'Ubuntu op je mobiel, bestaat dat nog?' Toen Canonical in 2017 stopte met de ontwikkeling van Ubuntu Phone dachten velen dat dit het einde was van het project. Sindsdien ontwikkelt een wereldwijde community echter Ubuntu Touch, een gebruiksvriendelijk alternatief voor wie de controle over zijn eigen telefoon terug wil.
Ubuntu Touch staat voor keuzevrijheid en privacy op je mobiele device. Zeker voor mensen die graag 'Google-loos' door het leven willen en voor wie iOS ook geen optie is. Zij kunnen kiezen voor het opensource-besturingssysteem voor mobiele devices; ook voor devices die geen updates meer krijgen, is het een interessant alternatief. Wanneer je over een device beschikt waarvoor de UBports-community een port heeft ontwikkeld, kan een kind de was doen met de installer die via ubuntu-touch.io is te downloaden. Wie moeite heeft met enkele van de benodigde stappen, bijvoorbeeld het aanzetten van de developer mode op je Android-toestel om zelf wijzigingen aan te kunnen brengen, krijgt hulp met verschillende tutorials en vanuit een actieve community.
De community rondom Ubuntu Touch is onder meer actief in een aantal Telegram-groepen en op forums.ubports.com, en ook op Gitlab en Github zijn informatie en resources te vinden. In Nederland kent de gemeenschap veel enthousiaste leden. 'Moem' bijvoorbeeld, die in het dagelijks leven als Klaartje door het leven gaat. Ze beantwoordt vragen op het forum, helpt bij vertalingen en geeft presentaties, onder meer in de Nederlandse hackerscommunity, om over haar ervaringen met Ubuntu Touch te vertellen. "In het dagelijks leven ben ik letter- en decoratieschilder, ik zit niet in de IT. Computers vind ik vooral leuk. Ik geef workshops en ik bezoek elke zomer minstens één hackers-event en help ook mee om het te organiseren."
Toegankelijk en gebruiksvriendelijk OS
Moem is naar eigen zeggen een 'Google-vermijder'; voor haar is dit een van de belangrijkste redenen om Ubuntu Touch te gebruiken. "Ik heb liever niet dat al mijn gegevens bij één partij terechtkomen." Toen ze enkele jaren geleden haar oude Blackphone verving door een OnePlus One, kreeg ze van vrienden de tip om eens naar Ubuntu Touch te kijken. "Het was makkelijk te installeren, je hoefde niet alles via de command line te doen. En de community leek wel een beetje op die van Linux Mint, wat ik op mijn desktop gebruikte. Het is geen anonieme club, er zijn mensen in actief die je kunt aanspreken en van wie je ook echt goede antwoorden krijgt. Het voelde als iets waar je aan mee kon doen, niet als iets wat je alleen passief consumeert, of nog erger, waarvan je zelf het product bent. Ook als je niet zelf kunt programmeren is er veel wat je kunt doen. Ik begon mensen te verwelkomen op het forum en dat doe ik nog altijd, want juist het perspectief van nieuwkomers is interessant. Door hun vragen weet je direct weer wat je zelf ook lastig vond toen je begon."
Lange tijd hoopte Canonical, het bedrijf achter Ubuntu, dat het een alternatief kon bieden in de smartphone-markt die vooral wordt gedomineerd door Android en iOS. Omdat dit maar heel beperkt lukte, gooide het bedrijf in 2017 de handdoek in de ring. Met steun van Canonical werd de vrijwilligers-community UBports opgericht, die met het project aan de slag ging. Inmiddels heeft deze community een systeem ontwikkeld dat eenvoudig in gebruik is. Vrijwel elke belangrijke functie is bijvoorbeeld te bereiken met één swipe vanaf de verschillende randen van het scherm. Het OS bevat daarbij een degelijke set core-apps voor al je dagelijkse benodigdheden. "Als je normaliter veel Android-apps gebruikt en daar aan gewend bent, zul je misschien veel dingen missen. Maar de basis-apps zitten er gewoon in. Denk daarbij aan een adresboek, een messaging-app en een browser, en je kunt muziek en video's afspelen. Het is geen opdringerig OS; zoals veel Linux-desktops geeft het een heel kalme gebruikerservaring. Als er een update beschikbaar is, voer je die gewoon door wanneer het jou uitkomt. Het blijft jouw machine, jij neemt de beslissingen."
