Actieve community maakt Ubuntu Touch avontuurlijk alternatief voor Android

'Ubuntu op je mobiel, bestaat dat nog?' Toen Canonical in 2017 stopte met de ontwikkeling van Ubuntu Phone dachten velen dat dit het einde was van het project. Sindsdien ontwikkelt een wereldwijde community echter Ubuntu Touch, een gebruiksvriendelijk alternatief voor wie de controle over zijn eigen telefoon terug wil.

Ubuntu Touch staat voor keuzevrijheid en privacy op je mobiele device. Zeker voor mensen die graag 'Google-loos' door het leven willen en voor wie iOS ook geen optie is. Zij kunnen kiezen voor het opensource-besturingssysteem voor mobiele devices; ook voor devices die geen updates meer krijgen, is het een interessant alternatief. Wanneer je over een device beschikt waarvoor de UBports-community een port heeft ontwikkeld, kan een kind de was doen met de installer die via ubuntu-touch.io is te downloaden. Wie moeite heeft met enkele van de benodigde stappen, bijvoorbeeld het aanzetten van de developer mode op je Android-toestel om zelf wijzigingen aan te kunnen brengen, krijgt hulp met verschillende tutorials en vanuit een actieve community.

De community rondom Ubuntu Touch is onder meer actief in een aantal Telegram-groepen en op forums.ubports.com, en ook op Gitlab en Github zijn informatie en resources te vinden. In Nederland kent de gemeenschap veel enthousiaste leden. 'Moem' bijvoorbeeld, die in het dagelijks leven als Klaartje door het leven gaat. Ze beantwoordt vragen op het forum, helpt bij vertalingen en geeft presentaties, onder meer in de Nederlandse hackerscommunity, om over haar ervaringen met Ubuntu Touch te vertellen. "In het dagelijks leven ben ik letter- en decoratieschilder, ik zit niet in de IT. Computers vind ik vooral leuk. Ik geef workshops en ik bezoek elke zomer minstens één hackers-event en help ook mee om het te organiseren."

Toegankelijk en gebruiksvriendelijk OS

Moem is naar eigen zeggen een 'Google-vermijder'; voor haar is dit een van de belangrijkste redenen om Ubuntu Touch te gebruiken. "Ik heb liever niet dat al mijn gegevens bij één partij terechtkomen." Toen ze enkele jaren geleden haar oude Blackphone verving door een OnePlus One, kreeg ze van vrienden de tip om eens naar Ubuntu Touch te kijken. "Het was makkelijk te installeren, je hoefde niet alles via de command line te doen. En de community leek wel een beetje op die van Linux Mint, wat ik op mijn desktop gebruikte. Het is geen anonieme club, er zijn mensen in actief die je kunt aanspreken en van wie je ook echt goede antwoorden krijgt. Het voelde als iets waar je aan mee kon doen, niet als iets wat je alleen passief consumeert, of nog erger, waarvan je zelf het product bent. Ook als je niet zelf kunt programmeren is er veel wat je kunt doen. Ik begon mensen te verwelkomen op het forum en dat doe ik nog altijd, want juist het perspectief van nieuwkomers is interessant. Door hun vragen weet je direct weer wat je zelf ook lastig vond toen je begon."

Lange tijd hoopte Canonical, het bedrijf achter Ubuntu, dat het een alternatief kon bieden in de smartphone-markt die vooral wordt gedomineerd door Android en iOS. Omdat dit maar heel beperkt lukte, gooide het bedrijf in 2017 de handdoek in de ring. Met steun van Canonical werd de vrijwilligers-community UBports opgericht, die met het project aan de slag ging. Inmiddels heeft deze community een systeem ontwikkeld dat eenvoudig in gebruik is. Vrijwel elke belangrijke functie is bijvoorbeeld te bereiken met één swipe vanaf de verschillende randen van het scherm. Het OS bevat daarbij een degelijke set core-apps voor al je dagelijkse benodigdheden. "Als je normaliter veel Android-apps gebruikt en daar aan gewend bent, zul je misschien veel dingen missen. Maar de basis-apps zitten er gewoon in. Denk daarbij aan een adresboek, een messaging-app en een browser, en je kunt muziek en video's afspelen. Het is geen opdringerig OS; zoals veel Linux-desktops geeft het een heel kalme gebruikerservaring. Als er een update beschikbaar is, voer je die gewoon door wanneer het jou uitkomt. Het blijft jouw machine, jij neemt de beslissingen."

