Het is na al die jaren een open deur, mede doordat we het jaarlijks in previews en reviews herhalen, maar een FIFA-game valt of staat met goede gameplay. Dat is een lastig ding, niet in de laatste plaats omdat smaken verschillen en wat de ene gamer fijn vindt, werkt voor de ander totaal niet. Er zijn weinig games waarbij die verschillen van mening zo groot zijn als bij FIFA. Voor ons was FIFA 22 uiteindelijk een heel fijne game. We hebben het spel maandenlang veelvuldig gespeeld, bereikten Division 1 in Seasons met Ajax en speelden met veel plezier een carrièremodus van verscheidene jaren met FC Groningen. Perfect was de game niet, maar goed genoeg. Toch ontbrak het FIFA ook volgens ons in de laatste jaren steevast aan innovatie. Er zijn altijd wel nieuwe toeters en bellen, maar ze beïnvloeden de gameplay vaak maar beperkt. Dat merk je aan het feit dat je jaar na jaar ongeveer dezelfde patronen kunt herhalen om tot doelpunten te komen.
Volledige wedstrijden gecaptured
FIFA 23 belooft daar, net als alle FIFA’s hiervoor, toch echt verandering in te brengen. Dat begint met Hypermotion 2, de techniek achter de animaties in FIFA. Voor FIFA 22 nam EA voor het eerst bewegingen op buiten motioncapturingstudios, maar in plaats daarvan werd er gewoon op een veld opgenomen. Die aanpak is voor FIFA 23 uitgebreid. De makers namen twee volledige wedstrijden en talloze trainingsoefeningen op, om de animaties voor FIFA 23 te kunnen verbeteren. Onderdeel van die capturesessies waren ook sessies met een team van professionele vrouwelijke voetballers, als onderdeel van de missie van EA om de bewegingen van de vrouwen er natuurgetrouwer uit te laten zien. Alle opgenomen beelden zijn vervolgens door EA’s eigen machinelearning-algoritme ‘bekeken’ en verder verbeterd, wat nog vloeiendere bewegingen moet opleveren.
Hoe je de effecten van dat proces precies merkt in de gameplay, is lastig te zeggen. Het idee is in elk geval dat alle animaties kloppend moeten zijn, maar afgaande op een vroege build die we een weekend lang hebben kunnen spelen, is dat nog niet zomaar het geval. Nog steeds zie je her en der voetjes die niet helemaal lekker uitkomen of deels op onnatuurlijke wijze reageren op aanrakingen met andere lichaamsdelen. Toch is er ook wel verbetering zichtbaar. Wat erg fijn is, is dat veranderen van richting sneller lijkt dan het ooit geweest is. De game kan heel flexibel omgaan met input. Zelfs als je net een beweging naar rechts hebt ingezet, kun je in een split second toch de andere kant op bewegen, als de speler die je bestuurt tenminste over de kwaliteit beschikt om zijn lichaamsgewicht zo snel te verplaatsen.
Meer manieren om snelheid te benutten
Het verbeterde dribbelsysteem moet spelers niet alleen meer wendbaarheid geven, maar ook meer manieren om met snelheid om te gaan. Zo kunnen sommige spelers explosief versnellen en verdedigers uitspelen, terwijl andere juist over een grotere afstand op stoom komen en zo een hogere topsnelheid kunnen ontwikkelen. Om dit te counteren, assisteert machinelearning ook aan de verdedigende kant. De feature die EA omschrijft als ‘ML jockey’, moet de digitale spelers slimmer laten meelopen met aanvallers en helpen op het juiste moment in te grijpen. Als dit goed werkt, moet je zien dat spelers snelle aanvallers meer ruimte geven, om niet zomaar voorbij gesprint te kunnen worden. Ze zouden dan een poging moeten doen om de bal te veroveren als daarvoor een kans komt, maar anders vooral ruimten moeten afdekken. Dat laatste vindt de kunstmatige intelligentie in FIFA doorgaans lastig, dus dat zou een aardige verbetering zijn.
