DJI Mavic 3 Fly More Combo - Grijs, Zwart

Introductie

Deze review is geschreven een paar weken nadat ik de gloednieuwe DJI Mavic 3 FMC ontvangen heb en de eerste ervaringen met deze drone heb opgedaan en met de drone heb gevlogen. Ik ben erg bekend met DJI-drones: Ik heb vliegervaringen met bijna alle drones die DJI uitgebracht heeft. Meer specifiek heb ik o.a. ruim 3 jaar de DJI Mavic 2 Pro gevlogen (zie voor review hier) en inmiddels een jaar gevlogen met de DJI Mini 2 (zie voor review hier).
Door mijn uitgebreide ervaringen met DJI-drones, kan ik uiteraard ook goed de vergelijking maken met de voorganger van de Mavic 3, de Mavic 2 Pro en ik neem ook mijn ervaringen mee met de DJI Air 2S, waarmee ik ook gevlogen mee heb.

Waarom heeft het zo lang geduurd?

Er hingen al heel erg lang geruchten in de lucht over de opvolger van de Mavic 2. De Mavic 2 is namelijk al sinds augustus 2018 op de markt en het heeft (voor DJI begrippen) heel erg lang geduurd voordat de opvolger Mavic 3 geïntroduceerd werd. Na 3 jaar en 3 maanden is het dan eindelijk zo ver!

Dat het zo lang geduurd heeft, komt (volgens mij) enerzijds omdat DJI zich de afgelopen paar jaren meer heeft gericht op echte consumenten drones zoals de Air 2(S) en beginner drones zoals de Mavic Mini en Mini 2. Anderzijds omdat het niet echt gemakkelijk is om weer een flinke stap te maken t.o.v. de Mavic 2 (Pro), die dik 3 jaar geleden toch wel een revolutie was in droneland.

Ook de nieuw EU-regelgeving heeft een rol gespeeld denk ik. Helaas is het DJI niet gelukt om de Mavic 3 uit te brengen met een nieuw EU C1 label. Vanaf 31 december 2022 moeten alle drones in Europa zo’n nieuw label hebben. Helaas is de ‘stroperigheid’ en traagheid van deze EU-regelgeving de reden waarom dit nog steeds niet voor elkaar is. Naast DJI is het helaas nog geen enkele fabrikant gelukt. Ik denk zelf dat DJI er alles aan zal doen om achteraf deze labels toe te kennen aan drones die hiervoor in aanmerking komen. Helaas zijn er geen garanties en dat zal voor veel Europese consumenten betekenen, dat ze de hand op de knip houden en wachten met de aanschaf van een drone totdat dit wel voor elkaar is. Vanaf 31 december 2022 vallen namelijk alle zogenaamde ‘legacy’ drones in categorie A3, waardoor die alleen maar te gebruiken zijn als er gelogen wordt ver van mensen en gebouwen (minimaal 150m).

Of dit grote nadeel voor jou een nadeel is, zul je zelf moeten bepalen. Voor mij is het zeker een nadeel, maar omdat ik mijn A2 vliegbewijs heb en de drone ook zakelijk gebruik, is het nadeel acceptabel voor mij.

Vergelijking met de voorgangers

Vergelijking van de Mavic 3 met zijn voorganger de Mavic 2 (Pro)

Qua grootte en vormfactor is de Mavic 3 geen grote verandering t.o.v. de Mavic 2. De merknaam Mavic staat al sinds de introductie voor compacte en opvouwbare drones, en ook de Mavic 3 is hierop geen uitzondering. Dit is inmiddels ook al talloze keren gekopieerd door de concurrentie. Toch is de Mavic 3 weer vanaf de grond af opnieuw ontworpen, waardoor er talloze verbeteringen en nieuwe functies in de drone zitten. Zeker geen revolutie, maar een goede evolutie!

