AMD Ryzen 7 9800X3D Boxed

De 'grrrrroene' review van een 9800x3D --->
(Let op, sinds 07-01-2025 een toevoeging voor mensen met B650 chipset, zie inhoudsopgave)
(Let op, sinds 07-01-2025 een toevoeging voor mensen met B850 chipset, zie inhoudsopgave)

Nou daar gaan we, bij deze een iets ‘andere’ review dan standaard....
Ga er even voor zitten, dit wordt een láááááng verhaal.

Ik neem aan aantal zaken door in deze review:

Intro:

Een aantal mensen kennen mijn ‘groene’ reviews al van de Intel 13700k/14700k en een paar rtx 3090/4090 kaarten.

Het is voor mij een hobby om zo laag mogelijke temperaturen te behalen en toch een snel systeem te hebben. Hiervoor stoei ik graag in de bios, pas ik vanalles aan in Windows.
Daarna deel ik graag mijn ervaringen zodat anderen er ook iets aan hebben.

Ik moet eerlijk zeggen dat ik als trouwe Intel klant, het deze generatie een beetje vond tegenvallen…. Ik heb er deze keer daarom NIET voor gekozen om wat nieuws aan te schaffen uit de Intel-stal.. (Dus voor mij géén 265k of 285k)

Daarentegen heeft AMD de laatste jaren een hele mooie ‘inhaalslag’ gemaakt,
uiteraard volg ik ook netjes de generaties die zij uitbrengen, en wat me deze keer positief verraste is:
- Ze hebben bij de 9800x3D de multiplier losgelaten,
daardoor nu mogelijk is om ‘old school’ te overklokken en undervolten.
- Ze hebben het 3D geheugen nu ónder de CPU cores geplaatst waardoor de temperaturen veel
beter zijn geworden.

Maar of AMD nou écht een inhaalslag heeft gemaakt???
Nou, dat wilde ik zelf ook weleens gaan ondervinden, dus ik heb er eentje gekocht…

Ik geloof nou eenmaal niet altijd wat een ander zegt, dus laten we samen door dit proces heenlopen en beginnen.

De setup:

Deze AMD 9800x3D processor wordt gebruikt icm:
Windows: 10
Moerderbord: Asus X870-i
Koeler: Noctua D15s zwart (single fan, ingesteld op 650 rpm bij CPU temp hoger dan 30 graden)
SSD: Samsung 990 PRO 2tb
RAM: Corsair Dominator 6400cl32 (@5000cl24)
Voeding: Corsair SF750
Videokaart: Asus 4070 Super Dual EVO (dit is een in-between kaart, tot de 5090 uitkomt, ik heb de 4090 die er eigenlijk bijhoorde al verkocht)
Case: Home made (Geen vragen, dat is natuurlijk het geheim van de chef ;-) )


Hieronder een aantal foto's van de setup voor deze 9800x3D (Het gaat om de linker PC):





















Mocht je over de rechter PC iets willen weten, heb ik daar ook wat over te lezen ;-)
Lian Li O11 Dynamic EVO RGB Zwart review door Niels van Wooni

Out-of-the-box game prestaties:

Na installeren van Windows, Drivers en Game,
kom ik uit op de onderstaande 'out-of-the-box' game prestatie:



Wat zien we hierboven:
- Géén strakke framerate-lijn.
- Merkbare kleine micro hikjes tijdens het gamen (is erg irritant)
- Systeem voelt tijdens het gamen niet heel soepel aan.
- De temperatuur van de CPU loopt binnen 10min al op naar de 51-52 graden.
(De uiteindelijke max niet getest omdat ik verder ben gegaan met het tunen)

- Out-of-the-box frequentie is 5216mhz (tijdens gamen).
- Out-of-the-box core voltage zit rond de 1.20 Volt (tijdens gamen).
- Out-of-the-box opgenomen vermogen is iets meer dan 70 Watt (tijdens gamen).

