RIPE NCC verliest zaak tegen Staat over bevriezen ip-adressen botnet

De Europese ip-registry RIPE NCC heeft een rechtszaak tegen de Nederlandse Staat verloren. RIPE moest van de Nederlandse politie de ip-adressen van mogelijke botnetbeheerders bevriezen, maar betwijfelde of dat bevel juridisch wel in de haak was.

De rechtbank Den Haag verklaarde RIPE NCC niet-ontvankelijk, waardoor de zaak niet inhoudelijk wordt behandeld. Dat blijkt uit het vonnis, dat woensdag is uitgesproken maar donderdag pas naar buiten is gebracht. De rechtszaak ging over een zaak die in 2011 speelde, waarbij RIPE NCC op bevel van het KLPD ip-adressen die gebruikt werden door botnetbeheerders moest 'bevriezen'. Daardoor konden ze niet opnieuw worden uitgegeven en mogelijk voor verdachte doeleinden worden gebruikt. Het ging in totaal om vier ip-ranges.

RIPE, dat de uitgifte van ip-adressen in Europa en het Midden-Oosten regelt, gaf gehoor aan het bevel van de KLPD, maar klaagde daarna de Nederlandse Staat aan omdat het betwijfelde of het bevel juridisch wel in de haak was. Het bevel was uitgegeven op basis van artikel 2 van de politiewet, een vrij algemeen artikel die de politie in staat stelt om 'te zorgen voor de daadwerkelijke handhaving van de rechtsorde'. De vraag was dus of de politie op basis van een dergelijk algemeen artikel RIPE zou mogen dwingen om ip-adressen te bevriezen.

De rechter laat zich daar niet inhoudelijk over uit, want volgens de rechtbank heeft RIPE NCC in de zaak 'geen redelijk belang'. Volgens de rechtbank is niet gebleken dat het KLPD druk heeft uitgeoefend op RIPE; de organisatie zou vrijwillig akkoord zijn gegaan met het bevriezen van ip-adressen. RIPE stelde dat de politie dreigde om servers voor de interne ip-administratie van de organisatie in beslag te nemen, waardoor de organisatie feitelijk geen andere keus had dan te voldoen aan het bevel. Volgens de rechtbank is daarvoor geen bewijs.

Woordvoerder Wim de Bruin van het Openbaar Ministerie reageert tevreden op de uitspraak; RIPE NCC was niet bereikbaar voor commentaar. Burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom reageert teleurgesteld op het nieuws. "Uit de zaak wordt duidelijk dat het Openbaar Ministerie bijzonder slecht op de hoogte is van de werking van het internet in het algemeen en de uitgifte van ip-adressen door RIPE in het bijzonder", schrijft de organisatie. Een inbeslagname zou volgens de organisatie storingen veroorzaakt hebben die 'in geen enkele verhouding' met het doel van het bevel - het neerhalen van het botnet - stonden.

Het botnet in kwestie werd in november 2011 opgerold en zou vier miljoen pc's hebben geïnfecteerd. De beheerders manipuleerden de dns-instellingen van geïnfecteerde pc's en zouden daar 14 miljoen dollar mee hebben verdiend. Door de dns-instellingen te kapen, konden de beheerders van het botnet eigen advertenties serveren aan gebruikers, waardoor websites geld misliepen.

Reacties (37)

[Anoniem: 16328]

De rechtbank Den Haag verklaarde RIPE NCC niet-ontvankelijk, waardoor de zaak niet inhoudelijk wordt behandeld.

Ze hebben dus niet verloren want de inhoud is niet eens behandeld.

[robvanwijk]

Ik snap de niet-ontvankelijkheid niet goed...
Het lijkt erop (ik heb alleen het artikel gelezen, niet de volledige uitspraak) alsof die volledig gebaseerd is op het feit dat RIPE besloten heeft om mee te werken. Maar dat is vreemd, want nu kan justitie dit nog een keer doen, zelfs als ze het eigenlijk niet mogen... want er komt pas een uitspraak of het mag op het moment dat RIPE weigert mee te werken. Dat is vreemd, want als justitie dit wel degelijk mag eisen dan zou RIPE strafbaar zijn als ze er geen gehoor aan geven.
Met andere woorden, RIPE moet het risico om zelf veroordeeld te worden voor lief nemen om te weten te kunnen komen of justitie überhaupt wel zo'n eis mag neerleggen...??

