Apparaat in PDA-formaat dat gesproken taal vertaalt

Twee jaar nadat Entaco aankondigde een real-time vertaalapparaat voor gesproken tekst te zullen lanceren, stelt NEC zijn eigen versie van dit systeem voor. Het apparaat van de Japanse elektronicafabrikant zal ongeveer even groot zijn als een pda en kan gesproken tekst van het Japans naar het Engels vertalen en omgekeerd. Het systeem, dat binnen enkele maanden in Japan geïntroduceerd zal worden, bestaat uit drie onderdelen: de spraakherkenningssoftware, vertaalsoftware en een module die tekst kan voorlezen.

Engelse of Japanse tekst wordt door de spraakherkenningssoftware omgezet naar geschreven tekst en vervolgens omgezet naar de andere taal door de vertaalmodule. Tot slot wordt de vertaalde tekst weer voorgelezen aan de gebruiker. Dit alles gebeurt binnen een seconde. Hoewel er volgens de ontwikkelaar van het systeem geen reden is waarom het product niet voor andere talen zou kunnen werken, zijn er geen plannen om het systeem buiten Japan te lanceren. NEC zou echter wel bezig zijn met een versie om Chinese tekst naar het Japans mee te vertalen en omgekeerd.

Hiervoor moet de software echter opnieuw met ongeveer honderd verschillende stemmen getraind worden. Om deze teksten te vertalen beschikt het apparaat over een 400MHz processor en volgens de ontwikkelaar zou een versie voor gsm's mogelijk zijn, op voorwaarde dat deze krachtig genoeg zijn. Volgens Alex Rudnicky, een expert op het gebied van automatische vertalingen, is het nut van een dergelijk systeem afhankelijk van de situatie. Het zal volgens hem nooit de gewone communicatie vervangen, maar iemand met een medisch noodgeval in een vreemd land zal blij zijn over een dergelijk systeem te beschikken, terwijl iemand die iets wil kopen op een markt zich prima kan behelpen met gebarentaal.

Reacties (26)

[0rbit]

Er zal hiermee denk ik een hoop nieuw Engrish ontstaan. ( http://www.engrish.com )

Een toerist moet zich denk ik overigens altijd zelf even voor vertrek informeren over de alarmnummers en de meest eenvoudige uitspraken als "hulp", "pijn" en "ziekenhuis".

[Verwijderd]

Het gekke is, dat taalkundige en filosofen al tientallen jaren geleden de discussie hebben uitgevochten of vertalen iets is dat een computer kan leren.Conclusie was dat vertalen helaas niet alleen een kwestie is van vorm (spelling, syntax, grammatica) maar van inhoud oftewel van betekenis (met een duur woord semantiek; De beroemdste taalkundige van de vorige eeuw was ene Chomsky en die heeft er veel over geschreven). Voor het verwerken van grammaticaregeltjes is een computer prima geschikt. Een computer die een tekst echt begrijpt, is volgens sommige mensen ooit wel mogelijk, maar voor zover mij bekend nu nog niet. Met zo'n computer zou je namelijk ook verstandige gesprekken moeten kunnen voeren. Echte intelligente conversaties kan ik niet voeren met een computer. Mijn laatste poging was met een pratende paperclip en was niet erg hoopgevend.

Techneuten zijn, in tegenstelling tot taalkundigen, wat eerder geneigd om te denken dat ze voor automatisch vertalen wel even een trucje kunnen bedenken. Dat automatisch vertalen in sommige situtaties ook nog redelijk lukt, komt doordat sommige teksten, bijvoorbeeld gebruiksaanwijzingen, dermate recht-toe-recht-aan taalgebruik bevatten zonder dubbele bodems en dubbelzinnigheden, dat vertalen nog wel eens een acceptabel resultaat oplevert. Bovendien helpt het om het domein flink te beperken. Bijvoorbeeld alleen medische rapporten. Vergelijk het met denksporten. Voor één enkel domein, zoals schaken, zijn programma's ontwikkeld. Maar programma's die in het algemeen denksporten kunnen spelen en ook nieuwe spellen kunnen leren, zijn veel moeilijker te maken.

[_Thanatos_]

Een computer kan de betekenis van woorden best leren, en kan ook best de context van een zin onderzoeken. Daardoor zou een betere (vrije, figuurlijke) vertalen prima mogelijk moeten zijn... De vraag is alleen nog of het dan nog wel in realtime lukt.

[Verwijderd]

Natuurlijk is het denkbaar dat de computer op basis van statistische gegevens of Bayesiaanse logica keuzes kan maken over de context. Dat is nog steeds niet hetzelfde als teksten echt begrijpen. In het Engels kan bijvoorbeeld het woord 'cool' twee heel verschillende betekenissen hebben. Die zijn op basis van wat trucjes in veel gevallen te onderscheiden. Maar in een gesprek over skieën bij lagere temperaturen, is de kans toch groot dat een computer 'cool' anders uitlegt dan dat de spreker het heeft bedoeld. Nu hebben wij nog het geluk dat de Nederlandse vertaling van cool bijna gelijk klinkt aan ons woord 'koel' en dat we de figuurlijke Engelse betekenis kennen. Maar voor een Chinees of een Arabier zou de vertaalfout tot volkomen onbegrip kunnen leiden.