Al met al best leuk, maar die slechte framerate stoort me.

Dus laten we de truckendoos maar opentrekken en beginnen bij het begin.

- Éérst gaan we zorgen dat die framerate lijn mooi strak gaat worden.
(Dit dmv Windows instellingen en het gebruik van ProcessLasso).

- Daarna de processor zélf finetunen dmv undervolten.
(Dit dmv BIOS instellingen)

Zoals ik al aangaf, het is wél een redelijk lang verhaal,
als je je niet kunt concentreren is dit het punt om te stoppen met lezen ;-)

De Windows instellingen:

Er zijn een miljoen instellingen en aanpassingen in Windows om je PC een ‘smooth’ framerate te laten generen in games....
Ik ga jullie hieronder daarom éérst een lijst met veel instellingen geven.

Oké, nu denk je vast; 'wat heeft dit met de processor te maken?'
Maar dat is juist heel veel, hierna heb je namelijk een mooie strakke framerate-lijn,
De computer voelt tijdens games gevoeliger en soepeler aan, zonder micro stotteringen.
Als je er niets mee doet, ook prima natuurlijk,
maar dan loopt je PC simpelweg gewoon niet soepel..

Out of the box ben ik namelijk niet 100% tevreden over de ‘geweldige performance’
van de AMD 9800x3D.. Sterker nog, mn intel 14700k loopt veel soepeler…

Maarja, eerlijk is eerlijk, die Intel heb ik natuurlijk wél al helemaal ge-finetuned
deze AMD heeft een fris moederbord, nieuwe SSD, nieuwe schone W10 en
nul punt nul instellingen die zijn geoptimaliseerd..
Dus laten we dat éérst maar eens gaan rechttrekken vóór we gaan vergelijken en oordelen;-).

Wat je moet… (Excuus, kan) doen is het volgende:

- Zorg dat je Windows update tot de LAATSTE versie.
- Zorg dat je de laatste audio driver hebt geïnstalleerd,
(vraag me niet waarom precies, maar dit kan frame stuttering geven).
- Zorg dat je GPU driver ook up-to-date is!!

Vervolgens:
- Xbox gamebar = UIT zetten.
- Windows game mode = AAN zetten.

- Hardware-accelerated GPU scheduling = AAN
(Rechter muis bureaublad -> Display settings ->
Grafische instellingen -> GPU Hardwareversnelling -> AAN zetten).

Microsoft Device Association Root = UIT
(Rechtermuis W10 teken -> Apparaat beheer ->
Software oplossingen -> MDARE UIT zetten).

Naukeurige gebeurtenistimer én Composite Bus Enumerator = UIT
(Rechtermuis W10 teken -> Apparaat beheer ->Systeem apparaten ->
Naukeurige gebeurtenistimer UIT zetten
Composite Bus Enumerator UITzetten)

Control flow guard = UIT ( !Let op! DX12 stutter)
(Exploit beveiliging -> Programma-instellingen -> Programma toevoegen ->
Bestandspad kiezen -> exe bestand van game opzoeken ->
Scroll naar beneden ->
Systeeminstellingen negeren AANvinken en CFG UITzetten.

Disable full-screen optimizations
(exe bestand van game opzoeken -> Eigenschappen -> Compatibility tab -> Disable full-screen optimizations AANvinken.

Game set to high performance
Rechter muis bureaublad ->Grafische instellingen -> Grafische instellingen ->
Browse -> exe bestand van game -> options -> zet op High performance.

Delete game cache.
Naar locatie van game, Cache, CTRL+A delete alles.

Turn off AE-app in Game én en Steam in Game::
EA-app menu-> Application settings -> more -> EA in-game -> uitzetten.

Achtergrond programma's browser afzetten:
Chrome-> 3 puntjes rechtsboven -> instellingen -> systeem ->
Achtergrondapps blijven uitvoeren = UIT zetten!

