Sennheiser IE 8 (Zwart)

Inleiding

Deze koptelefoon heb ik sinds februari 2010, dus ruim twee jaar. Hiervoor heb ik meerdere Sennheiser-koptelefoons gehad. Op volgorde de MX500, de CX300 en de IE 7. De MX500 is van het type earbud, en de CX300 is zoals iedereen inmiddels wel zal weten een in-ear koptelefoon, net als deze IE 8. De MX500 is lange tijd de top geweest van de earbuds-lijn van Sennheiser, en dit kon je goed horen. De CX300 was een aardige kennismaking met in-ear. Als je eenmaal begint aan in-ear en je kunt vinden in de nadelen die het met zich meebrengt, dan wil je toch niet meer anders. De CX300 ging kapot, en ik wilde eens wat anders dan het boomy geluid van de CX300. Toen werd het tijd voor iets nieuws. En dit keer wilde ik iets echt goeds, want ik had net een echt goede mp3-speler aangeschaft: de Cowon S9 (zie ook mijn review aldaar). Dat werd de Sennheiser IE 7 (zie ook mijn review).

Na een jaar ging ook de IE 7 kapot, en toen wilde ik de upgrade naar de ultieme Sennheiser in-ear proberen: de IE 8. Daar heb ik geen moment spijt van gehad. Ik heb er in februari 2010 239 euro voor betaald, inmiddels is de prijs niet eens zo heel ver gezakt.

Er zijn inmiddels ook twee varianten op de IE 8 verkrijgbaar: de IE 80 en de IE 8i. De IE 80 is volgens Trusted Reviews geen enorme sprong voorwaarts ten opzichte van de IE 8, hij is alleen zilver in plaats van zwart. De IE 8i lijkt hetzelfde als de IE 8, maar met een microfoon voor de iPhone. Het is dus meer een headset, maar dan wel een hele goeie.

Updates zijn verplaatst naar onderaan de review

Inhoud van de doos

De koptelefoon zit in een eigenlijk veel te luxe doos verpakt, die is gemaakt van glanzend zwart plastic.


In de doos is aanwezig:

• de koptelefoon zelf
• siliconendopjes in de maten S, M en L
• siliconendopjes met 2 lagen in de maten S, M en L
• plastic dopjes met 2 lagen in de maten S en L
• schuimrubberdopjes in de maten S en L
• plastic oorgeleiders
• een klemmetje om de koptelefoon aan je kleding te bevestigen
• een schoonmaakspateltje (ja, echt waar!) met schroevendraaier
• een doos om het geheel in te bewaren, met kussentjes voor de drivers
• de handleiding in verschillende talen

Dit is de doos om de koptelefoon in te bewaren. Deze tray kun je in een doos schuiven, het geheel klikt met een magneetje dicht. Het is een vrij luxe opbergdoos. Ik gebruik hem niet, omdat ik zo vaak op reis ben. De koptelefoon zit dan om de mp3-speler heen gewikkeld.



Deze uitgebreide collectie eartips zitten in de doos (klik op het plaatje!). Een eartip is het zachte gedeelte wat ervoor zorgt dat de koptelefoon in je oor blijft zitten. Het sluit je gehoorgang af, waardoor het geluid volledig tot zijn recht kan komen.

Het meest opvallende item in de doos is - naast de uitgebreide collectie eartips - het schoonmaakspateltje. Het gaas van de driver is niet beschermd tegen oorsmeer, het ligt gewoon open en bloot in je oor. Er zal dus na verloop van tijd oorsmeer ophopen in het gaas. Eens in de maand haal ik de spatel er doorheen, en dat is voldoende om het niet te laten verstoppen. Tot zover het vieze verhaal.

Tenslotte zit er nog een klemmetje in de doos, die je aan het snoer kunt klemmen. Dit gaat vrij moeizaam, gelukkig is het snoer stevig. Het klemmetje werkt, maar ik vind hem niet praktisch genoeg om te gebruiken. Zo'n klemmetje verwacht ik eerder bij een headset voor in de auto. En er zijn twee plastic beugeltjes, die je ook om het snoer kunt binden. Die zouden het snoer beter boven je oor moeten houden, maar bij mij zitten ze alleen maar scherp te zijn. De afwerking van die beugels valt erg tegen.

De set is dus heel compleet, maar niet alle inhoud is even nuttig.

