- Panasonic W93A
- Panasonic W95A
Samengevat
De Panasonic W93A is een lcd-televisie met ledbacklight en full array local dimming. Heel veel dimmingzones heeft het toestel echter niet, waardoor hdr-beelden niet al te indrukwekkend ogen. Ook zijn de kijkhoeken aan de krappe kant. Wel vertoont de tv prima sdr-prestaties. De W93A kan gamebeelden met maximaal 144 frames per seconde weergeven en de inputlag is laag genoeg voor een fijne game-ervaring. Helaas is local dimming niet beschikbaar bij gebruik van vrr. Het gebruikte smartplatform, Amazons Fire TV, mag nog wel wat beter worden toegespitst op de Nederlandstalige gebruiker.
Samengevat
De Panasonic W95A is een miniledtelevisie met quantumdotfilter voor een groter kleurbereik. Voor een miniledmodel in zijn prijsklasse valt het aantal dimmingzones wat tegen. Hoewel de tv redelijk overtuigende hdr-prestaties levert, blijft de helderheid van de kleinste hdr-highlights hierdoor wat achter. De sdr-prestaties uit de doos zijn redelijk. Verder zijn de kijkhoeken aan de krappe kant. De W95A kan gamebeelden met maximaal 144 frames per seconde weergeven en de inputlag is laag genoeg voor een fijne game-ervaring. Helaas is local dimming niet beschikbaar bij gebruik van vrr. Het gebruikte smartplatform, Amazons Fire TV, mag nog wel wat beter worden toegespitst op de Nederlandstalige gebruiker.
Onlangs schreven we over Panasonics nieuwe oledtelevisies voor 2024: de relatief prijzige Z95A en Z90A. De Japanse tv-fabrikant heeft dit jaar ook schermen met andere technieken aan het aanbod toegevoegd. Zo ontvingen we de Panasonic TV-55W95AEG en Panasonic TV-50W93AE6 voor een test. De eerste is een miniledtelevisie, de tweede een ‘gewone’ led-tv met full array local dimming (fald) voor een diepere zwartweergave en hoger contrast.
Panasonic positioneert deze tv’s als zijn lcd-flagships voor dit jaar. Naast dit duo verschenen in 2024 ook de lager geprijsde Panasonic W80A, W70A en S50A/S55A. Van al die lcd-modellen is de W70A de enige tv die Google TV als smartplatform gebruikt; de rest is uitgerust met Amazons Fire TV. Dat geldt dus ook voor de W95A en W93A.
:strip_exif()/i/2007067512.jpeg?f=imagenormal)
Panasonic W95A
Hoewel het om een goedkopere beeldtechniek gaat dan oled, zijn ook deze twee lcd-modellen relatief prijzig te noemen. De W95A is verkrijgbaar in 55”, 65” en 75”, waarbij de prijzen beginnen bij 1499 euro voor het 55"-model. Voor 65" betaal je minimaal 1899 euro en de uitvoering van 75” begint bij ruim 3000 euro. Even ter vergelijking: Samsungs 4k-miniledtopmodel van het moment, de QN9xD, kost 1056 euro voor 55” of 1514 euro voor 65”.
:strip_exif()/i/2007067514.jpeg?f=imagenormal)
Panasonic W93A
De W93A is beschikbaar in vier formaten: 43”, 50”, 55” en 65”. De prijzen beginnen bij 999 euro voor het 43”-model en lopen op tot 1299 euro voor de 55”-uitvoering. Van het grootste model staan op het moment van schrijven nog geen prijzen vermeld in de Pricewatch. Onze testuitvoering, de 50” Panasonic TV-50W93AEG, kost minimaal 1199 euro. Voor dat geld haal je ook een instap-oled als de LG B4 in huis of een miniledtopmodel als de Samsung QN9xD. De centrale vraag in deze dubbelreview is dan ook of deze tv’s genoeg in hun mars hebben om hun premium prijskaartje te verantwoorden.