Windows zoek -> Register editor
Computer\HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Windows NT\CurrentVersion\Multimedia\SystemProfile\Tasks\Games
Affinity = 0 -> f
GPU = 8
Priority = 2 -> 6
Sceduling = Medium -> High
SFIO = Normal -> High

Dit waren de instellingen voor Windows...

Het gebruik van ProcessLasso:

Maarrrrr, we zijn natuurlijk nog niet klaar, want we moeten nog verder met het programma 'Process-Lasso'.
Hiermee kun je prioriteiten geven aan bepaalde processen.
Dit helpt om de framerate verder te versoepelen.

Download dit van: Bitsum. Real-time CPU Optimization and Automation
Het is gewoon gratis en je kunt het gemakkelijk weer de-installeren als je er vanaf wil.
Er is géén ‘PRO’ versie nodig, enige minputje is dat bepaalde instellingen na een maand niet meer aangepast kunnen worden. Dit is te verhelpen door gewoon opnieuw te installeren en alles weer opnieuw instellen. Maar in principe stel je alles maar 1 keer in, daarna loopt ProcessLasso mee op de achtergrond.

Dit is wat je kunt doen:

- Favo Game: Prio = High. I/O Prio = High.
- Favo Game: Experimenteer met Core-0en 1 uit of aan.
- De rest van de processen 1: Prio = Idle
- De rest van de processen 2: CPU Prio -> Always -> Windows dynamic thread prio boost = UIT!!! (Geen sterretje mag ernaast staan)
- EA-App/ Steam en soortgelijk = Prio = High
- GPU driver = Prio = High

Overige instellingen:
- Bovenin tabblad, Main -> Smart trim = ON
- Options -> Forced mode = ON
- Options -> Memory -> Smart trim options = 5 min ipv 15min, ALLÉÉN Purge standby
list aanvinken rest laten staan.

Deze keer geen gehannes met P -en E-cores, want die heeft deze 9800x3D nou eenmaal niet..
Dan hebben we hiermee eigenlijk het voorspel wel gehad, laten we even kijken waar we nu staan...

Zie hieronder 2 foto's, eentje vóór de bovenstaande instellingen en eentje erna...
Zie je? Dit verhaal is dus ERG belangrijk!!





Wat we hierboven zien is:
- Een perfect strakke framerate-lijn.
- Géén kleine micro hikjes meer tijdens het gamen.
- Systeem voelt tijdens het gamen nu heel soepel aan en reactief aan.

- Out-of-the-box frequentie is 5216mhz (tijdens gamen).
- Out-of-the-box core voltage zit rond de 1.20 Volt (tijdens gamen).
- Out-of-the-box opgenomen vermogen is nu rond de 65 ipv 70 Watt.
- De temperatuur van de CPU loopt nu binnen een minuut of 20 op naar 48 graden ivp 52 graden
binnen 10min.
Dit komt omdat de CPU door de finetuning van Windows en ProcessLasso soepeler en
eenvoudiger zijn werk kan doen. De uiteindelijke max temp niet getest omdat er meer te doen is.

- De bios is daarbij nog NIET aangeraakt!!
- De fanspeed van de luchtkoeler (Noctua D15-s met enkele 140mm fan) is ong 650 rpm.
Deze is daarbij onhoorbaar stil.
- De RTX 4070 Super in deze PC is wel al undervolted.

Deze CPU temps, het gegeven voltage, het opgenomen vermogen en de stilte die daarbij komt kijken,
zijn voor een out-of-the-box processor erg goed te noemen.

Maarrrr, aangezien dit een ‘groene’ review is, dient dit makke lammetje evengoed nog een stukje verder getemd te worden, dus we gaan aan de slag met undervolting!

