Samengevat
De DJI Mini 3 is flink in prijs gestegen ten opzichte van zijn voorganger, maar vormt nu dan ook een alternatief voor de grotere Mavic- en Air-drones. Dankzij zijn 249 gram valt hij in de lichtste categorie, waardoor je op meer plekken mag vliegen zonder verplichte dronecursus. Dankzij de professionelere specificaties, met een grotere sensor, een betere gimbal en sensoren waarmee hij objecten kan ontwijken, wordt hij een interessant alternatief voor de zwaardere 'legacy'-drones. Het is knap dat DJI zoveel techniek in zo'n kleine en lichte behuizing kon proppen. Daarmee is het, mede vanwege de regels, een interessant alternatief voor de grotere en zwaardere drones. Alles bij elkaar is dat wat ons betreft een Excellent Award waard.
Pluspunten
Meer vrijheid dankzij laag gewicht Verbeterde camera 4k met 60fps Fijne controller(s) Lange accuduur
Minpunten
Veel hogere prijs dan Mini 2 Windgevoeliger dan grotere drones
Drones zijn ideaal voor fotografie en video vanuit de lucht, maar ondanks nieuwe innovaties en modellen zijn ze in de afgelopen jaren minder populair geworden. Dat heeft alles te maken met de regelgeving; je mag op veel plekken niet vliegen én je moet een verplichte dronecursus doen. Tot nu toe was er één drone die dankzij zijn lage gewicht onder veel regels uit kon komen: de DJI Mini 2. Nu is er de Mini 3 Pro, die net zo licht is, maar meer professionele features bevat. Kort voor de officiële release op dinsdag konden wij er al even mee aan de slag.
Regels en vrijstellingen
De regels om te vliegen met een drone zijn begin 2021 volledig op de schop gegaan. Zie het uitgebreide artikel dat we daar destijds over schreven. Tot die tijd had ieder land zijn eigen regels, die onderling sterk verschilden, maar tegenwoordig gelden de basisregels in de hele EU. Sindsdien worden drones ingedeeld in categorieën en klassen om het risico te bepalen. Simpel gezegd worden ze voor amateurvliegers vooral geclassificeerd op basis van gewicht.
Voor drones zwaarder dan 250g is een theorie-examen verplicht. Dit is online af te leggen en kost, afhankelijk van het type drone en de classificatie A1, A2 of A3, circa 50 tot 200 euro. Zo'n dronebewijs is vijf jaar geldig; daarna zul je opnieuw theorie-examen moeten doen. Voor zwaardere drones van meer dan 900g, zoals de Mavic Pro 2-serie, is een examen met extra vragen noodzakelijk, evenals een verklaring dat je ervaring hebt; anders gelden er alsnog beperkingen.
Voor drones onder de 250g gelden allerlei vrijstellingen, vandaar dat DJI ook prominent '249 g' op de toestellen heeft geschreven. Het risico van deze kleine drones wordt laag geschat vanwege het gewicht; de kans op ernstig letsel is beperkt. Je hoeft alleen je drone te registreren bij de RDW en geen examen te doen. Ook mag je met deze lichte drones boven bebouwing en mensen vliegen. Uiteraard mits je niemand lastigvalt, want de privacyregels zoals die voor camera's gelden, zijn ook op drones van toepassing. Je mag dus niet ongevraagd mensen volgen en filmen.
Er geldt nog een andere complicatie voor drones boven de 250g. Vanaf 2024 bepaalt een Cx CE-label in welke subcategorie een drone valt: van C0 tot C4. Zo'n label zou bij aanschaf op de verpakking moeten staan, maar ze zijn er nog niet. Drones zonder zo'n Cx CE-label worden automatisch gezien als 'legacy drone'. Na een overgangsperiode van drie jaar vallen deze vanaf 2024 allemaal in de A3-subcategorie. Daarvoor gelden strenge regels, zoals minstens 150m afstand houden van mensen, bebouwing, industrie- en recreatiegebieden.
