Door Yannick Spinner

Redacteur

Hoe werkt het vernieuwde Teletekst?

De NOS over het gloednieuwe, oude systeem

24-01-2024 • 06:00

276

Hoe werkt het vernieuwde Teletekst? - De NOS over het splinternieuwe, oude systeem

Het iconische Teletekst, diep geworteld in het hoofdkantoor van de NOS op het Media Park in Hilversum, maakt een vast onderdeel uit van de nieuwsvoorziening van de Nederlandse Omroep Stichting en daarmee van Nederland. Het nieuws- en communicatiemedium is sinds mensenheugenis onveranderd gebleven. Maar deze onveranderende aard is vooral op visueel vlak van toepassing, want achter de schermen heeft de NOS zo'n beetje alles aan het teletekstsysteem opnieuw gebouwd. Sinds november van 2023 is de NOS overgestapt van het oorspronkelijke, intussen archaïsche Cyclone, naar een volledig nieuw systeem.

De NOS-afdeling PTI&I faciliteert Teletekst

Ferry Kesselaar: Afdelingshoofd PTI&I

Remy Hersbach: Productowner voor iNOS

Tim de Groot: Applicationmanager, backoffice IT

Rob de Zwet: Systeemadministrator, systeembeheer broadcasting

Tweakers sprak op het NOS-hoofdkantoor met Ferry Kesselaar, hoofd van de afdeling Productie, Technologie, Innovatie & Inkoop, en met Remy Hersbach, Rob van der Zwet en Tim de Groot, drie ontwikkelaars met gespecialiseerde kennis over het nieuwe teletekstsysteem. Als er één ding uit dat gesprek duidelijk werd, is het wel dat de NOS verrassend veel werk heeft gestoken in het backwards engineeren van een medium dat er verraderlijk eenvoudig uitziet. Het proces was dat absoluut niet.

Oud medium, veel gebruikers

Menig Nederlander zal Teletekst als een ouderwets medium zien, aangezien de dienst in de jaren 80 in Europa geïntroduceerd werd en sindsdien niet veranderde. In veel landen is het teletekstsysteem intussen uit de lucht gehaald. De NOS had daarentegen een duidelijke reden om het medium niet alleen te blijven ondersteunen, maar zelfs onder de motorkap volledig te updaten.

Kesselaar legt uit: "Voordat we aan dit project begonnen, hebben we onderzoek gedaan naar hoeveel mensen Teletekst nog gebruiken. Daaruit kwam duidelijk naar voren dat de dienst enkele miljoenen mensen per week bereikt via tv-schermen en nog eens 800.000 gebruikers per dag via de app. Zolang de dienst nog op deze schaal gebruikt wordt, is het voor ons nuttig om het te blijven ondersteunen. Sterker nog, we zouden imagoschade lijden als we ermee zouden stoppen."

Een van de ontwikkelaars onderstreept dit met een anekdote: "Ooit werd ik om half 5 's morgens wakker gebeld door een schipper die klaagde dat de waterstand van de Waal nog niet op Teletekst stond." Er zijn volgens hem dan ook verschillende sectoren, waaronder de binnenvaart en luchtvaart, waar Teletekst een zeer belangrijke informatiebron is. Onder meer Schiphol, het KNMI, het RIVM en de ANWB leveren informatie aan, wat vervolgens via de informatiedienst verspreid wordt.

Tijd om te upgraden

Oorspronkelijk werd deze informatie verwerkt in het kant-en-klare Cyclone-systeem voor teletekstdiensten. Dit product werd in de jaren 80 geïntroduceerd en was tot ver in 2023 het systeem dat Teletekst in Nederland mogelijk maakte. Maar het beveiligen van dit systeem was niet gemakkelijk, zo stellen de ontwikkelaars. "Cyclone, een systeem op basis van een 16bit- en 32bit-architectuur, draaide de afgelopen decennia op een lokale server op basis van Windows 2003. Die server moet met een firewall afgeschermd worden en de verschillende segmenten van dat netwerk moeten via een vlan benaderd worden. Er werd ook regelmatig een penetratietest op die constructie losgelaten, maar het geheel bleef lastig te beveiligen." Intussen is het vernieuwde 64bit-teletekstsysteem volledig virtueel gemaakt en draait de software op een interne cloudomgeving.

Teletekst Cyclone
Het Cyclone V5-cms op basis van Windows 2000. Bron: Softel Ltd.

In het verlengde daarvan spreken de heren over de uitdagingen met compatibiliteit met allerlei 'nieuwe' apparaten. Hoewel Teletekst oorspronkelijk alleen met het televisiesignaal werd meegestuurd, is de dienst in de afgelopen veertig jaar voor allerlei andere apparaten uitgebracht terwijl het onderliggende systeem hetzelfde bleef; dat kan problemen opleveren.

Er blijkt daarnaast ook een hele praktische reden te zijn om Cyclone te vervangen, zo stelt Kesselaar: "Er zijn nauwelijks meer mensen beschikbaar met gespecialiseerde kennis over het Cyclone-systeem. We moesten de laatste jaren zelfs soms aanspraak maken op een gepensioneerde Engelse ontwikkelaar om Teletekst draaiende te kunnen houden. Daar zat hij natuurlijk ook niet meer op te wachten."

De druppel die de emmer deed overlopen, was een recente Windows-update. "Een vereist encryptieprotocol voor een verbinding met de server werd na de update niet meer ondersteund", zo leggen de ontwikkelaars uit. De update moest teruggedraaid worden om Teletekst werkende te houden en legde het sluimerende fundamentele probleem met het oude systeem bloot.

De update van het Cyclone-systeem naar een virtuele omgeving veranderde alles. Althans, achter de schermen, want aan het kenmerkende, minimalistische eindproduct veranderde niets. Het contentsysteem werd nagebouwd om oude formats te ondersteunen, maar dit gebeurt niet meer via Cyclone, maar in de nieuwe eigen omgeving. De heren zijn het er unaniem over eens dat het ontzettend veel werk kostte om het oude, vertrouwde Teletekst te backwards engineeren. Voor de gebruiker mocht er namelijk niets veranderen, terwijl achter de schermen zo'n beetje alles op de schop moest. Kesselaar zegt lachend: "Het is verrassend moeilijk om iets gloednieuws er oud uit te laten zien."