(In) de doos
De Panasonic W93A en W95A worden geleverd in een doos van ongebleekt karton. De tv's zijn verpakt in een kunststof zak met daaromheen piepschuim (polystyreen) dat niet biologisch afbreekbaar is. De verpakking bevat naast het scherm en de voet/voetjes van de tv een afstandsbediening, een netsnoer en een poster met installatie-instructies. De handleiding van zowel de W93A als de W95A is ook online beschikbaar.
Uiterlijk
De modelnamen van deze twee tv’s verschillen slechts één cijfertje, maar op basis van het uiterlijk zou je dat niet zeggen. Zo heeft de goedkopere W93A wat dikkere schermranden en een lichtgrijs gekleurde onderbezel, terwijl de W95A over dunnere bezels beschikt en de onderste schermrand een donkerdere grijstint heeft. Het opvallendste verschil is de voet: die bestaat bij de W93A uit een brede, vlakke tafelstandaard, terwijl de W95A twee wigvormige pootjes heeft. Daarbij staat de W93A met 17mm vrij laag op zijn voet, waardoor het geen optie is een losse soundbar op de voet te plaatsen. Bij de W95A kun je een bescheiden soundbar van 70mm hoog kwijt op het tafelblad voor de tv. Trouwens, de voet van de W93A lijkt op de foto’s misschien draaibaar, maar is dat niet.
Ook het Panasonic-logo in de onderbezel heeft op beide tv’s een andere kleurstelling. Onder dat logo prijkt bij allebei dezelfde IR-ontvanger met statusled. Van opzij bezien oogt de W93A juist dunner dan de W95A. Daar staat tegenover dat Panasonic bij die laatste ook een woofer heeft ingebouwd om laagtonig geluid beter weer te geven. De W93A moet zo’n woofer missen.
Aansluitingen
Beide tv’s hebben linksachter een stroomaansluiting met standaard achtjeconnector voor de verwijderbare stroomkabel, die ruim 2,2m lang is. Aan de rechterzijde vinden we de overige aansluitingen. De twee tv’s beschikken beide over minimaal twee USB-poorten, lan, optische geluidsuitgang, een CI-sleuf, aansluitingen voor kabel- en satelliet-tv en een mini-jackuitgang waarop je een hoofdtelefoon of een aparte subwoofer kunt aansluiten. Twee van de vier HDMI-poorten kunnen overweg met 4k-signalen met maximaal 144Hz en vrr; de andere twee zijn beperkt tot 4k60-signalen. Helaas is een van de twee snelste HDMI-poorten ook aangewezen als (e-)arc-poort; sluit je een apart audiosysteem aan via HDMI, dan kost dat je dus een 144Hz-ingang. De W95A heeft bovendien een derde USB-poort en een tweede satellietaansluiting.
Bij de W93A wijzen alle aansluitingen opzij, bij de W95A op twee na ook. De optische digitale audio-uitgang en een van de USB-poorten wijzen op de W95A naar achteren. Ze zijn echter wel in een nis geplaatst, zodat wandmontage geen probleem zou mogen zijn. Verder hebben beide tv’s wifi, bluetooth, Apple Airplay en Chromecast-mirroring aan boord.
Afstandsbediening
De W95A en W93A gebruiken precies dezelfde afstandsbediening als de onlangs besproken Panasonic Z95A en Z90A. Deze grote zapstok is vrij zwaar en mist knopverlichting, maar ligt lekker in de hand en bevat alle knoppen die je je kunt wensen. Handig is de programmeerbare knop waaraan je je favoriete smartapp kunt toewijzen. De afstandsbediening werkt op twee AAA-batterijen.
Smart-tv
Ook het smartsysteem, Amazons Fire TV, hebben we onlangs uitgebreid besproken in onze review van de Z95A en Z90A. Onze bevindingen met het OS zijn in de (korte) tussentijd niet veranderd. Afgezien van enkele lokale diensten zoals NPO Start en Pathé Thuis, zijn de meeste grote apps er wel voor te vinden. Problematisch zijn echter de wat gammele zoekfunctie en de wirwar aan talen in beschrijvende teksten bij apps en andere zoekresultaten. Ook merkten we dat het Fire TV-OS op deze tv’s wat vaker stottert bij het navigeren dan we gewend zijn van andere smartplatforms.
