprecht niemand die zo’n tv koopt en er geen goede geluidsset bij heeft
Dat vindt jij, dat vind ik (sterker nog: 5.1 lijkt me nogal behelpen) maar je moet goed begrijpen dat er ook mensen zijn die niet zulke grote nerds zijn als jij en ik die bereid zijn heel het huis aan te passen (en dat leuk vinden) om precies die setup te bouwen waar zowel onze portemonnee als onze partner het nog net mee eens zijn.
Voor jou en mij zijn dat dikke kabels, woofers, waffers en satellieten, voor andere mensen zijn dat gewoon een heel goed scherm met veel beter dan gemiddeld geluid. Wij hóeven dit scherm niet te kopen hè, maar dat wil niet zeggen dat er geen markt voor is.
Maar dan koop je toch ook geen tv van meer dan 2k dan koop je toch lekker een 4k tv van 600 euro ofzo.
Je koopt een een tv in het dure segment omdat je graag talkshows kijkt ofzo? Nee die koop je ook omdat je graag films en series kijkt en daar hoort gewoon goed geluid bij. Iemand die zoveel geld uitgeeft aan een tv is ook een nerd daar hoort geluid gewoon bij.
Mensen die dit kopen zonder dergelijke geluidsversterker en speakers snappen er gewoon niks van.
Alsof je Ferrari motorblok koopt en hem in een fiat panda zet en hem dan afknijpt tot max 100pk. Maar wel volle pond betalen.
[Reactie gewijzigd door fifanoob op 5 oktober 2025 09:36]
Ik ben vanwege de beperkte hdmi poorten overgestapt naar de LG G1 en ben vast niet de enige daarvoor heb ik 4 topmodellen gekocht o.a. de VT60 en AX800 waarbij de laatste zelfs DP 1.2 had.
Wat te denken van de 100mbit LAN poort? Dat men in 2025 nog 100mbit poorten gebruikt, is toch niet normaal? Er staan genoeg films op mijn Plex server met een bitrate over de 100mbit. Daarnaast, helemaal met je eens, vind ik die speakerbar echt afschuwelijk. Met zo'n premium tv ga je toch niet de onboard audio gebruiken maar gebruik je toch iets dedicated voor audio?
Als je een premiummerk bent en alleen al vanwege je lagere volumes niet op prijs kan concurreren met de Koreanen, gaat het dan helpen om een kale TV op de markt te brengen? Ik denk dat dat het stomste is wat je kan doen. De klant betaalt veel, dus moet je ook veel leveren.
Op deze review was ik al een tijd aan het wachten.
Ik ben geen beeld-purist, maar ik vind het belangrijk dat een tv goed geluid heeft. Telkens een extra audio bron aanzetten heb ik geen zin in. Dit zijn extra handelingen + ik hou van minimalisme. Panasonic produceert al jaren televisies met het beste geluid geïntegreerd.
Ik heb het 77" topmodel van 3 jaar geleden en vind het geluid prettig klinken. Sta soms nog verbaasd wat de tv weet te produceren aan geluid.
De 95B 77" variant kost nu €5999. Zoals altijd prijst Panasonic zichzelf de markt uit en ga je naar mijn ervaring vrij snel prijsdalingen zien.
Begin dit jaar heb ik TV-42Z90AE6 gekocht voor de slaapkamer en Firetv is niet mijn ding. Traag, druk, irritante notificaties.
Uiteindelijk heb ik netwerk connectie uitgeschakeld in het menu en kijk via Chromecast.
Hopelijk is het volgende probleem wel bij de 95B opgelost :
Bij YouTube kan je niet naar volgende video gaan met de hardwarematige knoppen op de afstandbediening.
[Reactie gewijzigd door aliberto op 5 oktober 2025 07:37]
Ik ben geen beeld-liefhebber, maar ik vind het belangrijk dat een tv goed geluid heeft. Telkens een extra audio bron aanzetten heb ik geen zin in. Dit zijn extra handelingen + ik hou van minimalisme.
Welke extra handelingen?
