Grote zonnestorm kan communicatie verstoren

Normaal gesproken houdt Tweakers.net zich niet echt bezig met het weer. Toch maken we deze keer een uitzondering, want er is voor morgen een storm aangekondigd met misschien grote gevolgen. Het gaat dan ook niet om een normale storm, nee, het gaat hier om een zonnestorm. Hierbij vallen er geen druppels uit de lucht, maar geladen deeltjes die van de zon afkomstig zijn. Deze zouden ervoor kunnen zorgen dat de communicatie via satellieten verstoord wordt, wat bij eerdere zonnestormen ook al is gebeurd. Daarnaast zou het best kunnen zijn dat een gedeelte van de elektriciteit uitvalt, net zoals in 1989, toen de stoppen van een waterkrachtcentrale in Canada doorsloegen vanwege een zonnestorm, waardoor heel Québec gedurende negen uur zonder stroom kwam te zitten.

IT-banen

Reacties (89)

Anoniem: 45883 23 oktober 2003 20:43

heb gehoord dat je een soort van Noorderlicht nu hier kunt zien... alleen hoe laat is dat te verwachten?

BaRF @Anoniem: 45883 • 23 oktober 2003 20:44

das morgen pas

sHiKoRa @Anoniem: 45883 • 23 oktober 2003 20:55

Het poollicht is vrijdagavond 24 oktober in Nederland te zien. Kan je op Fok! nalezen.

Anoniem: 13041 @sHiKoRa • 23 oktober 2003 21:22

Hemels....

borgdrone 23 oktober 2003 21:16

Op de vraag van Bonkie is dit al eens gebeurt: Ja meerdere keren. Alleen deze zonne storm (Solar Flare) is super groot.
Naarmate we dichter bij het elfde jaar van de elf jarige cycle komen hoe heviger de flares worden, maar dit is een uitzonderlijke uitbarsting van deeltjes.

En wat betreft Atomsk, reken maar dat je een lamp kan laten branden erop, alleen hij moet direkt in de deeltjes wolk zitten. (dus in de ruimte net buiten de dampkring en het liefs boven de Noordpool)
Het oppervlak van een object heeft hier even niets mee te maken, de energie die in deze uitstoot zit is zo ongeloofelijk groot dat zelfs stofdeeltjes beginnen te gloeien en te vonken.

Gelukkig worden wij beschermd door de dampkring (zou lullig zijn voor mensen met een pacemaker)

Ik zit zelf in de luchtvaart als vliegtuigmonteur en kan morgen op een hele hoop vertragingen rekenen vanwege deze Solar Flare.
Die kisten zijn op 7 tot 15 km ( en hoger natuurlijk) zo goed als niet beschermt door de dampkring en zullen dus veel problemen ondervinden.

Hopelijk zijn ze nu wel zo slim om zoveel mogelijk satalieten uit te zetten want dat kan een hoop verkomen (niet volledige bescherming maar iets is beter als niets).
Het zal wat schade kunnen beperken, want apparatuur die online is werkt als een magneet op deze geladen deeltjes..

Het zou morgen avond wel iets moois kunnen laten zien, als hij echt zo krachtig is als ze zeggen, hopelijk is het nog even onbewolkt.

Resistor @borgdrone • 23 oktober 2003 22:30

Kleine correctie: wij worden niet door de dampkring, maar door het magnetische veld van de aarde beschermd.

Door de zonnewind wordt dat veld een beetje gedeukt, en als er te veel 'wind' staat bereikt de zonnewind het oppervlak waardoor deze problemen ontstaan, metalen voorwerpen krijgen een lading, en als die lading groot genoeg is ontstaat er een spanningsverschil met delen die geen lading hebben.

En door veranderingen in de ionosfeer is radiocontact (= electromagnetische golven) ook niet mogelijk, of moeizaam.