Keten van formats

Voor het overzetten van het lokale Cyclone-systeem naar een digitale omgeving in de cloud werd de hulp van een externe ontwikkelaar ingeschakeld. Het betreffende, niet nader beschreven bedrijf, heeft de conversie gemaakt van het oude Cyclone naar het huidige systeem van de NOS; dat hadden ze al eens eerder gedaan voor een andere klant. Het contentmanagementsysteem is ook door hen ontwikkeld.

Teletekst weer
Bron: NOS

De ontwikkelaars lichten toe: "Cyclone had een eigen applicatie en gebruikte het ingewikkelde EP1-tekstformaat en de Tcl-programmeertaal voor de overdracht van informatie; dat moet nog steeds ondersteund worden. Maar intussen worden bestanden in het JSON-formaat opgeslagen."

De keten van verschillende formaten voor de publicatie van een teletekstbericht onderstreept wellicht het beste hoe het nieuwe en het oude in elkaar overlopen. Externe partijen, waaronder de Nederlandse weerdienst en het RIVM, leveren gegevens aan in XML- of EP1-formaat. Dit wordt geconverteerd naar JSON om opgeslagen te worden in het cms. Afhankelijk van het berichttype wordt het JSON-bestand eventueel gemerged met een template. Afhankelijk van het doelmedium wordt het formaat vervolgens weer geconverteerd. Voor publicatie via het tv-signaal wordt JSON weer omgezet naar EP1, terwijl bijvoorbeeld TekstTV en verschillende 'tickertapes' een bestand in XML vereisen. Dit zijn respectievelijk een automatische nieuwsrubriek van Teletekst-berichten en bewegende kaders met nieuws die over het beeld bewegen.

Om het nog ingewikkelder te maken, moet het signaal ook compatibel blijven met de verschillende omgevingen van kabelaars en providers. Deze bedrijven zouden soms met verschillende standaarden en instellingen werken, zo stellen de ontwikkelaars. "Het Teletekst-formaat is gestandaardiseerd, maar mediaboxen van verschillende aanbieders gaan weer net op een andere manier met het teletekstsignaal om. Sommige partijen hielden zich hierbij niet aan de afspraken; soms werken menuknoppen, kleuren en plaatsingen per mediabox weer net wat anders."

Nieuwsvoorziening in maximaal 24 bij 40 tekens

Teletekst heeft nu geen aparte redactie meer, zo legt het team uit. Een aantal sportredacteurs en de afdeling '24 uur', onder meer verantwoordelijk voor NOS.nl en het radionieuws, maken Teletekst-artikelen op basis van verhalen in het zogenoemde iNOS. Dit is een zelfontwikkeld webbased cms van de omroep. In een demonstratie krijgt Tweakers het iNOS-redactiesysteem en het bijbehorende cms te zien, dat wat weg heeft van Wordpress met zijn 'what you see is what you get'-ontwerp.

De ontwikkelaars lichten toe dat redacteurs allemaal via het iNOS-portaal nieuwsberichten en andere content invoeren, zodat medewerkers weten wat er gedaan wordt en er geen dubbel werk gedaan wordt. "Teletekstberichten hanteren natuurlijk een uniek format waarbij pagina's uit maximaal 24 regels van 40 tekens mogen bestaan. Reguliere berichten worden dus eventueel ingekort om binnen de parameters van Teletekst te passen."

Maar kleurcodes worden bijvoorbeeld ook meegerekend bij het aantal tekens. "Zie dit als een HTML-tag om een woord heen; dat kost kostbare ruimte. Voorheen moesten redacteurs in Cyclone daarom goed opletten dat ze niet per ongeluk de vaak onzichtbare kleurcode verwijderden." Volgens de ontwikkelaars is het nieuwe systeem veel beter bestand tegen deze makkelijk te maken fouten en hoeven redacteurs alleen te zorgen dat de tekst in het kader past; het systeem regelt de opmaak.

iNOS

Nostalgie in het ontwerp

Uit alle voorbeelden blijkt dat het nieuwe systeem vooral een moderne replica van het oude Cyclone is. Visuele elementen moeten exact overeenkomen met hoe dat vroeger was, hoewel deze visuele elementen voorheen waren zoals ze waren vanwege technologische beperkingen. Die beperkingen zijn nu niet meer van toepassing, maar toch wilde de omroep dit format behouden.

Het team licht toe: "Mensen hebben fundamenteel behoefte aan beknopte informatie, daar leent Teletekst zich uitzonderlijk goed voor. Daarbij is het medium vertrouwd, voor veel mensen is het een gewoonte geworden. Je hebt geen eindeloze scrollmuur, geen advertenties of poespas; berichten zijn beknopt, overzichtelijk en het doet het altijd. Dat was de kracht van het oude systeem en dat wilden we voortzetten."

Die filosofie was dan ook leidend voor het vernieuwde systeem want, zo leggen de heren uit, doordat de onderliggende technologie weer helemaal up-to-date is, zouden er bijvoorbeeld gemakkelijk foto's meegestuurd kunnen worden met het Teletekst-signaal. Kesselaar zegt daar lachend over: "Maar door die veranderingen zouden de gebruikers hartstikke boos worden, dus dat zouden we nooit doen." Het kwam bij de overgang naar het nieuwe systeem volgens hem al wel eens voor dat de PTI&I-afdeling veel reacties kreeg als een knopje bijvoorbeeld net wat verplaatst was. Ironisch genoeg moest ook het Teletekst-cms volgens collega's zoveel mogelijk hetzelfde blijven.

"Het nieuwe teletekstsysteem heeft een levensduur van ten minste tien à twintig jaar, maar dat doet er niet zozeer toe. Uiteindelijk bepaalt de interesse in Teletekst hoelang de dienst nog mee zal moeten gaan", zo stelt het team. Hoewel Kesselaar niet wil delen hoeveel het upgraden en ondersteunen van het nieuwe systeem kost, benadrukt hij dat het om een fractie gaat van wat een gemiddelde tv-productie kost.

