Kritiek op bandbreedtemodel energie

Experts pleiten voor aanpassingen

Aanpassing bandbreedtemodel: pooling en dynamische brandbreedte

Eind september heeft Tweakers een uitgebreid artikel gepubliceerd over het voornemen van netbeheerders om een bandbreedtemodel in te voeren. Na de publicatie vernamen we dat er eind vorig jaar een expertgroep, bestaande uit verschillende marktpartijen, is opgericht om feedback te geven op de plannen van de netbeheerders. Twee plannen lichten we uit in dit vervolgartikel: het poolen van bandbreedte en een dynamisch bandbreedtemodel.

Dit jaar lijkt het go/no-go-moment te zijn voor het bandbreedtemodel, of bbm. De netbeheerders moeten beslissen of ze het voorstel indienen, waarna de ACM het gaat beoordelen. Dat lijkt ook wel noodzakelijk als het per 2025 moet worden ingevoerd, samen met de nieuwe Energiewet. Uitstel betekent dat de kosten oplopen en een, volgens eigen zeggen, 'oneerlijk systeem' in stand wordt gehouden. Daarbij wordt gedoeld op huishoudens met een 1x25A- tot en met 3x25A-aansluiting, die grofweg hetzelfde jaarlijkse netwerktarief betalen, terwijl de belasting van het net sterk uiteenloopt.

Bandbreedtemodel

Simpel gezegd komt het bandbreedtemodel neer op een soort maandelijkse databundel, maar dan op basis van een maximaal vermogen, in kW. De exacte bundels zijn nog niet bekend, maar denk bijvoorbeeld aan 5, 10 en 17kW. Momenteel mag een huishouden met een gangbare 3x25A-aansluiting 17kW bandbreedte gebruiken, maar het net is er niet klaar voor als iedereen dat gaat doen. In veel wijken zijn de kabels ontworpen voor gemiddeld 1,6kW per huishouden, bedacht in een tijd waarin het verbranden van fossiele brandstoffen nog de norm was en waarbij verduurzaming en elektrificatie nog niet aan de orde waren.

Belangrijk: de bandbreedte werkt twee kanten op. Huishoudens die het net zwaarder belasten dan gemiddeld zullen waarschijnlijk meer gaan betalen, of moeten hun gedrag of situatie aanpassen. Dat geldt dus niet alleen voor de afnemers van elektriciteit, zoals huishoudens met een warmtepomp en een EV, maar ook voor bezitters van zonnepanelen. Het terugleveren van stroom is immers ook een vorm van netbelasting.

Een bandbreedtemodel moet consumenten bewuster maken van hun elektriciteitsgebruikNet als met dynamische elektriciteitsprijzen moet een bandbreedtemodel consumenten bewuster maken van hun elektriciteitsgebruik. Die gedachte lijkt niet verkeerd; dankzij de salderingsregelering maakt het nu niet uit of je je eigen zonnestroom consumeert of deze teruglevert en 's avonds alsnog het net 'leegtrekt'. Dynamische prijzen bewerkstelligen het tegenovergestelde. Als er veel zonne- en windenergie is, kun je goedkoop je warmtepomp, wasmachine en vaatwasser aan het werk zetten en je auto opladen. Als de vraag hoog is, zijn de prijzen dat ook, waardoor je die momenten gaat vermijden, mits dat mogelijk is.

Nadelen voor bezitters van zonnepanelen, EV's en warmtepompen

Expertgroep

Eind 2021 werd een expertteam van diverse marktpartijen en organisaties opgericht, met als bedoeling om met de netbeheerders mee te denken en hen advies te geven. In december 2021 presenteerden zij een document met aanbevelingen, maar van een discussie met de netbeheerders is het niet meer gekomen. Het discussiedocument met aanbevelingen is in het bezit van Tweakers.

Zoals beschreven in het uitgebreide achtergrondartikel heeft het bandbreedtemodel zoals dat nu op tafel ligt, ook serieuze nadelen. Een ervan is dat het juist huishoudens die flinke stappen hebben gezet op het gebied van verduurzaming door elektrificatie, min of meer straft. Denk aan zonnepanelen, warmtepompen en elektrische auto's. Net nu driefaseladers in EV's de norm zijn geworden, is het straks waarschijnlijk voordeliger om niet met 11kW te laden, maar met bijvoorbeeld 5 of 7kW. Zelfs voor huishoudens die het dak helemaal vol hebben gelegd met zonnepanelen, kunnen er negatieve gevolgen zijn. In de zomermaanden zou je boven je bundel kunnen uitkomen wat het aantal opgewekte kW's betreft. Voor dat 'bovenbundel'-gebruik betaal je een bepaald bedrag per kWh; gedacht wordt aan 50 cent. Dit wordt op kwartierbasis vastgelegd; een tijdelijke hoge piek van enkele minuten telt dus niet mee, maar een langdurige wel. Diverse partijen waarschuwen dat de huidige opzet voor het bandbreedtemodel de congestieproblemen niet voorkomt en mogelijk zelfs een negatieve impact heeft op de energietransitie.

Feedback

De conclusie van de expertgroep is dat het bandbreedtemodel een stap in de goede richting is, maar nog verbetering nodig heeft om echt effectief te zijn. Twee zaken worden als positief aangeduid. Zo wordt de kostenverdeling binnen het kleinverbruikers-segment, of KV, beter afgestemd op ‘betalen naar gebruik’ en wordt afgestapt van een vergoeding op basis van een fysieke zekering. Hiervoor in de plaats komt een contract. Dit ziet de groep als een belangrijke stap, omdat een contract voor de toekomst veel meer flexibiliteit biedt voor nieuwe contractvormen.

Als verbeterpunt stelt de expertgroep dat het een gemiste kans is dat het bandbreedtemodel uitgaat van een constante bandbreedte over de tijd. De groep denkt dat dit schade toebrengt aan de energietransitie en aan de partijen en economische ontwikkelingen die inspelen op een grilliger aanbod van energie door duurzame bronnen. "Het adagium van een nieuwe netbeheerdersprikkel zou moeten zijn: het verbruik moet beperkt worden wanneer dat nodig is en ruimte geven wanneer dat kan. In zijn huidige vorm bereikt het bandbreedtemodel slechts het eerste punt".

Zoals eerder benoemd wordt het bandbreedtemodel in de huidige vorm een uitdaging voor elektrische rijders die thuis kunnen laden. Zullen zij het laadvermogen terugschroeven, van bijvoorbeeld 11kW naar 5kW, om binnen een bundel te blijven of gewoon een hogere prijs voor de extra bandbreedte betalen? Het is nog onduidelijk wat dat gaat opleveren; het bandbreedtemodel biedt geen garantie dat dit daadwerkelijk tot gedragsverandering en het gewenste effect leidt. Als elektrische rijders morrend betalen, maar gewoon dezelfde vermogens als nu gebruiken, blijft er nog steeds sprake van dezelfde lokale congestieproblematiek.

Poolen van aansluitingen

Een van de verbeteringen die worden aangedragen, is het poolen van aansluitingen tot een geaggregeerd geheel. Dat staat voor het bij elkaar optellen van individuele (bandbreedten van) aansluitingen, wat leidt tot een efficiënter gebruik van het net, zowel bij een constante als bij een dynamische bandbreedte. De netbeheerders zelf mogen dit niet faciliteren, maar derden zouden dit wel kunnen aanbieden. Denk bijvoorbeeld aan een virtueel laadplein waarop verschillende netaansluitingen worden gebundeld. Er is dan geen 16 ampère per laadpaal nodig, omdat ze nooit allemaal tegelijk laden.

Hoe groter een zekering, hoe efficiënter verbruik kan plaatsvinden. Dit blijkt uit de ervaringen met slim laden waarbij verschillende auto’s op één bepaalde zekeringswaarde geladen kunnen worden. In de tabel hieronder is te zien dat hoe groter de aansluiting voor een laadplein is, hoe lager het gemiddelde vermogen is dat een auto nodig heeft om te laden. Als meer auto’s als één groep worden behandeld, kan er immers een veel slimmere verdeling worden gemaakt over de laadvermogens van elke auto. Ook is de kans op ‘pech’, namelijk dat iedereen tegelijk haast heeft en snel weg moet, verwaarloosbaar klein bij grotere aantallen auto’s. Trek je de parallel naar woonwijken, dan is het helemaal niet erg als één persoon in een wijk zijn auto snel oplaadt, zelfs niet tijdens de avondpiek, zolang de buren niet op exact hetzelfde moment op vol vermogen laden. Door de ruimte te scheppen om verschillende bandbreedten, al dan niet dynamisch, bij elkaar op te tellen, ontstaat deze mogelijkheid. Doordat momenteel alle beschikbare netcapaciteit in kleine stukjes over verschillende aansluitingen in een wijk verdeeld is, gaat de mogelijkheid potentieel verloren.