Het is dus niet zo dat je met een drone van minder dan 250g alles mag. Het is ook nog steeds verboden om in de buurt van luchthavens te vliegen en in de meeste Natura 2000-gebieden mag het evenmin. Dat vrijwel ieder natuurgebied plus de Waddenzee en het Markermeer als Natura 2000 wordt aangemerkt, helpt daarbij niet. Je moet dan zelf uitzoeken of er uitzonderingen zijn of boven een dijk blijven vliegen. Zie daarvoor een dronekaart zoals die van GoDrone of Aeret dat nog iets specifieker weergeeft of en wanneer een zone verboden is.
:strip_exif()/i/2005105474.jpeg?f=imagearticlefull)
Vergelijking Mini 2 en Mini 3 Pro
De Mini 2 en Mini 3 Pro zijn vrijwel even groot, zowel in- als uitgeklapt. Wel is het ontwerp wat aangepast. Als de Mini 3 Pro in de lucht hovert, vliegt hij niet recht, maar schuin naar beneden, met z'n kont omlaag. Dit komt doordat de achterste propellers lager gepositioneerd zijn dan de voorste. Als de Mini 3 Pro recht vooruit vliegt, hangt hij wel redelijk horizontaal in de lucht. De kenmerkende landingspootjes aan de voorkant zijn verdwenen - hij landt voortaan op zijn buik.
:strip_exif()/i/2005105884.jpeg?f=imagearticlefull)
Zowel de cameramodule als de gimbal is iets groter geworden. De camerasensor is met zijn 1/1,3"-sensor dan ook een stuk groter dan de standaard 1/2,3"-sensor van de Mini 2. Ter vergelijking: de nieuwe sensor is zelfs iets groter dan de 1/1,33"-sensor van Samsungs S22 Ultra-smartphone. Dat is alsnog kleiner dan de 1"-sensor van de DJI Air 2S, die we ook in de Phantom 4 en Mavic 2 Pro aantroffen, maar hij komt erbij in de buurt. Een grotere sensor betekent doorgaans een groter dynamisch bereik, meer scherpte en betere low-lightprestaties. Wat beknopte tests met de Mini 2 leken een kleine positieve verbetering te laten zien. De low-lightprestaties konden we helaas niet testen, want het is verboden om na zonsondergang nog te vliegen. Online zijn er wel diverse foto's van indrukkende Aziatische skylines bij nacht verschenen; dankzij de stabiele gimbal en f/1.7-lensopening kun je 's avonds prima foto's met een lange sluitertijd produceren.
DJI Mini 2 | DJI Mini 3 Pro | |
Sensor | 1/2,3" | 1/1,3" |
Lens | 24mm f/2.8 | 24mm f/1.7 |
Fotoresolutie | 12mp | 12-48mp |
Video | 4k 30fps | 4k 60fps |
Gewicht | 249g | 249g |
Max. vliegduur | 31 min | 34 min (standaardaccu) |
Accucapaciteit | 2250 mAh | 2453 mAh (standaardaccu) |
ActiveTrack | Nee | Ja |
HDR | Nee | Ja |
RAW foto | Ja | Ja |
Obstacle avoidance | Alleen onderkant | Onderkant, voorkant, achterkant |
Verticaal filmen/fotografieren | Nee | Ja |
Vanafprijs met controller | €459 | €829 |
De Mini 3 Pro produceert net als de Mini 2 foto's met een resolutie van 12 megapixel, maar deze zijn nu afkomstig van een 48-megapixelsensor. De sensor gebruikt een quadbayerfilter met blokken van 2x2 pixels die dezelfde kleur licht opvangen, waarbij het beeld wordt teruggerekend naar 12 megapixel. De raw bestanden hadden bij ons preproductiemodel aanvankelijk een 12-megapixelresolutie, maar na een tussentijdse update vlak voor de aankondiging kwam ook een 48-megapixelresolutie beschikbaar. Ook hdr, 1080p-slow motion en digitale zoom behoren tot de mogelijkheden. Nieuw is de mogelijkheid om verticaal foto’s en video’s te maken, speciaal voor platforms als Tiktok en Instagram. De gimbal draait dan 90 graden. Verder kan de Mini 3 filmen in 4k met 60fps, waar de Mini 2 blijft steken op 30fps.