Heb hier een bijna 10 jaar oude Onkyo surround receiver staan waarvan ik me niet kan herinneren wanneer ik de bijbehorende afstandbediening nog voor het laatst heb aangeraakt, laat staan ooit een fysiek knopje op het apparaat zelf. Reciever aangesloten op ARC gaat netjes uit en aan met de TV (die op zijn beurt weer uit en aan gaat met de AppleTV)
Panasonic produceert al jaren televisies met het beste geluid geïntegreerd.
Wellicht op de LCD markt, maar in OLED zijn de Sony TV's met acoustic surface veruit superieur t.o.v. Panasonic.
Inderdaad, welke extra handelingen? Na jarenlang een versterker via ARC aangesloten te hebben, nu paar jaar een Sonos soundbar aangesloten op mijn tv. Hoef ik niks mee te doen, schakelt zichzelf in/uit, swapt zelf naar musiek als ik de sonos-app gebruik.
Heel goed mogelijk dat het tegenwoordig anders is, maar mijn oude Samsung TV moes je steeds handmatig geluid via ARC inschakelen. En gezien dat vijf menu's diep zat, was de enige beetje acceptabele optie om handmatig mijn receiver aan te zetten, en die had op de afstandsbediening een knopje om ARC te forceren. Toendertijd was dat working as intended volgens Samsung, want je wilde toch niet dat je soundbar ook zou inschakelen als je enkel het journaal keek! (Geen flauw idee waarom je dat niet zou willen).
Sinds ik een Philips TV heb gaat het automatisch want die onthoudt gewoon zijn instellingen.
Welke extra knoppen voor het aanzetten? Als je een gemiddeld setje op HDMI ARC aansluit hoef je helemaal niets extra's aan te zetten. Je gehele set gaat mee met de tv, inclusief de bediening daarvan. Daarvoor is dat hele ARC juist voor bedacht.
Maar als je deze tv koopt is juist bedoelt dat je geen externe audioset hoeft te hebben. Ik val onder deze doelgroep. Maar een hoop andere mensen hebben andere wensen.
Ik zou dat ook graag hebben hoor! Dus ik snap je gevoelens volledig. Misschien ben ik wat te kritisch op het kwaliteit van het geluid betreft. Ik heb veel TV's meegemaakt, maar nog nooit een gehoord waar ik van overtuigt was van de geluidskwaliteit. Een goede 5.1 of soundbar set met sub doet imo echt wonderen.
Mijn jaren 50 appartement is erg gehorig en een subwoofer kan niet op de grond geplaatst worden, vandaar dat de beste alles in 1 tv oplossing voor mij de unieke oplossing is zonder burenruzie te krijgen. Uiteraard de tv volume niet te hard zetten anders krijg je alsnog problemen.
[Reactie gewijzigd door aliberto op 5 oktober 2025 09:42]
Jij bedoelt HDMI CEC. Dat is het mechanisme waarmee je aangesloten HDMI apparaten kunt bedienen en aan/uit schakelen. ARC geeft geluid door van de TV aan de receiver en zal niet je andere HDMI apparaten bedienen.
1: Tv start op HDMI1 (Chromecast) en veranderd nooit van kanaal. Ik kijk alleen maar YouTube Premium. Lineaire tv heb ik niet. Hoewel tv de ingebouwde YouTube ondersteund staat tv netwerkverbinding uit vanwege alle reclame in Amazon FireOS.
2: Ik wil geen externe audio apparatuur. Ik heb alleen een Chromecast en dat volstaat.
3: Sommige mensen willen goed geluid en minimalisme. Less is more
4: Ik wil niet nog een extra energieslurpende apparaat in huis.
5: Ik heb niet gezegd dat ik niet weet hoe ik wel of niet iets moet linken en geen kennis daarvan heb. Dus je aanname is niet correct.
6: Ik druk op een Klik-aan-klik-uit schakelaar en tv+Chromecast wordt aan of uitgeschakeld. Zo heb ik controle over het energieverbruik.