Een niche-OS, maar met een duidelijke doelgroep

Het grootste struikelblok voor wie Ubuntu Touch wil proberen, is misschien wel het aantal ondersteunde mobiele devices. Anders dan bij Linux op je desktop moeten de ontwikkelaars voor ieder toestel een unieke port bouwen. Op devices.ubuntu-touch.io staat een lijst met - op dit moment - 78 ondersteunde devices, waaronder de OnePlus One, Fairphone 2 en verschillende Samsung Galaxy-modellen. De laatste versie van deze site toont inmiddels ook heel goed wat de best ondersteunde modellen zijn. "Op Marktplaats koop ik devices die ondersteund worden. Bijvoorbeeld de Sony Xperia X of de Google Pixel 3a, waarvoor sinds kort een port beschikbaar is. Die verzamelwoede is een beetje een verslaving geworden. Gelukkig vind ik ze meestal heel goedkoop, vanaf zo'n 40 euro. Dus als je zelf eens kennis wil maken met Ubuntu Touch en je hebt nog geen ondersteund toestel, dan hoeft het niet duur te zijn om er een te vinden. Het werkt zelfs goed samen met smartwatches; ik heb bijvoorbeeld een Pebble die ik met de app RockWork gebruik in combinatie met Ubuntu Touch vanaf mijn telefoon!"

Moem hoopt dat de lijst van ondersteunde toestellen snel gaat groeien. Tegelijkertijd is ze realistisch. "De community telt wereldwijd hooguit een paar duizend mensen, waarvan niet iedereen even actief en zichtbaar is. We hebben een paar coredevelopers, die zijn momenteel heel druk om de basis van Ubuntu Touch te upgraden van Ubuntu 16.04 naar Ubuntu 20.04. Met kernelpatches blijft de huidige versie nog veilig, maar de update staat ‘asap’ gepland." Ubuntu Touch zal waarschijnlijk vooral een niche blijven bedienen, denkt Moem. "Toch kan die niche best groter worden, net zoals er ook een duidelijke doelgroep is voor desktop-Linux. Het blijft een liefhebbers-OS, we zullen de markt niet overnemen van wie dan ook, maar misschien moet je dat ook helemaal niet willen."

Gratis bij je telefoon: een leuke community

UBports istaller

Het voordeel voor wie dan toch besluit Ubuntu Touch te proberen, is om te beginnen een eenvoudig installatieproces. "Je downloadt het installatiebestand op je computer, koppelt je telefoon met een kabeltje en bijna altijd zal de installer je stap voor stap vertellen wat je moet doen. Vervolgens krijg je een intuïtief werkend OS met een leuke community erbij." Het leven zonder Google bevalt Moem eigenlijk heel goed, vertelt ze. "Er zijn goede alternatieven voor bijna elke Google-applicatie. Alleen YouTube vind ik lastig te vervangen; daarvoor gebruik ik nu op mijn desktop-pc het programma FreeTube zodat het geanonimiseerd is."

De Nederlandse community-leden hielden onlangs hun eerste meet-up in Culemborg. En ook in de hackerscommunity komt Moem veel enthousiaste Linux-gebruikers tegen. "Ik heb een talk gegeven op Bornhack in Denemarken en wil komende zomer graag nog eens zoiets doen. De belangrijkste boodschap tijdens mijn talk? 'Ubuntu op je mobiel is niet dood, het bestaat nog.' Veel mensen denken dat het niet meer bestaat omdat Canonical ermee gestopt is. Maar het is er gewoon, je kunt het gebruiken en je kunt ermee door het leven als het past bij jou en je mobiele gewoontes. Over een tijdje kun je misschien gewoon je Android-apps op het platform draaien, als er een stabiele versie van WayDroid beschikbaar is voor Ubuntu Touch. En dat er gewoon een terminal in je telefoon zit waar je allerlei dingen mee kunt doen, dat vinden veel mensen heel gaaf."