Wat is er nieuw bij de Mavic 3 t.o.v. de Mavic 2 Pro in volgorde van belangrijkheid (voor mij):

1. De Mavic 3 bevat nu 2 camera’s: de Hasselblad groothoekcamera met een 4/3 inch sensor (micro-four-thirds) én een zoomcamera met een sensor van ½ inch. De groothoekcamera heeft een beeldhoek van 84 graden (24mm brandpuntsafstand) en de telelens heeft een beeldhoek van 15 graden (162mm brandpuntsafstand). De Hasselblad groothoekcamera heeft weer een instelbaar diafragma van F2.8-F11 met verbeterde autofocus (VDAF: Vision Detection Auto Focus Technology)
2. Er kan nu in 5.1K@50fps of 4K@120fps Opgenomen worden met de hoofdcamera. De secondaire camera kan maximaal in 4K@30fps opnemen. De bitrates zijn ook flink verhoogd tot 200mbps met h.264 en 140mbps in de h.265 codec
3. De Omnidirectionele Obstacle Avoidance sensoren hebben een flinke upgrade gekregen. 6 van de 8 aanwezige sensoren zijn 180 graden camera’s. In de praktijk betekent dit een zéér grote upgrade. De Obstacle Avoidance wordt nu zelfs vergeleken met de Skydio 2, een autonoom vliegende drone die zéér goed is in het autonoom ontwijken van obstakels. De Mavic 3 kan zelf objecten tot 200m afstand detecteren en heeft verbeterde autonome vliegfuncties (zoals Active Track 5.0, APAS 5.0 en Advanced RTH). Sommige nieuwe functionaliteit komt echter pas in januari 2022 beschikbaar
4. De capaciteit van de batterij is ook toegenomen tot 5000mAh (t.o.v. 3850mAh voor de Mavic 2). Ook nu zijn weer Li-Ion batterijen gebruikt (net als in de Mavic Mini) i.p.v. de meer gebruikelijke LiPo batterijen. Li-Ion batterijen kunnen meer energie bevatten, maar de piekstromen zijn lager. Doordat het een 4-cell batterij is kan de batterij blijkbaar de gevraagde piekstromen leveren. Bij de Mavic Mini met de 2-cell Li-Ion batterij was dit een nadeel. Doordat de Mavic 3 iets lichter is dan de Mavic 2 Pro en de drone verbeterde motoren en propellers heeft, meer energie heeft opgeslagen in de batterijen en aerodynamischer is vormgegeven, is de totale (theoretische) vliegtijd toegenomen tot 46 minuten (t.o.v. 31 minuten voor de Mavic 2)!
5. Door de genoemde verbeteringen in punt 4 is de Mavic 3 ook weer stiller geworden en kan de Mavic 3 weer hogere windsnelheden doorstaan
6. Verder is de stijg- en daalsnelheid flink toegenomen tot respectievelijk 8m/s en 6m/s. Dit is meer dan een verdubbeling t.o.v. de Mavic 2! De topsnelheid is ook toegenomen tot 75km/uur. In Europa is deze snelheid echter softwarematig begrenst tot 69km/uur
7. Het gewicht van de Mavic 3 zit nu net onder de 900 gram (895 gram). Dit is pas een voordeel als de drone achteraf nog een nieuw EU C1 label gaat krijgen. Nu valt de drone als ‘legacy’ drone namelijk in de hogere categorie A2 en vanaf 31 december 2022 zelfs in categorie A3 als dat label er niet komt
8. Nieuwe remote controller, die ook al geleverd wordt bij de Air 2(S) en Mini 2. Deze controller is een stuk fijner dan de oude controller van de Mavic 2, maar het is wel een tegenvaller dat deze controller ‘maar’ OcuSync 2 ondersteunt (zie hieronder) en wat prosumer functies mist zoals een scherm en extra knoppen. En waarom heeft de controller niet dezelfde kleur als de drone?
9. O3+ transmissietechniek (15km range in USA en 12km range in Europa). Helaas is deze verbindingstechniek alleen beschikbaar i.c.m. de nieuwe DJI RC Pro remote controller, die los is aan te schaffen of standaard bij de duurste versie geleverd wordt. Je bent dan wel bijna 5000 euro armer voor het totale pakket of je moet nog eens €999,- neertellen om deze controller los aan te schaffen! I.c.m. de standaard controller bedraagt de range 8km in Europa (hetzelfde als bij de Air 2S)
10. De GPS-chip in de drone is vernieuwd en heeft nu ook ondersteuning voor het Europese Galileo GPS systeem (Naast GPS en Glonass)! In de praktijk heb je al snel rond de 26 satellieten gelockt!
11. De drone, remote controller en lader zijn nu allemaal uitgerust met een USB-c aansluiting. Laden van de accu in de drone is nu ook mogelijk en zelfs de enige optie als je geen Fly More Combo hebt
12. Er zit een speciale houder bij de Mavic 3, zodat de gimbal met camera en de propellers niet beschadigen/verbuigen tijdens transport
13. De Mavic 3 heeft nu ook de QuickTransfer functie (uit de Air 2S en Mini 2), waardoor beelden draadloos naar een smartphone gestuurd kunnen worden zonder dat de remote gebruikt hoeft te worden. Deze functie werkt via WiFi én BlueTooth
14. De Apple ProRes codec wordt nu ondersteund. Dit geldt alleen voor de duurste optie, de Mavic 3 Cine Premium Combo, die naast een ingebouwde 1TB SSD en de standaard meegeleverde DJI RC Pro controller, ondersteuning biedt voor Apple ProRes. Dit kost je wel €2000,- extra t.o.v. de Mavic 3 FMC!