Een niche-OS, maar met een duidelijke doelgroep
Het grootste struikelblok voor wie Ubuntu Touch wil proberen, is misschien wel het aantal ondersteunde mobiele devices. Anders dan bij Linux op je desktop moeten de ontwikkelaars voor ieder toestel een unieke port bouwen. Op devices.ubuntu-touch.io staat een lijst met - op dit moment - 78 ondersteunde devices, waaronder de OnePlus One, Fairphone 2 en verschillende Samsung Galaxy-modellen. De laatste versie van deze site toont inmiddels ook heel goed wat de best ondersteunde modellen zijn. "Op Marktplaats koop ik devices die ondersteund worden. Bijvoorbeeld de Sony Xperia X of de Google Pixel 3a, waarvoor sinds kort een port beschikbaar is. Die verzamelwoede is een beetje een verslaving geworden. Gelukkig vind ik ze meestal heel goedkoop, vanaf zo'n 40 euro. Dus als je zelf eens kennis wil maken met Ubuntu Touch en je hebt nog geen ondersteund toestel, dan hoeft het niet duur te zijn om er een te vinden. Het werkt zelfs goed samen met smartwatches; ik heb bijvoorbeeld een Pebble die ik met de app RockWork gebruik in combinatie met Ubuntu Touch vanaf mijn telefoon!"
Moem hoopt dat de lijst van ondersteunde toestellen snel gaat groeien. Tegelijkertijd is ze realistisch. "De community telt wereldwijd hooguit een paar duizend mensen, waarvan niet iedereen even actief en zichtbaar is. We hebben een paar coredevelopers, die zijn momenteel heel druk om de basis van Ubuntu Touch te upgraden van Ubuntu 16.04 naar Ubuntu 20.04. Met kernelpatches blijft de huidige versie nog veilig, maar de update staat ‘asap’ gepland." Ubuntu Touch zal waarschijnlijk vooral een niche blijven bedienen, denkt Moem. "Toch kan die niche best groter worden, net zoals er ook een duidelijke doelgroep is voor desktop-Linux. Het blijft een liefhebbers-OS, we zullen de markt niet overnemen van wie dan ook, maar misschien moet je dat ook helemaal niet willen."
Gratis bij je telefoon: een leuke community
Het voordeel voor wie dan toch besluit Ubuntu Touch te proberen, is om te beginnen een eenvoudig installatieproces. "Je downloadt het installatiebestand op je computer, koppelt je telefoon met een kabeltje en bijna altijd zal de installer je stap voor stap vertellen wat je moet doen. Vervolgens krijg je een intuïtief werkend OS met een leuke community erbij." Het leven zonder Google bevalt Moem eigenlijk heel goed, vertelt ze. "Er zijn goede alternatieven voor bijna elke Google-applicatie. Alleen YouTube vind ik lastig te vervangen; daarvoor gebruik ik nu op mijn desktop-pc het programma FreeTube zodat het geanonimiseerd is."
De Nederlandse community-leden hielden onlangs hun eerste meet-up in Culemborg. En ook in de hackerscommunity komt Moem veel enthousiaste Linux-gebruikers tegen. "Ik heb een talk gegeven op Bornhack in Denemarken en wil komende zomer graag nog eens zoiets doen. De belangrijkste boodschap tijdens mijn talk? 'Ubuntu op je mobiel is niet dood, het bestaat nog.' Veel mensen denken dat het niet meer bestaat omdat Canonical ermee gestopt is. Maar het is er gewoon, je kunt het gebruiken en je kunt ermee door het leven als het past bij jou en je mobiele gewoontes. Over een tijdje kun je misschien gewoon je Android-apps op het platform draaien, als er een stabiele versie van WayDroid beschikbaar is voor Ubuntu Touch. En dat er gewoon een terminal in je telefoon zit waar je allerlei dingen mee kunt doen, dat vinden veel mensen heel gaaf."
Meer weten over Ubuntu Touch? Neem een duik in de community! Check hier het forum of praat hier mee in de Nederlandse Telegramgroep van UBports.
Dit artikel is geen redactioneel artikel, maar een advertorial en tot stand gekomen dankzij UBports en Tweakers Partners. Dit is de afdeling binnen Tweakers die verantwoordelijk is voor commerciële samenwerkingen, winacties en Tweakers-events zoals Meet-ups, Developers Summit, Testfest en meer. Kijk hier voor een overzicht van alle acties en events. Mocht je ideeën met ons willen delen over deze vorm van adverteren, dan horen wij dat graag. Hierover kun je met ons in gesprek via [Discussie] Reclame algemeen].