Nooderlicht ontstaat doordat bepaalde atomen (ik dacht o.a. zuurstof aangeslagen (= electron verandert van baan) worden door die deeltjes van de zonnewind, en als dat electron terugvalt heb je het noorderlicht. Meestal is dat aan de polen doordat het magnetisch veld daar het laagste is (en de aarde in gaat, net als bij een staafmagneet, veldlijnen er om heen uit de uiteinden)

Ik weet niet precies hoe het werkt, correct me if I'm wrong.

-edit-
Ach, gebruik Google maar of bezoek de links uit mijn eerdere post http://www.tweakers.net/reacties.dsp?Action=Posting&ParentID=881616
Daar staat alles veel beter uitgelegd

Sorcerer8472 @Resistor • 24 oktober 2003 02:43

Veranderingen in ionosfeer zijn juist ook heel interessant voor radiozendamateurs bijvoorbeeld omdat ze verbindingen mogelijk maken die voorheen niet mogelijk maken.

Even een leuke anekdote erbij: ga naar www.imdb.com en zoek naar Frequency

Resistor 23 oktober 2003 20:49

Op Fok! stonden deze berichten ook al, samen met het nooderlichtbericht, en er stonden wat interressante links tussen:
http://frontpage.fok.nl/news.fok?id=33825 Vrijdagavond poollicht te zien in Nederland

http://frontpage.fok.nl/news.fok?id=33829
Mogelijke storingen door zonnewind verwacht

http://sohowww.nascom.nasa.gov/
Naar de zonkijksite.

http://www.sec.noaa.gov/SWN/index.html
Het ruimteweerbericht

wacco 23 oktober 2003 20:44

Als je meestal plaatjes ziet van de zon zit hij (zij?) toch altijd helemaal vol met dat soort stormen? Waarom is er nu dan maar eentje en gaan we daar plots veel van merken?
Iets meer details aub

Anoniem: 47648 @wacco • 23 oktober 2003 20:46

Geen flauw idee, als het gebeurd wil ik dat ook wel is zien :-)

Wat ik mij dan weer afvraag is: Hoe kan een zonnestorm stoppen doorslaan en/of satelieten slopen?

Atomsk @Anoniem: 47648 • 23 oktober 2003 20:55

Inductie. Een snel ronddraaiende magneet kan een elektrische stroom opwekken: zie je fietsdynamo.

Een stroom geladen deeltjes vanaf de zon kan hetzelfde doen. Je fietslamp gaat er niet van branden, maar in grote metalen objecten (kabels) kunnen best duizenden volts opgewekt worden. Dat kan voor vervelende storingen zorgen.

Anoniem: 74500 @Atomsk • 23 oktober 2003 22:21

Hierbij vallen er geen druppels uit de lucht, maar geladen deeltjes die van de zon afkomstig zijn.

Het gaat dus helemaal niet om het magnetisme van de zon dat voor problemen zorgt (volgens het artikel toch). Het gaat om de geladen deeltjes die bij de zonnestorm naar hier worden geblazen. Bij een zonnestorm zullen de zonnewinden dus kennelijk een stuk intenser zijn. Een van de gevolgen daarvan is dan ook dat je het poollicht tot in Nederland kan zien.

Geladen deeltjes (alpha (+) of beta (-)) die uit de ruimte komen, worden immers door het aardmagnetisme als een pingpongbal van noord- naar zuidpool geslingerd. Op een bepaald moment hebben die deeltjes echter geen energie meer over om aan de polen van richting te veranderen en dan storten ze neer wat zorgt voor poollicht.
Bij zo'n storm zullen echter heel veel deeltjes tegelijk stilvallen en op de aarde "neervallen". Hierdoor kunnen storingen ontstaan. Verder vliegen de satellieten meestal buiten de bescherming van de aarde, waardoor ze zwakke schakels vormen bij dit soort van stormen.

edit: fysisch foutje in de post...

Anoniem: 74500 @Atomsk • 23 oktober 2003 22:32

maar het komt volgens mij vooral doordat het aardmagnetisch veld verandert en dat daar weer inductie door ontstaat.