Zowel bij de gebruiker als onder de redactie heerst er dus duidelijk een zekere nostalgie rondom de dienst, die na ruim veertig jaar ogenschijnlijk onveranderd is gebleven, maar achter de schermen zo goed als nieuw is gemaakt. En zolang er interesse blijft onder gebruikers, belooft de omroep het project voort te zetten zoals het dat al ruim veertig jaar deed.

Teletekst banner

Reacties (276)

276
270
123
2
0
113
Wijzig sortering
Er zit ook een wettelijke noodzaak aan, in de luchtvaartwet staat letterlijk de weerpagina van teletekst genoemd als informatiebron voor luchtverkeersleiding en piloten. Teletekst heeft dus een wettelijk kader. link Daarnaast zie ik persoonlijk nog wel nut in tijd van grote calamiteiten, met een systeem zonder internet kan je toch nog informatie verspreiden.
Niet in de Luchtvaartwet (en ook niet in de Wet luchtvaart), maar in de Regeling luchtvaartmeteorologische inlichtingen 2006. Artikel 8, om precies te zijn. Als dit echter de enige reden zou zijn voor het in de lucht houden van Teletekst, vermoed ik dat eerder deze bepaling zou zijn gewijzigd en teletekst daaruit zou zijn geschrapt.
Overigens is de NOS op grond van artikel 2.34a, tweede lid, van de Mediawet 2008 ook verplicht om teletekst te verzorgen.
Ik vind het een heerlijk systeem en gebruik het overal. Mobile, web, tv. Geen onzinnige reclames en betrouwbare instanties en journalisten.
Ik heb een Turks-Koerdische collega die prima Nederlands spreekt, maar voor wie het geschreven Nederlands nog wel eens een uitdaging is. Die leest elke dag (op z'n mobiel) alle TT-pagina's van zijn interesse, juist omdat de korte bondige teksten hem helpt de geschreven taal beter te begrijpen.
Dat is toch fantastisch! Ik begrijp dat wel en zo leer ik liefst ook nieuwe talen met makkelijk te begrijpen lectuur.
Ik moest eerlijk gezegd gniffelen om de woorden 'betrouwbare instanties en journalisten' als bron voor de inhoud van teletekst.
Ik beweer niet dat alle nieuws vanuit NOS rabiate onzin en derhalve onbetrouwbaar is maar heb wel het gevoel dat veel zogenaamd nieuws ( klimaat, oorlogsverslaggeving ed) wel wat eenzijdig is.
Geldt dit niet voor alles in het leven? Ken je het gezegde 1 bron is geen bron wel? Of de betekenis hierachter?!
Jouw laatste opmerking bij calamiteiten geldt minder wanneer we tegenwoordig TV kijken via Internet/IP. Uitval van Internet is dus ook uitval van TV met TT-informatie. Odido geeft al helemaal geen TT mee met hun TV-systeem.

De enige oplossing ligt bij Digitenne/DVB-T waar de NPO zenders gratis te zien zijn met Teletekst. Dit is vrij te ontvangen uit de lucht en zonder Internet. Maar dan moet je wel een DVB-T ontvanger thuis hebben liggen.
Zo'n antenne heb je al voor 2 tientjes of minder, dat zijn de kosten niet en je hebt ze tegenwoordig ook nog eens in mooie designs zodat het helemaal niet opvalt dat er een antenne bij je tv staat
Heb je daar geen decoder voor nodig?
Geen decoder, wel een DVB-T2 tuner. Als die al in je tv zit, dan heb je verder geen los apparaat nodig. Je hebt dan mogelijk wel een voeding nodig voor een actieve antenne. Losse tuners hebben dat meestal ingebouwd, bij tv's lijkt dat vaak wegbezuinigd.
Onze LG GX doet het prima met een passieve DVB-antenne.
Het kan dus verschillen per model.

Doordat we hoofdzakelijk streaming kijken, maar voor de actualiteit soms nog NPO, vind ik de gratis DVB kanalen een uitkomst. Scheelt weer een TV-abo. :)
DVB-T ontvangst in mijn woonplaats is precies 0% helaas.
Ook als je de antenne uit het raam hangt? Bij mij gaat de ontvangst dan van pet naar perfect.
Helaas, zelfs midden in de tuin helemaal niks.
Meeste tv's hebben die ontvanger gewoon ingebouwd, je hebt dan alleen een antenne nodig...
Dan hebben wij belgen wel pech, geen TT en DVB-T meer hier
De TT van de BRT vond ik altijd al iets minder dan die van de NOS, maar ik heb vroeger uren gezworven langs de pagina's van de derde, vierde of provinciale klassen. Toch altijd even kijken hoe Londerzeel tegen Hamme afgelopen was.
maar toen had nog niet iedereen internet in zijn binnenzak ook natuurlijk...
Dat klopt.... ik heb op zolder nog zo'n usb dongle liggen die ik veel gebruikte op de boot in de tijd dat er nog geen fatsoenlijk mobiel internet was.
Was wel afhankelijk van walstroom in de havens waar ik 's avonds/'s nacht lag want laptops hadden een beroerde accu levensduur in die tijd en de boord accu + omvormer waren ook maar zo zo ..
met een systeem zonder internet kan je toch nog informatie verspreiden.
umm alleen als je kabeltv hebt dan (en satelliet?), want volgens mij gaat de rest over internet.
Ik ben bang dat zonder internet je tegenwoordig vaak ook geen televisie meer hebt.
En de aanlevering bij de npo aan teletekst gebeurd ook via internet. Ik neem aan dat het weer bericht niet elk uur wordt doorgebelt vanuit de Bilt.
Volgens mij stelt die regeling dat het KNMI verplicht is om de informatie ook via Teletekst te delen. Niet dat Teletekst zichzelf in de lucht moet houden zodat het KNMI dat kan doen. Als teletekst niet meer bestaat, kan het KNMI logischerwijs niet meer delen via Teletekst; er staan ook twee andere kanalen in het artikel.
Ook in de scheepsvaart, waar internet verbinding vaak lastig is, wordt telekest erg veel gebruikt.
Ik begreep van mijn schoonvader, die dit nog zeer graag gebruikt, dat het niet meer op de tv werkt door z'n glasvezel (odido) aansluiting en de daaropvolgende digitale tv.