Een voorbeeldtabel gebaseerd op praktijkervaring

Het ligt in de lijn der verwachting dat commerciële partijen afnemers gaan faciliteren om gebruik te maken van het poolen van bandbreedten. Dit kan een positief effect hebben voor een netbeheerder, omdat de partij die in een wijk de meeste afnemers in een pool kan verzamelen, de beste service kan leveren. Dit soort partijen zijn vervolgens goede samenwerkingspartners voor netbeheerders voor verdere flexibilisering van het net.

Dynamische bandbreedte

De partijen in de expertgroep pleiten verder voor een dynamischer bandbreedtemodel. Dat werkt min of meer als dynamische energieprijzen, waarbij de kosten afhankelijk zijn van de vraag naar en het aanbod van energie. Als er veel stroom opgewekt wordt door zonnepanelen en windmolens, is de prijs laag of zelfs negatief, en als de vraag groter is dan het aanbod, is de prijs hoog. Iets dergelijks zou ook toegepast kunnen worden op het bandbreedtemodel. Als de netbelasting lager is, kan de bandbreedte ruimer zijn en vice versa. De exacte vorm van de bandbreedte is afhankelijk van de lokale omstandigheden en dit vereist enige mate van inzicht in die lokale omstandigheden, waarvoor bijvoorbeeld meters kunnen worden geplaatst. Vervolgens kan een model getraind en onderhouden worden dat de netbelasting voorspelt op basis van verschillende input, zoals data van slimme meters, weerprofielen en laadpalen. Een fictief voorbeeld van een dergelijk dynamisch model staat hieronder.

Voorbeeld van dynamische bandbreedte

In de huidige opzet is er beperkte flexibiliteit om gebruik te maken van overtollige duurzame stroom. Als er 's nachts een groot aanbod van duurzame energie is, zou het zou kunnen zijn dat duurzame opwek afgeschaald moeten worden, omdat een inflexibel bandbreedtemodel het financieel onaantrekkelijk maakt om deze duurzame energie te benutten. Dat terwijl er op dat soort momenten juist veel ruimte is in het distributienetwerk.

Reactie Netbeheer Nederland

Freek Akkermans van Netbeheer Nederland reageert tegenover Tweakers dat hij het feedbackdocument kent. "We hebben in een eerder stadium verschillende mogelijkheden bekeken, waaronder dynamische time-of-use-varianten. Zelfs locatieafhankelijke factoren zijn aan bod gekomen. Dit hebben we gedaan met veel verschillende stakeholders. Ook de afzenders van de gedeelde presentatie waren hier onderdeel van en deden mee in de discussie."

'Het bbm+ bleek het geschiktst, vooral vanwege de eenvoud en begrijpelijkheid'Toch lijken de netbeheerders te kiezen voor het bestaande model, zonder aanpassingen. "Uit de brede stakeholdergroep bleek juist het bbm+ het geschiktst, vooral vanwege de eenvoud en begrijpelijkheid. Dynamische varianten zijn voor de gemiddelde consument te ingewikkeld en maken het moeilijk om uiteindelijk de eindrekening te herleiden, wat een belangrijke doorslaggevende factor geweest is. Vandaar dat het bbm+ werd beschouwd als het geschiktste alternatief en bovendien als een goed startpunt vanwaaruit in de toekomst overige factoren verkend kunnen worden, zoals het moment van afname/productie of afname-/productielocatie. Het voordeel is namelijk ook dat dit tariefmodel eenvoudig hiermee gecombineerd of uitgebreid kan worden."

Akkermans stelt dat een dynamische variant puur technisch gezien inderdaad een meer geoptimaliseerde keuze is. "Het korte antwoord is echter dat er vanuit het brede stakeholderveld een sterke behoefte aan overzichtelijkheid heerst en er daarom, samen met deze stakeholders, gekozen is voor een eenvoudigere, overzichtelijke en doelmatige variant, het bbm+."

Tot slot

We staan aan de vooravond van een hoop veranderingen. Vanaf 2025 wordt de salderingsregeling afgebouwd. Nu kun je nog 100 procent van de opbrengst van je panelen wegstrepen tegen je verbruik, maar vanaf dat jaar wordt dat in één klap 64 procent. In 2030 is dat nog slechts 28 en vanaf 2031 0 procent. Vanaf dat moment geldt een terugleververgoeding voor alle zonnestroom en word je gestimuleerd om zoveel mogelijk je zelf opgewekte stroom te consumeren. Tegelijk zullen dynamische prijzen dan meer de norm zijn: een lage elektriciteitsprijs als er veel (overtollige) stroom is en een hoge als het aanbod schaars is en de vraag hoog. Daar bovenop komt, zoals het nu lijkt, medio 2025 het bandbreedtemodel. Daarbij wordt niet alleen het verbruik, maar ook het maximale vermogen relevant.

In België gaat dat al vanaf 2023 in, nadat het meer dan eens is uitgesteld. Op de huidige Nederlandse implementatie is kritiek vanuit diverse hoeken, zoals in dit artikel te lezen is. Er wordt gepleit voor pooling, waarbij verschillende huisaansluitingen worden gecombineerd tot een geaggregeerd geheel. Daarnaast wordt gepleit voor een dynamischer bandbreedtemodel, waarbij het op bepaalde momenten gunstiger of juist ongunstiger is om veel bandbreedte te gebruiken. Op rustige momenten, als er veel ruimte is in het distributienetwerk, zou op die manier meer duurzame energie benut kunnen worden, terwijl die bij een rigide bandbreedtemodel verloren dreigt te gaan of geschakeld moet worden. De netbeheerders vinden dit weliswaar technisch gezien een betere optimalisatie, maar vrezen dat dit het bandbreedtemodel voor consumenten onnodig ingewikkeld maakt. Nadat de netbeheerders het bbm+ formeel hebben ingediend, is het aan de ACM over daarover te oordelen.

Foto: Jorg Greuel / Getty Images

Reacties (75)

[Ultraman]

Een vorm van dynamisch tarief hebben we al: piek-/daltarief. De stroom tussen 23:00-06:00 is goedkoper. Dat doorzetten naar meer dynamische tarieven verdeeld over uurvakken lijkt mij een veel laagdrempeliger en begrijpelijkere methode dan het besproken bandbreedtemodel.

Lost dat het probleem met de bandbreedte op? Niet direct, maar het heeft mogelijk wel een effect. Daarmee zou je kunnen beginnen en dan kijken hoeveel effect het heeft. Ik laad doorgaans de auto juist al in de nacht op. Dat gaat prima. En dat zou mogelijk beter kunnen (geschikter tijdvak) als de energiemaatschappij zou laten weten wanneer het meeste overschot beschikbaar is.

Het simpele bandbreedtemodel gaat mensen op (onnodige) kosten jagen. Duurdere abonnementen afnemen dan ze nodig hebben. En je gaat aan de andere kant waarschijnlijk een hoger totaal energieverbruik zien. De auto's op een lagere snelheid laden is minder efficiënt. Onder de streep moet je meer kWh afrekenen.

En dan lees ik het verhaal van de dynamische bandbreedte op basis van de huidige belasting van het net. Daar word ik enthousiast van. Dat in combinatie met dynamische tarieven is interessant. Want dan kunnen grotere verbruikers, zoals opladen van EV, worden ingeschakeld op de dalmomenten. En dan lees je dat men denkt dat dat te moeilijk is voor de consument...

Dan wordt duidelijk dat er weinig respect is voor de consument. Er is te weinig geïnvesteerd in de infrastructuur. Nu probeert men de investeringen die niet gedaan zijn te gaan verdienen over de rug van de consumenten. Consumenten die altijd netjes de rekening betaald hebben. Consumenten die jarenlang is aangeraden vooral te elektrificeren om te verduurzamen. Lijkt er sterk op dat diezelfde consumenten de rekening kunnen gaan betalen.

Ben benieuwd wat er uit komt. Ik heb mijn plannen om te verduurzamen voorlopig gepauzeerd. Zonder helderheid zal dit waarschijnlijk bij meer eventuele verduurzaming remmen.

Andere feedback: Het artikel noemt onderaan de term "bbm+". Maar die term wordt eerder niet gebruikt en later ook niet verduidelijkt. Wat wordt nu bedoeld met " bbm+"? Oftewel wat houd die "+" in?

[Reactie gewijzigd door Ultraman op 23 juli 2024 13:54]

[BobJung]

Die consument wil veel verder dan de markt kan bieden. Wij hebben een leaf 2 met 65 kwh accu die kan terug leveren. Apparatuur daarvoor bieden de NL installateurs niet aan. Die stonden al raar te kijken dat ik 6 jaar geleden een Load balanceer in mijn huis wilde hebben om de stroom beter te regelen. Als de energie maatschappijen hiervoor apparatuur leveren kunnen we er wat mee. Dat BBM model vraagt om automatisering van de consument met PV en EV met grote Accu capaciteit als een leaf 2. Het ontbreken van apparatuur is het probleem en al helemaal adequate installateurs. Rij nu twee dagen naar werk op 1 lading en woensdags en weekend laad ik de wagen als de zon schijnt. Dit vraagt handwerk wat ik graag doe, maar automatisering zou beter zijn als de prijs van energie laag is of negatief 😎. Verder gebruik van de EV voor piek belasting opvangen vind ik prima zolang dit vergoed wordt door de energie maatschappij. Laat het niet zo zijn dat netbeheerders zich hier ook nog in gaan mengen met meerdere modellen. Mogelijk wordt het tijd dat we die netbeheerders weer opdoeken en overlaten aan de consument en energie maatschappijen die daar belang bij hebben. Hierdoor is integratie veel beter mogelijk en zijn daar minder partijen voor nodig.