De BIOS instellingen voor een X870 (en X670) chipset:

Oké, waar beginnen we??:

Ik begin even met het slechte nieuws:
Ik ga in deze review NIET in op de tuning van het RAM geheugen.
Iedereen heeft namelijk een ander setje RAM, die allemaal een andere reactie geven op het aanpassen van de voltages of timings. Dus sorry.... :-/ .


Dan het goede nieuws:
Een AMD 9800x3D undervolten is wat eenvoudiger dan een Intel 12th/13th of 14th gen undervolten.
Deze heeft namelijk geen e-cores waarmee rekening gehouden dient te worden.

Als je een Asus moederbord hebt met een X870 (of X670) chipset dan kun je de onderstaande instellingen eenvoudig overnemen:
(Een X670E chipset schijnt onderhuids hetzelfde te zijn, dus ook daar geldt dit voor)

Ik ben hier weken mee aan het testen geweest, en geloof me,
het is echt wel een kakwerk om van elke instelling de laagst stabiele waarde te vinden.
Maarja, uiteindelijk heb je dan wel plezier van je uitgegeven geld ;-).

LET OP:
(Elke 9800x3D processor is anders, elk moederbord is anders en ook elke bios is anders,
Onderstaande instellingen werken voor mij, maar kunnen voor jou anders uitpakken....
Neem de voltages voor het gemak even over met 0.025 Volt extra.
Dus voer bij 0.800V, dus geen 0.800 Volt in, maar 0.825 Volt.
En voer bij 0.975V, dus geen 0.975 Volt in, maar 1.000 Volt.
Als alles werkt en blijft werken, probeer dan wat lager)

Maar bij deze; De beruchte Niels van Wooning X870 (en X670) bios instellingen:

(Tabbled AI Tweaker)
AI Overclock Tuner = van 'Auto' naar 'Manual'
CPU Core Ratio = van 'Auto' naar 'CPU Core Ratio'
CPU Core Ratio = van 'Auto' naar '50'
CPU Load Line Calibration = van 'Auto' naar 'Level 8'
CPU Power Duty Control = van 'Auto' naar 'T.Probe'
CPU Power Phase Control = van 'Auto' naar 'Extreme'
CPU Core Voltage = van 'Auto' naar 'Manual'
CPU Core Voltage Override = van 'Auto' naar '0.975 Volt'
CPU SOC Voltage = van 'Auto' naar 'Manual'
SOC Voltage Override = van 'Auto' naar '0.900 Volt'
CPU VDDIO Voltage = van 'Auto' naar '1.14 Volt'
Misc Voltage = van 'Auto' naar 'Manual'
Misc Voltage Override = van 'Auto' naar '0.700 Volt'
VDDP Voltage = van 'Auto' naar '0.800 Volt'
VDDG CCD Voltage = van 'Auto' naar '0.750 Volt'
VDDG IOD Voltage = van 'Auto' naar '0.800 Volt'
Firmware TPM Switch van 'Enable' naar 'Disable'

Hieronder een screenshot, hoe de temps en het opgenomen vermogen zijn ná de undervolt:



Wat we hierboven zien is:
- Uiteraard een perfect strakke framerate-lijn.
- Géén kleine micro hikjes tijdens het gamen.
- Systeem voelt tijdens het gamen heel soepel aan en reactief aan.

- De frequentie is 5000mhz.
- Het core voltage in de bios ingesteld is 0.975 Volt.
- Het opgenomen vermogen is nu slechts 38-43 Watt!!!!!
- De temperatuur van de CPU loopt nu op naar max 37 graden!!!
- Soms een hikje naar 38gr na een UUR gamen!!

- Dit is dus 10 graden láger dan vóór het undervolten.
- Dit is 14 graden lager dan als je helemaal niets doet!!!
- Ennnn, dit is 3 graden lager dan een maximaal ge-finetunede 14700k.
(Met dezelfde koeler, zelfde pasta, en zelfde fanspeed, en zelfde omgevingstemp)
- De fanspeed van de luchtkoeler (Noctua D15-s met enkele 140mm fan) is slechts 650 rpm.
(Is daarbij onhoorbaar stil!!!)
- De gamingprestatie van een maximaal ge-finetunede 9800x3D is uitstekend!!