De koptelefoon: bouwkwaliteit en afwerking

De koptelefoon is vrij ingetogen vormgegeven. De drivers zitten in een vrij groot plastic gevaarte, dat is voorzien van een glimmend Sennheiser-logo. Het kastje voor de driver voelt stevig aan. De IE 7 is trouwens intern kapotgegaan, het ding was niet uit elkaar gevallen.



Het snoer moet je over je oor heen geleiden, wat ervoor zorgt dat de koptelefoon niet zo snel van je hoofd af valt. Vooral met de earbuds van vroeger was het een ramp: elke keer als je je hoofd draait valt het ding uit je oor. De IE 8 is groot, maar blijft keurig zitten. Dat is maar goed ook, zie gebruiksgemak verderop.

Het snoer is dik, en is gemaakt van met kevlar verstevigd plastic. Het snoer voelt zacht aan, het trekt geen stof aan en is flexibel. De 3,5 mm connector is haaks, en is zo gemaakt dat het in een iPod past. De iPod heeft een verdiepte koptelefoonuitgang, waardoor koptelefoons met dikkere stekkers niet altijd goed passen. Ook mijn eigen Cowon S9 heeft een verdiepte koptelefoonuitgang, de IE 8 past er goed in. Ongeveer 40 centimeter van de oordoppen wordt de kabel gesplitst van één snoer naar twee snoeren. Deze splitsing is door het plastic heen zichtbaar als een printplaatje met de kabels erop gesoldeerd. Dit is veel steviger dan je bij de goedkopere koptelefoons tegenkomt.



Je kunt het snoer losmaken van de drivers. Mocht het snoer kapotgaan, dan heb je voor ongeveer 30 euro een nieuw snoer, en hoef je niet meteen de hele koptelefoon te vervangen. Het is nog niet nodig geweest. Ik gebruik de koptelefoon veel op reis, en ga er niet expres voorzichtig mee om.



Gebruiksgemak

De eerste keer dat je de koptelefoon gebruikt, moet je kiezen welke eartips het beste bij je oren passen. De eartips moeten de gehoorgang volledig afsluiten, dus ze moeten groot genoeg zijn. Maar als ze te groot zijn, dan valt de koptelefoon continu uit je oor, en zit het geheel oncomfortabel tegen je oor te duwen. Ieder mens heeft andere oren, daarom zitten er verschillende maten eartips bij. De eenvoudige in-earkoptelefoons hebben alleen siliconen eartips. Deze zijn soepel en omsluiten de gehoorgang redelijk. Zo ook bij de IE 8. De koptelefoon gaat hiermee ook makkelijk in en uit je oren met de siliconen eartips. En de geluidsisolatie is nog verrassend goed.

Sennheiser claimt dat de bi-flange eartips beter afsluiten, maar ik merk er zelf weinig van. De zachte bi-flange eartips zijn al van een vrij hard materiaal gemaakt, dus die gaan na een uur pijn doen. Het nut van de harde eartips begrijp ik niet, aangezien die al na een kwartier pijn doen.

Voor mij werken de foamtips het beste. Deze zijn vergelijkbaar met gele herriestoppers. Je moet de foamtips warm maken door ze tussen je vingers te rollen. Hierdoor kun je ze makkelijk kleiner maken, waarna het gemakkelijk in de gehoorgang ingebracht kan worden. In de gehoorgang zet het schuimrubber weer uit, waardoor een perfecte afsluiting ontstaat. Ik moet zeker als de koptelefoon uit een koude tas komt, echt even tijd nemen om het foam op te warmen. Vaak gaat dat niet, en dan moet hij in mijn oren als het foam nog niet warm genoeg is. Tien minuten zo in je oren laten zitten helpt, want daarna zijn ze makkelijk in je handen verder op te warmen. Als het geheel eenmaal zit, dan kunnen ze uren blijven zitten zonder te gaan irriteren.

De foam eartips zijn gelukkig wel van een veel betere kwaliteit dan de herriestoppers. Na ongeveer een jaar zijn de schuimdopjes grotendeels uit elkaar gevallen. Helaas zijn de schuimdopjes vrijwel in geen enkele winkel zomaar verkrijgbaar, ik heb ze vervangen door universele eartips van het merk Comply, deze zijn met of zonder bescherming tegen oorsmeer (de wax guard) verkrijgbaar. Ik heb de variant met wax guard, deze past iets minder goed in je oor dan de originele eartips van Sennheiser. Ook vind ik de afsluiting iets minder, maar niet zodanig veel minder dat je significant meer omgevingsgeluid hoort.