Meer weten over Ubuntu Touch? Neem een duik in de community! Check hier het forum of praat hier mee in de Nederlandse Telegramgroep van UBports.

Dit artikel is geen redactioneel artikel, maar een advertorial en tot stand gekomen dankzij UBports en Tweakers Partners. Dit is de afdeling binnen Tweakers die verantwoordelijk is voor commerciële samenwerkingen, winacties en Tweakers-events zoals Meet-ups, Developers Summit, Testfest en meer. Kijk hier voor een overzicht van alle acties en events. Mocht je ideeën met ons willen delen over deze vorm van adverteren, dan horen wij dat graag. Hierover kun je met ons in gesprek via [Discussie] Reclame algemeen].

Wat vind je van dit artikel?

Geef je mening in het Geachte Redactie-forum.

Reacties (15)

Ik ben van mening als het gaat over Ubuntu touch dat het besturingssysteem te groot en te complex. Voorbeelden van waydroid of anbox zie ik wel eens voorbij komen op de pinephone, phosh van librem of kde, maar niet op Ubuntu touch. het voelt voor mij daarom eerder als een besturingssysteem dat achterloopt dan voor. Het werkt wel maar ik vindt het met zijn store enz niet echt een open systeem. Ik moet eerlijk zeggen dat ik niet zeker weet maar als je een telefoon wil waarop Ubuntu kan die ondersteuning biedt voor Wifi, bellen, sms, data dan kan het al gruwelijk tegenvallen, 15 hele over het algemeen hele oude toestellen die je nauwelijks vindt op marktplaats over het algemeen

Hoi Thomas, ik denk dat je informatie wat achterloopt. Hoewel Waydroid inderdaad geen vast onderdeel is Ubuntu Touch (het is container app om Android apps in een linux omgeving te draaien), is het zeker wel beschikbaar voor Ubuntu Touch. En bovendien gaat het aantal beschikbare apparaten richting de 80. Ook tot je dienst dat die niet allemaal even optimaal en 'jong' zijn. Maar zelf gebruik ik een Google Pixel 3a van iets meer dan 2 jaar oud, die echt uitstekend werkt. Alle normale smartphone functies werken, en telefoon is met Ubuntu Touch gewoon snel. Recent had ik ook een OnePlus 6 in handen waar hetzelfde voor geldt. ook gewoon nog steeds makkelijk te koop.
En vergeet tenslotte niet dat het voor dood verklaren van een toestel van nog geen 3 jaar oud, omdat er geen Android OS updates meer voor worden geleverd, gewoon een commercieel verhaal is. De fabriukanten willen graag na 2 jaar alweer een nieuwe telefoon verkopen. Dus patchen ze de ouyde telefoon niet meer. Maar tegelijk ook een van de grote maatschappelijke problemen. Bijna al die telefoons kunnen qua hardware minstens de dubbele levensduur aan. Ubuntu Touch heeft geen commercieel belang in het retiren van die toestellen, en wil die telefoons wel veel langer blijven ondersteunen. Is beter voor de aarde, en dus voor iedereen

sorry klopt. laat ik het dan zo zeggen. ik heb een pinephone vooral omdat ik extreem geloof in opensource. ik heb ook een idee van wat opensource zou moeten zijn. deze telefoon https://devices.ubuntu-touch.io/device/yggdrasil/ is in een halfjaar volledig geprogrammeerd. op manjaro of postmarket os kun je vele omgevingen installeren enz. ubuntu is veeeel volwassener maar vlc werkt prima op de pinephone met phosh interface. ik heb eerder het idee dat de beveiligingen (zoals een Read only bestandssysteem) eerder verknelend werkt dan dat je het echt nodig had. bedoel pas was er een stukje malware voor de pinephone, ze zeiden goed door de code kijken en als je dat niet kan alleen vertrouwde spullen installeren, het is de eerste malware die ik zie voor de pinephone. laat ik maar eerlijk zijn ik vindt dat het onder de motorkap en daarboven gewoon teveel op android lijken. kun je zien wat je aan het updaten bent? volgens mij wel apps net als android maar je ziet geen 50 verschillende pakketten voor alle verschillende versies van Ubuntu touch, dan krijg je gewoon een nieuwe versie

In mijn optiek is het enige 'volwaardig' Linux gebaseerd OS voor de mobiele telefoon; Maemo - dit OS (icm Nokia N900) is voor mij nog altijd de 'holy grail' als gaat om mobiele communicatie. Had een solide basis, en de standaard functionaliteit (bellen, batterij, connectiviteit was gewoon goed).