In de verdere gameplay zijn nog wel wat andere veranderingen te vinden en een daarvan valt enorm op. FIFA 23 introduceert namelijk een nieuwe manier van op doel schieten. Je kunt gewoon, zoals altijd, op een knop drukken en op doel schieten en daarmee doelpunten maken; daarin verandert niets. Er komt alleen een optie bij; je kunt nu kiezen om een ‘power shot’ te doen. Dat doe je door de twee schouderknoppen tegelijk ingedrukt te houden en dan op de schietknop te drukken. De speler legt dan wat langzamer aan, om vervolgens een kiezelhard schot te lossen. Dat schot is niet onhoudbaar en gaat zelfs niet altijd op doel, maar het verbetert de kansen op een doelpunt zeker, vooral als je zo’n schot met iemand als Haaland afvuurt. Als verdedigende partij heb je ongeveer een seconde om in te grijpen als iemand zo’n schot probeert te lossen, dus tenzij een aanvaller helemaal vrijstaat en rustig kan aanleggen, kun je het vaak nog voorkomen.
We hebben er een tijdje over nagedacht of we deze toevoeging leuk vinden. Het oogt in eerste instantie nogal arcade; de camera zoomt een klein beetje in om de intensiteit van het moment goed over te brengen. Past dat bij een game die voetbal probeert zo geloofwaardig mogelijk neer te zetten? Uiteindelijk denken we van wel. Als een prof de tijd krijgt om rustig aan te leggen, is de kans op een kwalitatief goed schot immers groter. Er zit dus enige logica in het systeem. Of het de game onderaan de streep leuker maakt? Dat valt af te wachten. We kunnen ons voorstellen dat het een leuk extra wapen is en dat het goed werkt, maar ook dat potjes veranderen in een opeenvolging van power shots en er zo allerlei korfbaluitslagen ontstaan.
Over de verdere gameplay leverde EA nog een waslijst aan features aan die er al waren, maar die op allerlei manieren worden aangevuld of verbeterd. Denk daarbij aan verbeterde assistentie wanneer je werkt met semi-assisted passing, maar ook beter oplettende spelers als het gaat om buitenspel. Weinig is zo frustrerend als medespelers die voor de man met de bal lopen in een counter, waardoor een breedtepass altijd buitenspel oplevert. In FIFA 23 moet dat beter zijn. Zo zijn er ook nog wijzigingen doorgevoerd aan de manier waarop keepers luchtduels aangaan en de manier waarop teams verdedigend druk zetten. Daarbij is er een nieuwe reeks schijnbewegingen.
Standaardsituaties
Wat echter nog wel goed is om even los te bekijken, is de manier waarop EA de standaardsituaties heeft veranderd. Voorheen koos je een locatie om op te mikken en bepaalde je daarna hoe strak de bal daar zou komen. Bij vrije trappen bepaalde een draai met de thumbstick wat voor effect je meegaf aan de bal. In FIFA 23 wordt het effect bepaald door de plek waar je de bal raakt. Je bepaalt eerst globaal de richting en vervolgens de route die de bal verder aflegt door te kiezen waar je de bal raakt en hoe hard dat gebeurt. Het is even wennen, maar het werkt aardig.
Ook voor penalty's is er een nieuw systeem. Nog steeds kies je een hoek met de linkerthumbstick, maar daarbij kun je niet meer buiten de goal mikken. De game gaat ervanuit dat je op de best mogelijke plek wilt mikken, dus als je op de linkerhoek mikt, mik je automatisch net een paar centimeter aan de binnenkant van de paal. Je schot draait vervolgens om timing en die timing bepaalt hoe secuur je schot is. Een cirkel wordt kleiner en groter en het is de bedoeling je schot te lossen als de cirkel op zijn kleinst is en min of meer binnen de afmetingen van de bal valt. De kwaliteit van de speler die de penalty neemt, bepaalt hoe snel de cirkel heen en weer beweegt en dus hoe lastig het is om de penalty goed te nemen. Een nieuwe manier om penalty's te nemen, is altijd even wennen. Het moet dus nog blijken of dit echt toegevoegde waarde heeft, maar het systeem werkt in elk geval duidelijk genoeg en dat is alvast mooi meegenomen.