Telescoop opgewaardeerd met 340 megapixel camera

De oude Canada-France-Hawaii Telescope (CFHT) op Hawaï is onlangs opgewaardeerd met een 340 megapixel camera, zo meldt de BBC. Vroeger was de CFHT één van de grootste telescopen ter wereld door de spiegel met een doorsnede van 3,6 meter. Dat is niets meer vergeleken met de huidige telescopen, de grootste hebben spiegels met een doorsnede van acht tot tien meter. De nieuwe camera wordt ook wel MegaPrime genoemd en bestaat uit veertig CCD's. Om de beste foto's te maken worden de sensors gekoeld en bevinden deze zich in een vacuüm. Astronomen kunnen via internet locaties opgeven en foto's downloaden, op deze manier hoeven ze niet meer naar de telescoop toe:

In its first few weeks of operation, MegaPrime participated in the discovery of new satellites of Jupiter, spied on near-Earth objects and checked wide areas of the sky to be observed on a future space mission.

It has also started the CFHT Legacy Survey which will comprise 500 nights over the next five years for studying the Kuiper Belt and the large scale structures of the Universe.

Reacties (61)

[borgdrone]

Ten eerste is een speigeltelescoop niet om planeten en sterren individueel te bekijken maar om bepaalde secties van de hemel te bekijken.

Voor planeten en sterren individueel kan je beter reflectie telescopen gebruiken.

dit neemt niet weg dat veel observaties worden gedaan met een spiegeltelescoop, omdat dat ten eerste veel makkelijker te bouwen is en makkelijker te onderhouden is, ten tweede....er zijn er gewoon veel meer van.

voor individuele planeten en sterren observaties worden vaak radio of spectro-meter telescopen gebruikt omdat die veel meer informatie geven

Bij een spiegeltelescoop (zoals die van Canada-France-Hawaii Telescope) kan je in het midden van heldere objecten de ophanging van de voorste deflector zien (dat is dat ding wat niet in het begin van de opening hangt, kijk maar naar dit plaatje en let dan voor al op de zeer heldere sterren.
http://www.cfht.hawaii.edu/News/MegaPrime/RosetteNebula-MegaPrime-CFHT _16th.jpg ).
En vergeet niet dat deze telescopen ook nog eens worden gekoelt door vloeibare stikstof om atmosferische verstoringen te verminderen daarna worden ze ook nog eens softwarematig gefiltert om andere verstoringen (zoals zwaartekracnt verstoringen, solarflare en solarpartical verstoringen en vele andere) te verminderen.

Wat ik hier mee wil zeggen is dat dit voor astronomie weer een hele vooruit gang is en dat je deze CCD's absoluut niet kan vergelijken met die van een Canon camera die je bij je plaatselijke foto-shop koopt.

[Verwijderd]

De nieuwe camera wordt ook wel MegaPrime genoemd en bestaat uit veertig CCD's
eigenlijk dus niet eens zo speciaal, 40 stuks dus, das dus eigenlijk 8.5MP per CCD... dus eigenlijk is de nieuwe Canon al hoger met z'n 13MP CCD chip...

combinatie van al die dingen, ok, lijkt mij softwarematig wel te doen, verder ....

of zie ik dit weer's veel te simpel....

[Verwijderd]

Ze zijn van zgn. research grade, met nul defecte pixels. Die dingen zijn vrijwel onbetaalbaar. Eén zo'n 8,5 MP CCD kost waarschijnlijk al rond de 30000 dollar.
Nog afgezien van de nul defecte pixels zijn het vrijwel zeker ook zgn. back-illuminated CCD's, die zeg maar "achterstevoren" werken. Het licht hoeft dan een kortere weg af te leggen voordat het de gevoelige laag in de CCD bereikt. De CCD's zijn daardoor veel kwetsbaarder, maar ook veel gevoeliger, omdat het licht minder gehinderd wordt.
Maar back-illuminated CCD's zijn wederom niet goedkoop, en Canon gebruikt ze echt niet.

[Verwijderd]

Dus dit is een prestige project ???? .... want laten we wel wezen : ook voor een beeld van (volgens Kheldar) 18439x18439px maakt het echt geen ene zak uit dat er 1 pixel is die defect is ... als je maar weet welke

[Verwijderd]

Dat is nou net het hele punt. Astronomen maken foto's waarbij letterlijk elke pixel belangrijk kan zijn. Sommige objecten die ze fotograferen zijn maar een paar pixels groot. Dan telt elke pixel. Bovendien wordt de uitgelezen waarde van de pixels (bij 16-bit: helemaal donker=0 en maximaal belicht=65535, met alle mogelijkheden daartussen) gebruikt voor heel nauwkeurige helderheidsmetingen. Dan moet je er geen pixel hebben tussen zitten die de boel verziekt (door altijd 0 of 65535 te zijn). Niks prestige-project, maar gewoon essentieel voor de onderzoeken die gedaan worden. Astronomen hebben dit soort dure CCD's echt niet alleen nodig om "mooie plaatjes" mee te maken.