Echter is dit zo'n niche en kleine markt, dat het nauwelijks winstgevend kan zijn qua ontwikkeling en verdiensten. Dat project is inmiddels d00d, en overgenomen door meego (mweh).

Ubuntu Touch heeft potentie, maar omdat het echt een desktop -> mobiele port is, is het minder effectief en efficient gebleken (zeker als je dat vergelijk met Android)

Ik zou graag weer een vergelijkbare teleoon als de N900 hebben, icm. een volwaardig linux systeem. Helaas is het huidig aanbod 'het allemaal net niet, dit vond ik ook bij Ubuntu Touch.

Toegeven; laatste ervaring dateerd van 2jr geleden - waarbij 'de telefoon/bel' functie beperkt functioneel was, en of crashte ... lastig als je niet kunt bellen met je telefoon

Ik heb mijn n900 nog in m'n bureaula liggen, wat een geweldige telefoon en geweldig platform was dit zeg! Zonde dat er zo weinig mainstream apps voor ontwikkeld werden en het zo snel weer ter ziele ging

Ik vind jouw mening zeker niet onterecht. Ik was laaiend enthousiast toen Ubuntu Touch uitkwam en kocht heel snel zo'n BQ Aquaris waar Ubuntu Touch standaard mee kwam. Ik vond Ubuntu Touch erg fijn werken enzo. Maar toen die telefoon kapot ging, en ik voor de eerste keer een Android telefoon had, ging er toch een wereld voor me open qua apps en connectiviteit die ik daarvoor gewoon niet ter mijner beschikking had.

Ik ben benieuwd waarom men denkt dat dit levensvatbaarder is dan Windows mobile. Dat had de naam dat het een goed OS was, maar veel van de iets minder grote apps (whatsapp en bijvoorbeeld bankapps waren er) er niet voor uit kwamen. Vrijwel dezelfde situatie als dit OS, want wie gebruikt er geen google in de android apps?

Wanneer ik de Pine64 telefoon hier in Paraguat kan krijgen, dan gaat mijn huidige Android toestel (Huawei P20) de motteballen in.

En ja, ik weet dat de Pine64 toestel als geheel een goede indruk achterlaat, maar ook op veel gebieden het net niet is. Maar ik installeerde een WiFi analyzer, Totalk Commander, Teams, Skype, de Microsoft authenticator en Wordament op mijn Android toestel. De rest interesseert me absoluut niet..

Android is voor mij een veel te rommelig samenraapsel van zeer verschillende opvattingen over GUI design, "domme" icons en niet zo goede notificatie weergaves. Dat laatste was echt veel beter geregeld op Windows Phone en Windows phone stak dan weer schraal af tegen BB10.

De huawei kreeg een upgrade van Android 9 naar Android 10, maar dat maakte weinig verschil. Van wat ik heb gezien van Android 12, lijkt me een enorme verbetering. Maar het is en blijft Android. Smartphones vind ik zowiezo al een ongemakkelijke interface naar whatever. Het enige wat er uit springt is Android Auto. De grote fabrikanten hebben alles over die interface te zeggen en jij als eigenaar/gebruiker mag al blij zijn dat je (nog) zelf de apps mag kiezen die je erop zet.

Linux legt je wat dat betreft veel minder limitaties op. Het blijft een ongemakkelijke interface, maar aan de PinePhone kan je met gemak een USB toetsenbord en muis hangen, de telefoon aan WiFi of zelfs Ethernet hangen en alles te bekijken via een computer monitor. Alle tech die deze richting op gaat is veruit te prefereren boven Android en iOS, welke je op alle mogelijke manieren van je geld af willen helpen en voor dat privilige eisen dat jij je eigen data aan hen opoffert.

[Reactie gewijzigd door GeroldM op 27 november 2021 11:59]

Zou dit kunnen draaien op een Asus Transformer TF300T ?
Ik wil anders gerust eens een testje doen.