Gamefuncties
Op het eerste gezicht hebben beide tv’s prima gamefuncties aan boord. We noemden al de twee HDMI 2.1-poorten met ondersteuning voor variabele refreshrates (vrr) tot 144Hz en de automatic low latency mode (allm), waarmee de tv’s automatisch kunnen overschakelen naar een modus met minder inputlag wanneer gamecontent wordt gedetecteerd. Daarnaast ondersteunt dit duo alle hdr-formaten, waaronder Dolby Vision Game. Hierbij kan er 12bit per kleur worden weergegeven in ondersteunde games, waar andere hdr-formaten beperkt zijn tot maximaal 10bit. Daarmee is het mogelijk om maximaal 68 miljard kleurcombinaties te tonen. Ondersteunde games vind je overigens alleen op Xbox en pc, want de PlayStation 5 ondersteunt geen Dolby Vision.
Ook beschikken de tv’s over een Game Control Board, Panasonics variant van het welbekende gamebarmenu. De kleurrijke, draaiende bollen met menuopties ogen fraai, maar de animaties haperen nog weleens. Verder weet het menu alle beeld- en geluidinfo over je game overzichtelijk in beeld te brengen, maar extra opties, bijvoorbeeld om een crosshair toe te voegen in het midden van het beeld, zijn er niet bij.
Overigens is er iets om serieus rekening mee te houden wanneer je een van deze tv’s overweegt als gamescherm. Zodra je een game speelt met een variabele refreshrate, schakelen beide televisies de localdimmingfunctie uit. De betreffende optie in het instellingenmenu is dan ook niet beschikbaar. Dat betekent dus dat de leds niet afzonderlijk worden gedimd voor diepere zwartwaarden en een groter contrast. Daardoor ogen 4k120-gamebeelden een stuk minder punchy op deze tv’s dan we gewend zijn van moderne minileds of ledtelevisies met fald.
:strip_exif()/i/2007067552.jpeg?f=imagenormal)
Inputlag
Voor snelle games is het belangrijk dat er zo min mogelijk vertraging zit tussen het uitvoeren van een actie en het moment dat je die op het scherm ziet. Een lage ‘inputlag’, het tijdsverschil tussen het moment dat een signaal via HDMI de tv binnenkomt en het moment dat het daadwerkelijk wordt getoond, is dus belangrijk bij gaming.
- Inputlag 1080p120 - Gamemodus
- Inputlag 1080p60 - Gamemodus
- Inputlag 2160p60 - Gamemodus
Wij meten de inputlag met een Leo Bodnar-inputlagtester die closed loop de vertraging meet waarmee televisies HDMI-signalen weergeven. Dat doen we in 4k bij een verversingssnelheid van 60Hz en op 1080p bij verversingssnelheden van 60Hz en 120Hz. De W95A en W93A scoren zeer vergelijkbaar. Ze zijn nergens de snelste, maar presteren snel genoeg voor een fijne game-ervaring.
Energiegebruik
We meten het energiegebruik van televisies in de beeldmodus waarbij de kleurweergave het best is. Meestal is dat de Film- of Filmmakermodus. Dit doen we aan de hand van een schaakbordpatroon met een helderheid van 120 en 250cd/m², om zo gebruik ’s avonds en overdag na te bootsen. Daarnaast hebben we vorig jaar een nieuwe dynamische test toegevoegd, waarbij we het gemiddelde gebruik meten tijdens het afspelen van een tien minuten durende referentievideo met beelden uit diverse televisie-uitzendingen.