[Pietje NL]

Enige die ik weet die V2H aanbied is Venema Technisch Bedrijf in Arnhem.

[BobJung]

Top, ziet er goed, Arnhem met zijn trolley bussen, kon ook bijna niet anders.
Bedankt voor de tip, ga ik achteraan.

[Sebazzz]

Consumenten die jarenlang is aangeraden vooral te elektrificeren om te verduurzamen.

Koken op gas wordt nog eens goedkoop. Die 30m³ per jaar vs een grotere aansluiting met een grote bandbreedtebundel.

Tenzij je natuurlijk, nogmaals, rijk bent, want dan lost ie Tesla Powerwall wel op dat je inductiekookplaat niet teveel van het net trekt.

[Finraziel]

Je hebt geen powerwall nodig om te zorgen dat je bij het koken op inductie niet over je bandbreedte gaat. Een inductiekookplaat kan zo'n 7 KW trekken, maar dat is als je alle pitten maximaal open zet. Dat heb je (vrijwel) nooit nodig. Ik heb mijn eigen inductiekookplaat zelfs maar op een gewone groep zitten (dus max 3600 watt) en loop zelfs nooit tegen een beperking aan. De maximale stand gebruik ik alleen als een pan snel op moet warmen of aan de kook moet komen. Daar ben je wel binnen een paar minuten... Ik zie eigenlijk totaal niet waarom je een kwartier of langer zoveel vermogen zou blijven gebruiken... laat staan op 4 pitten tegelijk.

Meer dan een paar KW zie ik je dus effectief over een kwartier echt niet trekken met je inductiekookplaat. Als je dan zelf even nadenkt en niet tegelijk met het koken ook je wasmachine, droger, vaatwasser en weet ik wat nog meer allemaal tegelijk aanzet dan is het allemaal wel te overzien.

[oks]

Jezelf als referentie nemen voor het kookgedrag lijkt me niet zo zinvol.

[Finraziel]

Jouw oneliner is dat nog minder... Geef eens een concreet voorbeeld dan waarbij je werkelijk 4 pitten vol aan hebt staan voor meer dan een paar minuten?

[oks]

Gewoon een grilplaat of wok aanzetten en twee pannen met pasta en groente. Niet zo moeilijk om te bedenken. Dan is 7Kw veel te weinig. Je hoeft alleen maar naar mensen met een gaststel te kijken om te zien dat je dan veel te weinig vermogen hebt. Snap niet waarom ik dat ik helemaal moet voorzeggen. Dit is dus precies wat ik bedoel: jezelf als referentie nemen voor het kookgedrag lijkt me niet zo zinvol. Vraag eens aan anderen of observeer hoe ze koken... dan kom je tot andere inzichten.

[OmeJoyo]

Maar wat je hier niet moet vergeten is dat als die pitten aan staan ze niet 100% van de tijd hun volle vermogen trekken. Ik monitor mijn verbruik 24/7 en kan zien dat ik in blokken van 5 minuten nog nooit over de 5KW heb gezeten. Er waren zeker pieken kortstondig die veel hoger waren. Maar ik sta dan wel ook soms te koken met 4 pitten aan en 2 ovens. Echter de kans dat die allemaal tegelijk vol vermogen vragen. Bovendien staat er dan ook nog een groot aquarium te draaien, tv aan, licht aan, mogelijk nog een partner op een pc en de rest van het standby gebruik van alles.

Een gasbrander is weinig efficient in verhouding tot je inductiekookplaat, vandaar dat bij de laatste ook de vermogens veel lager zijn.

Ik dacht ook altijd anders, tot dat ik ben gaan meten.

[Finraziel]

Ik neem mezelf dan ook helemaal niet als referentie. Wat ik deed is mijn eigen ervaring aanstippen.
Ik begrijp op mijn beurt helemaal niks van jouw argumenten... Je hoeft maar naar mensen met een gasstel te kijken? En dan? Wat zie je aan die mensen?
En ik weet best dat er zat mensen zijn die veel dingen tegelijk doen, maar mijn hele punt is juist dat zelfs als je dat doet je niet continu vol vermogen nodig hebt.

Zelfs die grillplaat die jij er bij haalt, die verbruikt alleen vol vermogen tot hij op temperatuur is en dan gaat hij op een lager pitje of schakelt uit en aan om de plaat op temperatuur te houden. Op dat moment gebruik je dus niet meer het volle wattage. En het duurt geen kwartier om dat punt te bereiken, laat staan langer, wat het moet zijn tenzij je toevallig net op het begin van een interval meting begon.

[oks]

Tja, blijven volhouden dat je wel gelijk hebt? Ik begrijp dat je gewoon zelf geen ervaring daarmee hebt. Je spreekt met een ervaringsdeskundige die zijn vrouw regelmatig hoort vl!@ken... Mijn vader zei altijd: dit is dus de domheid: het idee dat je als man iemand gewoon gelijk moet geven of in ieder geval de mogelijkheid kunt toelaten dat je wellicht ongelijk hebt? Nou nou...

[Femme]

Wij hebben drie keukens met inductiekookplaten en ovens achter onze aansluiting. Alle groepen worden individueel bemeten dus ik weet wel een beetje wat een kookplaat en een oven nodig hebben. Dat is in ieder geval geen 7 kW voor een kwartier lang.

Een inductiekookplaat kan best wat vermogen nemen maar meestal piek het maar kortstondig om bijvoorbeeld water aan de kook te brengen, daarna kan een pit op een lagere stand en is het vermogen veel lager.

In het geval van het bandbreedtemodel wordt je afgerekend op kwartiervermogen. Je kunt gewoon dingen doen zoals kortstondig 11 kW uit een doorstroomverwarmer trekken of even alle pitten op een inductiekookplaat op maximaal vermogen zetten terwijl je oven aan het voorverwarmen is, zolang je dat niet lang doet. Een kwartiervermogen van 5 kW ga je wel halen als koken wordt gecombineerd met wassen en drogen. Dat niet gelijktijdig doen is precies de gedragsverandering die de netbeheerder wil bewerkstelligen.

[oks]

Ik vraag me af of je koks hier blij van worden. Je proces van koken laten beïnvloeden door de rekening van een netbeheerder. Dat snap ik gewoon niet dat je dat zou accepteren. Ik zou denk ik dat niet bij je willen komen eten omdat je dan eigenlijk niet weet of je het vlees goed doorgaart: want oeps de limiet van een kwartier wordt overschreden. Lijkt me gewoon niet professioneel om te doen. Ik snap gewoon niet eens dat je de gedachte de moeite geeft er is geen voordeel in bandbreedte gaan berekenen als een model over de fysieke realiteit. Het net moet het gewoon aankunnen evt in combinatie met een batterij en liefst zonnepanelen daarmee ontlast je het net. Maar anders is het gewoon een achteruitgang in welvaart. Dat wordt dan helemaal lachen als al die windmolens voor die bandbreedte moeten gaan betalen om de waterstof manie idiotie te kunnen entertainen. Dat weet je gewoon helemaal zeker dat je als kleine ondernemer of burger prijzen gaat betalen die de waterstof moeten gaan financieren. Maar ja dat is gewoon gezond verstand gebruiken. Enron Enron Enron ;-)
In ons geval hebben we een kookplaat die volledig gebruikt kan worden en dus geen dedicated kookvelden. En bij ons begrenst hij dus regelmatig op het vermogen. En dan doen we geen gekke dingen. En ook hier weer: er wordt vanuit de eigen kookbeleving geredeneerd en prima dat je dat doet. Maar waarom je die ervaring dan generaliserend als algemene regel kunt toepassen snap ik echt niet. Het ontkent mijn ervaringen of spreekt er een of ander impliciet raar? oordeel over. Ik weet niet wat voor keuken je runt, maar dan verwacht/neem ik dan aan dat je grillen en bakken op de grilplaat dan niet op inductie wijze doet of gewoon helemaal niet doet. Wij hebben gewoon een super moderne huiskeuken inductie plaat die we ook gebruiken om een grillplaat op te warmen. Ik heb geen ruimte om een aparte grilvoorziening te kunnen plaatsen. Voordat je plaat dan goed warm is dat duurt even... En als je werkelijk een professional bent dan zou je weten dat een gaswok pit alleen al begint met 4-6kW vermogen in huis en liefst meer. Laat staan professioneel bijv. https://www.ggmgastro.com...k-fornuis-3-pits-3x-15-kw. Dus elektrisch 7 Kilowat terwijl je een driefasen aansluiting moet aanleggen om überhaupt een inductie plaat te kunnen runnen is het dus eigenlijk helemaal niet raar dat je verwacht dat je tenminste 3x3,6Kw ongeveer 11kW zou moeten kunnen benutten. En Tenslotte: als iets piekt boven de 7kW klapt de boel eruit dus moet er iets zijn wat het vermogen teruggeschakeld. Dus dat merk je. Waarvan acte als mijn vrouw kookt en soms de grilplaat hanteert en dan pasta aan de kook wil brengen en de power op de grilplaat wil houden... En natuurlijk kun je zeggen dan moet je je kook proces aanpassen. Maar koken is timing, dus dat is een usability issue die je niet verwarren moet met het belang van een niet presterende netwerkleverancier met naar beneden trap neigingen naar de burger en het mkb. PS. Het is al volkomen idioot dat we de 25A als een redelijke ondergrens zien. Het zou 3 maal 35 A standaard moeten zijn. Dan kun je ook wat vermogen heen en weer gan schakelen tussen je buren: daar zit de winst. Met 3x25A wordt dit een hopeloze onderneming. En zo duur is een 10mm2 kabel (langer dan 10 meter afstanden overbruggen, anders gewoon de standaard 6mm2 wat gewoon tot 40A te belasten is en je meterkast binnenkomt vanuit de netbeheerder) nou ook weer niet zeker als hij standaard gebruikt gaat worden om huizen onderling te koppelen naast de bestaande infrastructuur en de komende vijftig jaar de grond in gaat, zo waarschijnlijk veel langer. In koper of aluminium of een ander geleider... De heren netbeheerders willen de bestaande gebrekkige infrastructuur blijven uitnutten tegen belachelijke prijzen. Het is als minister blok die de complete woningmarkt heeft lopen slopen. Electrify everything stelt ander eisen. Helaas/Gelukkig? Electrify Everything levert een enorme rendement verbetering in vergelijking met fossiel. Maar door het gebrek aan kennis bij het regulier publiek krijg je dit soort waanzinnige voorstellen als bandbreedte. Het heet niet voor niets: een energietransitie. Maar iedereen blijft in de situatie van elektra in combinatie met fossiel denken. Dat gaat dus niet. Je kunt niet fossiel energie er af trekken van het totaal en dan verwachten dat de bestaande elektrovoorziening dan volstaat voor de extra elektra belasting die de fossielbelasting moet vervangen hoeveel efficiënter electrify everything dan ook is. Het oude net is geoptimaliseerd tot op het bot voor: elektra in combi met fossiel, in Nederland dus onze gas infrastructuur.