Kan hier dan nog iets aan gedaan worden? Want ik vraag mij af hoeveel mensen het in een telefoon app willen...
Teletekst is van oorsprong een signaal op de buitenste lijnen van een analoog PAL tv signaal. Een club als Odido biedt IPTV aan waar dit signaal waarschijnlijk niet bij zit. Providers communiceren hier nauwelijks tot niet over en ik verwacht niet dat een klantendienst oid hier veel van gaat weten. Zeker bij senioren die ouderwets tv gewend zijn raad ik in de regel geen tv via glasvezel aan, juist vanwege dit soort dingen...
Dat is bij elke tv aanbieder zo want er is geen tv aanbieder die nog analoge tv met in de beeldlijnen teletekst gecodeerd meelevert. Teletekst is geen onderdeel van een digitaal signaal. Dit is "gewoon" een app die wordt opgestart op de mediabox en wordt via de internetverbinding ingeladen.
Teletekst is geen onderdeel van een digitaal signaal.
Onwaar. Bij bijvoorbeeld Ziggo is Teletekst onderdeel van het DVB-C uitzendsignaal.
Je hebt gelijk, DVB-C is inderdaad een uitzondering.

[Reactie gewijzigd door jongetje op 22 juli 2024 18:28]

@Andros @bzuidgeest

DVB-C is zeker geen uitzondering. Gewone IPTV kan prima het Teletekst signaal meesturen. We hebben in het (verre) buitenland een illegale IPTV-aanbieder gehad onder andere voor NPO. Daarmee konden we gewoon teletekst gebruiken. Zelfs Kodi ondersteunt het gewoon. Als commerciele partijen het niet meesturen dan lijkt mij dat een ontwerp- en/of beleidskeuze.
correct ook kpn zend gewoon teletekst uit in de mpeg-transport stream, dus het kan prima, het is zelfs onderdeel van de specificatie voor mpeg transport streams zoals ook door DVB-C/S-T gebruikt worden, het is dus gewoon laks en luiheid bij t-mobile* om het niet met het signaal mee te sturen.

(*ik weiger de nieuwe naam te bezigen)
net zoals ze het vertikken om ipv6 te implementeren. En ze zijn ook niet meer zo goedkoop dus geen reden om Odido te nemen
Ziggo is een geval appart met zijn kabel netwerk, niet te vergelijken met de andere moderne aanbieders. Die gaan allemaal over het "internet" als streams, niet significant anders dan youtube.

teletekst is voor 90% van de kijkers nutteloos en heeft wel kosten. Dus doen nieuwere providers er niets voor.

[Reactie gewijzigd door bzuidgeest op 22 juli 2024 18:28]

Zoals Canal Digitaal satelliet zeker... is gewoon DVB hoor.
Via KPN's Digitenne (DVB-T) hetzelfde.
Incorrect, het is wel degelijk mogelijk om teletekst aan te bieden als embedded stream in een IPTV-kanaal.

Meestal gebeurt dit door teletekst als onderdeel van een Packetized Elementary Streams (PES) in de mpeg-stream te embedden.

Mijn IPTV-aanbieder heeft Teletekst als stream embedded bij bv. NPO1 en dat werkt ook gewoon in Kodi.
Op mijn KPN glasvezel IPTV is "gewoon" teletekst te zien op alle zenders die dit (nog) ondersteunen.
Als ik zie hoe men allerhande additionele diensten aan kan leveren via IPTV, zoals quizes, reclame en additionele informatie, de zogeheten "red-button" diensten (https://en.wikipedia.org/...tton_(digital_television)), snap ik dat teletekst technisch gezien best wel mogelijk zou moeten zijn. Maar technisch zal het vast anders liggen dan in het analoge tijdperk.
In Nederland is het rode knopje voor HbbTV, dit is een digitale dienst en verloopt via het Internet. Zie: https://nl.wikipedia.org/wiki/HbbTV
Ik vermoed dat dit gewoon een keuze is geweest van destijds nog T-Mobile. In het verleden heeft dit bij een vorige generatie IPTV wel gewerkt. Alleen met de nieuwere generatie mediaboxen werkt het niet meer. En de mediabox zelf heeft wel ondersteuning, want er zit nota bene een teletekst knop op de afstandsbediening. Maar ze hebben gewoon die functionaliteit niet op het platform aangezet.
Dat het op een afstandsbediening zit wil niet zeggen dat het door het apparaat wordt ondersteund, zo’n afstandsbediening kan gewoon afgenomen zijn waarbij het weghalen van zo’n knop duurder was dan laten zitten. (Zeg niet dat het zo is, maar het kan).
Edit: (op verkeerde post gereageerd)

[Reactie gewijzigd door lenwar op 22 juli 2024 18:28]

Meeste TV's hebben een DVB-T aansluiting waarop je een antennedraadje kan aansluiten.
De Nederlandse zenders 1,2,3 zitten er op en het is he-le-maal gratis. Op die gratis versie zit Teletekst zoals God het bedoeld heeft.
Enigszins ongerelateerd, maar ik vind het erg jammer dat we na dvb-t, dvb-s en dvb-c nooit een werkende ip-tv-standaard hebben gekregen. Dingen als dvb-ip bestaan wel enigszins maar lijken nergens geïmplementeerd te zijn.

Iedere provider vereist zijn eigen apps en/of kastjes, terwijl iedere TV ook gewoon native TV ondersteunt. Alleen werkt er niemand via een standaard over internet.