[Verwijderd]

Tuurlijk zullen vertaalcomputers niet perfect zijn. Maar als ze in een redelijk aantal gevallen de boodschap over weten te brengen is het al een hele vooruitgang. In de overige gevallen kan je het natuurlijk alsnog proberen met een iets andere zin.
Je gesprekspartner maakt natuurlijk ook direct duidelijk dat hij je niet begrijpt.

Ik denk dat ik hiermee in Japan een stuk verder kom dan enkel met Engels. En dan is het welliswaar nog geen star trek maar al wel een leuk beginpunt.

[damnengineer]

als dit alles binnen een seconde gebeurt, dan zit je dus de hele tijd door je vertaling heen te lullen.

[jvo]

Of het systeem wacht gewoon tot je uitgesproken bent. Misschien niet zo'n hele rare oplossing.

[Yoshi|IA2]

niet met dCY zijn tegengeluid he...

[Verwijderd]

Het wachten is natuurlijk op een vis in je oor

[Verwijderd]

ROFL wtf?!

[Verwijderd]

een babelfish... HHGTG, google daar maar eens op

[RobT]

Nu je het toch over HHGTTG hebt i.c.m. Google, neem dit maar eens als zoekopdracht:
the answer to life, the universe and everything

[Durandal]

HHGTTG (extra T, bedoel je )

[_Thanatos_]

Ik zat me te bedenken... bij een hoop woorden is japans<->engels helemaal niet zo moeilijk. Ze gebruiken nml veel leenwoorden die op vergelijkbare manier worden uitgesproken. Maar de grammatica van het japans is wel wezenlijk anders dan van het engels...

[Fireshade]

zoveel leenwoorden zijn het er echt niet hoor. misschien denk jij alleen aan "tech speak", maar in het alledaagse taalgebruik zul je maar een paar leenwoorden tegenkomen in het japans. en dat is echt niet genoeg om een gemiddeld gesprek te voeren. ik kon niet eens een milkshake bestellen in een japanse mcdonalds (!)

[Verwijderd]

Maar de grammatica van het japans is wel wezenlijk anders dan van het engels...

Inderdaad, en toch zou het mogelijk moeten zijn dit na 1 seconde te vertalen Hoogst waarschijnlijk dus woord per woord.... leuk dat het Japans veel woorden weglaat
Daarbij komen dan nog extra problemen zoals bvb de verschillende beleefdheidsvormen die het Japans kent, en natuurlijk spreekwoorden ed...

[netblade]

Woei het StarTrek gehalte groeit weer
Universal Translators.

OT
Het gaat al de goeie kant op, nu wat minder die stem hoeven afstemmen, dan is het een topapparaat. Maar hoe klinkt dat dan, krijg je een gare computer stem die jou teksten vertaalt? Of Is het echt je eigen stem in real time vertaling?
Ik wacht met smart op de PDA software die zal ooit ook wel eens komen dan

[Tuxie]

Het zou mooi zijn als die uitbreidbaar was met modules, kun je er een 'zwoele vrouwenstem' aan koppelen.

[dCY]

Nu nog een tegengeluid zodat het orgineel gesproken taal wordt gedempt en alleen de vertaalde gedeelte hoort..

[willem_liu]

Als jou eigen stem wordt gedempt en er 1 seconde vertaaltijd nodig is, dan krijgen we realtime nasynchronisatie.

Als het ook nog in het Duits vertaald kan worden is de grap helemaal compleet.

[_Thanatos_]

een soort UT dus (universal translator) uit star trek

[darkfader]

Als er een cameraatje in gaat komen en OCR software en bijv. op het schermpje ook furigana laat zien enzo dan zou het wel een handig ding zijn. Als er zeg maar een zinsmode opkomt zodat ie ook grammatica mee zou nemen zou het nog beter zijn. En zo'n ding moet je natuurlijk niet gebruiken om er direct mee te communiceren naar anderen toe, maar alleen om te luisteren. De tegenpartij moet dan maar gewoon ook zo'n ding hebben maar dan in reverse mode. (doet zo'n babelfish ook)

[Ids Lupo]

Hoop dat het beter werkt dan babelfish. Laatst een testje gedaan. Eerst Nederlands -> Frans en toen Frans -> Duits. Direct N-> Du gaat namelijk niet .
Was zoiets als ' Hallo U. . Kunnen we volgende week een bespreking hebben om het project door te nemen? Ik weet het eindresultaat zo gauw niet meer maar ik heb nog steeds krampen ...

[AJK]

bestond dat dan nog niet ik d8 dat die al volop te koop waren

[Winnetou]

Nee, dat zijn meestal apparaatjes waar je de tekst in moet typen wat dan rechtstreeks vertaald wordt. Deze gaat het dus zonder typen doen maar met spraakherkenning.