- Checkerboard Filmmodus - 120cd/m²
- 10-minutentest Filmmodus - 120cd/m²
- Checkerboard Filmmodus - 250cd/m²
- 10-minutentest Filmmodus - 250cd/m²
We hebben het energiegebruik van deze twee Panasonics doorgemeten in de Filmmakermodus. De tv’s ontlopen elkaar niet heel veel, al verbruikt de W95A in alle gevallen net iets meer. Het zijn niet de allerzuinigste lcd-tv’s op de markt, maar je kunt ze ook zeker geen energieverslinders noemen.
Geluid
We stipten het eerder al even aan: de W95A beschikt over een woofer en de W93A niet. Wel hebben ze allebei stereospeakers aan boord, al hebben die van de W95A met 15W net wat meer vermogen dan de W93A met 10W per speaker. Die verschillen in hardware zijn duidelijk te horen. Het geluid uit de W93A klinkt erg vlak en vrijwel basloos. De speakers weten dialogen helder weer te geven, maar speel je muziek met een stevige drumtrack, dan is de balans ver te zoeken. Hoewel het volume op beide tv’s is in te stellen op maximaal standje 100, klinkt het geluid uit de W93A bij hetzelfde volumeniveau zachter dan bij de W95A.
Die W95A klinkt dankzij de ingebouwde woofer een stuk overtuigender. Verwacht overigens geen heel diepe basweergave; het krachtige, volle geluid uit de Z95A blijft duidelijk buiten bereik. De klank lijkt meer op die van de Z90A, maar dan iets minder ruimtelijk.
:strip_exif()/i/2007067554.jpeg?f=imagenormal)
Paneel en kijkhoeken
De Panasonic W95A is een miniledtelevisie met een quantumdotfilter voor een groot kleurbereik. De W93A is een ledtelevisie zonder quantumdotfilter, maar met fald. Dat betekent dat de individuele leds gedimd kunnen worden voor een diepere zwartweergave en dus een hoger contrast. Local dimming is op miniledtelevisies een standaardfunctie en die treffen we dus ook aan op de W95A.
De localdimmingfunctie vind je op beide tv’s in de instellingen terug onder de naam Adaptieve Backlight Controle (ABC). Deze optie heeft vier settings: Uit, Min, Med en Max. De verschillen tussen deze vier instellingen is duidelijk te zien. Zet je ABC uit, dan worden er geen individuele leds gedimd en oogt zwart eerder donkergrijs. Ook ogen witte details dan helderder en zijn er duidelijk halo’s te zien rond lichte objecten op een donkere achtergrond, zeker als je kijkt in een donkere ruimte. Op standje max oogt zwart het diepst, maar worden kleinere witdetails minder helder weergegeven. Een lichtkrans rond lichte elementen op een donkere achtergrond is dan minder goed te zien, al zijn dergelijke halo’s er dan nog wel. Op de W93A is blooming, zoals we die lichtkransen ook wel noemen, in alle gevallen net wat duidelijker zichtbaar dan op de W95A.
Dat laatste wijten we aan het lagere aantal dimbare zones van de W93A. Hij heeft namelijk maar pakweg de helft van de 128 zones die we telden op de W95A. Die 128 van de W95A is voor miniledbegrippen overigens ook geen heel hoog aantal. Zo heeft de scherper geprijsde Samsung 55QN90D er 504, dat zijn er bijna vier keer zoveel. Ook de 649 euro kostende TCL 55C805-miniledtelevisie heeft met 384 stuks aanzienlijk meer dimbare zones. Hoewel Panasonic de aansturing van het localdimmingsysteem beter voor elkaar heeft dan bijvoorbeeld TCL op die C805 (review), is het systeem zelf duidelijk minder fijnmazig dan bij de miniledmodellen van Chinese en Zuid-Koreaanse makelij.
Verder beschikken de twee Panasonics beide over een VA-paneel. In vergelijking met ips-panelen oogt zwart op een VA-scherm wat donkerder, wat zorgt voor een hoger contrast. Nadeel is dat VA-panelen een krappere kijkhoek kunnen hebben. Dat geldt helaas ook voor de W93A en W95A. Beweeg je meer dan dertig graden van het midden af, dan zakt het contrast snel in en worden kleuren valer. Op de W93A wordt het beeld iets sneller donker naarmate de kijkhoek toeneemt, maar de W95A doet het niet heel veel beter. Dat maakt beide televisies niet ideaal om gezellig met je gezin omheen te kruipen op deze donkere dagen.