[Verwijderd]

Astronoom ontdekt nieuwe ster... oeps... het bleek een kapotte pixel te zijn

[tweakerbee]

Er komt nog meer bij kijken. Je hebt namelijk vrij speciale CCD's nodig om niet teveel "hot pixels" (volgens mij was dat de correcte term) te krijgen. Je krijgt dit bij lange sluitertijden, en die hebben deze "telescoop CCD's" zeker.

Je denkt dus idd iets te simpel. Ze worden ook niet voor niets gekoeld en in een vacuum gebruikt.

[Verwijderd]

ja dat begrijp ik ook wel. Maar wat ik nie begrijp is dat we het nu hebben over het creme de la creme he, dus niet over 'normale' foto apparatuur, maar over lui die erg hoge eisen stellen aan dit soort apparatuur.
Het verbaasd mij, dat die luitjes geen veel hogere MP CCD chips gebruiken. Ik bedoel, voor model fotografie zijn d'r al camera's van 22MP, dan verwacht dat 'super freaks' op gebied van beeldverwerking ed (zoals dus astronomen) veeeeeel zwaardere CCD's al gemaakt hebben of ontwikkelt hebben ... ...

Het verbaast me alleen, blijkbaar loopt de consumenten electronica op dat gebied dus niet eens zover achter op de 'wetenschappelijke' electronica....

Dat koelen heeft trouwens niets van doen met de 'speciaalheid' van de CCD's, je maakt 'm gevoeliger, dat hadden legio huistuin-en-keuken astronomen ook al uitgevogeld. As je een 'normale' webcam koelt, wordt ie ook gevoeliger voor licht (dus beter). Er bestaan komplete 'kits' voor om je webcam te koelen...
Vacuum is alleen tegen stof deeltjes, vocht, zeg maar alles wat 'voor de lens kan gaan zitten'...

[Verwijderd]

qltel :
is dat zo? Waarom doen die hobby astronomen dan zo'n koelblok op die webcam (sommige zelfs een peltierelement)? dat ding heeft echt geen inmense temperatuur verschillen, laat staan krimp en uitzetten....

van een hobby astronoom site gehaald:
Een CCD-chip vertoont bij lange belichtingstijden ruis. Deze ruis stoort het beeld zodat bepaalde pixels zelfs tot 'wit' aanlopen. Dit stoort enorm het beeld. De oorzaak van deze ruis is de temperatuur. Hoe hoger de temperatuur hoe sneller en hoe meer pixels een bepaalde grijswaarde gaan aangeven. Vandaar de naam termische ruis.
Als we de temperatuur van de CCD laag kunnen houden of omlaag brengen, kunnen we alzo de thermische ruis verminderen.

[Quarin]

Vergelijk dit maar met de server cpu's van tegenwoordig. Hoe beter of hoe meer hoe minder megahertz ze zijn. Dat gaat hiervoor dus ook op want reken maar dat ze niet zomaar een normale 8.5mpixel ccd gebruiken.

[Verwijderd]

Dat koelen heeft trouwens niets van doen met de 'speciaalheid' van de CCD's, je maakt 'm gevoeliger, dat hadden legio huistuin-en-keuken astronomen ook al uitgevogeld.

Dat koelen zal hoogstwaarschijnlijk zijn om 'm op 1 temperatuur te houden, en zo negatieve effecten van temperatuursverschillen (zoals krimpen en uitzetten) uit te sluiten.

[Verwijderd]

Ik heb zelf een Philips Vesta Pro tot Astrocam omgebouwd, welke tot -20C koelt.
Je koelt om de ruis te verminderen. Deze ruis wordt mede door warmte veroorzaakt. Belichtingstijden van minuten tot een uur worden dan mogelijk, je moet dan alleen een paar opnamen met "gesloten" lens maken, zodat er een foto ontstaat van de hot pixels en warmteruis. Dit trek je naderhand van je opname af en voila, een zeer lichtsterke opname is mogelijk zonder hinderlijke ruis e.d. Hot pixels kan je eigenlijk vergelijken met de dode pixels op een LCD, alleen verminderd het aantal bij koude. Veel van dit soor electronica werkt nu eenmaal beter bij lagere temperaturen.

[Diggie9]

Alleen moet ik je bij deze teleurstellen dat je nieuwe cannon niet zo ver kan inzoomen

[Timfonie]

Deze 40 CCD's sluiten goed, maar niet perfect op elkaar aan. Licht dat op de tussenliggende randen valt, wordt daardoor niet meegenomen in het totaalbeeld. Krijg je nu foto's met een blokkenpatroon? Misschien liggen er wel interessante details van de cosmos onder die randen. Hoe zou men hiermee omgaan?