Vergelijking met de DJI Air 2S

De vergelijking van de Mavic 3 met de Mavic 2 Pro is relevant, omdat dit de voorganger is van de Mavic 3. Echter, de veel nieuwere Air 2S heeft veel nieuwere hardware en is in een direct vergelijk een stuk beter (zowel qua kwaliteit als prijs) dan de Mavic 2 Pro. Dus ligt een vergelijking van de Mavic 3 met de Air 2S voor de hand.

Eigenlijk kan ik daarover best kort zijn. Op bijna alle belangrijke punten is de Mavic 3 beter. De camera, verbindingstechniek, Obstacle Avoidance, vliegeigenschappen en vliegtijd zijn allemaal sterk verbetert. Doordat de Mavic 3 net onder de 900 gram weegt en de Air 2S boven de 500 gram en beide drones zogenaamde ‘legacy’ drones zijn, vallen ze in dezelfde gewichtscategorie, dus daar heeft de Air 2S geen voordeel.

Verder valt het op, dat op dit moment veel functies zoals Quickshots, Mastershots en ActiveTrack en APAS nog niet zijn geïmplementeerd door DJI in de Mavic 3. Voorgangers van deze functies zijn wel allemaal beschikbaar in de Air 2S. Als je dus meteen wilt vliegen en al deze functionaliteit wilt gebruiken, dan is de Air 2S de betere keuze. DJI heeft aangegeven dat deze functionaliteit medio januari 2022 toegevoegd gaat worden in de firmware.

De verbeteringen van de Mavic 3 t.o.v. de Air 2S komen wel met een zéér stevige (meer)prijs. Als je de prijs van de Fly More Combo’s vergelijkt, heeft de Mavic 3 een meerprijs van €1500,-! Dat is erg stevig! Je kunt dus meer dan 2 Air 2S drones kopen voor de prijs van een Mavic 3! Of dat het waard is zul je vooral zelf moeten bepalen. De Air 2S is meer een consumentendrone, terwijl de Mavic 3 hoger gepositioneerd is en vooral ook bedrijfsmatig ingezet zal worden.

Uitpakparty: wat levert DJI allemaal bij de 3 verschillende beschikbare versies

Ik heb de Fly More Combo (FMC) aangeschaft, omdat ik één batterij wel wat magertjes vind. Verder wordt er een oplaadhub meegeleverd, zodat batterijen niet in de drone opgeladen hoeven te worden. Ook een setje ND-filters ontbreekt niet in de Fly More Combo. De rest van de extra’s is mooi meegenomen, maar voor mij geen must. Als je deze extra’s los aanschaft ben je net iets meer kwijt.