Lol, het aardmagnetisme draait slechts om de paar miljoen jaar om, dus dit is niet de verklaring... We mogen trouwens van geluk spreken dat er zoveel tijd tussen zit: bij de overgang van magnetisme is er namelijk geen bescherming meer van het aardmagnetisme tegen de geladen deeltjes uit de kosmos. We zouden dus blootgesteld zijn aan alpha-deeltjes en dergerlijke die uit de ruimte komen.
Voor de leken, dit is zeer gevaarlijk; ter vergelijking: bij radioactieve stoffen is dit nl. 1 van de soorten stralingen die ontstaat.

Kurgan @Atomsk • 24 oktober 2003 00:31

Lanz, de zonnewind bestaat uit elektrisch geladen deeltjes, hoofdzakelijk protonen. Die deeltjes worden door het magnetisch veld van de zon (dat véél sterker is dan dat van de aarde) versneld en deze kant op geslingerd. Behalve de elektrische energie die er in zo'n deeltje zit heb je ook nog de kinetische energie, alles bij elkaar gaat het dan over ongelofelijke hoeveelheden energie. De stroomstoring in Canada werd bijvoorbeeld veroorzaakt door de enorme vermogens die in de kabels opgewekt werden. Er gingen tientallen megawatts naar de centrales TOE, daar bleken ze niet helemaal tegen te kunnen...

Satellieten in een lage baan zijn beschermd door het aardmagnetisch veld, maar geostationaire satellieten (satellieten die boven één punt stilhangen) NIET, en laten dat nou just de communicatiesatellieten zijn. Bij een echt grote storm wordt het magnetisch veld van de aarde ingedrukt, zodat ook lager hangende satellieten worden getroffen. Bovendien zetten de allerhoogste luchtlagen een heel klein beetje uit door de energie die inslaande deeltjes loslaten, het is nauwelijks meetbaar maar voldoende om de baan van een laaghangende satelliet te beïnvloeden.

Het lijkt allemaal misschien ver weg, maar het kan dus een heel directe invloed hebben. Overigens: een paar jaar terug las ik een bericht dat de hardware in geheugens zo klein was geworden dat het inslaan van een kosmisch deeltje op een geheugenchip voor het veranderen van een bit kon zorgen. Ben benieuwd of er tijdens deze storm meer PC's crashen dan normaal.

edit: nog ff een paar leuke linkjes erbij. http://www.spaceweather.com/
Een filmpje van de uitbarsting:
http://science.nasa.gov/spaceweather/images2003/23oct03/cme2_c3_big.gi f

Anoniem: 17926 @Atomsk • 23 oktober 2003 23:48

We zouden dus blootgesteld zijn aan alpha-deeltjes en dergerlijke die uit de ruimte komen.
Voor de leken, dit is zeer gevaarlijk.

Het valt opzich nog wel mee die alpha deeltjes, ze worden immers al tegengehouden door een A4tje, en de afstand die het in lucht af kan leggen is (volgens mij) minder dan een meter voordat het zijn meeste energie heeft verloren. Een alfadeeltje (heliumkern) is immers relatief groot en zwaar vergeleken met de andere deeltjes die onderdeel zijn van radioactieve straling (B-, B+ en Y).

Sorcerer8472 @Atomsk • 23 oktober 2003 22:25

Mja, klopt wel min of meer, maar het komt volgens mij vooral doordat het aardmagnetisch veld verandert en dat daar weer inductie door ontstaat.

Btw, hebben jullie de film Frequency gezien?

Sorcerer8472 @Atomsk • 24 oktober 2003 02:47

Lol, het aardmagnetisme draait slechts om de paar miljoen jaar om, dus dit is niet de verklaring...