[Reactie gewijzigd door oks op 23 juli 2024 13:54]

[Femme]

Niets belet je om hogere kwartiervermogens dan 5 kW af te nemen, je gaat er volgens het voorstel van het bandbreedtemodel alleen wat meer voor betalen. De kleinverbruiksaansluitingen van 3x 35A en groter kosten ongeveer 40 euro per kW vermogensruimte. Een standaard huisaansluiting tot 3x 25A kost momenteel maar 16 euro per kW. De kosten van zo'n aansluiting zijn al jaren laag. Dat kon omdat huishoudens van oudsher geen verbruikers hadden die het netwerk langdurig met hoge vermogens belastten. Daar is nu verandering in gekomen door EV's en grote PV-installaties. Je krijgt dankzij de korting op de energiebelasting zelfs geld toe voor het hebben van een aansluiting. Woningbezitters met zoveel PV dat ze al hun verbruik kunnen salderen hebben hier veel voordeel van maar belasten het netwerk wel onevenredig hoog.

De netbeheerders willen de kosten meer gelijktrekken met die van een grotere kleinverbruikersaansluiting. Een standaard bandbreedte van 4 of 5 kW wordt iets goedkoper dan de aansluiting nu, heb je meer nodig dan betaal je wat meer.

Dat wordt dan helemaal lachen als al die windmolens voor die bandbreedte moeten gaan betalen om de waterstof manie idiotie te kunnen entertainen.

De kostenstructuur voor grootverbruikersaansluitingen waar windmolens en grote bedrijven gebruik van maken zijn een stuk ingewikkelder dan die voor kleinverbruikers. Bij deze aansluitingen betaal je op basis van een combinatie van gecontracteerd vermogen, piekvermogen, bedrijfstijd van de aansluiting en die hoeveelheid getransporteerde energie. Eigenlijk dus ook een bandbreedtemodel maar dan met meer factoren die invloed hebben op de kosten.

[oks]

Heb je al eens gekeken wat de kosten zijn voor een 3*35A aansluiting? Sla je stijl van achterover. De elektrische aansluiting is precies hetzelfde alleen drie zekeringen vervangen naar 35A... nog geen 40cent aan kosten per zekering. En een geld wat er mee verdient wordt. Dat laat een zonnepaneel set alleen al niet renderen. Deze discrepantie wordt echt niet simpeler door er een abonnement tarief van te maken. Het abonnement tarief maakt dit alleen maar nog ingewikkelder en ondoorzichtiger en dus witte boorden fraudegevoeliger.
Wat is er mis met gewoon kWh prijs afrekenen? Dit soort abstract 'gemicroneer' is verschrikkelijk en een administratieve nachtmerrie. Als je kostprijs wil berekenen op kWh uur prijs dan moet je naar mijn idee gewoon een ander model hanteren. En wat dat moet zijn dat zul je moeten experimenteren in de praktijk met de nieuwste huis aan huis distributie uitwisselmogelijkheden rekening houden met de warmtepomp, de elektrische auto, de zonnepanelen en evt een zonneboiler. Met slimme apparaten die wellicht zo betrouwbaar zijn dat je het aandurft om daar enigszins de regie in los te durven laten waneer ze aanschakelen. En wel omdat die apparatuur zo betrouwbaar is dat er geen brand kan ontstaan (wordt vaak niet al risico gezien, maar de brandweer kan je er vast meer over vertellen ;-). Je moet gaan simuleren en bouwen in de praktijk en niet allerlei fantasie modellen gaan voorstellen. De kale waarheid is dat er gewoon natuurkundig gezien sprake is van dag en nacht en winter en zomer. We zullen een midden moeten vinden in de maatschappelijk betaalbaarheid daarvan en vooraal de bruikbaarheid voor ons als burger en bedrijven daarvan.

[Reactie gewijzigd door oks op 23 juli 2024 13:54]

[Femme]

Heb je al eens gekeken wat de kosten zijn voor een 3*35A aansluiting? Sla je stijl van achterover. De elektrische aansluiting is precies hetzelfde alleen drie zekeringen vervangen naar 35A... nog geen 40cent aan kosten per zekering. En een geld wat er mee verdient wordt. Dat laat een zonnepaneel set alleen al niet renderen.

Een 3x 35A is alles daar boven is inderdaad een stuk duurder dan een 3x 25A per kW vermogensruimte. Dat is ook juist het punt van de netbeheerders: de inkomsten die zij krijgen uit power users op een 3x 25A zijn niet kostendekkend omdat de kosten van een 3x 25A aansluiting zijn gebaseerd op een vermogensprofiel van consumenten die af en toe eens een piek trekken, niet uren lang 11 kW en dat ook nog op momenten waarop de belasting van het netwerk al hoog is. Het vermogensprofiel van zo'n prosumer met een grote PV-installatie en een 3-fase EV-lader begint meer op dat van een bedrijf of groot gebouw te lijken.

Als het bandbreedtemodel waarheid wordt zullen de netwerkkosten gebaseerd worden op metingen van de slimme meter. Waar zit volgens jou de fraudegevoeligheid?

Wat is er mis met gewoon kWh prijs afrekenen?

Voor de invoering van het capaciteitstarief in 2009 werden netwerkkosten verrekend via de energiebelasting in de energieprijs. Een van de redenen om het aan te passen waren simpele tarieven, minder administratieve rompslomp en omdat de kostenstructuur op basis van capaciteit van de aansluiting beter aansluit bij de kosten van het transportnet. Dat is ook logisch, het is niet per se het transport van energie waar de kosten in zitten maar het (gelijktijdige) vermogen. Voor hogere vermogens zijn zwaardere kabels, onderstations en andere infrastructuur nodig.

We zaten in een situatie waarin de netwerkkosten gebaseerd konden worden op het in stand houden van bestaande infrastructuur. Er moet nu zwaar geïnvesteerd worden om aan de groeiende vermogensbehoefte te kunnen voorzien.