Voorlopige conclusie voor het undervolten en finetunen:
- Undervolten en fintetunen is ECHT de moeite waard!!
- Ja ja, niet alleen met Intel, maar dus ook voor AMD ;-)
- Loopt als een zonnetje


---------------------------UPDATE 12-02-2025 ---------------------------------
---------------------------UPDATE 12-02-2025 ---------------------------------
---------------------------UPDATE 12-02-2025 ---------------------------------
---------------------------UPDATE 12-02-2025 ---------------------------------
---------------------------UPDATE 12-02-2025 ---------------------------------

De B650 en B850 chipset update:

Er ook veel mensen die een B650 of B850 chipset gebruiken icm deze processor.
Deze chipset is anders dan de 'X' chipsets, de benodigde voltages van bepaalde
items is nét even hoger.
Zie hieronder de instellingen die voor een B650 of B850 chipset + 9800x3D van toepassing zijn:

LET OP, Neem ook hier de voltages voor het gemak even over met 0.025 Volt extra.
Dus voer bij 0.800V, dus geen 0.800 Volt in, maar 0.825 Volt.
En voer bij 0.975V, dus geen 0.975 Volt in, maar 1.000 Volt.
Als alles werkt en blijft werken, probeer dan wat lager)

AI Overclock Tuner = van 'Auto' naar 'Manual'
CPU Core Ratio = van 'Auto' naar 'CPU Core Ratio'
CPU Core Ratio = van 'Auto' naar '50'
CPU Load Line Calibration = van 'Auto' naar 'Level 8'
CPU Power Duty Control = van 'Auto' naar 'T.Probe'
CPU Power Phase Control = van 'Auto' naar 'Extreme'
CPU Core Voltage = van 'Auto' naar 'Manual'
CPU Core Voltage Override = van 'Auto' naar '0.975 Volt'
CPU SOC Voltage = van 'Auto' naar 'Manual'
SOC Voltage Override = van 'Auto' naar '1.050 Volt'
CPU VDDIO Voltage = van 'Auto' naar '1.14 Volt'
Misc Voltage = van 'Auto' naar 'Manual'
Misc Voltage Override = van 'Auto' naar '0.700 Volt'
VDDP Voltage = van 'Auto' naar '0.800 Volt'
VDDG CCD Voltage = van 'Auto' naar '0.900 Volt'
VDDG IOD Voltage = van 'Auto' naar '0.900 Volt'
Firmware TPM Switch van 'Enable' naar 'Disable'

Mijn maat 'umm2012' (met B650 chipset) vertelde me dat de X870 biosinstellingen niet werkte bij hem. Samen zijn we er doorheen gelopen en hebben we wat kleine aanpassingen gedaan, daarom deze update voor iedereen met B650 (en ook b850) chipset.

---------------------------EINDE UPDATE 12-02-2025 ---------------------------------
---------------------------EINDE UPDATE 12-02-2025 ---------------------------------

Overklokken:

Ik hou dit deel even kort, omdat ik persoonlijk de lage temperaturen belangrijker vind dan net ff dat beetje extra...

Bovenstaand hebben we natuurlijk een lijstje met biosinstellingen doorgenomen, dit kun je allemaal gelijk houden, op onderstaande 2 ná:

CPU Core Ratio = van '50' naar '55'
CPU Core Voltage Override = van '0.975' naar '1.135' Volt

Je ziet het al, de frequentie gaat naar 5500mhz ipv 5000.
Het benodigde voltage is best wel wat hoger, daardoor zal het opgenomen vermogen stijgen en ook de geproduceerde warmte..