Het hele proces van de koptelefoon in je oor duwen is dus vrij omslachtig. Het normale indoen kan niet met 1 hand als je de foamtips gebruikt. Neem er even de tijd voor, het opwarmen kan een minuut duren. Je hoeft de dopjes niet helemaal in je gehoorgang te duwen tot het niet verder kan, en bij de Comply-tips gaat dit zelfs ten koste van het geluid. Zit het eenmaal, dan is de isolatie van herrie van buitenaf geweldig. Het is dus heel geschikt om onderweg muziek te luisteren zonder anderen tot last te zijn. Jij hoort de herrie van de bus of trein niet, en passagiers horen je muziek niet. Ook als je het volume ongezond hard zet, de isolatie is echt goed. Je mist dus het Push-to-hear-systeem van Shure: je moet de koptelefoon uit je oren halen als iemand tegen je gaat praten. En zie de koptelefoon daarna maar weer netjes in je oren te krijgen.

Het is ook geen verrassing dat deze mate van afsluiting levensgevaarlijk is op de fiets of in het verkeer in het algemeen. Ik loop vaak genoeg met de koptelefoon in, je hoort helemaal niets. Fietsers, toeterende auto's en lawaaiige tractoren: de muziek overstemt alles. Het is dus zaak om 3 keer om je heen te kijken voor je oversteekt. En fietsen of autorijden moet je uit je hoofd laten.

Inspelen

Over inspelen is al teveel gediscussieerd. In het kort houdt het in dat een nieuwe koptelefoon nog niet "losgetrild" is. De luidspreker die erin zit moet als het ware wennen aan het feit dat hij muziek moet kunnen reproduceren. Concreet houdt het bij deze koptelefoon in dat er in de eerste dagen vrijwel geen mooie middentonen uit komen, en dat de bass modderig en boomy overkomt. Dat is totaal niet spectaculair. Het klinkt als een koptelefoon van 30 euro. Lang niet slecht dus, maar zeker niet waar je de IE 8 voor koopt. Na ongeveer 50 uren spelen is dit effect weg, en klinkt de koptelefoon zoals die is bedoeld.

Geluidskwaliteit

Geluid is iets wat je eigenlijk niet in woorden kunt uitdrukken. Net als bij een goede luidspreker moet je zelf gaan luisteren om te bepalen of je een geluidsweergave mooi vindt of niet. Er is wel met algemene termen te strooien, als: helder of ingetogen, precisie van het geluid en de diepte van de bass. Ik zal pogen een beeld te schetsen.

Om te beginnen bij de balans. De balans is behoorlijk goed voor elkaar. Bass is goed aanwezig maar niet overdadig, middentonen zijn goed vertegenwoordigd maar zullen nooit naar voren treden, en hoge tonen zijn goed maar sprankelen niet. Er zijn koptelefoons die meer hoog weergeven, maar de IE 8 doet het niet slecht. Je zou kunnen zeggen dat de IE 8 een vrij warm geluid geeft, in tegenstelling tot koptelefoons of luidsprekers die een helder tot schel geluid geven.

Bij hoge tonen is altijd het risico aanwezig dat ze schel worden weergegeven. Veel hoog is niet per se mooi. Bijvoorbeeld het geluid van een bekken in een drumstel is een enorme lading van verschillende hoge tonen, daarvan wil je niet dat het je oren in tettert. Een harde klap op een bekken wordt door de IE 8 goed en gedetailleerd weergegeven, je mist niets. Het is ook niet te hard, je oren zullen er nooit pijn van doen. Ook overstemt het de rest niet, je kunt altijd alles van elkaar onderscheiden.

Bij de middentonen geldt ongeveer hetzelfde. De middentonen zijn misschien een beetje ondervertegenwoordigd; ze zijn er wel maar ze treden niet naar voren. Het accent ligt er gewoon niet op. De middentonen worden wel uitstekend gedetailleerd weergegeven.

De bass is goed aanwezig, en is zoals gezegd toch niet overdadig. Bijvoorbeeld een lage pauk van een symfonieorkest heeft een heel brede klank, en de lage klanken kunnen heel diep laag gaan. De IE 8 kan dit perfect weergeven. Zonder boomy of modderig te worden, worden alle nuances in een diepe bass-dreun gedetailleerd weergegeven. Vergeleken met die pauk of een grote trom zijn de kunstmatige beats in een elektronisch nummer opeens erg plat en vooral gewoon een harde doffe klap, in plaats van een harde maar subtiele dreun.