[Reactie gewijzigd door Femme op 23 juli 2024 13:54]

[oks]

Lees je eigenlijk wel wat ik schrijf? Ik heb het gevoel dat je alleen maar je eigen verhaal vertelt. Of ook mogelijk zit je deze discussie te voeren om gratis advies te krijgen. Het zij zo. Dit is Nederlands belang. Die kabel in de grond kan die pieken prima aan. Ze zijn echt niet gek bij de netbeheerders. Het punt is nu dat we een ander gedistribueerder belastingprofiel krijgen omdat er meer stroom verbruikt moet worden met ander dynamischer mogelijkheden tot opslag en verbruik. Is dat nou zo moeilijk om te snappen? Het net moet je gewoon uitbreiden. Klaar. Dat gaat geld kosten, tja glasvezel aanleggen in heel Nederland kost ook geld. Hou toch op met deze onzin te verkondigen. Het klinkt als een slechte reclame van die verzekering maatschappij waarbij dan zo een jong rekenwondertje met excell binnenkomt en dan zegt als we nu... En vervolgens wordt die door de bazen buiten de deur gezet. Dat is het beeld wat bij mij nu opdoemt. En ja dat is een tijdelijk iets deze investering en ga je gewoon de komende 50 jaar terug moeten verdienen. Als je als netbeheerder investeerders wil aantrekken omdat met winst de komende 5 jaar terug te gaan winnen. Dan ben je dus dat ettertje met een excel sheet. Dat is mijn punt. We hebben dit ook met ons huidige gasnet gedaan. Het is allemaal financieel niet zo een rocket science. Het heet gewoon lange termijn investeren. Hoe je dat gaat regelen als rijksoverheid/netbeheerder/pensioenfonds/bank/provincie/gemeente en wie weet je nog meer te verzinnen? Het is iets wat gedaan moet worden met visie. Dat is de context waarlangs het moet gebeuren. Ik zeg ook niet voor niets nationaliseren die hap, dat is namelijk het goedkoopst. De centrale overheid is dan de risicodrager en dan komt het kapitaal vanzelf. Helemaal met onze A status en onze goed opgeleide bevolking etc. Dus ook hier geld weer: niet zaken door elkaar halen. Dat is gewoon onnuttig om te doen deze hele bandbreedte discussie die niemand snapt, iedereen wantrouwig maakt etc. Hou het simpel. Deze energietransitie veilig doorkomen is VELE MALEN belangrijker dan te grijpstuiveren als een droogstoppel. Als je rijk bent ga je toch niet de verbouwing laten uitvoeren door de heer S. Junk zwart betaald? Dan laat je gewoon de professional komen en betaal je de prijs die je voor je waar wil krijgen. Aangezien hier een enorme opgave ligt creëert het de massa waarmee je de prijs kunt drukken. Daar ziet dan nog een voordeel. Maar een goed elektriciteitsnet wat voorbereid op de energie transitie en dat faciliteert: dat creëert de omstandigheden tot een duurzame en bestendige economie waarop we de komende honderd jaar kunnen bouwen. Dat is waarmee je voorop blijft lopen in de wereld. En tenslotte nog: er is op dit moment geen markt: er is alleen maar schaarste die zo goedkoop mogelijk en kwalitatief hoogwaardig moet worden weggewerkt. Dat is waar een overheid voor opgesteld staat om het land en zijn burgers te faciliteren. Als we eenmaal deze schaarste weg hebben gewerkt kan er misschien weer een markt ontstaan waar iets te regelen valt. Ofschoon de innovatie theorie dat gewoon weerspreekt of zeer specifiek wordt over hoe een dergelijke markt dan kan functioneren. Maar dat laatste terzijde.

[Reactie gewijzigd door oks op 23 juli 2024 13:54]

[Dorstlesser]

Als je regelmatig zoveel stroom verbruikt bij het koken, is het toch heel eerlijk dat je daar extra voor betaalt?

[oks]

Als je een idee had wat 'zoveel stroom' verbruiken is. Verdiep je eens naar het energieverbruik van je gasgestookte huis inclusief al zijn verbruikers en dan kom je er achter dat wat jij wellicht veel vindt helemaal niet zoveel is... Het is niet zo moeilijk om het oordeel uit te spreken 'jij verbruikt veel stroom', de daaruit volgende uitspraak 'is het toch eerlijk' lijkt dan een altijd gelden waarheid. Dat heet met een duur woord tautologie. De vraag is of er sprake is van een tautologie. Altijd geldende uitspraken komenden in de praktijk weinig voor en duiden op onwetendheid als mensen dit soort waardeoordelen ongefundeerd gaan geven. Je rijdt wellicht in een gewone auto: die verbruikt vier maal zoveel energie als een elektrische auto. Wat is daar 'eerlijk' aan dat benzine dan nog steeds relatief goedkoop is? Kijk daar ergeren we ons met zijn allen ook niet aan. Terwijl dat met gemak het energieverbruik van je huis evenaart en veel vervuildender, meer co2 etc uitstoot. Tja

[Dorstlesser]

Nou jij zegt toch zelf vaak genoeg meer dan 7KW te gebruiken.

[oks]

Ok je bent precies :-) Ja je hebt gelijk: ik loop tegen het feit aan dat de 7kW max van mijn kookplaat regelmatig wordt geraakt: dus daarop wordt afgeknepen. Anders zouden mijn stoppen doorslaan...

[Sebazzz]

Hollandse pot, een pan met vlees/vega, pan met aardappels, pan met groente, misschien nog een pan met saus of iets dergelijks. Niet ongewoon.

[Finraziel]

Ok, die pan met vlees staat te roken en brandt aan, de pan met aardappels en die met groente zijn enorm over aan het koken en je saus zit voor de helft aangekoekt aan de bodem en spettert ook alle kanten op omdat het heftig aan het koken is.

Niet een van die pannen heeft ook maar enigszins in de buurt van vol vermogen nodig. Ik vroeg niet naar een scenario waar je 4 pannen op hebt staan, ik vroeg wanneer je voor minstens 15 minuten je pitten allemaal vol open hebt staan. En als je niet met inductie kookt dan weet je het misschien niet maar vol vermogen op inductie is een stuk heftiger dan een gemiddelde gas pit vol open.

[Dorstlesser]

Klopt als een bus wat je zegt hoor. Je moet echt je best doen om voor een kwartier boven de 3 a 4 KW te trekken met je inductieplaat. En als je daar regelmatig doet, dan is het ook heel redelijk dat je daar bovengemiddeld voor betaald, lijkt me.

[fruitbakje]

En dan lees ik het verhaal van de dynamische bandbreedte op basis van de huidige belasting. Daar wordt ik enthousiast van. Dat in combinatie met dynamische tarieven is interessant. Want dan kunnen grotere verbruikers, zoals opladen van EV, worden ingeschakeld op de dalmomenten. En dan lees je dat men denkt dat dat te moeilijk is voor de consument...

Dan wordt duidelijk dat er weinig respect is voor de consument.

Ik denk dat jij veel te veel respect hebt voor de consument. Ik denk, net als de netbeheerders die dat breed hebben onderzocht (maar dat heb jij ook gedaan toch?) dat er maar heel weinig mensen zijn die zin hebben elke dag te checken wanneer ze de wasmachine aan moeten zetten.

Er is te weinig geïnvesteerd in de infrastructuur. Nu probeert men de investeringen die niet gedaan zijn te gaan verdienen over de rug van de consumenten. Consumenten die altijd netjes de rekening betaald hebben.

Ik lees dat toch anders. We hebben jarenlang minder geïnvesteerd zodat we al die tijd de rug van de consument een stuk minder belast hebben.
Of we nu pas gaan investeren of dat de afgelopen decennia al hadden gedaan, het is altijd de gebruiker die er voor betaalt (zou hebben).

[Aardedraadje]

Ik snap er helemaal niks van. Ik heb als tweaker al geen zin dit te begrijpen. Ja, geen zin. Het is gewoon onwil, want ik vind het onnodig complex. Waarom telkens problemen van de netbeheerders op huishoudens worden afgeschoven, is me echt een raadsel.

En als ik me er al niet in wil verdiepen (vind dit soort zaken normaal best interessant), wat gaat er dan gebeuren bij de "normale" ome Henk en tante Truus? Pure onbegrip en weerstand.

Edit; Ik zie nu dat dit best een lompe reactie is. Zo was het niet bedoeld, en ook zeker niet als kritiek op het artikel, zoals het misschien wel overkomt. Ik vind alleen dat een basisbehoefte veel te complex gemaakt wordt.

[Reactie gewijzigd door Aardedraadje op 23 juli 2024 13:54]

[jhnddy]

Ik vind de gedachte achter het bandbreedte model een goed idee: minder piek verbruik en meer verspreid verbruik. Maar ik vind het nog steeds een erg complexe oplossing voor een probleem dat eigenlijk maar door 2 dingen veroorzaakt wordt:

• Ongelimiteerd laadvermogen voor EV's
• Grote hoeveelheden zonnepanelen t.o.v. het gemiddelde gebruik

Volgens mij is het eenvoudig op te lossen door load-balancing te verplichten bij het laden van een EV, met bijvoorbeeld een maximum van 5kW totaal verbruik voor een huishouden. Is dit te weinig voor jouw huishouden? Haal dan een vergunning voor 11kW en betaal daar X per jaar voor, óf schaf zonnepanelen aan zodat je met 5kW + zonnestroom kunt laden. Doe je dat niet en staat je warmtepomp midden in de nacht vol te stoken? Dan gaat het laden wat minder snel.

Met een simpele oplossing als bovenstaande hoef je niet eerst een studie natuurkunde te volgen om te snappen waarvoor je nu precies betaald. Ik verwacht grote groepen mensen - juist de mensen die weinig verdienen - die hier helemaal niets van snappen en het volle tarief moeten betalen terwijl de hoger opgeleiden hun zaakjes precies zo inrichten dat ze minder hoeven te betalen.