[Reactie gewijzigd door aliberto op 5 oktober 2025 09:41]
Ik klik op 1 knop en mijn tv en geluid gaat allemaal aan. Chromecast zit niet op de tv maar op de versterker. Er is maar 1 HDMI kabel aangesloten op de tv.
Je koopt een tv van 6000 euro maar je vindt geluid wat wellicht max 50 euro extra per jaar aan stroom kost een probleem?
Volgens mij heb je echt geen flauw benul en gooi je het nu maar op energie verbruik. Waarom een 77 inch tv kopen als je energie verbruik een ding vindt?
Sorry hoor maar iets zegt mij dat je er niet veel van snapt en daarom nu met slappe smoesjes komt.
Ziet eruit als een sublieme TV, maar vanwege Panasonic's keuze voor software van een derde partij i.p.v. geoptimaliseerde software dat ze zelf hebben ontwikkeld, zal ik niet tot aankoop overgaan.
Hardstikke mooi beeld maar realistisch gezien zie je dit alleen als je meerdere tvs naast elkaar hebt staan. Dat heeft niemand behalve een reviewer. Oubollig design, crappy software en mega prijs maken dit toch welk een moeilijk verhaal in mijn ogen.
Ik zie bij de tests overal staan dat een hogere helderheid beter is. Voor mij is die grens allang bereikt dat een hogere helderheid beter is. Ik moet zelfs mijn helderheid verlagen anders wordt het veel te fel. En dan spreek ik zelfs over een OLED tv.
Helderheid is is mijn ogen helemaal geen ding meer. Je zou tegenwoordig beter kunnen stellen dat de helderheid boven een bepaalde waarde gewoon goed is en daaronder minder goed.
[Reactie gewijzigd door Johnn op 5 oktober 2025 09:28]
Wees er ook van bewust dat je i.c.m. een CI+ module niet de vrijheid hebt om je zenders zelf in te delen of een favorieten lijst aan te maken. Ondanks dat dit wel gewoon in de software zit, maar doelbewust geblokkeerd is vanwege afspraken met Ziggo (volgens Panasonic support).
Dat is naast het fire tv verhaal een van mijn grootste irritaties (op een Z95A en ongetwijfeld niet anders op de nieuwe modellen).
heb al een jaar of 5 mijn oled en zie nog niets (of het inbranden is overal een beetje zodat het niet opvalt). dacht dat inbranden iets van oude oleds was?
Ik snap de kritiek op de FireTV, maar lees dat in veel mindere mate over Google TV, terwijl Google een impact en integratie heeft met andere diensten die vele malen groter is.
Is Philips (TP Vision) nu de enigste met ondersteuning voor alle geluidsformaten en HDR? Graag een review van een 4-stack Philips TV.
:fill(white):strip_exif()/i/2007699716.jpeg?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2007749826.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2007820612.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007820622.jpeg?f=imagearticlefull)
:strip_exif()/i/2007820642.jpeg?f=imagearticlefull)
:strip_exif()/i/2007022840.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007022842.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007022844.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007820648.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007820650.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007820652.jpeg?f=imagenormal)
:strip_exif()/i/2007820662.jpeg?f=imagenormal)
:strip_exif()/i/2007820660.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007820664.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007820670.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007820666.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007820668.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007820672.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007820678.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007820674.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007820676.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007820680.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007820898.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007820892.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007820896.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007820894.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007820906.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007820900.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007820904.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007820902.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007820908.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007820910.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007820912.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007820914.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007820920.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007820918.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007820916.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007820922.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007749826.png?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2007649866.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/u/466863/crop560dc5c3e12e8_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/77026/techno.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/119894/rsz_keyboard_help.jpg?f=community){kind=small}
/u/1982/crop5a048313062a4_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/141383/crop5dd7db4a41cac_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/145751/check-in-minion-small2.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/432714/crop6287e94322cf6_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/2320500/crop6874151644ec6_cropped.webp?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/102237/jcash.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/281369/crop5da74bf38cfc2_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/591847/crop5fb965d9e3c24_cropped.png?f=community){kind=small}