Onbewerkte foto's (links) vergeleken met bewerkte in Adobe Lightroom
Twee accu's
De accu’s van de Mini 3 Pro hebben een ander formaat dan die van de Mini 2. Ze zijn fysiek groter en hebben een iets hogere standaardcapaciteit van 2453mAh, wat goed is voor maximaal 34 minuten vliegtijd. Dat is iets meer capaciteit dan de Mini 2, met 2250mAh, die zo’n 31 minuten in de lucht kon blijven. In de praktijk is de vliegtijd overigens lager dan opgegeven, want standaard wil de drone al terug naar het startpunt als er nog 15 procent restcapaciteit over is, al is dat aan te passen.
:strip_exif()/i/2005105886.jpeg?f=imagearticlefull)
Dat de accu groter is dan die van de Mini 2, heeft een reden, want er komt nog een tweede type met de 'Plus'-toevoeging met een grotere accucapaciteit in dezelfde behuizing. Deze heeft een capaciteit van 3850 mAh en is circa 40 gram zwaarder. De maximale vliegtijd wordt dan 13 minuten langer, tot maximaal 47 minuten. Deze Plus-accu is officieel alleen buiten de EU te koop, want anders zou de Mini 3 boven de 250g uitkomen en in een zwaardere categorie vallen. Hoewel DJI die grotere accu hier dus niet gaat verkopen, is het goed denkbaar dat hij via een omweg toch te verkrijgbaar zal zijn. Van buiten zie je niet welk type accu gebruikt wordt.
ActiveTrack en Obstacle Avoidance
Wie een Mini 2 kocht om onder de ingewikkelde regels uit te komen, moet wel wat features missen die vanaf het begin in de duurdere DJI-drones zaten, zoals in de Mavic-serie. Daartoe behoren sensoren voor en achter om objecten te kunnen detecteren en ontwijken en, in combinatie daarmee, ActiveTrack om objecten te kunnen volgen. Het was DJI vergeven, gezien het kleine formaat en het beperkte gewicht van de drone.
Toch is de fabrikant er nu dus in geslaagd om deze features in te bouwen zonder het geheel zwaarder te maken. Dat is erg fijn, want dit biedt veel meer vrijheid tijdens het vliegen. Voor beginnende gebruikers is het prettig omdat het voorkomt dat je gloednieuwe drone onverwacht ter aarde stort, maar ook voor gevorderde gebruikers is dit een groot pluspunt. Zeker op grotere afstand, waarbij je alleen het live camerabeeld hebt om te beoordelen of je bijna tegen boomtakken botst, is dit erg prettig. De drone kan zelfstandig objecten ontwijken door een route erboven, eronder of erlangs te kiezen. Dit werkt in de praktijk ook prima, net zoals bij eerdere DJI-drones. Wel hadden we af en toe last van wat kleine bugs, omdat ons toestel draaide op bètasoftware. We hadden af en toe moeite om hulpvensters, die midden in het beeld verschenen, weg te klikken. Het volgen van objecten of personen en het tegelijkertijd ontwijken van bomen en bordjes werkte in de praktijk goed. Soms is hij wel wat conservatief bij ActiveTrack. Zo durfde hij niet door een opening van boomtakken te vliegen die echt ruim genoeg was. En soms raakt hij het onderwerp kwijt.
Verbinding, windgevoeligheid en vliegduur
Je merkt in de praktijk wel dat de Mini wat windgevoeliger is dan de grotere drones, zoals de Mavic-serie. Toch leidde dit tijdens onze vluchten niet tot problemen. De Mini 3 Pro houdt zich prima staande, ook aan de kust, en produceert vrijwel altijd vloeiende beelden. Bij harde wind krijg je wel iets eerder een windwaarschuwing dan bij een grote drone. De verbinding is redelijk stabiel in een open veld, maar tijdens onze tests kregen we een paar keer een melding van een zwak signaal en één keer van een verbroken verbinding, waarna de drone terugkeerde en de verbinding werd hersteld.