[ApexAlpha]

Ik begrijp niet zo goed waarom er een bandbreedte tarief moet worden ingevoerd.

Ik snap heus wel de problemen op het net, maar de argumentatie dat "Daarbij wordt gedoeld op huishoudens met een 1x25A- tot en met 3x25A-aansluiting, die grofweg hetzelfde jaarlijkse netwerktarief betalen, terwijl de belasting van het net sterk uiteenloopt."

Dit is natuurlijk een argumentatie van niks. Als dát het probleem is, pas dan gewoon het vastrecht van 1x25a aan?

Nu al is het zo dat 3x35A een forse stap is. Die kost namelijk (t.o.v. 3x25) €50 per maand meer aan alleen al vastrecht. Het moge dus duidelijk zijn dat bijna iedereen dan onder wil blijven.

Maar nu 3x25A flink in kosten omhoog gooien zal enkel tegenstrijdig werken voor de energietransitie. Dat het puur voor de netbeheerder fijner is twijfel ik niet aan. Maar de netbeheerders bestaan niet in een vacuum, maar juist als spil in een grote maatschappelijke verandering; de energietransitie.

Ik zie juist meer in een visie dat we de kabels upgraden zodat we meer dan 1,6kW per huishouden tegelijk kunnen trekken. Want met of zonder bandbreedtemodel, dát gaat nooit genoeg zijn.

[The Third Man]

Lang verhaal kort komt het erop neer dat 17 kW te veel is om voor elk huishouden te begroten, en 5 kW is te weinig. Dus je wil naar een systeem voor meer keuzeopties en dat schalen in de tarieven. Nu is dat niet mogelijk en is als een workaround/zwaktebod 17 kW gelijkgesteld aan 5 kW. Het aanpassen van 5 kW lost daarin niks op natuurlijk.

Ik zie juist meer in een visie dat we de kabels upgraden zodat we meer dan 1,6kW per huishouden tegelijk kunnen trekken. Want met of zonder bandbreedtemodel, dát gaat nooit genoeg zijn.

Waarom niet allebei maar het maakt op wel even uit of je iedereen 17 kW gemiddeld gaat geven of 10 bijvoorbeeld.

[ApexAlpha]

Ja maar die 5kW of 17kW is volledig arbitrair, niet? Het enige dat mijn aansluiting "25A" maakt is de 25A zekering die Enexis erin heeft geduwd.

Dus waarom niet opties geven voor meer zekeringen ertussenin dan enkel 1x25A of 3x25A.

Ik zal heel eerlijk zijn; ik zit hier niet neutraal in. Ik heb namelijk dit jaar alles opgegooid naar all-electric. Dat wordt ook met flinke subsidies gestimuleerd. Maar als de overheid dan ineens een switcheroo doet en de elektriciteitsaansluiting vele malen duurder maakt dan komt dat wel erg zuur over.

Als ik dalijk voor 'bandbreedte' moet afrekenen in plaats van kWh gebruik dan kan ik letterlijk mijn inductiefornuis weer de deur uit doen en op gas gaan koken om goedkoper uit te zijn. Ik zal nu eenmaal de ovens tegelijk aan hebben met het inductiefornuis, een beetje inherent aan het feit dat het tegelijk op tafel moet staan.

Zeker met het nieuws deze week dat het de overheid zelf is geweest die jarenlang investeringen in het net hebben tegen gehouden en vertraagd.

[Reactie gewijzigd door ApexAlpha op 23 juli 2024 13:54]

[The Third Man]

Ja maar die 5kW of 17kW is volledig arbitrair, niet? Het enige dat mijn aansluiting "25A" maakt is de 25A zekering die Enexis erin heeft geduwd.

Dus waarom niet opties geven voor meer zekeringen ertussenin dan enkel 1x25A of 3x25A.

Omdat je hogere pieken toe wil staan. Stel je hebt een 6 GB databundel bij je mobiele abonnement, dan wil je ook de optie hebben dat als je er overheen gaat je wat extra betaalt. Niet dat het schluss is. Dus ook voor een huishouden dat normaal alles binnen 10 kW doet, wil je ook de optie openhouden dat als ze wel tijdens een feestje staan te koken op alle pitten + de warmtepomp vol moet draaien + men gaat douchen + lichtshow en muziek en tv aan enzovoort enzovoort de 10 kW er niet uit knalt.

Ik zal heel eerlijk zijn; ik zit hier niet neutraal in. Ik heb namelijk dit jaar alles opgegooid naar all-electric. Dat wordt ook met flinke subsidies gestimuleerd. Maar als de overheid dan ineens een switcheroo doet en de elektriciteitsaansluiting vele malen duurder maakt dan komt dat wel erg zuur over.

Als ik dalijk voor 'bandbreedte' moet afrekenen in plaats van kWh gebruik dan kan ik letterlijk mijn inductiefornuis weer de deur uit doen en op gas gaan koken om goedkoper uit te zijn. Ik zal nu eenmaal de ovens tegelijk aan hebben met het inductiefornuis, een beetje inherent aan het feit dat het tegelijk op tafel moet staan.

Ik denk dat je daar even verkeerd zit. Het gaat hier niet om verbruik.... dat blijft gewoon per kWh net als altijd. Het gaat hier om het vastrecht. Waarbij je nu altijd 3x25A hebt, terwijl je, vermoed ik, dat niet nodig hebt. Dus jij gaat dan met zeg 10 kW abonnement naar een lager tarief, want je rekent dan af per bandbreedte die ook nog eens lager is, dus je gaat er op vooruit, niet achteruit. Het is gewoon hetzelfde principe als lagere databundels bij een mobiel abonnement, waarbij jij het nu voordoet alsof dat opeens betekent dat je duurder uit bent dan als je altijd een abonnement voor zeg 20 GB moet betalen...

[Reactie gewijzigd door The Third Man op 23 juli 2024 13:54]

[blorf]

Hoezo moet er iets "begroot" worden? Een aansluiting heeft een bepaalde afname. Kost het onder stroom staan van de lijn al geld zonder het te verbruiken?
Zitten ze dit niet gewoon te vertroebelen om de factuur oncontroleerbaar te houden?

[The Third Man]

Het onder stroom staan kost indirect het geld van de aanleg van de keten. Als je 5000 huishoudens uit een transformatorhuisje voedt dan maakt het wel even uit of je 17 kW per huishouden = 85 MW of 1,6 kW per huishouden = 8 MW capaciteit moet leveren, want transformatoren en andere apparatuur zijn niet even duur voor 85 en 8 MW. Vervolgens moeten die transformatorhuisjes op stad/regioniveau weer uit een lokaal distributienetwerk gevoed worden, dat ook weer getransformeerd aan het hoogspanningsnet moet worden gekoppeld. En ook daar schalen de kosten behoorlijk mee als je dat op hogere vermogens moet inrichten.

Vervolgens vermenigvuldig je dat met alle wijken in Nederland en je kan inzien waarom, simpelweg door schaalgrootte, de hoeveelheid overboeking per huishouden enorm verschil maakt in de fysieke kosten van de stroomvoorziening. Ik weet niet of jij vrolijk wordt van ons huidige vastrechttarief, maar dat is mede niet een stuk hoger doordat we dermate veel overboeking toepassen.

Dus ". Kost het onder stroom staan van de lijn al geld zonder het te verbruiken?" ja, eigenlijk wel dus, net als dat het water ook niet toevallig uit de kraan komt. En ook daar vinden we het normaal dat de druk wat lager is als iedereen 's ochtends staat te douchen, want zou je dat compenseren ben je veel meer geld kwijt wat uiteindelijk in je waterrekening verrekend wordt.

[blorf]

Ik begrijp weinig van je. De afname per burger wordt groter. wat aanpassingen in het hoogspanningsnet vereist. En daar moet de kostenberekening voor veranderd worden?
Dat zou volgens mij hetzelfde zijn als dat de wegenbelasting omhoog gaat omdat er meer mensen verder rijden. Er klopt iets niet. Ze nemen samen toch ook meer geld mee?
Dat het totale verbruik stijgt lijkt me geen excuus om aan de kosten per aansluiting te komen.

[Reactie gewijzigd door blorf op 23 juli 2024 13:54]

[The Third Man]

Motorrijtuigenbelasting is een slecht voorbeeld want dat is belasting op bezit, niet op wat je ermee doet. Je betaalt ook de volle mep MRB als je auto het hele jaar op de oprijlaan staat. Wegenbouw wordt vanuit de rijksbegroting gefinancierd en staat los van wat er uit de MRB wordt opgehaald. Logischerwijs wil men naar belasting op gebruik, en dat wordt rekeningrijden.