Zie hieronder een screenshot na een tijdje gamen:



Wat we hierboven zien is:
- De frequentie is 5500mhz.
- Het core voltage in de bios ingesteld is 1.135 Volt.
- Het opgenomen vermogen is ook wat hoger natuurlijk
- De temperatuur van de CPU loopt nu op naar max 45 graden.

- De fanspeed van de luchtkoeler (Noctua D15-s met enkele 140mm fan) is nog
steeds slechts 650 rpm en daarbij onhoorbaar stil!!!

Vergelijking met een Intel 14700k en 13700k:

Dan hebben we als afsluiter van deze show nog een kort vergelijk tussen de
AMD 9800x3D - Intel 14700k - 13700k:

Na het hele bovenstaande verhaal is nu alles recht getrokken en eerlijk...
Nu is het moment aangebroken dat we deze AMD met Intel kunnen gaan vergelijken....

Hoeveel vermogen trekken deze processors tijdens gaming en hoe warm worden ze daarbij.
(Alle drie ná maximale finetuning).

Opgenomen vermogen:
13700k 5.0ghz @ 1.035 Volt -> 240 fps = 50-55 Watt tijdens gamen)
14700k 5.0ghz @ 1.005 Volt -> 240 fps = 49-54 Watt tijdens gamen)
9800x3D 5.0ghz @ 0.975 Volt -> 240 fps = 38-43 Watt tijdens gamen)

Temperatuur tijdens Battlefield V @1440p
13700k @ 5.0ghz / 1.035 Volt = 46gr
14700k @ 5.0ghz / 1.005 Volt = 40gr
9800x3D@ 5.0ghz / 0.975 Volt = 37gr

Dit is alle drie met het gebruik van een Noctua D15s koeler, deze heeft één fan van 140mm.
De fan heb ik lopen op 650rpm zodat hij onhoorbaar stil is..

De conclusie die je uit bovenstaande vergelijking kunt trekken is...........:

- 14700k -> 9800x3D scheelt dus 3 graden en 11 Watt.
- Let er daarbij wél op een Intel 14700k 12 extra e-cores heeft!
- MAARRR, Out-of-de-box is een 9800x3D echt STUKKEN beter koel te houden
dan een 13700k/14700k en verbruikt HEEL veel minder vermogen..

De eind conclusie:

- Ja, ik ben het met iedereen eens deze keer,
- De 9800x3D is een prima processor die je met een gerust hart kunt kopen.

- Out of the box VEEL koeler dan een Intel 12/13/14th gen.
- Out-of-the-box al een snelle processor.
- Met wat extra aandacht nog beter koel te houden.
- Zorg dat je de Windows en ProcessLasso instellingen doet om een mooie FPS lijn te krijgen.

- Temps zijn geweldig!! MAX 37gr, soms een hikje naar 38gr na een uur gamen!!
- Daarbij ook nog eens een onhoorbaar stille computer!!!!
- Redeijk prijzig, ook een moederbord, in dit geval een X870-i,
maar als je het moederbord nog een paar processor generaties kunt houden
is het helemaal niet zo ernstig als het lijkt.
- Aanrader? Ja!
- 5 sterren? Nee 6! Top processor!

Nog enkele overige bevindingen:

- Start erg snel op icm een Asus Strix X870-I moederbord. (Zit na ong 10 sec in Windows)
- Pakt een redelijk oud DDR5 setje, Corsair Dominator 6400cl32 prima op,
géén EXPO RAM ofzo nodig.
- Valt me op dat de klokfrequentie van het RAM geheugen niet stabiel omhoog te krijgen is.
Dus heb toen maar de timings zo strak mogelijk gezet. Ik kom uit op 5000 cl 24-30-30-70.
- Persoonlijk vind ik de vorm van de ihs erg vreemd, ook lijkt het me vervelend als daar koelpasta
tussenkomt. Daarom heb ik een contact frame van Thermal Grizzly aangekocht.

Einde!