De vliegduur is in de praktijk circa 25 minuten, maar dat hangt ook af van de windomstandigheden en welke stand je gebruikt. In de sportstand gebruikt hij aanzienlijk meer stroom en in de cinematic-stand juist het minst. Die laatste is het mooist voor stabiele dronebeelden en die eerste voor het volgen van snelle objecten of het vechten tegen de wind. De normale stand is een goed compromis tussen beide.
:strip_exif()/i/2005105882.jpeg?f=imagearticlefull)
Prijs
De Mini 3 Pro is een stuk duurder dan zijn voorganger. Waar de Mini 2 momenteel voor zo’n 450 euro te koop is, krijgt de versie met de standaard RC-N1-controller een adviesprijs van 829 euro. DJI probeert de prijs kunstmatig nog wat te drukken door de Mini 3 Pro ook zonder controller te verkopen voor 749 euro. Dat kan een optie zijn voor wie al een DJI-drone heeft liggen en de controller daarvan voor beide kan gebruiken, maar het is misschien weinig praktisch als je je drone ooit weer wilt verkopen.
Met de bestaande RC-N1, die we kennen van eerdere DJI drones, waaronder de Mini 2, is weinig mis. Hij ligt prettig in de hand en de accuduur is uitstekend. Je gebruikt je smartphone als scherm door hem aan de bovenkant van de controller te bevestigen, waarbij hij gevoed wordt door de controller.
:strip_exif()/i/2005105994.jpeg?f=imagearticlefull)
Een andere optie is de optionele RC-controller. Die heeft een ingebouwd scherm en OS, waardoor een smartphone niet meer nodig is. Het scherm is met 700cd/m² helder genoeg bij fel zonlicht. Ook zijn er diverse opties, zoals het opnemen van de schermweergave op een externe microSD-kaart. In de praktijk vonden we deze controller net iets prettiger in gebruik, omdat het gewoon een handeling scheelt. Bovendien kan je telefoon in je broekzak blijven zitten. Dat is ook praktischer als je gebeld wordt of berichten krijgt, terwijl je aan het vliegen bent. Of je de prijs daarvoor overhebt, is de vraag. Bovendien zien we twee nadelen. Je duimen overlappen de hoeken van het scherm een beetje, doordat dit aan de onderkant is gemonteerd. Positionering aan de bovenkant is toch net wat handiger. En je hebt niet standaard een internetverbinding, al kun je daarvoor wel je telefoon als hotspot inzetten. Zonder wifihotspot zie je geen kaartinformatie en duurt het iets langer voordat je een gps-fix hebt: circa tien seconden na de verbinding met de drone is gemaakt. Dat is van belang om het home point in te stellen. Tot die tijd staat er ook een melding in beeld dat de gps-locatie nog meer satellieten nodig heeft. Beide controllers zijn zeer prettig in gebruik, maar onze persoonlijke voorkeur gaat uit naar de RC-versie met het ingebouwde scherm, omdat je dan je telefoon niet hoeft op te offeren.
Met de nieuwe RC-controller komt de adviesprijs voor de set uit op 999 euro. Wil je ook nog de Combo-set - dit is een aparte doos met een lader, tas en twee extra accu's en propellers - dan moet je die er voor 189 euro los bij kopen.
Met Combo-set komt de prijs al snel boven de 1000 euro uit, wat bijna twee keer zoveel is als een Mini 2 Combo-set. Voor veel mensen zal de Mini 2 voldoende zijn, maar wie meer wil, zoals de betere camera, ActiveTrack en Obstacle Avoidance, heeft er nu een interessant alternatief bij. Omdat er nog geen Cx CE-labels zijn, dreigen drones boven de 250g vanaf 2024 als 'legacy drone' in de zware A3-categorie te vallen. Met de Mini 3 Pro is er nu een alternatief dat vergelijkbare features biedt als de grotere drones, waarbij je dit voorlopig kunt voorkomen. Het is knap dat DJI deze features in 249 gram heeft weten te proppen, maar het is vooral de regelgeving die de Mini 3 Pro aantrekkelijk maakt.