Niet omdraait, rund, maar verandert... En dan krijg jij nog +1 en ik -1 ook

Het veld verandert... wordt min of meer een beetje ingedeukt. Daardoor veranderen de magnetische velden die ons beïnvloeden een beetje en kunnen inductiestromen ontstaan (die overigens minder sterk zijn dan die bij een onweersbui geloof ik

)

Leken? Als jij geen leek was zou je ook niet beweren dat het aardmagnetisch veld alphadeeltjes tegenhoudt

Edit: zei al iemand anders *blind*

Pe Nis @Atomsk • 24 oktober 2003 11:56

Inductiespanning wordt opgewekt door een in de tijd veranderend magnetisch veld en is evenredig met de frequentie.

Ik kan je een ding zeggen. Als het aardmagnetisch veld zou ompolen, dan kun je hard gaan lachen!!!!, ookal is dit maar 0.0006 Tesla.

De invloed van een een zonnewind op Aarde hangt af van de richting van het aardmagnetisch veld van de Aarde ter plaatse en de richting van het veld in de plasmawolk. Als die tegengesteld gericht zijn, is er niet aan de hand. Het aardmagnetisch schermt af, net als bijv. twee magneten die met de N-pool naar alkaar gericht zijn. Is het omgekeerde het geval, dan hebben we een probleem.

CmdrKeen @Atomsk • 24 oktober 2003 16:13

Hey zei die knakker op Discovery laatst niet dat het veld de laatste 150 jaar met 10% was afgenomen, wat typerend was voor het begin van een dergelijke omslag?

Ik ben een leek op dit gebied, dus ik beweer niets, maar umm.. wie weet er meer over?

Anoniem: 42934 @Atomsk • 24 oktober 2003 19:34

We zouden dus blootgesteld zijn aan alpha-deeltjes en dergerlijke die uit de ruimte komen.

Bij een omkering (dus noord wordt zuid) is dat nog het minste probleem. bijna het gehele plant/dier leven zal 'ontregelt' zijn omdat veel op aardmagnetisme vertrouwen voor migratie ed.
Als dat voorkomt, heeft men voorspelt dat de kans groot is dat veel zo niet alle diersoorten deze 'klap' niet overleven.

Anoniem: 74500 @Atomsk • 26 oktober 2003 10:57

De werkelijke verklaring stond in mijn krant De Morgen:

Doordat er zo'n grote hoeveelheid elektrisch geladen deeltjes naar de aarde afgevuurd worden, is er een enorm grote magnetische activiteit rond de aarde en het is juist deze activiteit die de apparatuur kan verstoren. Magnetisme en elektrische stromen zijn immers onlosmakelijk met elkaar verbonden. Magnetisme kan zo stromen opwekken in apparatuur en eventueel de apparatuur stilleggen (bv. door tegenstromen die alles tegenhouden).

Anoniem: 9735 @Atomsk • 24 oktober 2003 11:50

En daar komt nog bij dat de zonnewind effecten min of meer een gelijkstroom geven, hebbie dus een gelijkstroom net dan kan je overspanning krijgen.
En bij wissel stroom moet je oppassen dat de transformatoren geen gelijkspanning krijgen.
Gelukkig zijn er in het nederlandse wisselstroom net electronische tegen maatregelen genomen.
Maar als de stroomsterkte teveel toeneemt (wat lastig is omdat ons vochtige landje ook een deel voor z'n rekening neemt) dan nog zullen hier hooguit alleen de vogels er last van hebben... die verbranden hun pootjes aan gwoon wat warmere kabels

Tranquility @Atomsk • 26 oktober 2003 15:07

Heb al eens vaker gehoord dat we eigenlijk al enkele duizenden jaren of zo iets "over tijd" zijn en dat de ompoling ieder moment kan plaatsvinden. Naar wat de gevolgen ervan zijn kan men slechts gissen.

Gosu @wacco • 23 oktober 2003 20:45

Vrijdag en zaterdag kans op poollicht na X5 uitbarsting

http://noorderlicht.komt.nl/

T.T. @wacco • 23 oktober 2003 20:48

Deze is bijzonder door zijn omvang (ter grootte van Jupiter) en omdat deze in de richting van onze planeet wijst.

