Winden laten, afkloppen op een stuk hout in beeld, maar ook: zien of je trein vertraging heeft en of er regenbuien aankomen. De App Store voor iPhones was in 2008 een ware hype en zorgde voor veel nutteloze én nuttige apps.
Een paar weken geleden kwam de GPT Store uit van OpenAI, de 'appstore' voor ChatGPT-toepassingen. De opening van die winkel roept de vergelijking op met de App Store, die het begin betekende van de opmars van de mobiele app. Gaat de GPT Store hetzelfde doen voor AI-toepassingen of laten we ons door de ogenschijnlijke overeenkomsten van de wijs brengen?
De overeenkomsten: iPhone en ChatGPT
Er zijn overeenkomsten tussen OpenAI en ChatGPT aan de ene, en Apple en de iPhone aan de andere kant. Om te beginnen met de bedrijven zelf: beide stapten in een markt die al enige tijd bestond, maar nog geen mainstreampubliek bereikte.
Smartphones bestaan sinds 1993, toen IBM de Simon aankondigde. Dat was de eerste telefoon met de functies die we later met smartphones zijn gaan associëren. De markt ontwikkelde zich een paar jaar later met de Nokia Communicator. In de eerste jaren van deze eeuw kwamen daar smartphones met onder meer Symbian en Windows Mobile bij. Later volgden onder meer BlackBerry en PalmOS. De smartphonemarkt was al jaren een bekende niche van de telefoonmarkt toen de iPhone in 2007 ten tonele verscheen. Sterker nog: Steve Jobs vergeleek tijdens de keynote op MacWorld in januari 2007 de iPhone met toen bekende smartphones van onder meer Nokia en Palm.
Kunstmatige intelligentie en zelfs generatieve AI zijn niets nieuws. De term kunstmatige intelligentie bestaat al tientallen jaren en sinds tien jaar is het echt deel gaan uitmaken van technologie. Digitale assistenten bestaan sinds 2011 en een neuraal netwerk als zelflerend systeem dateert ook alweer van 2012. Toen heette dat 'machinelearning' of 'deep learning'. Wat er toen ook al was? Software om een stem met intonatie en stemklank om te zetten in een andere taal.
De eerste chips voor consumentenproducten dienden zich in de jaren erna aan. De eerste die echt uitkwam, was een Huawei Kirin-soc uit 2017. In China was inmiddels al de hype rond AI ontstaan die pas later in het Westen ook zou ontstaan.
:strip_exif()/i/2001638851.jpeg?f=imagegallery)
De eerste kleinere hype in 2022 was rondom AI-plaatjesmakers, waarmee mensen eigen avatars konden maken. De grotere hype kwam pas op gang met de komst van ChatGPT van OpenAI eind november 2022. Het is al vaker het 'iPhone-moment' van AI genoemd en niet zonder reden. ChatGPT deed immers niet zó verschrikkelijk veel anders dan voorgaande interfaces voor taalmodellen, maar het was laagdrempelig en makkelijk benaderbaar. Iedereen met een browser en een account kon erin en met ChatGPT aan de slag. Het vestigde zijn naam binnen een paar weken na de release. Net als de iPhone deed voor smartphones, maakte het AI tot een tool voor mainstreamgebruikers.
De overeenkomsten: App Store en GPT Store
Het is je nu lastig voor te stellen, maar op de eerste iPhone kon je het eerste jaar geen apps installeren. Apple kondigde de sdk voor iPhone OS aan in maart 2008 en bracht in juli samen met de iPhone 3G de App Store uit.
Apple richtte de iPhone in eerste instantie op webapps, omdat ceo Steve Jobs geloofde dat een downloadwinkel niet veilig zou kunnen. Toen die er kwam, golden daarvoor strikte regels rondom apps en eigenlijk gelden die nog steeds.
Zoals de iPhone niet de eerste smartphone was, was de App Store lang niet de eerste downloadwinkel voor smartphones. Er waren al jaren bundelingen van apps op diverse manieren. Dat gebeurde voor pda's in de jaren negentig op cd-roms. Voor platforms als Symbian, BlackBerry OS, PalmOS en Windows Mobile waren dat vooral websites. Veel van die sites zijn inmiddels van internet verdwenen, maar je kunt nog zien hoe dat eruitzag op bijvoorbeeld FreewarePocketPC en MobyWare. Al die sites hadden grote voor- en nadelen. Voordelen waren dat ontwikkelaars hun app daar konden uploaden en een verzamelplek hadden, waardoor gebruikers op redelijk gecentraliseerde plekken apps konden vinden. Er waren ook nadelen: betalingen waren lastig, updates verspreiden verliep via de app zelf of gebeurde helemaal niet en je moest maar net de weg naar die sites weten.
De App Store had diverse voordelen. Apple kon hem standaard op elke iPhone zetten, wat het potentiële publiek vergrootte naar honderd procent van de iPhone-gebruikers. Bovendien was hij gekoppeld aan iTunes, waarin tientallen tot honderden miljoenen klanten al eerder hun creditcardgegevens hadden ingevuld om muziek te kunnen kopen. Daardoor was er al een betaalrelatie en was betalen voor apps dus relatief makkelijk. Ondanks dat waren veel apps niet betaald. Gratis was de populairste optie en voor veel gebruikers de mooiste prijs, al moesten ze vaak advertenties voor lief nemen.