Als je wilt kun je de koptelefoon ook nog heel hard laten gaan. Dat doet hij met verve. Alle details blijven aanwezig, terwijl zelfs de meest agressieve bassen de rest niet gaan overstemmen. De meeste koptelefoons (ook grote over-je-hoofd-koptelefoons) kunnen hier een aardige kluif aan hebben, voor de IE 8 is het als een rondje om de kerk.

Ondanks dit alles moet je niet verwachten dat je een hd-actiefilm beter met deze koptelefoon kunt beluisteren dan met een home-cinemaset. In een actiefilm zitten vaak enorme partijen bass, die bedoeld zijn om te voelen in plaats van te horen. De IE 8 geeft goed geluid, maar het blijft een in-earkoptelefoon met een luidspreker (conus) van 2 millimeter. Een grote HD 650 van Sennheiser komt een aardig eindje verder, die is groter en biedt wat meer punch in de bass. En de subwoofer thuis maakt het plaatje compleet. Aan de andere kant moet diezelfde home cinemaset van erg goede huize komen om een goed opgenomen symfonieorkest goed tot zijn recht te laten komen. Een home-cinemaset met alleen 4 satellietspeakers, een subwoofer en eventueel een centerspeaker halen die kwaliteit voor muziek simpelweg niet. Kort gezegd: de bioscoopervaring haalt de IE 8 niet, maar bij een goede live-opname klinkt het alsof je zelf middenin de zaal zit.

Bassregelaar

De ultieme gadget!

Op elke driver zit een schroefje, die is bedoeld om de bass te regelen. Je kunt de bass hiermee een beetje harder maken. Het werkt erg goed, ook op de maximale stand wordt de bass niet overdadig en blijft net zo gedetailleerd. Het is alsof je de bassknop van de versterker net even iets omhoogdraait, maar niet naar maximaal. Het instellen gaat met het meegeleverde schroevendraaiertje. Je kunt de boel het best regelen wanneer je de koptelefoon in je oren hebt, maar zie dat maar eens op de tast voor elkaar te krijgen. Een spiegel is een erg handig hulpmiddel. Gelukkig hoef je dit maar één keer in te stellen.

Met de regelaar kun je het natuurlijk ook voor elkaar krijgen om de beat in een nummer met flinke beats erin ook flink naar voren te schuiven. Daardoor wordt de beat zo hard als bij een liveconcert, maar toch blijft de rest van de muziek recht overeind staan. Desondanks verdwijnt de balans natuurlijk, de bass is relatief veel te hard. Toch kunnen veel koptelefoons niet een harde beat en een gedetailleerde melodie samen weergeven, dat kan de IE 8 wel. Veel mensen zullen deze lading bass echter te veel van het goede vinden, maar daar is de regelaar voor uitgevonden.

De prijs

In deze klasse van koptelefoons is het moeilijk om een oordeel over de prijs te geven. Zeker, rond de 200 euro voor een in-earkoptelefoon is veel. In combinatie met de Cowon S9 sleep ik toch op reis elke keer bijna 500 euro aan geluidsapparatuur mee.

Wat bedoel ik hier nou mee? Bij een goedkope koptelefoon (0-40 euro) is het simpel: dat is instapniveau, waarbij je geluid op instapniveau mag verwachten. Dat is het geluid wat de meeste mensen meer dan voldoende vinden. In die klasse valt het enorm op als een bepaald merk/type erg goed of juist erg slecht is. In de hogere prijsklasse gaat geld een minder grote rol spelen. Je weet dat je veel geld uitgeeft, en dan maakt 30 euro meer of minder relatief weinig uit. Vergelijk het met een goede set luidsprekers. Twee luidsprekers van samen 99 euro geven een prima geluid, maar dat is zeker niet zo goed als het kan. Maar bij prijzen van 400-1000 euro per luidspreker is het een ander verhaal. Daarbij komt persoonlijke smaak tevoorschijn. Het is in die klasse zeker niet zo dat een luidspreker van 600 euro beter klinkt dan eentje van 500 euro. Voor persoon A dan, want persoon B kan weer een andere mening hebben.