Als het via zo'n standaard zou werken zou er ook veel minder verschil zijn tussen aanbieders.
In april 2019 is men in Nederland overgegaan naar de DVB-T2 (HEVC) standaard. Aan de eerste DVB-T standaard heb je niets meer.
Android-TV + teletekst app geen oplossing?
Bor Coördinator Frontpage Admins / FP Powermod @Triblade_847224 januari 2024 07:51
De enige opllossing is een app maar dat kent diverse nadelen helaas. Je hebt doorgaans geen teletekst knop op de geleverde afstandsbediening en moet dus menu's door. Je kan teletekst niet tegelijkertijd met tv beeld bekijken en de navigatie is soms minder. Helaas en inderdaad een gemis vioor veel mensen.
Als je schoonvader een smartphone heeft, de Teletekst app daarop installeren?
En w at als je teletekst ook voor ondertiteling gebruikt?
Dat deed mijn vader ook, maar dat werkt gewoon met de settopbox van de provider, heb je geen smart tv voor nodig.
Als hij een smart tv heeft dan is er wellicht nog een teletekst app op de tv zelf te krijgen?
https://www.odido.nl/service/producten/tv/gebruiken
TV box/Mediabox en glasvezel: Teletekst werkt niet met glasvezel. Wel kan je de Teletekst app gebruiken. Stream deze van je telefoon naar de tv met een Chromecast of Apple TV. Of vraag een nieuwe Mediabox aan op Mijn Odido.
Blijkbaar kan hij een nieuwe Mediabox aanvragen?
Het staat er een beetje tegenstrijdig voor m'n gevoel, maar er is dus wel iets te regelen? Ofwel... Bel/chat even met Odido?
Mogelijk krijg je niet het gewenste antwoord, maar ze zullen in elk geval kunnen aangeven wat de mogelijkheden zijn.
Ik begreep van mijn schoonvader, die dit nog zeer graag gebruikt, dat het niet meer op de tv werkt door z'n glasvezel (odido) aansluiting en de daaropvolgende digitale tv.

Kan hier dan nog iets aan gedaan worden? Want ik vraag mij af hoeveel mensen het in een telefoon app willen...
De Teletekst-app werkt ook op Android-based settopboxen. Met KPN hebben we een deal dat deze voorgeïnstalleerd wordt, met Odido is dat niet zo. Maar als het goed is kan je schoonvader die app gewoon uit de Play store plukken.

Dat is niet helemaal dezelfde ervaring als die je bij 'ouderwetse' teletekst hebt maar daar is helaas niks aan te doen.

[Reactie gewijzigd door Daniel op 22 juli 2024 18:28]

En wat als je teletekst gebruikt voor ondertiteling?
Ik kijk teletekst voornamelijk via de app op mijn telefoon, dat is eigenlijk het eerste wat ik doe elke ochtend
Ik! Ik lees elke dag eerst -en vooral ruisarm- Teletekst-nieuws. Daarna ga ik alsnog de berichten beter doorspitten op andere sites of in de krant. Ben erg blij met de app (Android & Windows)!
Want ik vraag mij af hoeveel mensen het in een telefoon app willen...
Minstens 800.000 :)
(...)Daaruit kwam duidelijk naar voren dat de dienst enkele miljoenen mensen per week bereikt via tv-schermen en nog eens 800.000 gebruikers per dag via de app.
Ik ben een dagelijkse gebruiker van teletekst. Het is verbazend dat dit in Nederland nog steeds populair is, terwijl in het buitenland al jaren buiten gebruik is.
Dit klopt niet helemaal. Er zijn naast Nederland nog best wel wat landen die Teletekst-diensten aanbieden. Denk aan Duitsland, Frankrijk, Spanje, Denemarken, Finland, Kroatië, Zweden, Noorwegen, Polen etc.

Weliswaar niet alle zenders in de landen, maar sommige zenders bieden nog altijd (delen van) Teletekst aan.

Je kan hier een lijst vinden van alle Teletekst-diensten in diverse landen: https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_teletext_services
Nederlanders hebben het zien verdwijnen bij de VRT in België en de BBC in het Verenigd Koninkrijk, laten ze daar nou net talen spreken die de meeste Nederlanders begrijpen. Daarmee ontstaat er een beeld dat teletekst in "andere landen" verdwenen is, veel mensen kijken niet verder dan het eigen taalgebied en de Angelsaksische wereld wat dus een vertekend beeld geeft. Ergens wel gek dat we hier soms zo slecht weten wat er bij bv onze grootste handelspartner gebeurt...

[Reactie gewijzigd door Andros op 22 juli 2024 18:28]

Het daadwerkelijk gebruik ervan is wel een heel stuk verminderd en ook de functionaliteit ervan is vaak een stuk minder (buiten een handjevol pagina's met nieuws en weer is er niet meer zoveel te vinden).

Ik woon in Spanje en ik zie het echt nooit gebruikt worden. Buiten "het bestaat nog" vind ik die indruk wel correct voor hier. Ondertitels zijn hier ook erg ongebruikelijk omdat alles wordt nagesynchroniseerd dus het is vooral iets voor doven en slechthorenden in plaats van voor iedereen.

Nederland is wel een beetje de uitzondering die de regel bevestigt aan het worden voor teletekst. Een beetje zoals minitel in Frankrijk vroeger. Er zullen wel wat meer landen zijn die het nog actief gebruiken maar het wordt wel steeds minder. Veel TV's ondersteunen het ook niet meer, of alleen een moderne versie ervan zoals MHEG-5 dat wezenlijk anders is (veel hogere resolutie en een andere manier van plaatjes tonen)

[Reactie gewijzigd door Llopigat op 22 juli 2024 18:28]

Ondertitels zijn hier ook erg ongebruikelijk omdat alles wordt nagesynchroniseerd dus het is vooral iets voor doven en slechthorenden in plaats van voor iedereen.
Dat is ook precies waarvoor deze ondertitels bedoeld zijn. Programma's die een andere gesproken taal hebben krijgen al standaard ondertitels in nederland.
Ondertitels zijn hier ook erg ongebruikelijk omdat alles wordt nagesynchroniseerd dus het is vooral iets voor doven en slechthorenden in plaats van voor iedereen.
En als buitenlander is net dat enorm vervelend, gelukkig wordt er vaker en vaker Engels ook meegestuurd als audiotaal (dat was 10 jaar geleden wel anders).

En wanneer dat niet zo is zijn er ook nog Spaanse ondertitels beschikbaar die het toch net iets makkelijker maken om alles te volgen. Ik spreek prima Spaans maar vind ondertitels toch altijd wel lekker, net zoals ik 99% van de tijd ook ondertitels aan heb staan voor Engelse of Nederlandstalige content.
Dan moet je eerst de taal kennen en eventueel geïnteresseerd zijn aan wat hun media hebben te bieden. Als je bent opgegroeid in de jaren '90 was er een stuk meer exposure naar de taal en het land dan tegenwoordig, met dezelfde reden waarom we in Nederland de engelse taal zo goed beheersen: Er werd een stuk meer Duitse media geconsumeer. Series als Derrek, Wolff en Kommissar Rex, maar ook internationale series en films die op de Duitse tv te zien waren via de schotel, werden goed bekeken in de tijden dat commerciële TV in Nederland nog in de kinderschoenen stond. Tenminste waar ik ben opgegroeid, dus corrigeer me als mijn beeld vertekend is.