Wat zit er in de doos van de DJI Mavic 3 (basis kit) van €2099,-

1. Mavic 3 drone
2. Transport cover (beschermkap voor gimbal en propellers voor tijdens transport)
3. Remote (DJI RC-N1)
4. 2 extra control sticks
5. 3 kabeltjes om remote met smartphone te verbinden (usb-c naar usb/c-/usb-micro/lighting)
6. 1 accu
7. Portable 65W lader met USB-c kabel
8. USB-c naar USB-a kabel voor laden remote controller via Portable lader
9. 1 extra setje propellers
10. De gebruikelijke documentatie

Wat zit er extra in de DJI Mavic 3 Fly More Combo (FMC) van €2799,-

1. 2 extra accu’s (in totaal dus 3)
2. Oplaadhub
3. Schoudertas/backpack waar alles in past
4. ND filter set (ND 4/8/16/32)
5. 2 extra setjes propellers (in totaal dus 3)

Wat zit er extra in de DJI Mavic 3 Cine Premium Combo van €4799,-

De Mavic 3 Cine Premium Combo is identiek aan de DJI Mavic 3 FMC. Echter is de standaard Remote (DJI RC-N1) vervangen door de DJI RC Pro met ingebouwd scherm met hoge helderheid. Verder bevat de drone een ingebouwde 1TB SSD een wordt er een speciale USB 3.0 10Gb kabel meegeleverd om de beelden met hoge snelheid te kunnen downloaden van de ingebouwde SSD in de drone. Verder wordt dus de Apple ProRes codec ondersteund die het mogelijk maakt om beelden in de hoogste kwaliteit met 3772Mbps op te slaan. Deze versie zal echter alleen aantrekkelijk zijn voor bedrijfsmatige doeleinden waar de hoogst haalbare kwaliteit wenselijk is.

De grootste plus- en minpunten van de Mavic 3

Het is een grote prestatie dat DJI zowel camera met een 4/3 inch sensor én een extra Tele camera met ½ inch sensor in 1 behuizing heeft weten te proppen. Vooral de Hasselblad groothoekcamera overtuigt in foto- en videokwaliteit. Dit is echt weer een stuk beter dan de 1 inch sensor die gebruikt wordt in de Mavic 2 en Air 2S. De Tele camera is een leuke gimmick, maar overtuigt niet echt. De beeldkwaliteit is een flink stuk minder dan van de hoofdcamera en het bedienen van deze camera kan wat gebruiksvriendelijker en instellingen om deze camera handmatig in te stellen ontbreken vooralsnog. Hopelijk wordt dit toegevoegd bij een toekomstige firmware upgrade.

De ondersteunde videoformaten met bijbehorende framerates en bitrates zijn weer helemaal up-to-date. Zelfs 5.1K@50fps wordt ondersteund! In 4K kan maximaal met 120fps worden opgenomen en in Full HD is dit zelfs met 200fps. Bitrates zijn ook verhoogd tot 200mbps i.c.m. de h.264 codec en 140mbps met de h.265 codec.

De range is meer dan prima door de geïmplementeerde O3+ transmissietechniek (i.c.m. de DJI RC Pro). Maar zelfs met de standaard DJI RC-N1 controller is het bereik in Europa prima met 8km. In de praktijk zijn deze maximale afstanden niet zo belangrijk. Belangrijker is dat op kortere afstanden de verbinding robuust is, en niet snel slecht zal worden of zal wegvallen. Volgens de Europese regelgeving moet een drone altijd in het zicht worden gehouden (VLOS), waardoor deze afstanden toch niet haalbaar zijn.

Het vlieggedrag is ook weer flink onder handen genomen. Wat vooral opvalt, is de sterk toegenomen stijg- en daalsnelheid en de flink toegenomen vliegtijd tot 46 minuten op één accu. Ook is de Omnidirectionele Obstacle Avoidance flink onderhanden genomen, waardoor de drone in veel meer situaties zelfstandig een botsing met objecten kan voorkomen. 6 van de 8 sensoren zijn een stuk groter en hebben een 180 graden gezichtsveld. 4 sensoren zitten op de hoeken van de drone waardoor nog beter de omgeving rondom de drone in de gaten gehouden kan worden. Al deze sensoren worden ook gebruikt in de vernieuwde Active Track 5.0, APAS 5.0 en Advanced RTH functies. Helaas is het zo, dat een deel van de functionaliteit nog niet volledig geïmplementeerd is. DJI heeft beloofd dat deze functionaliteit in januari 2022 d.m.v. firmware updates zal worden toegevoegd.