Het is daarbij ook erg belangrijk welke versterker je gebruikt. De Cowon S9 heeft een betere geluidschip dan een iPod, mijn eigen laptop, BlackBerry of Android-smartphone. De IE 8 zal nooit volledig tot zijn recht komen als je hem gebruikt om in de trein muziek te luisteren met je smartphone of je goedkope (20 euro) mp3-speler. Een cd klinkt uit de Sennheiser IE 8 via mijn Denon PMA-710AE versterker veel beter dan dezelfde cd vanaf mijn laptop. Dit drijft de totaalprijs wel op, want je hebt gewoon een degelijke versterker nodig.

Wat betreft de prijs van de IE 8: iets meer dan 200 euro is veel geld, maar toch krijg je geen ultiem gebalanceerd geluid. Het totale geluidsbeeld is wel zodanig veel beter dan de goedkopere koptelefoons, dat ik het niet erg vind en dat het misschien wel muggenziften mag heten. Maar misschien zijn er andere in-ears die hetzelfde kosten, maar wel compleet gebalanceerd klinken. Begrijp me niet verkeerd: ik ben erg tevreden met de IE 8, maar ik weet simpelweg niet of een koptelefoon voor deze prijs beter kan. En als dat zo is, dan vindt mijn buurman de IE 8 misschien weer beter

Conclusie

De Sennheiser IE 8 is bedoeld voor muziekliefhebbers die het uiterste uit hun koptelefoon en hun geluidsbeleving willen halen. Denk aan uitgebreid gamen, of zelfs studiowerk. Je moet er dan ook een flink bedrag voor neertellen. De IE 8 komt erg ver als het om geluidskwaliteit gaat. De balans is erg goed, er zijn er geen delen van het hoorbare geluidsspectrum die echt achterwege blijven of oververtegenwoordigd zijn. Alleen de middentonen blijven een klein beetje op de achtergrond, maar dat is zeker niet storend. Het is elke keer weer feest om muziek te luisteren met deze koptelefoon. De bassregelaar is leuk, en als je een beetje van bass houdt is het een goede toevoeging. Anders blijf je er gewoon vanaf.

De concurrentie voor deze koptelefoon is zeer aanwezig. Er is in deze prijsklasse bijvoorbeeld de Ultimate Ears TripleFi 10 en de Shure SE420. Deze heb ik niet getest, maar ze hebben allebei een ander geluidskarakter. Eigenlijk wil je ze voor je koopt allemaal uitproberen, zoals bij een luidsprekertest in een hifi-winkel.

Ik ben erg tevreden met de uiterst gedetailleerde en warme klank van de IE 8. Je moet de koptelefoon alleen even laten inspelen om hem volledig tot zijn recht te laten komen, en je moet wennen aan de manier waarop je hem in je oren krijgt. Maar dan krijg je ook wat.

Voor onderweg is deze koptelefoon geweldig, Bowers & Wilkins vat het samen als: "a concert for one". Dat gaat niet alleen voor hun koptelefoons op, maar zeker ook voor deze. Mits je een goede versterker gebruikt, heb je onderweg elke keer weer een liveconcert in je oren. Elke keer is weer genieten. Tegenwoordig reis ik minder vaak doordat ik een andere baan heb, en eigenlijk mis ik het luisteren naar muziek elke ochtend wel een beetje. Zoals gezegd is het geen goed idee om ermee muziek te gaan luisteren in de auto...

Updates

12 september 2011

Helaas, de IE 8 heeft het niet volgehouden. Na dik anderhalf jaar flink gebruikt te zijn op alle reizen van en naar werk en vrienden heeft de linkerkant besloten om minder geluid te willen weergeven dan de bedoeling is. Oftewel: de IE 8 is kapot. Gelukkig heb ik nog garantie, en heb ik hem bij een betrouwbare internetwinkel gekocht (PDAshop/Coolblue). Hulde voor de winkel en zijn service!

De betrouwbaarheid van Sennheiser valt me dus vies tegen. Niet alleen de goedkopere in-ears gaan kapot, dit is al mijn derde high-endkoptelefoon van Sennheiser. Ik ben er niet superzuinig op, maar ik gooi er ook niet mee. Ik gebruik het ding gewoon elke dag. En dat kan het blijkbaar niet hebben.[/i]

7 augustus 2012

De tweede IE 8 is een heel eind betrouwbaarder gelukkig. Dit exemplaar is nu een jaar oud, dus heb ik de review nog een keer helemaal doorgelopen. Still going strong, en nog steeds een groot feest om muziek mee te luisteren. Ik ben nog geen koptelefoon tegengekomen die vergelijkbaar klinkt. Ook is deze nog steeds verkrijgbaar, al zijn er nu varianten bij gekomen.