[ppl]

Het is nog vele malen erger. De rechter verklaart RIPE niet-ontvankelijk wat ook terecht is. RIPE gaat niet over ip-adressen en heeft deze ook absoluut niet in beheer. RIPE is namelijk een Europese vereniging waar iedereen lid van mag worden en die eigenlijk verder weinig meer doet dan wat gebabbel over protocollen op mailinglists (RIPE is dus een community). Het is het RIPE NCC gevestigd in Amsterdam die het beheer van de ip-adressen onder hoede heeft names de ICANN. Het is deze organisatie waar ook de LIR's op aangesloten zijn en het is ook deze organisatie die als eiseres op het papier staat. Als we echter in het vonnis wat verder lezen zien we dat de rechter zelf de grote verwarring veroorzaakt door RÉSEAUX IP EUROPÉENS NETWORK COORDINATION CENTRE (RIPE NCC) af te korten als RIPE ipv RIPE NCC. Deze laatste is de correcte afkorting omdat RIPE een totaal adere entiteit is. Je kunt je dus afvragen in hoeverre dit vonnis door deze enorme verwarring (er wordt gewoon naar een andere entiteit verwezen) nog rechtsgeldig is. Dit is een vormfout.

Het is jammer om te zien dat ook de auteur van dit artikel die verwarring klakkeloos heeft overgenomen. Het gaat hier dus absoluut NIET om RIPE maar om RIPE NCC.

Het bovenstaande doet echter geen afbreuk aan de inhoudelijke beoordeling. De rechter zegt dat RIPE NCC weliswaar de ip-adressen beheert en daar een database van bijhoudt maar eigenlijk geen gebruiker/afnemer van die adressen is en dat klopt. RIPE NCC geeft ze uit aan derden die er gebruik van maken zodat bepaalde devices of zelfs een geheel netwerk toegang tot het internet heeft en vice versa. Het zijn dan ook deze mensen die hinder zullen ondervinden van waar het in eerste instantie om ging. Het RIPE NCC heeft die hinder niet. Daarom zijn ze niet-ontvankelijk verklaard.

[DeBierVampier]

Hmm, nu weet ik er het fijne niet van, maar gezien de context lijkt het erop dat het OM alleen met een verzoek bij RIPE is gekomen. Het is volledig aan RIPE om dan al wel of niet dit verzoek in te willigen.

Het is volkomen legaal om niet op dit verzoek in te gaan en het OM weer naar huis te sturen met het vriendelijke verzoek om maar weer een keer terug te komen met een rechterlijk bevel. Niet ingaan op een rechterlijk bevel is wél een kwalijke zaak, maar dat was dus volgens mij hier niet van toepassing.

[advena]

Hoe wil je het dan noemen? En heb jij een betere titel dan?
Als jij een rechtzaak aanspant, en die niet eens gehouden wordt, dan vind ik dat gewoon verliezen!

[Anoniem: 249623]

...heb jij een betere titel dan?

Rechtzaak RIPE tegen Staat over bevriezen ip adressen is stop gezet

...dan vind ik dat gewoon verliezen!

De hardloper doet niet mee met de Olympische Spelen wegens blessure. Dus hij verliest alle wedstrijden?

[i-chat]

neej maar hij lijd wel verliezen...

bovendien het is niet dat ze niet meededen het is dat ze na dag 1 geen start bewijs meer kregen... ze hebben welliswaar niet verloren maar toch liggen ze eruit...

hoe kan het toch dat mensen bijna altijd zulke domme / totaal niet kloppende analogiën op tafel gooien, de rechter neemt ze niet serieus en meent dat ze in vrijheid zelf hebben meegwerkt... zij zeggen dat de politie is komen dreigen... nu is het natuurlijk al snel zo dat wanneer er een of ander hoge pief van het OM even bij je langs komt om je te vertellen dat je dit en dat niet mag op basis van wet 2.... dat je al snel kunt spreken van dwang..

ik ga er iig vanuit dat na dit verhaal ripe de volgende keer gewoon niet meer meewerkt en zegt... vraag het eerst maar eens aan de rechter... en dan zien we wel verder...

