Realistisch voetbalspel
Als het om verkoopcijfers gaat is de Fifa-serie van Electronic Arts zijn leidende positie in het voetbalspel-genre nooit kwijtgeraakt, maar kwalitatief blijft de serie al jaren achter bij Pro Evolution Soccer. Afgelopen jaar werd dat verschil kleiner met Fifa 08 en de eerste ervaringen met Fifa 09 op de Games Convention in Leipzig waren zeer positief. Inmiddels ligt het spel in de winkels en is het tijd voor het definitieve verdict. Heeft EA het gat met Konami's PES weten te dichten?
Getest op: Playstation 3 en Xbox 360
Deze review is niet representatief voor de overige versies die verkrijgbaar zijn, te weten voor de PS2, PSP, Wii, DS en pc
Het antwoord op die vraag is voor een aanzienlijk deel afhankelijk van Pro Evolution Soccer 2009, dat vanaf 17 oktober verkrijgbaar is. Op de redactie van Tweakers.net is ook dat spel al aanwezig, zodat we vast wat kleine vergelijkingen kunnen maken, zonder daarbij over PES 2009 te oordelen. Beide spellen verschillen overigens dermate in opzet, dat je jezelf kunt afvragen in hoeverre het nog om concurrenten gaat. Waar het in Japan gemaakte PES 2009 iets meer naar arcade neigt, gaat Fifa 09 voor realisme. Een persoonlijke voorkeur voor een van deze richtingen zou zwaarder kunnen wegen dan de daadwerkelijke kwaliteit van beide spellen.
Fifa 09 noemen we dus 'realistisch', maar waarom precies? Dat heeft alles te maken met de manier waarop voetbal wordt gespeeld in een game. Stel bijvoorbeeld dat het in een spelserie als Fifa mogelijk zou zijn om in vijf seconden van de middenlijn naar de achterlijn te sprinten - dat zou niet realistisch zijn. Ook speelt het tempo waarin het spel verloopt een rol. Zet de televisie eens aan op zondagmiddag en je ziet dat beslissende momenten weliswaar snel voorbij kunnen zijn, maar dat het spel op het middenveld vaak traag verloopt. Spelers spelen de bal rustig naar elkaar over, op zoek naar een opening. Het predicaat 'realistisch' geeft aan dat Fifa 09 het voetbalspel is dat ons het meest doet denken aan het echte werk.
Dat begint al bij het meest in het oog springende onderdeel: de beelden. Fifa 09 is simpelweg het mooiste voetbalspel ooit. De stadions zijn mooi, de spelers worden haarscherp weergegeven en alles ziet er soepel uit. De animaties van de spelers zijn indrukwekkend. Verschillende spelers zijn van op grote afstand herkenbaar aan hun manier van lopen of schieten. Bovendien zien al die bewegingen, van het dribbelen met een bal tot het aannemen en geven van een pass, er geloofwaardig uit. Dit is misschien nog wel belangrijker dan het feit dat de graphics haarscherp en de beelden kleurrijk zijn, want onrealistisch bewegende spelers zijn funest voor een voetbalspel. Niet funest, maar wel jammer is dat veel spelers niet erg op hun echte evenbeelden lijken. De grote spelers zijn goed nagemaakt, maar in de Nederlandse competitie zul je vrijwel geen herkenbare spelers tegenkomen. Zelfs de internationaal wat bekendere clubs als Ajax, Feyenoord en PSV komen er karig vanaf. Het heeft weinig invloed op het spel, maar is voor de Nederlandse gamer wel een minpuntje.
Desondanks doet dat kleine puntje geen afbreuk aan de algemene sfeer in het spel die, zoals eigenlijk altijd bij Fifa, erg goed is neergezet. Het publiek laat zich constant horen en de reacties reflecteren goed wat er op het veld gebeurt. Schoten die net naast zeilen worden begeleid met een diepe 'ohhhh', terwijl het stadion uiteraard in gejuich uitbarst als er wordt gescoord. Ook de prima soundtrack draagt bij aan de sfeer in het spel.