Tegenwoordig is het aanbod aan media een stuk groter, kunnen we alles in de originele taal bekijken en is lineaire TV sowieso enkel nog iets voor de boomergeneratie. De generatie die nog Duitse muziekshows kijkt, heeft de langste tijd gehad zeg maar.

Zelfs al zou je nog Tatort kijken, dan doe je dat via een online platform, niet via de lineaire TV, lijkt me. Wanneer dit begint zoek je op in de EPG, of wellicht nog de TV-gids die men na al die jaren nog steeds niet heeft opgezegd?

Ik vraag me ook af of het in Duitsland nog een lang leven zal hebben. De meeste Duitsers die ik ken hebben namelijk een kastje van de internetprovider waarmee TV wordt gekeken. Maar goed, dat is stedelijk gebied. Je moet immers wel internet hebben... :X
haha nostalgie:

Das program mit der Maus
Alle James Bonds in het Duits gekeken
Kripo series uiteraard
Arnold die zijn iconische woorden in het Duits zegt "Ich komme wieder zuruck"
En later natuurlijk Männermagazin op de RTL+, maar dat was meer kijken dan luisteren :-)

Of teletekst toen al bestond weet ik niet, maar we moesten het zonder doen.
Op een of ander manier ga je geleidelijk die taal toch vanzelf begrijpen.
Duits verstaan ging al best ok voordat je op school in aanraking kwam met lessen Duits.
De kids van nu hebben dat alleen met Engels
Inderdaad wonderlijk. TV gaat nu bijna volledig via internet en niet (of nauwelijks meer) over een apart kanaal door de ether of Ziggo kabel. Dus wat heeft dit vijftig jaar oude formaat nog voor zin ?
Hooguit voor de ouderen onder ons die het gewend zijn maar daarvoor kun je ook een soort noslite maken met een CSS skin die er hetzelfde uit ziet als de oude teletext.
Klopt en velen hebben ook gewoon een Android / iOS toestel wat meer dan genoeg mogelijkheden biedt dezelfde informatie binnen te halen.

Maar goed, dat is vanuit Nederlands perspectief en het ging even over buitenland, en Duitsland specifiek. Duitsland is echter op het gebied van dergelijke zaken een wat achtergesteld gebied: Hele gebieden waar een vaste 16Mbps verbinding als "high speed internet" geldt, je mobiele internet ervaring zich het beste laat omschrijven als "living on the edge", en waar pinnen zich nog in de inburgeringsfase bevindt.

In 2017 was er nog een heel gedoe over dat DVB-T, het aloude SD-digitenne, werd uitgeschakeld, omdat men dan mogelijk een nieuwe TV moest hebben om een DVB-T2 signaal te kunnen ontvangen.
Mijn vader (bouwjaar midden '60) is er ook zo één; opgegroeid in een tijd dat er nog bijna geen Nederlandse kinderprogramma's waren, maar wel Duitse (zegt ie zelf in ieder geval). Hij heeft geen Duits op de middelbare school gehad maar hij kan wel heel verdienstelijk Duits spreken, iets waar ik mij op vakanties ook regelmatig over verbaasd heb, dat hij het zonder lessen allemaal heel prima kan
België ook. :)

Ik gebruik het regelmatig, maar eigenlijk enkel nog voor ondertitels. Niet omdat we het anders niet horen, maar we vinden het wel handig om ook de geschreven versie van de spraak te zien. Dan hoeft de tv niet zo luid. :)
Nee belgie is enkel nog ondertitels al de rest is weg.
Meer heb ik niet nodig. ;)
Bij dit hele verhaal dacht ik ook meteen “waarom is er niet naar het buitenland gekeken voor een (gedeelde) oplossing?”

De Duitsers hebben zelfs nieuwere versies van teletekst ontworpen. Hiermee worden de pagina’s in een grafische menustructuur weergegeven en kan er met de navigatietoetsen van de AB genavigeerd worden in plaats van steeds codes in te voeren.
Het zijn vooral de commerciele zenders die het afgeschaft hebben op bij sommige de ondertiteling na. De meeste publieke zenders hebben gewoon nog teletext.
ARD, ZDF en de regionalen hebben nog volop teletekst. Als ik in Zwitserland op vakantie ben, kan ik zowel bij de Duitstalige en Franstalige tv daar volop teletekst zien. O.a. verkeer staat er uitgebreid op inclusief afsluitingen van wegen en status autotrein.

Edit: Ik zie via https://www.teletext.ch/SRFzwei/100 dat ze blijkbaar verkeer nu wel hebben verwijderd bij de Duitstalige Zwitserse tv.

[Reactie gewijzigd door martwoutnl op 22 juli 2024 18:28]

Ik vind dat niet de juiste weergave. Er zijn maar een klein aantal landen gestopt, ik kan me eigenlijk alleen het V.K. en België bedenken. In het grootste deel van Europa wordt teletekst als vanouds gebruikt en het is in veel landen retepopulair.
Ik snap de populariteit ervan wel. Geen advertenties, geen afbeeldingen of videos. Kortom: Geen afleiding en gewoon rustig een stukje nieuws kunnen lezen, voetbaluitslagen bekijken of het weerbericht checken.

[Reactie gewijzigd door Zakaria89 op 22 juli 2024 18:28]

Een hoge informatiedichtheid. Niet hoeven scrollen. Altijd hetzelfde formaat, dus makkelijk om te lezen.
Vooral dit. Kijk naar tweakers, er staat nu groot (bij mij) Hello TV boven.

Ik mis minstens 10 nieuws headers.

Op de NOS website staan 5 leesbare koppen. Op mijn 1980x1200 monitor.