Andere nadelen zijn zeker de zéér stevige prijs van vooral de Fly-More-Combo en de Cine Premium Combo. Verder is het ontbreken van een EU C1 label (voor drones tussen de 250 en 900 gram) een groot nadeel voor drone vliegers in Europa! Wat zou het mooi zijn als de Mavic 3 dit label achteraf nog gaat krijgen. Of dat gaat gebeuren is zeer de vraag en harde garanties worden door DJI niet gegeven.

Verder valt mij wel op dat DJI niet echt haar best heeft gedaan om de standaard controller een upgrade te geven. Extra knoppen en/of een notificatiescherm ontbreken en zelfs de kleur matcht niet met die van de drone zelf. Het is gewoon een schaamteloze kopie van de controller van de Air 2(S) en Mini 2.

Mijn indruk is, dat vooral in de firmware nog wel wat stappen gemaakt moeten worden. Er zitten gelukkig geen (grote) bugs in de firmware, maar er ontbreekt nogal wat functionaliteit, die wel in goedkopere drones beschikbaar is. Gelukkig zal in de toekomst het merendeel van deze functionaliteit beschikbaar komen d.m.v. updates. Het lijkt erop dat DJI de firmware niet op tijd klaar heeft voor de feestdagen, maar toch de drone geïntroduceerd heeft om zo de verkopen voor de feestdagen mee te kunnen pikken.

Care Refresh

Bij elke DJI drone is er de mogelijkheid om Care Refresh af te sluiten. De kosten voor Care Refresh voor de Mavic 3 zijn €239,- voor 1 jaar en €379 euro voor 2 jaar. Care Refresh is een soort verzekering tegen drone crashes. Voorwaarde is wel dat je de beschadigde drone wel moet kunnen opsturen naar DJI. Verloren drones vallen dus niet onder garantie. Er zijn wel wat kosten aan verbonden, maar die zijn marginaal t.o.v. de kosten voor een nieuwe drone. Het gaat te ver om alle voorwaarden in deze review te bespreken. Check dus online wat Care Refresh precies inhoudt.

Gebruikservaringen na een paar weken gebruik van de Mavic 3

De eerste ervaringen met deze drone zijn prima! Met name het verbeterde vlieggedrag valt op in positieve zin. Stijgen en dalen gaat nu echt een stuk sneller. Het is echt een wereld van verschil als je dit vergelijkt met bijvoorbeeld een Mini 2 maar zelfs de Mavic 2 is een stuk trager. De Mavic 3 hangt echt als een blok in de lucht en is ook nog een stukje stiller dan alle voorgaande drones die DJI heeft uitgebracht.

Het live beeld van met name de 4/3 inch groothoek Hasselblad camera spat van het scherm. Als je deze beelden vervolgens op een grote 4K TV afspeelt, en vergelijkt met Mavic 2 Pro beelden, dan zie je wel dat de kwaliteit weer iets is toegenomen. Het is leuk om met de 2e Tele camera te spelen en het is indrukwekkend om te zien hoe ver je kunt inzoomen. Als je de zogenaamde ‘explore’ functie gebruikt, dan is zoomen tot 7x een digitale zoom op de groothoekcamera. 7x zoomen is de native resolutie van de Tele camera en 14x en 28x zoom is weer een digitale zoom op de Tele camera. Als je dus wilt opnemen in de Tele stand, dan is het verstandig om dit alleen op 7x te doen (de native resolutie van de Tele camera). Als je deze opgenomen beelden gaat afspelen op een groot scherm, dan is wel duidelijk het kwaliteitsverschil te zien tussen beelden opgenomen met de groothoekcamera en met de Tele camera. Met name de mindere scherpe beelden en ruis in het beeld van de Tele camera vallen op. Als je filmt in 4K en beelden van beide camera’s wilt gebruiken, dan zal het kwaliteitsverschil in het eindresultaat wel duidelijk zichtbaar zijn. Als je echter filmt met erg veel licht (zonnig weer) en/of beelden in Full HD verwerkt, dan zal dit een stuk minder zichtbaar zijn. De toekomst zal moeten uitwijzen of de Tele camera (voor mij) een nuttige toevoeging is. Ook hoop ik dat DJI aanpassingen in de firmware maakt, waardoor de opnamekwaliteit zal toenemen en dat de Tele camera handmatig in te stellen is. Dat is nu namelijk niet mogelijk.