Gulden middenweg
Behalve dat Fifa 09 realistisch oogt, speelt het spel ook zoals je mag verwachten van een realistisch voetbalspel. In het echt kunnen spelers niet zomaar doorlopen naar het doel, en dat kan in Fifa dus ook niet. Zeker op hogere niveaus is het zaak de bal in de ploeg te houden, op zoek naar openingen en kansen. Die aanpak volgt de serie sinds een paar jaar en vroeger leidde dat nogal eens tot frustratie. Het bleek vaak moeilijk om soepel te kunnen voetballen, het spelelement vervaagde bij het steeds realistischer worden van het voetbal.
In Fifa 09 lijkt EA Sports de gulden middenweg te hebben gevonden. Terwijl zorgvuldig spel nog altijd de sleutel tot succes is, is het iets makkelijker geworden om in de buurt van het vijandelijke doel te komen, of dat nu via een combinatie of via een passeerbeweging is. Dat wil niet zeggen dat het ineens eenvoudig is geworden. Voor een perfecte passeerbeweging is een goede timing nodig en voor een goede combinatie zijn zowel timing als zorgvuldigheid vereist. Dit kost wat oefening, maar dat zorgt voor een gevoel van voldoening als het uiteindelijk lukt. Op hogere niveaus kan dat best wat doorzettingsvermogen vragen, maar toch is dat geen vereiste om Fifa 09 te kunnen spelen. Op lagere niveaus biedt het spel meer toegankelijkheid, maar nog steeds genoeg tegenstand om ervoor te zorgen dat je geen belachelijke uitslagen krijgt, al moet je daarbij natuurlijk wel je eigen niveau in de gaten houden. Als je iedere keer met minimaal zes punten verschil wint wordt het wellicht tijd om een stapje omhoog te zetten.
Het voetbal in Fifa 09 is niet substantieel anders dan in Fifa 08, los van het feit dat het wellicht wat toegankelijker is geworden. Het spel doet in de uitvoering overigens meer denken aan Uefa Euro 2008, dat nog na Fifa 08 is uitgekomen. Daarin was al een aantal verbeteringen doorgevoerd waar Fifa 09 nu ook profijt van heeft. Ten opzichte van Fifa 08 betekent dat onder meer dat je meer controle hebt over de passing, doordat je zelf invloed hebt op hoe hard een bal wordt ingespeeld. Ook is regen niet langer puur cosmetisch, het heeft daadwerkelijk effect op de manier waarop de bal over de grasmat rolt.
Al deze punten zijn behouden in Fifa 09 en waar mogelijk zelfs nog verbeterd. Fifa 09 is dan ook zonder twijfel de beste voetbalsimulatie ooit. Dit komt ook doordat EA meer spektakel in het spel heeft gebracht. Waar je voorheen in Pro Evolution Soccer de meest zieke goals kon maken, waren het in Fifa de laffe intikkertjes die de klok sloegen. Die tijd lijkt definitief voorbij. Je kunt in Fifa de meest fantastische afstandschoten tot doelpunten promoveren, maar ook simpele breedtepassjes missen hun effect niet. Voetballen zoals in het echt dus.
Vernieuwingen
Daarmee voldoet Fifa 09 aan de belangrijkste eis voor een voetbalspel: de gameplay tijdens wedstrijden zit goed in elkaar. Dat is maar de top van de ijsberg, want Fifa 09 biedt nog veel meer. In de preview van eind augustus schreven we al het een en ander over de vernieuwingen die van Fifa 09 een nog beter spel moesten maken. Daarbij waren Live Seasons, Custom Tactics en 'tien tegen tien' online spelen de belangrijkste zaken.
Van die vernieuwingen hebben we eigenlijk alleen Custom Tactics goed kunnen testen. De updates van Live Seasons waren nog niet beschikbaar toen wij de game speelden voor deze review en ook de tien tegen tien spelmodus hebben we nog niet kunnen uitproberen. Uiteraard zijn het in potentie zeer aardige toevoegingen. Ik zie zelf weinig in Live Seasons, omdat ik liever altijd met hetzelfde team speel, en weinig trek heb in een sterspeler die ineens vijf punten minder goed is omdat hij die week toevallig in het echt ook minder goed speelde. Aan de andere kant is dat wel realistisch, dus het past in het totaalplaatje van Fifa 09.