[-Tom]

Of er echt sprake was van dwang is nog maar de vraag. Helaas laat het artikel wat cruciale punten uit het vonnis achterwege.

Het bevel van de KLPD aan RIPE komt voort uit een rechtshulpverzoek van de Amerikaanse autoriteiten. Daar was destijds een zgn. Protective/Restraining Order van kracht. Door middel van dit bevel kunnen - in de Amerikaanse jurisdictie - welke een partij dwingen tot het doen of nalaten van een bepaald handelen.

Logischerwijs heeft dit bevel an sich geen kracht in Nederland. Het KLPD probeert dit bevel echter uit te voeren door middel van artikel 2 Politiewet 1993. Een artikel met een zeer algemene strekking:

De politie heeft tot taak in ondergeschiktheid aan het bevoegde gezag en in overeenstemming met de geldende rechtsregels te zorgen voor de daadwerkelijke handhaving van de rechtsorde en het verlenen van hulp aan hen die deze behoeven.

Op het eerste oog lijkt het een vrij eenvoudige zaak in het het voordeel van RIPE. Aangezien er op basis van een relatief algemeen artikel een grove inbreuk wordt gemaakt op de bezittingen van RIPE: RIPE als organisatie lijdt immers immateriële schade aan de blokkade (bv. vertrouwensverlies onder klanten).

In het vonnis is echter ook te lezen dat de rechter concludeert dat RIPE in een vroeg stadium betrokken is geweest bij het overleg in onderhavige kwestie. Om het vonnis te citeren: "RIPE heeft steeds actief aan overleg deelgenomen en op zijn minst de indruk gewekt de gevolgde gang van zaken volledig te onderschrijven en ten volle te zullen meewerken aan de uitvoering van het bevel."

Nu is bovenstaande an sich nog geen gegronde reden om inbreuk te maken op de rechten van RIPE. Echter, er was al geen sprake van een inbreuk meer, omdat RIPE reeds niet meer voldeed aan het bevel van de Officier van Justitie. Er zijn daarnaast geen bewijsmiddelen waaruit blijkt dat de OvJ voornemens is tot het overgaan van instellen van dwangmaatregelen. Er niet aangetoond dat er een concrete dreiging boven RIPE hangt.

RIPE had moeten wachten tot het zwaard van Damocles op zijn minst zichtbaar was geweest. Ze hebben het echter gedaan terwijl er nog ruim voldoende mogelijkheden waren om in overleg te treden.

Ondanks dat ik graag een inhoudelijk vonnis had gelegen, is dit vonnis m.i. hoe het zou moeten. Niet dat de situatie eerst hoeft te escaleren, maar er mag wel op zijn minst sprake zijn van een concrete dreiging..

[Rey Nemaattori]

Hoe wil je het dan noemen? En heb jij een betere titel dan?
Als jij een rechtzaak aanspant, en die niet eens gehouden wordt, dan vind ik dat gewoon verliezen!

Dat is niet waar...je zaak wordt 'niet-ontvankelijk' verklaard en wordt domweg niet behandeld...om te verliezen zul je eerst een zaak moeten hebben wil je 'm verliezen?

Niet meedoen aan een hardloop wedstrijd is niet hetzelfde als verliezen
Niet schieten even zo niet hetzelfde als missen.

De vraag is of je een niet-ontvankelijkheidsverklaring kan aanvechten bij de (al dan niet hogere) rechtbank?

[Anoniem: 478065]

'niet-ontvankelijk' is juist een van die zaken die niet spoort in dit rechtssysteem. Daar mag het OM zelf niet over gaan, dat maakt het ook zo corrupt allemaal.

[Anoniem: 449482]

Het OM gaat daar ook niet zelf over. De rechtbank besluit of een zaak wel- of niet-ontvankelijk wordt verklaard. Wat is daar corrupt aan?

[webcamjan]

exact.