Ze kunnen gevaarlijk zijn voor electrische apparaten (vooral buiten de bescherming van het magnetisch veld van de aarde).

X-G @wacco • 23 oktober 2003 20:52

Dat vlekje mag dan wel heel erg onbetekend uitzien, het is ongeveer even groot als de oppervlakte van Jupiter en het is geen stroom. Het is zeg maar een soort van 'uitbarsting', daar bedoel ik mee, dat die storm vanaf het zonoppervlak omhoog slaat, dit zorgt voor heel erg veel energie, en zoals in de newspost staat, komen er geladen deeltjes van de zon af op zo'n moment (welke buiten het beschermend bereik van het aardse magnetisch veld vallen), wat bij ons de communicatie satelietten en weet ik niet nog wat allemaal meer kan platleggen.

-edit, nog wat info opgezocht-
-edit, T.T. en Crbdr Chakotay hebben gelijk.. 't is jupiter-

Pimmeh

@X-G • 23 oktober 2003 20:52

Try again, het is net zo groot als de oppervlakte van Jupiter. Ietsje groter dus.

Anoniem: 12824 23 oktober 2003 21:12

OMG! Dit plaatje heb ik vanmiddag in het echt gezien! Ik zat rond 16:30 in de trein naar huis, en zag zo vlek op de zon.. Ik dacht dat het een satteliet was ofzo die ervoor hing. Zou het echt deze zonnestorm kunnen zijn wat ik zag?
Ik kon naar de zon kijken omdat het vrij bewolkt was maar ook weer niet te dicht bewolkt.

srblackbird @Anoniem: 12824 • 23 oktober 2003 21:20

En je bent niet blind geworden van het in de zon kijken

Glashelder

@srblackbird • 23 oktober 2003 21:30

Als er veel wolken voor hangen wordt je daar niet blind van idd..

Sorcerer8472 @Anoniem: 12824 • 23 oktober 2003 22:20

Kan ja, is alleen gewoon een zonnevlek - de vlek veroorzaakt dan weer een storm, maargoed

Ursamajor @Anoniem: 12824 • 24 oktober 2003 09:14

ik heb het ook gezien jah. Zat in de auto in de file en dacht idd een grote vlek op de zon te zien... Nou, dat was um dus!

ytsmabeer 23 oktober 2003 21:11

ik hoop dat het morgen helder is dan krijg je echt waar voor je geld. de zonnevlekken zullen optimaal zichtbaar zijn dat worden fantastishe foto's.
Als iemand gaat fotograferen doe dat dan door een speciale lens anders is je kamera naar de maan.

Ursamajor @ytsmabeer • 24 oktober 2003 09:13

Een speciale lens ervoor hoeft niet, alleen tele is wel handig en een lasglas nummertje 12 of een proffessioneel zonnefilter ervoor is wel een must!

boner 23 oktober 2003 21:18

De invloed van de zon op bijna alle vormen van electrische geleiding is veel groter dan wij ons realiseren.

Moderne radio's bijvorbeeld ondrukken veel stroringen actief, maar vroeger kon je zonnewind op de radio horen.

Wist je trouwens dat je bij bliksem en noorderlicht alle radios en andere electrische apparaten uit dient te zetten.....

Roflmao @boner • 23 oktober 2003 21:26

Wist je trouwens dat je bij bliksem en noorderlicht alle radios en andere electrische apparaten uit dient te zetten.....

Misschien off-topic, maar kan je ook vertellen waarom? Meer informatie?

Anoniem: 74500 @Roflmao • 23 oktober 2003 22:26

De verklaring voor bliksem is simpel: indien er een blikseminslag zou zijn, zouden al de elektrische circuits in je huis naar de vaantjes zijn. Een bliksem is immers een kortstondige ontlading van een geladen deel van donderwolk aan de aarde. Deze ontladingen gaan gepaard met spanningen en stroomsterkten in de grootorde van 10^6.