In de DJI Fly app vallen de vernieuwde Obstacle Avoidance waarschuwingen op. Het wordt nu wel erg lastig om deze drone te laten crashen! De drone stopt gewoon als er een obstakel wordt gedetecteerd. Ook in deze tijd van het jaar worden bomen zonder bladeren goed gedetecteerd. De drone hangt eigenlijk in een soort bubbel van ongeveer 4 meter, waarin geen obstakels mogen komen. Dit is gelijk een klein nadeel als je door smalle doorgangen wilt vliegen. Dat gaat gewoon niet, behalve als je de Obstacle Avoidance uit zet.

Het laatste punt dat ik wil noemen na 2 weken ervaringen te hebben opgedaan met de Mavic 3, is de bouwkwaliteit. Die is t.o.v. de Mavic 2 toch wel wat afgenomen. Het gebruikte plastic is net wat dunner en zal dus gemakkelijker scheuren bij een crash. Ook de achterste kogelgewrichten van de achterste armen voelen wat fragieler aan. De armen zelf zijn ook een flink stuk dunner maar nog wel stevig genoeg. Dit is blijkbaar allemaal nodig geweest om het gewicht van de mavic 3 onder de 900 gram te houden. Ik verwacht echter wel dat bij een crash van de drone, de kans heel groot is dat de drone beschadigd raakt. Met name de achterste kogelgewrichten en de gimbal met camera lopen een hele grote kans om een crash niet te overleven. Care Refresh is misschien niet zo slecht idee bij deze dure drone.

Gebruikservaringen na een klein jaar gebruik van de Mavic 3

De Mavic 3 is na een klein jaar nog steeds mijn 'Pro' drone (naast de DJI Mini 3). Er waren een aantal grote firmware updates voor nodig om de functionaliteit en gebruiksgemak op het niveau te brengen dat je verwacht van een 'prosumer' drone. De Mavic 3 is nog steeds een geweldige drone om mee te vliegen. Zeker i.c.m. de DJI Mini 3 Pro heb ik alles wat ik zoek in een drone. Ik pak de Mavic 3 als ik de beste vliegervaring en camera wil hebben en de Mini 3 Pro als het heel compact en vooral als ik een stille drone nodig heb. De ideale combinatie die ik vooral zakelijk gebruik.
Op een enkel 'incident' na heb ik geen klachten over de mavic 3. Dat incident betrof dat de Mavic 3 tijdens een vlucht nauwelijks meer kon draaien om de as (jaw) en dat de fut eruit was. Na het landen en opnieuw opstijgen was de kwaal verholpen. Ik denk dat het compas op dat moment van slag was.

Aankoopadvies

Zou ik de Mavic 3 aanraden? Dat hangt ervan af. Is het je eerste drone en/of wil je niet te veel geld uitgeven en/of wil je niet aan een hoop eisen moeten voldoen m.b.t. de nieuwe EU-regelgeving? Dan zou ik de DJI Mini 2 adviseren of de DJI Air 2S.

Wil je echter veel controle hebben over de instellingen en/of verlang je de hoogste kwaliteit van de opnames en/of van het vlieggedrag? Dan zul je toch 2-4x zoveel geld uit moeten geven aan de Mavic 3!




Note:
Ik heb gebruikt gemaakt van eigen foto's en een aantal foto's van DJI zelf.