Een handels wijze die je meer bij overheden ziet. zodra men inziet dat je wel eens gelijk zou kunnen hebben wordt de boel "ontvankelijk" gemaakt waardoor er geen uitspraak en daarmee precedent is.
Rechters doen nogal eens uitspraken in de zin van dat het niet in een kort geding past waardoor je verplicht bent om in hoger beroep te gaan, puur omdat de rechter in kortgeding zich niet aan een zaak wil branden.. voor de burger is dat erg kostenvol. Valt in de cattagory gelijk hebben is wat anders dan gelijk krijgen.

Gemeenten hanteren een zelfde handels wijze, ik ken het omdat ik er meermaals mee van doen heb.
Ik sta in mijn recht en men was fout, maar zegt men dan we hebben het aangepast in de tijd tussen klacht en klachtcommissie waardoor het belang ineens weg is en men erdoor zegt je klacht in ontvangkelijk..
Maar had men niets gedaan in de tussentijdwas men dus fout.. en dat aanpassen doet men pas wanneer de papieren voor een commissie er liggen.
De waarheid is echter je klacht was terecht en bewezen maar we willen geen precedent waardoor de meute wel eens op andere gedachten komt..
Door geen precedent te wekken kunnen anderen met exact dezelfde klacht of probleem van voren af aan beginnen..

[Anoniem: 399807]

Ongeïnspireerd taalgebruik op een nieuwssite... En wat jij als verliezen opvat is nauwelijks relevant.

[Soldaatje]

Nee, ze hebben niet verloren, ze zijn gewoon weggestuurd door de rechter: "ga eerst maar eens je huiswerk beter doen meneer".

Rare club die RIPE: krijgen ze een bevel van het OM, gaan ze er mee akkoord, dan op 5 januari kondigen ze aan de blokkade te stoppen omdat ze het er toch niet mee eens zijn.
Het OM dreigt dan RIPE strafrechtelijk te zullen vervolgens of beslag te nemen op haar administratie.
Op 10 januari 2012 stopt RIPE de blokkade terwijl het bevel tot 22 maart 2012 geldig is, het OM doet echter niks.
Dan spant RIPE een rechtszaak aan omdat ze vinden dat het OM, die niks gedaan heeft, het recht niet heeft de administratie in beslag te nemen en bevelen uit te schrijven, wtf?

[280562]

Rare club, RIPE ?
Ik zou zeggen, rare club, dat OM.

Je kunt het vergelijken met dit:
- boeven overvallen een bank
- ze gebruiken daarvoor een (gestolen) vluchtauto
- die vluchtauto heeft een nummerbord
- politie doet een inval bij het RDW, legt de hele kenteken administratie plat, dreigt alle servers van het RDW mee te nemen.

Wat denkt het OM er mee op te schieten met IP-adressen te "bevriezen" ?

Waanzinnige zaak.

[Psilax]

Scheef getrokken vergelijking:
Eerder het volgende

boeven overvallen bank,
producent van vluchtauto kan auto op afstand blokkeren
Politie vraagt dit (mogelijk dreigt het de fabriek plat te leggen; dit was dus volgens de rechtbank niet bewezen)
producent werkt mee
producent gaat achteraf klagen dat ze misbruikt zijn

[ProQuizmaster]

boeven overvallen bank,
producent van vluchtauto kan auto op afstand blokkeren
Politie vraagt dit (mogelijk dreigt het de fabriek plat te leggen; dit was dus volgens de rechtbank niet bewezen)
producent werkt mee
producent gaat achteraf klagen dat ze misbruikt zijn

jij bent echt geniaal
zo snapt mijn vriendin het nog

[TERW_DAN]

Wat was het hele idee achter het bevriezen van die IPs vraag ik me af? Een botnet zet je dan toch gewoon op op een andere range. Als het botnet al is neergehaald dan is een IPadres dat daarin gebruikt was toch net zo kwetsbaar als ieder ander IP op internet?

Je moet als je het botnet opnieuw gaat opzetten toch weer PCtjes gaan besmetten en daar vervolgens de IPs van op gaan slaan, of die nu eerder gebruikt zijn of niet. Dus imho goed dat RIPE dit aankaart, jammer dat er niet inhoudelijk naar is gekeken.