Noorderlicht aan de andere kant, duidt erop dat er veel elektrisch geladen deeltjes uit de hemel naar beneden vallen. Dit kan je elektrische apparaten ook verstoren en beschadigen.

Sorcerer8472 @Anoniem: 74500 • 24 oktober 2003 02:42

Elektrisch geladen deeltjes vallen omlaag als je het Noorderlicht ziet? Right

Het is een samenspel tussen straling van de zon (veel energetische deeltjes) en het aardmagnetisch veld... Het fijne weet ik er ook niet van, maar er valt niks omlaag hoor

Anoniem: 57517 @Anoniem: 74500 • 24 oktober 2003 09:15

ze vallen dan dus wel omlaag (afgebogen door het magnetisch veld v/d aarde en aangetrokken nabij de polen),. en botsen met moleculen in de hogere delen v/d dampkring, die daardoor weer licht uitzenden in het zichtbare deel van het electromagnetisch spectrum,. en dat noemen we noorder en zuider licht

Anoniem: 26987 @Anoniem: 74500 • 24 oktober 2003 09:35

dat je bij noorderlicht geen electrische apparaten mag gebruiken vind ik opmerkelijk.
dat zou nl betekenen dat je op de noordpool en in lapland enzo geen electrische apparaten kan/mag gebruiken. (zowel dag als nacht)

en dat lijkt me stug..

twabi2 @Anoniem: 74500 • 24 oktober 2003 17:15

het gaat hier dan ook om een heuse storm, terwijl het in die gebieden gewoon NET iets meer is, echt niet veel
maar dat maakt weinig uit voor de satelieten, waar die ook hangen

Anoniem: 42934 @Anoniem: 74500 • 24 oktober 2003 19:29

ja maar ik denk dat hij bedoelde 'op aarde' en dat is nie echt het geval..
Die kleuren komen trouwens van de soort molecuul waar het deeltje tegen aan knalt, ik geloof bij natrium molekulen komt er geel licht vrij... kwee nie precies welk molekuul welk licht doet vrijkomen, maar zo werkte het meende ik wel.
De reden van het feit dat het alleen in de Noordelijke helft (en zuidelijke) te zien is en niet rond de evenaar , is inderdaad omdat het magnetisch veld van de aarde de deeltjes 'meevoert' met dit veld, en die komen weer 'terug' op de noord en zuidpool.
Dat we het nu ook in Nederland zien, houdt in dat deze 'afvoer' een deel van deze deeltjes niet helemaal naar de noord/zuidpool afbuigt, maar dat ze al eerder in de dampkring komen...

Is deels helder vanavond,.. maar goed ik zit bij in Badhoevedorp, dus A'dam en Haarlem als kunstmatige lichtbron, plus al die verdomde kassen bij Aalsmeer, is zoveel 'stralingslicht' hier... tis hier nooit echt donker...

epoman @Roflmao • 24 oktober 2003 12:45

Wanneer het onweert, is het aan te raden alle stekkers van electrische apparaten uit de stopcontacten te verwijderen, opdat ze bij een eventuele blikseminslag gespaard blijven. Noorderlicht heb ik minder ervaring mee, maar is hier ook een stuk minder aan de orde dan in bijvoorbeeld Scandinavië.

Anoniem: 51427 23 oktober 2003 20:52

Wat ik me nou afvraag kan dit gevolgen hebben voor hardeschijven

Countess @Anoniem: 51427 • 24 oktober 2003 10:28

alleen als hier ook inductie in de stroom lijnen ontstaat en je net pech hebt dat de stoppen bij jou niet optijd doorslaan.

aangezien we hier waarschijnlijk alleen net aan het noorder licht kunnen zien is dat risico hier iniedergeval niet erg groot(zeg maar niet aanwezig).

srblackbird 23 oktober 2003 21:23

Wie gaat er dan ook naast een ster wonen