Metingen
We hebben de beeldkwaliteit van de tv's gemeten met Portrait Displays' Calman Color Calibration-software in combinatie met onze SpectraCal C6-colorimeter, en met een Jeti-spectrofotometer en een VideoForge Pro-signaalgenerator. Voor tests met een pc als beeldbron gebruiken we een Inno3D GeForce RTX 3060 Ti iChill X3-videokaart. We voeren hierbij met sdr- en hdr-signalen een serie grijs- en kleurmetingen uit om de kleurtemperatuur, de grijs- en kleurfouten, de helderheid en het contrast te bepalen. We testen bij elke tv welke beeldmodus de nauwkeurigste weergave oplevert en voeren de metingen in die modus uit. We geven alle televisies een eerlijke kans door alle (AI-)beeldoptimalisaties uit te schakelen, omdat die de meetresultaten alleen maar verstoren. Opties zoals Dynamic Contrast en Live Colour leveren een intensere kleurbeleving op, maar ook verzadigingsfouten.
We meten de kleurechtheid in ΔE2000 en ΔE ITP, waarbij ΔE2000 de norm is die al decennia wordt gebruikt om een indicatie van de beeldprestaties te geven. ΔE geeft aan in hoeverre de gemeten waarde afwijkt van de verwachte waarde en voor ΔE2000 geldt als vuistregel dat waarden lager dan 3 als zeer goed en lager dan 1 als perfect worden gezien. Voor ΔE ITP ligt dat ongeveer een factor 3 hoger.
ΔE2000 heeft echter beperkingen bij hdr, waardoor vaak onrealistisch lage en dus goede scores worden behaald, terwijl de beeldfouten goed zichtbaar zijn. ΔE ITP lost dit op en weegt de kleurafwijking ook anders, waardoor kleuren die we snel herkennen als goed of fout, zoals huidtinten en planten, meer invloed hebben op de score dan bijvoorbeeld neonkleuren. De resultaten van ΔE2000 en ΔE ITP zijn hierdoor niet onderling vergelijkbaar.
Sdr-weergave
Ook onze sdr- en hdr-metingen hebben we bij deze Panasonic-tv's gedaan in de Filmmakermodus. Al met al scoort de W93A hier beter dan zijn duurdere broer. Sdr-beeld geeft hij prima weer. Als je heel kritisch kijkt, is de weergave ietsjes aan de koele kant. Led-tv's hebben wel vaker moeite om donkerdere grijstinten correct weer te geven en dat geldt ook voor de W93A. Over het geheel genomen blijven de grijsafwijkingen echter redelijk binnen de perken. De nauwkeurigheid van de kleurweergave is zeer oké, al had de weergave van gedetailleerde kleuren uit de doos nog wat nauwkeuriger gemogen. In vergelijking met andere fald-televisies, zoals de TCL C65 Pro (review), is het stuivertje wisselen.
De W95A valt in deze sdr-metingen wat tegen. Uit de doos ziet sdr-beeld er redelijk uit, maar de maximale helderheid in de Filmmodus had hoger gemogen. De kleurtemperatuur is in dit geval juist aan de warme kant. De weergave van grijstinten wijkt naar onze smaak iets te veel af en ook de kleurafwijking is standaard groter dan we graag hadden gezien. In vergelijking met de Samsung QN90D scoort de W95A op alle vlakken duidelijk minder als er sdr-materiaal moet worden getoond.