[Croga]

Het zijn niet de IP adressen van de bots die geblokkeerd zijn Dan. Het zijn de IP adressen van de beheerders.

De geïnfecteerde bots meldden zich allemaal bij de beheerders zodat ze opdrachten konden krijgen. Door de IP adressen van de beheerders te blokkeren konden de bots zich niet meer melden en zijn ze dus in feite onschadelijk geworden.

Als dit niet gebeurt was, was de takedown waarschijnlijk van korte duur geweest.

[280562]

Maar wat heeft het RIPE daar mee te maken ?
Die houden alleen een aministratie bij.

Het doel is te zorgen dat de botnet-beheerders niet mee bij hun botnet kunnen.
Als RIPE mij die IP adressen geeft, dan kunnen de botnetten nog steeds niet functioneren.

Het OM is gewoon te verwend met het inbeslagnemen van spullen. Dat hoor je ook in andere gevallen. Je auto gestolen, politie vindt je auto. Moet je 3 maanden wachten tot je je auto terugkrijgt.

[mvdejong]

Woordvoerder Wim de Bruin van het Openbaar Ministerie reageert tevreden op de uitspraak.

Als het OM er zeker van zou zijn geweest dat zij foutloos opgetreden had, dan zouden ze dus ontevreden zijn geweest, omdat toetsing van hun optreden door de rechtbank dit bevestigd zou hebben, waarmee duidelijke jurisprudentie, en een duidelijke richtlijn voor dit soort gevallen ontstaan zou zijn. In de toekomst zou het OM met dit soort verzoeken/opdrachten sterker in hun schoenen gestaan hebben.

Dat het OM tevreden is met de uitspraak duidt erop dat ze die toetsing zeker niet met vol vertrouwen tegemoet zouden hebben gezien.

[Anoniem: 449482]

(Ik heb overigens het vonnis helemaal doorgelezen)

Het OM is tevreden met de uitspraak omdat er geen enkele aanwijzing is dat het OM niet juist heeft gehandeld, daarom is de zaak niet-ontvankelijk verklaard. Als het OM niet foutloos had opgetreden was de zaak dus wel in behandeling genomen.

[ppl]

Dan heb je het vonnis dus helemaal niet goed gelezen. De zaak is niet "niet-ontvankelijk" verklaard, het is de eiseres (RIPE NCC en dus NIET RIPE want die beheren niks aan ip-adressen!!!) die niet-ontvankelijk is verklaard omdat niet duidelijk is geworden dat zij nadeel ondervinden van de actie van het OM. Zie bijv. punt 4.3 waarin de rechter een verklaring van RIPE NCC naar voren heeft gehaald waaruit blijkt dat de bevriezing van de ip-ranges voor RIPE NCC hoogstens imago schade op zou kunnen leveren. In punt 4.5 staat uitgelegd waaraan men moet doen om ontvankelijk te worden verklaard en in punt 4.6 staat de uitleg waarom het RIPE NCC niet-ontvankelijk is.

Er is verder niet meer inhoudelijk gekeken naar de werkwijze van het OM. De zaak hier ging eigenlijk om het verkrijgen van een verbod voor de werkwijze van het OM voor de toekomst. Punt 4.12 zegt het simpel en duidelijk: RIPE NCC is niet-ontvankelijk verklaard en dus hoeft de zaak verder niet meer behandeld te worden.

Het OM is in deze blij dat ze geen verbod opgelegd krijgen voor de toegepaste werkwijze. Was het RIPE NCC wel ontvankelijk verklaard dan moet de zaak inhoudelijk worden behandeld en moet dus die werkwijze onder de loep worden genomen. Kennelijk wist het OM dat het niet helemaal koosjer is gedaan en er dus wellicht een mogelijkheid was dat ze een verbod zouden krijgen. Ze zijn de dans ontsprongen.

[Reactie gewijzigd door ppl op 22 juli 2024 20:19]

[Anoniem: 80466]

Een inbeslagname zou volgens de organisatie storingen veroorzaakt hebben die 'in geen enkele verhouding' met het doel van het bevel - het neerhalen van het botnet - stonden.