Staat niet op de lijst met geporte toestellen. Ik moet zeggen dat ik UT heel fijn vind, juist ook op n tablet.
Misschien is een port theorethisch mogelijk, maar kost veel tijd om te bouwen.
De vraag is wie nu nog tijd gaat steken om een toestel met 1GB en android 4 te porten. Er zijn betere opties voor tablets. Bv de Lenovo M10. Zie: https://youtu.be/k5Lfj51h_0M

Linux had toen ik er mee begon halverwege jaren 90 een kleine community. De super computer markt heeft het volledig overgenomen, de servermarkt heeft het grotendeels overgenomen, de mobiele markt met Andeoid/Linux en de desktop komt er aan vooral de Chromebooks. Super dat Linux het zo goed doet. Dit soort kleine open source alternatieves houdt de markt scherp.

Ik heb hier kort mee geëxperimenteerd op de Oneplus One, ik denk dat ik die nog maar eens een keer ga flashen met UBPorts. Destijds liep ik er tegenaan dat ik niet kon dual booten naar Ubuntu, maar dat is nu het niet meer mijn hoofdtelefoon is geen noodzaak meer.

Ik vind UBPorts het enige écht bruikbare Linux-OS op smartphones. Je hebt de mobiele varianten van KDE en Gnome en je hebt de Librephone en noem maar op, maar de UI daarvan is stotterig en voelt "niet af". Ze bruikbaarheid van de competitie is gewoon enorm laag, maar volgend jaar zal ik weer een poging doen.

UBTouch heeft natuurlijk het voordeel dat ze niet van de Linuxkernel afhankelijk zijn maar van de Android-kernel, de versie met de blobs om vage hardware te laten werken, waardoor er heel veel meer mogelijk is, zoals videoversnelling. Dat soort kernels maken Het systeem minder open, maar eindgebruikers geven meer om functionaliteit dan openheid en functionaliteit heeft het.

Ik moet zeggen dat ik wel verbaasd ben om UBTouch hier als advertentie voorbij zien te komen, maar ik snap het eigenlijk ook wel voor Tweakers als verzamelplaats der computeraars.

[Reactie gewijzigd door GertMenkel op 26 november 2021 15:52]

Tijdje terug alweer Ubuntu Touch op een oude Nexus geinstalleerd, maar persoonlijk vind ik de stock Android roms uiteindelijk toch bruikbaarder. Ook met Android kan je overigens prima (vrijwel) Google-loos door het leven. Huawei gebruikers met kennis van zaken kunnen daarover meepraten. Ikzelf heb sinds kort zowel een Google-loze Samsung Galaxy A20 als een oude Huawei Ascend G6 in gebruik en dat werkt prima.
Ik installeer slechts een minimale hoeveelheid apps (waaronder Firefox) en doe dat buiten Google Play om met behulp van sites zoals APKmirror. Gebruik de apparaten overigens niet als hoofdtelefoon (hoewel mijn vaste nummer met de Fritzbox phone app prima werkt), want dat is een oude Nokia!
Geen N900 helaas, maar een gewone oude. Heb wel de N810 en een stuk of tig E-series liggen die ook zonder app VOIP aankunnen. ;-)
BTW: Open source initiatieven zoals Ubuntu Touch en andere Linux projecten juich ik altijd toe. Vroeg of laat probeer ik ze ook (weer) uit en hoop dan ook dat ze blijven doorontwikkelen.

[Reactie gewijzigd door soedesh op 26 november 2021 16:33]

Er is toch ook een Android port die je zelf kan installeren? Dan kan je toch ook zonder Google apps een telefoon met android draaien.

Laatst vroeg iemand me te helpen met het uitvoeren van een upgrade op een Vollaphone. Zag toen dat de laatste update van de telefoon gebaseerd was op Ubuntu 16.04. Is dat niet behoorlijk end-of-life allemaal? 😬

We hebben een paar coredevelopers, die zijn momenteel heel druk om de basis van Ubuntu Touch te upgraden van Ubuntu 16.04 naar Ubuntu 20.04.

Ah, ja, moet beter lezen.
Maar jemig.

[Reactie gewijzigd door gertvdijk op 29 november 2021 19:08]