- Max. helderheid Filmmodus
- Gemiddelde grijsafwijking
- Gemiddelde kleurafwijking
- Gemiddelde gedetailleerde-kleurafwijking
/i/2007067556.png?f=imagearticlefull)
Hdr-weergave
De Panasonic W93A en W95A kunnen overweg met alle gangbare hdr-indelingen; HDR10, HDR10+, HLG en Dolby Vision worden allemaal ondersteund. Wat de W93A betreft houdt het verhaal daar ook wel een beetje op. De tv mist de power om er indrukwekkende highlights uit te persen. Met Adaptieve Backlight Controle op standje max is een 25%-witvlak net iets helderder dan een volledig wit scherm, maar zijn kleinere highlights juist minder helder. Schakelen we local dimming uit, dan springen de piekhelderheden van kleinere highlights er al helemaal niet meer bovenuit. De weergavenauwkeurigheid van grijstinten en kleuren is wel prima. Alleen zwarttinten worden nog iets te licht weergegeven.
De W95A doet het in deze metingen een heel stuk beter. De tv kan grotere highlights aanzienlijk feller weergeven dan een volledig wit scherm, waardoor hdr-beelden er redelijk indrukwekkend uitzien. Wel merken we duidelijk dat de tv vrij grove dimmingzones heeft, want de kleinste highlights zijn niet of nauwelijks helderder dan een schermvullend witvlak. Verder zien de kleurnauwkleurigheid en het grijsverloop er prima uit; alleen donkere grijstinten wijken nog enigszins zichtbaar af. In vergelijking met de Samsung QN90D is de W95A echter over de gehele linie minder helder en net iets minder nauwkeurig met zijn hdr-weergave.
- Max. helderheid hdr full screen
- Max. helderheid hdr 5% window
- Gem. grijsafwijking zonder luminantie
- Gem. gedetailleerde-kleurafwijking zonder luminantie
/i/2007067580.png?f=imagearticlefull)
Conclusie
De Panasonic W93A en W95A zijn twee prijzige lcd-tv's, waarbij de W95A-miniled de kroon spant. Nu hoeft dat geen probleem te zijn als de kwaliteit ernaar is, maar op dat punt laten beide tv's wat ons betreft te veel steken vallen. Zo zijn de kijkhoeken vrij krap, waardoor we ze niet zouden aanraden als gezinstelevisie. Ook valt tegen dat de localdimmingfunctie niet beschikbaar is in de vrr-gamemodus. Dan is er nog het smart-tv-platform: Amazons Fire TV mag dan een vrij compleet appaanbod hebben, maar het werkt iets minder soepel dan we gewend zijn van concurrerende platforms. Bovendien stoorden we ons aan de mengelmoes van talen in appbeschrijvingen en zoekresultaten.
Ook de weergavekwaliteit kon ons niet helemaal overtuigen. De Panasonic TV-50W93AE6 weet sdr-beelden uit de doos nog wel aardig weer te geven, maar van flagshipniveau vinden we de prestaties niet. De piekhelderheden van deze tv zijn bovendien niet hoog genoeg voor een imposante hdr-weergave. Het geluid uit de speakers is matig, al zijn dialogen nog wel goed te verstaan. In vergelijking met de concurrentie presteert de fald-tv al met al vrij gemiddeld. Dat strookt helaas niet met de huidige prijs van de W93A. Op dit moment is de tv duurder dan een instap-oled of high-end miniled-tv, maar zijn prestaties komen daarbij niet in de buurt.
Die laatste conclusie gaat ook op voor de Panasonic TV-55W95AEG. Het geluid uit deze miniled-tv is dankzij de ingebouwde woofer een stuk beter dan bij de W93A en door het iets geavanceerdere localdimmingsysteem tovert hij ook indrukwekkendere hdr-beelden op het scherm. Als we hem echter vergelijken met Samsungs veel goedkopere miniledtopmodel voor dit jaar, de QN90D, vallen de piekhelderheden en weergavenauwkeurigheid wel erg tegen. Ook de sdr-weergave is absoluut niet wat we verwachten van een tv van pakweg 1500 euro. Kortom, Panasonic prijst zichzelf echt uit de markt met deze tv's. Soms is duurder misschien beter, maar in het geval van de W95A en W93A zeker niet.
- Panasonic W93A
- Panasonic W95A