Om terug te komen op de situatie, je hebt nu twee basisscenario's

- lichte aansluiting 5 kW
- zware aansluiting 17 kW

5 kW is meestal te licht, zeker als we van het gas af gaan. Eigenlijk iets om te vergeten voor normale huishoudens. 17 kW blijft dan over, maar de kans is ook weer klein dat dit een normaal scenario is voor de meeste huishoudens. Appartementen gaan misschien eerder 7 kW trekken omdat ze weinig te verwarmen hebben, een vrijstaand huis kan weer zonnepanelen + boiler plaatsen om zo warmte beter te bufferen. Dus 17 kW is gemiddeld genomen te ruim bemeten, dus willen ze goedkopere tarieven mogelijk maken als je niet de volle 17 kW nodig hebt, maar dus 7 of 10 kW enzovoort. Dat wordt dan je 'bundel' met een toeslag tarief er bovenop als je het een keer wel gebruikt (feestje met gehuurd luchtkasteel, ik noem maar wat).

Er klopt iets niet. Ze nemen samen toch ook meer geld mee?
Dat het totale verbruik stijgt lijkt me geen excuus om aan de kosten per aansluiting te komen.

Het gaat dus niet om de stijging van het verbruik, het gaat om het eerlijk verrekenen van de capaciteit voor huishoudens die niet de volle 17 kW nodig hebben. Een betere analogie is de databundel op mobiele abonnementen. Daar zou het ook oneerlijk zijn dat een 2 GB gebruiker evenveel gebruikt als een 20 GB gebruiker, ook al stijgt ons gemiddelde verbruik jaarlijks. De stijging zelf staat los van het eerlijker maken van de tariefstructuur.

[Reactie gewijzigd door The Third Man op 23 juli 2024 13:54]

[blorf]

Ze gaan verschillende tarieven berekenen omdat sommige huishoudens in theorie meer installatie vereisen omdat ze meer dan gemiddeld gebruiken. Althans, dat is wat ik er van maak. Het is nog niet zo krom als hoeveelheden binaire data doorberekenen maar evengoed ver gezocht. Ik denk niet dat door het toenemende energieverbruik een duurder netwerk nodig is, alleen grootschaliger. Het vereist meer installatie, maar als het goed is voor een evenredig groter aantal afnemers.

[Reactie gewijzigd door blorf op 23 juli 2024 13:54]

[The Third Man]

Even hè, we gaan van

- 1x25A, 3x25A = 17 kW ca 250 euro vastrecht
- 3x35A ca 900 euro vastrecht

wat jij niet raar of vergezocht vindt, naar iets als

- 5 kW 150 euro
- 7 kW 180 euro
- 10 kW 210 euro
- 13 kW 230 euro
- 17 kW 400 euro
- 20 kW 500 euro
etc

en dan vind je dat vergezocht? Het is toch juist transparant dat je bij X vermogen in een vrij transparante tariefschaal valt? En dus lagere benodigde capaciteit, wat zeer waarschijnlijk voor jou en mij ook geldt, veel minder kost dan voor de grootverbruiker?

Schiet mij maar lek waarom het huidige systeem dan logischer of eerlijker zou zijn, nu betaal je altijd voor 17 kW en het beloont niemand die minder nodig heeft. Terwijl dat juist de meeste huishoudens zijn.

[blorf]

Ik zie in de praktijk geen verband tussen de kosten van de installatie en de hoeveelheid energie die iemand verbruikt. Voor de levering maakt het amper verschil hoeveel KWu iemand afneemt. Daardoor wordt niks duurder aan het leveren.

Volgens mij is dit gesjoemel om juist het verhogen van de energiebelasting te voorkomen. Dat is waar de grootafnemers meer last van zouden kunnen hebben, plus dat het begint op te vallen dat we (alle) burgers gaan melken want wat die verbruiken valt in het niet bij de industrie.

[NuEffeNiet]

Enige probleem hierbij is dat we over willen van gemengd gas/elektrisch naar volledig elektrisch en dus meer gaan gebruiken.

Dan komen ze met een systeem waarbij meer verbruik bestraft wordt volgens jouw voorbeeld.

Wat je moet doen om de prijs te bepalen is om een volledig elektrisch huis als uitgangspunt te nemen en ervoor te zorgen dat dat, alle kosten meegenomen (dus bandbreedte, jaarverbruik etc) relatief het goedkoopste is, dus altijd goedkoper dan een elektrisch/gas mix.

Volgens mij is een kernpunt van de kritiek op dit systeem dat dat niet gedaan is en het dus zo kan zijn dat een volledig goed geïsoleerd huis met warmtepomp en elektrisch koken duurder wordt dan een huis op gas verwarming en koken.

[Sebazzz]

Het onder stroom staan kost indirect het geld van de aanleg van de keten. Als je 5000 huishoudens uit een transformatorhuisje voedt dan maakt het wel even uit of je 17 kW per huishouden = 85 MW of 1,6 kW per huishouden = 8 MW capaciteit moet leveren, want transformatoren en andere apparatuur zijn niet even duur voor 85 en 8 MW.

Weet je zeker dat transportcapaciteit voor 100% woord voorgealloceerd op het netwerk? Dat is met (grote) bedrijven zo, maar zo ver ik weet wordt er bij huizen enige overlap aangehouden.

[The Third Man]

Dat is dan ook exact het punt, dat je niet 100% toewijst maar in plaats daarvan met overboeking werkt. Mijn voorbeeld is om uit te leggen waarom men dat doet. Overigens komt die 1,6 kW nota bene uit het artikel dat dit noemt als de daadwerkelijke gealloceerde ruimte per huishouden. Terwijl je bij een huishouden al uit kan gaan van minstens 1x 25A oftewel 5 kW.

[Sebazzz]

Ik vraag mij af of deze bandbreedtes per gebied gaan verschillen. De huizen (1987) in mijn straat zijn allemaal met 1x35A standaard uitgerust. We zitten wel redelijk dicht bij de wijktransformator en de straat is de enige die op de grondkabel is aangesloten.

[The Third Man]

Goede vraag. Het zou van de andere kant ook eerlijker zijn om naar 1 tarief te gaan en dat ter compensatie jouw situatie wordt aangepast naar minstens 3x25A. Een toekomst zonder gas betekent namelijk ook impliciet een drie fase aansluiting per woning door de hogere vraag.

[Aurelium]

Dat is ook met grote bedrijven niet zo

[oks]

Precies: deze bandbreedte nonsens is oncontroleerbaar voor de burger. Het gaat twee soorten gedrag opleveren. Mensen gaan met hun buren bekabeling aanleggen en de energie monopolist omzeilen.
De andere is dat het precies klinkt als wat in Californië al eerder is geprobeerd door Enron (nu failliet en een van de grootste energieschandalen van de recente Amerikaanse geschiedenis)
Een betere oplossing: Volgens mij gewoon weer de netbeheerders nationaliseren en zorgen dat ons belastinggeld goed wordt geïnvesteerd in plaats van allerlei balletje balletje spelletje spelen en per saldo de burger alleen maar lastig te vallen. Bandbreedte het werkt niet? tja complex... Ja raad je de koekoek je hebt nog een virtueel verdienmodel op de fysieke wereld gestapeld waardoor alles nog ingewikkelder wordt! En mensen dus alleen maar off grid kunnen gaan. En dat is juist niet efficiënt om te doen. Hoezo doen we alleen nog iets voor elkaar omdat we er gewoon normaal beter van worden door iets als collectief te regelen? Weer een platform uitzuiger erbij die naar hartelust meedoet in de CarbonOorlog die gestart is door een zeker gas- en olie- rijk land...

[UdiBenLudi]

Wat ik nog niet zo goed uit het verhaal kan halen is de volgende situatie:
Zomer overdag leveren zonnepanelen lekker terug aan het net, dit is een paraboolvorm. Het maximum ligt op iets van 8 kW. Moet ik nu een contract afnemen om de hele 8 kW te kunnen leveren wanneer dit maar 1 uur per dag is?
In de winter heb ik een warmtepomp die moet ontdooien. Hierbij kan de verwarmingsweerstand ingeschakeld worden (heb ik weinig invloed op). Zelfde gevalletje moet ik weer rekening houden met die 8kW?

Vind dit nieuwe systeem onduidelijker/oneerlijker idd voor de koploper die zijn huis al aangepast heeft.

Op deze manier worden lucht/water warmtepompen wel lichtelijk ontmoedigt.

[Reactie gewijzigd door UdiBenLudi op 23 juli 2024 13:54]

[Yero]

Goede vraag. In het achtergrondartikel specifiek over het bandbreedtemodel wordt dit uitgebreider uitgelegd (dit artikel is een update daarop). review: Betalen per kW vermogen - Nettarieven op basis van bandbreedte

Maar om je vraag te beantwoorden

Zomer overdag leveren zonnepanelen lekker terug aan het net, dit is een paraboolvorm. Het maximum ligt op iets van 8 kW. Moet ik nu een contract afnemen om de hele 8 kW te kunnen leveren wanneer dit maar 1 uur per dag is?
In de winter heb ik een warmtepomp die moet ontdooien. Hierbij kan de verwarmingsweerstand ingeschakeld worden (heb ik weinig invloed op). Zelfde gevalletje moet ik weer rekening houden met die 8kW?

Stel dat je een bandbreedtebundel van 5kW hebt, dan kom je inderdaad op de geschetste momenten boven je bundel uit. Als dit binnen een kwartier blijft, wordt dit niet meegeteld, maar daarboven wel. Met de plannen van nu betekent dit dat je voor dat uur per dag een extra vergoeding betaalt (bijvoorbeeld 0,50 per kWh). Hetzelfde geldt voor de warmtepomp als dit meer dan een kwartier duurt.