En waarom omdat we groot Trump (nu toevallig) in beeld willen zien? Ik iig niet, ik wil gewoon de titels zien (zoals tweakers dat dan wel weer doet).
Anoniem: 1974554 @Zakaria8924 januari 2024 07:20
Ik kan mij herinneren dat ze een tijdje wel advertenties in de Teletekst-app hadden, verschrikkelijk irritant. Ik heb er toen een email over gestuurd. Nooit wat over terug vernomen, maar een tijd later was het weer verdwenen
Dat komt omdat de ster online reclameruimte enkel beschikbaar mag stellen aan partijen van algemeen nut, dus geen commerciële reclame. Enige uitzondering hierop is naar mijn weten NPO Start. Daarnaast moeten ze de reclame op de tv de krommende jaren ook verminderen.

[Reactie gewijzigd door tom.cx op 22 juli 2024 18:28]

Die beperking geldt voor alle online kanalen van de publieke omroep, dus ook voor NPO Start. Daarnaast kan het soms wisselen welke Apps wel of geen reclame bevatten.
Moet hierom wel lachen ooit eens in 2000 bij de plaatselijke voetbal club zo'n oude breedbeeld tv kunnen ophalen voor noppes, reden: Teletekst werkt niet meer, TV heeft het nog jaren gedaan.
Inderdaad, daarom gebruik ik het nog steeds. Heerlijk, geen advertenties, geen nepnieuws. Gewoon informatie.
De commerciële tv-zenders hadden wel reclame op teletekst voordat ze er (op de ondertiteling na) mee stopten.
Hier ook nog een actieve gebruiker, iedere ochtend standaard een aantal pagina's bezoeken. Ik lees met name nog het 101, 601, 801, 818-832 en 840-843 :).

Minder dan voorheen, ik kan me nog herinneren dat ik al weken voordat we op wintersport gingen iedere dag de sneeuwhoogtes bekeek. Ik was maar ook al te blij dat we een nieuwe TV kregen waarbij je kon switchen tussen de "tabbladen" en niet een heel rondje moest wachten (9 pagina's) totdat onze wintersportbestemming weer voorbij kwam.

Ik kan me ook nog herinneren dat je moest wachten als je een pagina nummer had ingegeven, je zag dan boven in beeld de teller lopen totdat deze bij de ingegeven pagina was aangekomen.

Ik vraag me wel af hoe lang dit nog bestaansrecht heeft. Als ik in mijn omgeving kijk zie ik weinig jongeren (onder de 30) de teletekst app gebruiken.
De grote plus van Teletekst is de efficiëntie waarmee je de belangrijkste punten uit het nieuws er uit kan halen. Het format dwingt de redactie ook alleen het allerbelangrijkste te vermelden zonder al het gezwam er om heen.
Tegelijkertijd is dat ook het grootste nadeel. Je bent namelijk een stuk minder goed geïnformeerd over achtergronden en actualiteiten wanneer je je enkel beperkt tot het teletekstbericht en je daarvoor een kwaliteitskrant opzegt.

Je blijft op de hoogte, letterlijk, want voor diepgang is geen ruimte.
Valt mij wel op dat npo op teletekst vaak nieuws achterhoudt totdat het in een journaal is geweest. Gisteren ook met de Turkse stemming over Zweden in de NAVO. Dat bericht kwam pas op teletekst nadat nieuwsuur het behandeld had. Vroeger was er ook op teletekst nieuwsvlak concurrentie met de commerciëlen.
Dat was idd zeer handig. Was ook wel een “belangrijke” spec toen, het aantal pagina’s geheugen voor teletekst. Althans, voor mij.
Je dat was inderdaad erg vervelend dat je elke keer op de pagina moest wachten. In de jaren 90 kwamen e tv's met een groter geheugen om alle/veel pagina's in het geheugen op te slaan en kon je idd wat makkelijker erdoor als de tv de paginas had ingeladen.
Goed dat ze dit in stand gehouden hebben bij de publieke omroep.
Het blijft een ideale manier om de headlines te lezen, zonder te veel politieke kleur en meningen.
De content is een deel van de content op NOS.nl dus dat is niet anders dan op internet. Maar blijkbaar een gevoel?
Er is in ieder geval geen ruimte voor columns, cookie consent banners, en andere afleidingen.

[Reactie gewijzigd door frickY op 22 juli 2024 18:28]

Je kan ook noslite.nl gebruiken. Dit is de NOS website helemaal kaal gestript van plaatjes of CSS. Alleen tekst.
Ik zie gewoon inline CSS in de code hoor. :+
Haal het eens weg, en zie het minimale verschil.
Dat klopt, alleen vatten ze het bericht daar samen tot een compact bericht. Een beetje zoals op Twitter voordat daar mensen begonnen met draadjes en je meer tekstruimte kon kopen.
Eigenlijk het nieuws zoals dat in Duitsland gebracht wordt. ;)
Gaat dit om de Teletekst protocol op TV, de app, of beide?

Ik snap niet zo goed waarom het niet gebouwd is als app. De meeste TVs zijn smart, en je kunt de Android/iOS basis al porten naar dit of Google TV. Voor de gebruiker veranderd er niet veel, die krijgt de classic experience.

Het verbaast mij wel dat de meeste TVs/mediaboxen dit dus schijnbaar nog hebben? Zelfs voor de scheepvaart lijkt me een realtime pagina toch beter, dan iets als Teletekst.
Gaat dit om de Teletekst protocol op TV, de app, of beide?
Als je het artikel leest, gaat dit voornamelijk over de dienst. (de achterkant (servers/platform/redactie/enz)

Teletekst is inderdaad een 'oud mechanisme'. De pagina's worden als het ware uitgezonden. Hoe het vervolgens gepresenteerd wordt (als onderdeel van een tv-signaal of naar een app staat daar los van)
Ja, dat is precies wat ik bedoelde, want dat haalde ik niet uit het artikel.

Er is namelijk een NOS Teletekst app, en ook een op https://nos.nl/teletekst
Dus mijn vraag was, zijn die losstaand of gaan die over hetzelfde protocol?
Als ik je opmerking goed begrijp vraag jij je af waarom deze dienst qua protocol en werkwijze niet gewoon gemoderniseerd wordt?