De GPT Store van OpenAI bevat toepassingen op basis van ChatGPT, voorzien van eigen instellingen. Het zijn dus niet écht apps, het is geen aparte software, maar een laag boven op de al bestaande software.
:strip_exif()/i/2006361684.jpeg?f=imagenormal)
Dat kon al eerder, want de mogelijkheid om met prompts ChatGPT bepaalde functies te laten uitvoeren, zit er al sinds het begin in. Net als met de webapps op iPhones moest je maar net weten waar je dat kon vinden en hoe je die functie kon gebruiken. Een paar maanden geleden kwamen er aangepaste GPT's, waardoor je al eigen 'apps voor ChatGPT' kon maken. Dat leek een beetje op de sdk-aankondiging, waarbij in dit geval de apps al voor iedereen te gebruiken waren met de juiste link.
Dan is nu het moment gekomen voor de GPT Store. Net als bij de App Store kan een relatief klein aantal mensen erbij. Het vereist een abonnement, waar dat in het geval van de App Store een iPhone was. Waar Apple nu met twee vingers in de neus tientallen miljoenen iPhones per maand levert, was het toen trots dat het zes miljoen iPhones had weten te slijten in een jaar tijd.
... maar ook verschillen
Er zijn naast overeenkomsten ook echt veel verschillen. Ten eerste is de iPhone een hardwareproduct en is ChatGPT van zichzelf al software. Beide kunnen uiteraard prima een platform zijn, maar dat geeft toch een andere lading aan de apps die in de diverse winkel staan. Uit de App Store zijn apps daadwerkelijk te installeren; uit de GPT Store is het een kwestie van een link openen, waarna je met de chatbot in kwestie kunt kletsen.
Een ander groot verschil is dat de App Store een paar functies bundelde waardoor hij een succes werd: een bundeling van apps waar alle klanten bij konden en waar een betaalmethode aan hing. GPT Store heeft momenteel nog geen manier voor ontwikkelaars om geld te verdienen. Dat komt wel, maar dat wijkt af van de App Store. In de vroege App Store was er geld te verdienen door gebruikers te laten betalen voor de app of met advertenties. Geen van beide opties is er in de GPT Store. Wel kunnen ontwikkelaars geld gaan verdienen op basis van het gebruik; hoe meer een GPT wordt gebruikt, hoe meer geld de ontwikkelaar ervan krijgt.
Daarnaast is, juist omdat het software is, de markt heel anders dan toen de App Store uitkwam. Toen Apple de App Store uitbracht, was de bundeling van telefoonfabrikant en downloadwinkel nog niet gebruikelijk. Nokia had het weleens gedaan rond de N-Gage, maar dat was een aanvullende dienst om games te installeren en niet de enige manier. Daarna kwamen alle fabrikanten met downloadwinkels; Google zette het als Android Market, nu Play Store, in Android. Nokia zette het in Symbian als Ovi Store, BlackBerry kwam met een eigen downloadwinkel en ga zo maar door.
Het grote verschil is dat de App Store Apple heeft geholpen om meer iPhones te verkopen en meer marktaandeel te winnen. Apps waren en zijn een cruciaal onderdeel van de aantrekkingskracht van de iPhone. Met ChatGPT is dat anders. De chatbot was al marktleider en kwam toen met de GPT Store, die bovendien vooralsnog een veel kleinere rol lijkt te spelen in zijn product dan apps met de App Store deden. Dat kan nog veranderen; niets is echt onmogelijk, maar het lijkt niet voor de hand liggend dat over een paar jaar OpenAI vooral een aanbieder van een GPT Store is in plaats van uitbater van ChatGPT zelf.
Tot slot
De geschiedenis herhaalt zich niet, maar rijmt vaak. Het is een bekend citaat en een van de redenen dat het zo bekend is, is dat het vaak klopt. AI is geen smartphone, OpenAI is geen Apple en de GPT Store is, zoals duidelijk te zien is, geen App Store.
Maar rijmt de geschiedenis hier wel? Wel zeker, een maker van een relatief nieuw platform wil de inspanningen van ontwikkelaars bundelen om die zo makkelijk vindbaar aan een groot publiek aan te bieden. Het maken van zelf aangepaste chatbots is makkelijker dan het maken van apps nu, maar we maken ongetwijfeld weer dezelfde trend mee. Er komen eerst veel te veel onzintoepassingen in de store, waarna de nonsens geleidelijk aan verdwijnt.
Wie de opkomst van de App Store bewust heeft meegemaakt, ziet de parallellen. Het is interessant om waar te nemen hoeveel er in zestien jaar is veranderd, en toch ook weer niet. De wereld mag veranderen, de mensen zijn gelijk en dit is een show die we eens in de zoveel tijd in de technologie mogen meemaken. Dat de geschiedenis weer is gaan rijmen, mag daarom geen verrassing zijn.
/i/2004612748.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004743102.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/u/25150/Gizzbril.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/362142/crop5c5080164c7ac_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/126804/crop60008216c7eb0_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/357567/crop5dfcfaa04d0e8_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/868355/crop602e22713116a_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1941118/crop645b97f8dae97_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/269054/crop6064049cee9ab_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/25009/crop65f1e3109d1b7_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/1122541/crop669121f407ead.png?f=community){kind=small}
/u/286277/crop5db061658c39b_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/594685/crop59b7f45a5e8f0.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/36083/crop5dca9e34ce091_cropped.jpeg?f=community){kind=small}