Dat is exact ook de kritiek van de marktpartijen in de expertgroep. In de huidige vorm heeft het negatieve consequenties voor huishoudens die verduurzaamd hebben (waarvoor de overheid pleit). Natuurlijk is het zo dat in beide voorbeelden het net extra belast wordt, maar het lijkt nu wat rigide. Simpel gezegd zou het ertoe kunnen leiden dat huishoudens panelen van het dak schroeven om niet boven een bepaalde bandbreedte te komen, wat negatief zou zijn voor de energietransitie. En een EV langzaam laden leidt tot meer verliezen en netto dus meer energieverbruik. Daarom wordt er gepleit voor enerzijds een meer dynamische bandbreedte (waarbij het vermogen hoger mag zijn op bepaalde momenten) en pooling.

[oks]

Dit is ongewoon fraudegevoelig. Denk Enron schandaal. Het is voor de burger die gewoon een nutsvoorziening wil gebruiken niet nuttig. Daarbij is wetgeving traag in reageren op dit soort mogelijk misbruik. En toezichthouders in Nederland zijn er alleen in naam...

[Reactie gewijzigd door oks op 23 juli 2024 13:54]

[Tortelli]

Exact gedachte die ik ook heb. Hebben van een oost-west opstelling is zo wel gunstiger qua panelen (de piek is minder hoog). Uiteindelijk word je gestraft op het leveren van energie. Systeem is voor de gemiddelde consument ook niet te begrijpen volgens mij.

Je kom straks in een situatie waarbij je panelen moet afschakelen omdat je energiebandbreedte anders te duur wordt. Lekker voor onze energiedoelen lijkt me.

De accu waar @Darksteel83 op doelt is waar maar een enorm dure investering die voor velen niet haalbaar (en verre van rendabel) is.

[Reactie gewijzigd door Tortelli op 23 juli 2024 13:54]

[Darksteel83]

Die accu's zullen waarschijnlijk best wel rendabel worden vooral als er dingen worden gecombineerd. De extra kosten die de netbeheerders anders gaan rekenen als je veel levert. De terug leververgoedingen die waarschijnlijk heel laag gaan worden het afschaffen van de saldering regeling. Die combinatie maakt de het rendement echt heel anders. In België hebben ze al veel thuis accu's. Maar ze zijn inderdaad nog best wel duur.

Vandaag in de middag was de uurprijs bijna 0. Tussen 19:00 en 20:00 hebben we een piek. Vannacht is de uurprijs ook weer 0. Eigenverbruik is zodra het salderen afgelopen is opeens een stuk goedkoper als eerst.

Voor alleen de prijzen. Ook die er nog aan komen.
https://services.tenergy....spx/actualimbalanceprices

Om wat meer een overzicht te hebben van de bronnen en diverse landen.
https://app.electricitymaps.com/zone/NL

Oost West is trouwens inderdaad veel beter aan het worden als alleen zuid. Zuid is nog wel handig als je heatpipes of zoiets doet. Dat belast ook het net niet.

[Darksteel83]

Waarschijnlijk zul je in 2025 een slimme thuisaccu kopen en heb je dan een lagere piek die je levert aan het net. Ook heb je dan meer eigenverbruik door die thuisaccu.

[oks]

Gewoon je elektrische auto?

[Darksteel83]

Dat zou ook kunnen. Maar de EV staat bij de meeste mensen doordeweeks overdag niet thuis.

[Sebazzz]

Wat is de kans dat het voorstel van de netbeheerders nog wordt aangepast op basis van praktijkervaring in België in 2023?

[Yero]

Dat is een zeer goede vraag. Netbeheer Nederland heeft in ieder geval laten doorschemeren dat met grote interesse naar de ontwikkelingen in België wordt gekeken. Het lijkt daardoor aannemelijk dat er rekening wordt gehouden met aanpassingen - daar is ook ruimte voor omdat de regeling pas medio 2025 ingaat. Het is (mij) momenteel niet duidelijk of dat kleine aanpassingen betreft of dat ook de bovenstaande feedback daar nog in kan worden meegenomen. Voor dat het zover is moet de ACM het plan eerst nog goedkeuren en er kan ook nog beroep worden aangetekend.

[Noshi]

Rekening houden met de beschikbaarheid van duurzame energie wordt juist belangrijker in de komende jaren.
Een meer dynamisch model is dan ook veel logischer om het probleem op te lossen. Ik verbaasde mij bij het vorige artikel er al over dat hier niks mee gedaan werd.

Ik betwijfel of dit nieuwe systeem echt iets op gaat lossen. Mensen met veel zonnepanelen betalen wel een paar tientjes extra voor wat meer bandbreedte.

[oks]

Interressante deze bandbreedte werkt alleen maar verstarrend. Er veranderd niks, het verslechtert alleen maar. En zet de energietransitie = elektrify everything (zie boek) alleen maar op achterstand en verslechtert onze concurrentie positie ten opzichte van het buitenland. Alleen een monopolist met maatschappelijke oogkleppen op kan dit bedenken...

[Reactie gewijzigd door oks op 23 juli 2024 13:54]

[Terrestrial]

Dit hele systeem en gedoe is alleen maar bedoeld om mensen meer en meer geld uit de zak te kloppen dan ze nu al doen met hun manipulatie van energie prijzen. Als je dat niet door hebt dan mist er iets in je boven kamer. Ja tuurlijk het komt allemaal door de oorlog hoor.

ik zal jullie precies vertellen wat er gaat gebeuren, die verduurzaming loopt op niks uit, het is alleen maar water naar de zee dragen, honderden miljarden zijn nodig om een uitstekend functionerend centraal netwerk aan te passen en onnodig complex te maken en daardoor zal het aantal storingen gigantisch stijgen, straks mag je blij zijn als je überhaupt stroom hebt. Maar echt laten we ons zelf vooral wijsmaken dat Nederland de beste ter wereld is.... in burgers voor de gek houden ja.

[stephan11]

Mooi die slimme meters, heb hem zelf gelukkig nog niet en er is nog een groot tekort aan 3fase meters, ik hoop tot 2030.

[GMJansen]

Wees gerust, het complexe hieraan is niet de techniek, maar de facturering.

[iew]

Met andere woorden gaat het gewoon om geld en wie dat miet gaan betalen, de bedrijven en overheid natuurlijk niet…, de vervuiler betaalt ?! Nee dus, die maken namelijk al vele vele jaren giga winsten met hun vervuiling en nu probeert men aan alle kanten de burgers overal voor op te laten draaien.

[Memori]

Het hele plan klinkt ontzettend slecht voor de consument. Ik wil het niet. Het is te regressief in plaats van progressief.

Mensen zullen niet weten waar ze aan toe zijn; niet weten hoeveel ze moeten betalen. Zullen bang zijn om TV te kijken of extra was te draaien. Zullen stressen of ze over hun bundel gaan of niet. Mensen die tussen twee bundels zitten in verbruik betalen meer. Mensen die in de "spits" koken (~5 uur) gaan meer betalen.

Dit plan is stagnerend of zelf regressief. Ik stel voor om het geheel in de prullenbak te gooien en opnieuw te beginnen aan een vooruitdenkend, progressief plan. Mensen gaan nu eenmaal meer verbruiken, dat blijft echt niet bij 5 of 10 kW. Nu is dat misschien wel zo, maar straks niet meer.

Het idee van @Ultraman is al veel beter: Tarief per uurvak dat elk contractjaar wordt bepaald. Verder moet je niet willen gaan. Geen tarief per seizoen of wat dan ook. Dat is onnodig belastend voor de consument. Om het probleem verder op te lossen moet je bij de grootverbruikers (bedrijven) kijken, of gewoon een megainvestering in het elektriciteitsnet doen.

Als ieder huishouden nu 17 kW tegelijk zou moeten kunnen verbruiken, begin dan nu al met het verbeteren van het net zodat ieder huishouden 22 kW zou moeten kunnen verbruiken. Flinke investeringen zijn gewoon nodig. Maar dit plan is gewoon een verbandje op een probleem dat alleen maar groter gaat worden.

[Reactie gewijzigd door Memori op 23 juli 2024 13:54]

[oks]

Doen ze bij glasvezel ook: overal worden gewoon sleuren gegraven en glasvezel in de grond gelegd waarom niet tegelijkertijd elektrakabel leggen?

[GENETX]

Goed om te lezen dat andere experts soortgelijke kritiek hebben als ik in de reacties bij het vorige artikel. Ik vind het jammer dat we gaan voor simpele "oplossingen", waarvan nu al duidelijk is dat ze halfbakken zijn en niet toekomstbestending (ook wel duurzaam). Iets dat we ons imho niet meer kunnen permitteren...

Ik neem aan, gezien het artikel, dat het bewuste document niet publiek beschikbaar is? Ik ben namelijk benieuwd wat collega's in mijn vakgebied hebben aangedragen.