Dat weet ik ook niet, dat staat niet in het artikel. Het is trouwens wel echt een cool artikel, dit werk doe ik ook dagelijks maar bijna nooit in het publieke domein. Mijn meest recente ervaring met een IT service 'in het publieke domein' was in 2020, waarbij we bus/tram/trein aankomst informatie beschikbaar moesten stellen als publieke dienst, waarbij de vraag ook was dat de dienst 10 tot 20 jaar beschikbaar is.
Daaruit heb ik wel een vermoeden wat er aan de hand is.

Allereerst wat broodnodige context: Publieke diensten / overheidsdiensten moeten hun diensten altijd zo opknippen in stukjes dat er vrije toegang is en geen 'in de weg zitten' van de markt. Plus ze zijn verplicht om rekening te houden met situaties die geen alternatieven hebben, dus als er nog 3 mensen in een hutje op de hei leven en van jouw service afhankelijk zijn, dan moet daar eerst een goed alternatief voor zijn voordat de service pas uit de lucht mag / mag veranderen.

Als ik het artikel lees is Teletekst een protocol en een service, beschikbaar gesteld door de overheid / publieke organisaties. Dit zodat nieuwsdiensten uniform digitaal informatie kunnen presenteren naar de kijkers/luisteraars, waarbij het platform ook moet faciliteren dat deze nieuwsdiensten geholpen worden in t samenwerken om dat doel te bereiken.
Oftewel: je hebt het protocol, dat moet verschillende data formats ondersteunen. Plus je hebt cms systemen nodig om de informatie 'er in te krijgen' en die moet door meerdere diensten te gebruiken zijn. Daarbij zijn afnemers gewend geraakt aan bepaalde informatie layout, oftewel binnen het protocol is er impliciet een extra protocol laag gevormd over de tijd heen. En, als klap op de vuurpijl, hebben een aantal afnemers zich ook niet aan t protocol an-sich gehouden maar is dat 'geaccepteerd' en zal je er nu dus rekening mee moeten houden.

TLDR; overheid, is een dienst, willen ze blijven leveren.

De markt bepaald of het verder nog gebruikt wordt, of er betere alternatieven komen. Dat staat dan wel weer in t artikel.
Misschien leuk om te vermelden hoe het begon, als ik het mij goed herinner:
Bij die oude glasbak tv´s werd het beeld lijn voor lijn met een kathodestraal beschreven
en aan het eind sprong de straal van echtsonder weer naar links boven.
Gedurende die terugslagen werd die straal onderdrukt.
Dit ging allemaal zo snel dat wij, uit de boom gevallen apen, daar niks van merken en
denken dat wij naar bewegende beelden kijken.
Iemand kwam op het idee dat er gedurende die terugslagen geen informatie werd overgestuurd.
Zonde! De hele zendketen tot en met ontvanger staan dan steeds even niets te doen.
En daar werd toen teletext ingepropt, in die korte tijden van de terugslagen. Een slim idee!
Hoe ik het altijd begreep:
Onder (en boven) het beeld (waar de bewegende plaatjes komen) werd allerlei metadata meegestuurd. Je kon met de oude beeldbuizen de kathodestraal 'richten'. Als je hem dus te hoog richtte, kreeg je onder en boven het beeld dus wat 'rommel' wat oogde als een soort vreemde niet-standaard 'sneeuw/ruis' (of zoals ik het als kind noemde 'een vlooiendisco!'). Hier werd onder andere teletekst meegestuurd. (dus als onderdeel van 'het beeld'.)
Het kan ook niet anders, want het tv-signaal is namelijk niet die kathodestraal. Dat is wat je tv ermee deed. De tuner ontving het signaal. De tuner haalde dus het stukje onder het tv-signaal eruit en maakte er 'teletekst' van.

Wat ik me ook kon herinneren. Als je iets van TV opnam op een videoband, en dan op het videokanaal teletekst aanzette kreeg je ook een (lichtelijk verstoorde) teletekst van het moment van opnemen :)


edit: https://yewtu.be/watch?v=Egsricyrl6Y Dit dus :)

[Reactie gewijzigd door lenwar op 22 juli 2024 18:28]

Ik had vroeger televisie opnames op oude Betamax banden opgenomen, en tijdens het bekijken aan het eind van de jaren 90 drukte ik op de Teletekst knop van de afstandsbediening. Ik zag uiteindelijk een zwaar verstoord teletextsignaal van NOS Teletekst uit 1983. Dus TT kan je opnemen. Ik heb geen idee hoe VHS ermee omging.

[Reactie gewijzigd door AW_Bos op 22 juli 2024 18:28]

Vergelijkbaar, S-VHS kon het wel storingsvrij opnemen, maar is nooit echt populair geweest.
Jammer dat ik die banden en die videorecorder niet meer heb, anders had ik graag nog even wat verborgen teletekst nostalgie opgesnoven. :)
Dat kan op The Teletext Archive: “A searchable database of teletext pages 
recovered from domestic videotape.”

Zo te zien (nog) geen Nederlandse zenders, maar bijv. wel de BBC en verschillende Duitse omroepen.
Dat werkt nog steeds hoor, als ik met mijn Vu+ Ultimo 4K een uitzending opneem, dan kan ik een weet later nog de teletekst van dat moment bekijken.
Kreeg laatst verweten dat ik ouderwets was en niemand meer teletekst gebruikt, ik wist zelf al dat het niet het geval was. ik heb deze nieuws gelijk maar even in zijn whatsapp gegooid. Ik lees vaak het nieuws, voetbal uitslagen, schaatstijden en het weer. Zoals hierboven al opgemerkt zonder poespas en reclames. Heerlijk.
Eigenlijk deed Teletekst al wat later door Twitter werd overgenomen: in een beperkt aantal tekens een nieuwsbericht kernachtig formuleren. Dat is voor mij, samen met het ontbreken van reclame, de voornaamste reden om het te gebruiken. Even tijdens de koffie bij het ontbijt een korte blik en je bent weer helemaal bij.
Ken geen ander nieuwsdienst die daar op deze manier mee kan concurreren.
En je weet gewoon dat het belangrijk nieuws is.
Als het niet op teletekst staat dan is het niet belangrijk.

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.