Er was echter geen dreiging van inbeslagname vind de rechter.
Daarmee heeft dit argument van BoF weinig waarde.

[Stoney3K]

[...]


Er was echter geen dreiging van inbeslagname vind de rechter.
Daarmee heeft dit argument van BoF weinig waarde.

Correctie: Geen bewijs van dreiging.

Als een agent dat mondeling (of telefonisch) tegen RIPE verkondigd heeft dan wordt zoiets bewijzen best lastig, want je mag niet te pas en te onpas gesprekken opnemen.

In principe gaat zo'n agent dan vrijuit, ook als hij zich buiten zijn bevoegdheden gedraagt. Goed kans dat RIPE de dreiging kreeg om aangeklaagd te worden voor obstructie, maar is dat alleen mondeling gebeurd en kunnen ze niets bewijzen.

[deadinspace]

Correctie: Geen bewijs van dreiging.

Als een agent dat mondeling (of telefonisch) tegen RIPE verkondigd heeft dan wordt zoiets bewijzen best lastig, want je mag niet te pas en te onpas gesprekken opnemen.

Gesprekken waar je zelf aan deelneemt mag je wel degelijk opnemen. Zie ius mentis waar een en ander duidelijk wordt samengevat.

Het is natuurlijk de vraag hoeveel je er mee opschiet in een rechtbank, maar opnemen mag.

[Reactie gewijzigd door deadinspace op 22 juli 2024 20:19]

[Jasper Janssen]

Je moet het ook wel *doen* vervolgens. Alleen maar het mogen heb je niet veel aan.

[RoestVrijStaal]

Ik vind deze situatie wel zorgelijk, omdat RIPE ook over IP-adressen van andere landen dan Nederland gaat. Het is hetzelfde als dat de Amerikaanse overheid druk kan zetten op de ICANN. Ook onwenselijk.

[Psilax]

Ik ben al blij dat ICANN en RIPE vooral in Amerika en Europa liggen.

Je mag zeggen wat je wilt als ze in Azie of het Midden-Oosten hadden gelegen ( of op het niveau van de VN waar zo'n landen veel te zeggen hebben) zou het geen "vrij" internet meer zijn.

Ik ben voorstander dat ICANN en RIPE de overheden zo snel mogelijk helpen om echte dreigingen voor het internet in de fysieke wereld op te sporen.
Als dit vereist om even de C&C centrales van zo'n botnet te locken is dat in mijn ogen nog niet zo erg.

Natuurlijk waar trek je dan de lijn met als iemand in de moslim wereld eist voor de uitlevering van een Europeaan die hun god heeft beledigd om daar ter dood te worden veroordeeld. (Wat ik nog voor 2015 zie gebeuren tegen dit tempo)

Maar ik hoop daar nog een beetje op het gezonde verstand van de bevolking, politiek en media want anders kunnen we nu al de hoop op een toekomst van het internet opgeven.

[RoestVrijStaal]

Mij gaat het erom dat ik het ongepast vind dat in theorie een land doodleuk ranges van een ander land kan laten bevriezen. Wat nou als de helft van die pc gebruikers in dat land opeens zonder internet zit, enkel onder het nom van 'vermoedelijke botnet activiteit'?

Ook vind ik dit gewoon vergelijkbaar met de "The Hague Invasion Act" van de Amerikanen die een invasie van Den Haag legitimeert wanneer er een Amerikaanse soldaat, politici of staatsman voor het Internationale Gerechtshof wordt gesleept. RIPE is iets internationaals, dat mag niet lijden onder de wetten van andere landen. Anders is het wederzijds vertrouwen om (verder) samen te werken goed zoek.

[actionInvoke]

"RIPE stelde dat de politie dreigde om servers voor de interne ip-administratie van de organisatie in beslag te nemen, waardoor de organisatie feitelijk geen andere keus had dan te voldoen aan het bevel. Volgens de rechtbank is daarvoor geen bewijs."

Aan de andere kant zou het me niets verbazen als het waar is, het zou immers niet de eerste keer zijn dat de NL poltitie zo'n jackass move uithaalt.