[Hellfire]

Gewoon 2 foto's nemen?

[jwpmzijl]

Op dezelfde wijze als het maken van een scan van iets dat te groot is voor het scanoppervlak. 2x plaatjes maken waarbij de stand van de telescoop licht gewijzigd is zodat het gebied dat bij plaatje 1 in de randen zat bij plaatje 2 zichtbaar. Vervolgens de 2 plaatjes samenvoegen waarna je één compleet beeld overhoud.

Voor de problemen met de tijdsverschillen (belichtingstijden van enkele minuten tot één uur) zal men ongetwijfeld ook een mooi algoritme hebben.

[Verwijderd]

hele vette pics van moeder aarde op deze ftp:

ftp://visibleearth.nasa.gov/pub/EARTHVIZ/

kijk maar eens naar land_shallow_topo_21600.tif (173 mb) of land_shallow_topo_east.tif (400 mb) en land_shallow_topo_west.tif (240 mb)

meer hier:
http://earthobservatory.nasa.gov/Newsroom/BlueMarble/

en pics vanaf Hubble hier:
http://oposite.stsci.edu/pubinfo/pictures.html

beetje OT, maar het blijft mooi om te zien

[NitroX infinity]

Op welke resolutie flitst dat ding wel niet?

[Kheldar]

Wortel uit 340.000.000 = 18439, de foto's zullen dus 18439x18439px zijn.

[T.T.]

Helaas, zoals je kunt zien op de foto is het geen rechthoekige (laat staan vierkante) "gevoelige plaat". Als je goed kijkt, kun je zien dat het is opgebouwt als

[][][][][][][][][] (9x)
[][][][][][][][][][][] (11x)
[][][][][][][][][][][] (11x)
[][][][][][][][][] (9x)


Elke sensor heeft 340/40 = een resolutie van 8.5megapixel. Helaas is er niet opgegeven over de lengte/breedte van de individuele sensoren, dus valt er weinig te zeggen over de exacte afmetingen van de plaatjes...

Maar je schatting is toch wel bruikbaar aangezien het op een vierkant lijkt en het wat beter voorstelbaar maakt

edit:
hmmm volgens deze link van deze pagina is elke sensor 9.5MPixel voor een totaal van 377 miljoen pixels. Hier nog een closeup van de sensoren.

[B1tchwax]

Foto's hebben nooit een precies 1 op 1 verhouding maar 4:3. (Net als je beeldscherm bv 1024*768)

Ik kwam uit op 18000*13500 dan kom ik een paar pixels te hoog uit maar neem aan dat ze afgeronde getallen gebruiken..

(Geeft ook een beter vergelijk met mensen hun eigen digitale apperatuur )

[CARman]

Even uitgaande van kleinbeeld formaat, da's 24X36 mm ( toch de meest gebruikte ) is de verhouding 2:3. Andere fotoformaten zijn 60X45 mm ( 645 genoemd ) die is wel 3:4, maar behoorlijk exotisch. Dan is er nog 60X60 mm ( 6 bij 6 genoemd ) die duidelijk een 1:1 verhouding geef en je hebt nog 60X70 mm ( ofwel 6 bij 7 ).

Ehhh kortom, het gros van de foto's is 2:3

[Reinier Jonker]

Digitale foto's zijn zo goed als altijd 4:3.

[Daan]

Dit geldt nagenoeg alleen voor de normale digitale camera's wat jij nu zegt. Kijk je naar een digitale spiegelreflex camera dan zal je zien dat die allemaal een 3:2 verhouding hebben.

[Verwijderd]

Op http://www.cfht.hawaii.edu/News/MegaPrime/ staan links naar mooie plaatjes van deze superwebcam. Als je kijkt naar de resolutie van 2350x2400 pixels, zijnde schaal 1 op 8, dan kom ik uit op een resolutie van 18800x19200. Je zit dus aardig in de buurt.

[Cheetah]

Ik ben benieuwd wanneer en voor welk bedrag deze digitale camera in de pricewatch verschijnt

[The Dolf]

Flitsen doet ie niet. Daarom werkt ie ook niet als er te veel maanlicht is.

[Verwijderd]

flitsen tegen de rode ogen zeker

[The Dolf]

Nee, omdat de flitser niet werkt tot in de ruimte

[bamboe]

precies, als we een alien fotograferen, moet ie er wel goed op staan en niet met rooie ogen..

[Munters]

Behalve wanneer ze uit zichzelf al rode oogjes hebben natuurlijk.

[siepeltjuh]

doe ff serieus....

[shades]

Daar heb je filters voor..