Het verzinnen van eigen tactieken hebben we dus wel uitgebreid kunnen proberen en dat blijkt een schot in de roos. Het is heel apart om te zien hoe de speelstijl van een team volledig verandert als je de instelling in Custom Tactics aanpast. In het begin is het wat onwennig en zul je een verandering op goed geluk doorvoeren, maar na een tijdje zie je de verbanden tussen de aanpassingen die je doet en de manier waarop je team speelt. Vanaf dat moment kun je je tactiek gericht verbeteren en hem beter laten aansluiten op de speelstijl die je voor ogen hebt. Tot nog toe waren tactische wijzigingen in voetbalgames altijd van toepassing op individuen of op het hele team - maar dan op een heel algemene manier. Nu kun je specifiek instellen hoe je wilt dat de bal rondgaat, hoe snel er geschoten moet worden en meer van dat soort dingen. Hierdoor lijkt Fifa 09 soms wel op een spel als Football Manager.
De aanwezigheid van deze feature hoeft je echter niet af te schrikken als je niet van managementspellen houdt. Fifa 09 is namelijk ook prima te spelen zonder de custom tactics ooit te gebruiken. Laat het echter niet links liggen omdat je denkt dat het te moeilijk is. Hoewel de uitwerking voetbaltechnisch vrij diep kan worden uitgelegd, is het instellen van je voorkeuren enorm simpel. Je schuift wat met een slider en klaar ben je. Een simpele opzet voor een toch zeer innovatieve feature.
Multiplayer
De laatste grote toevoeging is de mogelijkheid om met tien spelers tegen tien andere spelers te spelen, waarbij iedereen slechts één voetballer bestuurt en het dus aankomt op teamwork en het uitvoeren van de taken die bij de positie van jouw speler horen. Deze spelmodus was er in zekere zin in Fifa 08 ook al bij, maar toen kon maximaal vijf tegen vijf worden gespeeld. Met de tien tegen tien-modus introduceert EA als eerste ontwikkelaar een modus waarbij je met twee voltallige teams - op de keepers na - tegen elkaar kunt spelen. Bij de aankondiging van de Be a Pro-modus in 2007 noemde EA 2010 nog als streefdatum voor deze spelmodus.
Belangrijker dan het aantal spelers is de verdere ondersteuning die de uitgever aan deze spelmodus geeft. Zo is het mogelijk om online een club te beginnen waar maximaal vijftig gebruikers aan kunnen worden verbonden. De clubs zijn dus het Fifa-equivalent van clans bij schietspellen. Na verloop van tijd zullen er goede en slechte 'clubs' zijn en dan zullen goede spelers vanzelf hun weg vinden naar betere clubs. De clubs annex clans zijn overigens altijd vrij in de keuze met welk team ze een wedstrijd tegen een andere club spelen. Kies je als club bijvoorbeeld voor FC Barcelona, dan dient elk van de tien spelers in je team één speler van Barcelona te kiezen om de wedstrijd mee te spelen.
Er moet wel een kanttekening bij deze modus worden geplaatst, en dat is dat het voetballen met tien tegen tien niet gemakkelijk is. Vorig jaar, bij vijf tegen vijf, was al vaak merkbaar dat spelers elkaar voor de voeten liepen en net iets te vaak zelf wilden scoren. Bij tien tegen tien wordt dit soort problemen alleen maar groter. Het is dan ook aan te raden eerst offline uitgebreid de 'be a pro-modus' te spelen voordat je aan het online gedeelte begint. Gelukkig biedt Fifa 09 genoeg mogelijkheden om goed te oefenen. In het gloednieuwe Be a Pro: Seasons kun je je eigen speler maken en jezelf in vier seizoenen tijd proberen op te werken van een speler in het reserveteam van je club tot een belangrijke speler voor het nationale elftal van je land.
Conclusie
:strip_exif()/i/1224097411.png?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1223551347.jpg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/1245248605.jpeg?f=fpa_thumb)
/i/1245248714.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/1239191322.jpeg?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/108208/crop5ea714360eed2_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/50793/thumb-exorcist.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/91615/hann1bal.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/247150/SOnic_ava.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/258856/crop5a3f74398ce0b_cropped.gif?f=community){kind=small}
/u/141745/1295159.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/45575/crop5eabccf00c955_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/38865/syq_666.jpg?f=community){kind=small}