Lijkt mij niet overbodig hoor..
edit:
The Dolf geeft aan dat die scope niet werkt met de maan omdat dat te licht zou zijn.. Mbv diversie filters kan je maanlicht afzwakken (vorm van filteren). Er zijn diversie filters, ook om bv stadslicht te filteren. Of anders: die licht van uit de ruimte komt meer doorlaat dan het aardse licht.. Licht dat richting ir of uv gaat en dat nog wel zichtbaar is..

[Verwijderd]

Er zijn wel filters maar die werken blijkbaar niet goed. Anders zouden ze niet hun telescopen zo ver buiten bewoonde gebieden plaatsen.

[shades]

De filters werken wel maar voor een optimaal resultaat wil zo'n duur instrument ver weg hebben val alle vervuiling. Daaronder vallen bv licht en ook lucht(!) vervuiling. Thermische vervuiling speelt ook een belangrijke rol. Dat geeft een enome luchttrilling (denk maar aan het wegdek)

[shades]

een telescope flitst niet maar belicht voor een bepaalde periode..

[n4m3l355]

ehms ongecomprimeerd schat ik dat de foto's ongeveer 1gig per stuk zijn.
aangezien m'n eigen cam. 4.9Mp is en de fotos' daaruit tussen de 15 & 18mb a stuk zijn

mareh wat ik me afvraag..
is er niet ergens een site ofzo waar deze foto's te zien zijn? lijkt me wel kix om eens te zien wat dat voor iets produceert

[MRic3]

Asjublief (klik op de link van BBC):
een plaatje van de Rosette Nebula gemaakt door de MegaPrime
Wel de verkleinde versie natuurlijk

[shades]

Ik vind deze interessanter omdat ik dat soort dingen ook met mijn eigen telescope kan zien.. Nevels enzo moet je weer 40 minuten gaan belichten (vaak meerdere keren en dan maar hopen of het gelukt is) Niettemin hele stoere foto(s)

[Kheldar]

De website van MegaPrime zelf: www.cfht.hawaii.edu/News/MegaPrime/
en de website van het CFHT: www.cfht.hawaii.edu/
met een beetje klikken kwam ik al aardig snel hele nette foto's tegen .

[The Dolf]

En nu snap ik pas waarom die wetenschappers zo lang bezig zijn met hun onderzoeken.
Is nl geen kleinigheid om ff via internet een ongecomprimeerde foto van 340MP naar binnen te trekken.

[CumpsD]

Daarom is er internet2 dat hun snelheid moet geven

[vehpol]

En dan ook nog eens ongecomprimeerd! Nu jij weer met je lijntje

[Verwijderd]

Let wel op dat niet alle beeldcompressie lossy is (zoals JPEG)... ze gaan dus zéker geen BMP's doorsturen, maar gewoon een lossless gecomprimeerd formaat gebruiken (zoals PNG).

[Verwijderd]

Wat denk je dat zo'n foto zou moeten gaan kosten als een particulier een kiekje van 2 mb wil???

[Verwijderd]

Vrijwel alle grote sterrenwachten hebben websites waar iedereen gratis de meest schitterende platen kan downloaden.

Sommige zijn zelfs TIFF's van 30-50 MByte met resoluties van 3000x3000 of zo. Kost helemaal niks. Ik denk dat er van deze super-camera ook wel zo'n website zal komen. Daar komen dan natuurlijk niet alle foto's op, maar wel een heel mooie selectie.

[Pimmeh]

Zou het niet interresant zijn om normale burgers er ook gebruik van te laten maken? En dan bijvoorbeeld alleen als de telescoop niet gebruikt wordt. De foto's worden dan eerst verkleind tot, zeg, 2 MB op de server en dan gemailed. Dit zou eventueel via betaling kunnen dat ze er ook nog wat aan kunnen verdienen.

[Verwijderd]

http://www.telescope.org

Het is nu nog niet mogelijk om jobs aan te maken omdat de nieuwe telescoop nog gebouwd wordt in Tenerife.

[Gin040]

340 Megapixels is natuurlijk veel te weinig voor astronomie en zal het niet halen bij analoog, maar een groot voordeel is wel dat je het kan versturen over internet waardoor veel meer wetenschappers de telescoop kunnen gebruiken en de efficientie veel hoger gaat liggen waardoor de kosten weer relatief lager komen te liggen.

[Milo]

Toch even replyen.

340 Megapixels (...) zal het niet halen bij analoog

Er zijn vast manieren om analoog enorm veel detail vast te leggen, maar de 'normale' manieren als kleinbeeld, 6x6 en 6x7 houden toch al snel op zij zo'n 10-15Mpixel hoor. Als je het daar dus over had, sla je faliekant de plank mis. Mocht je Über-analoge formaten bedoelen, dan zou het kunnen. Voordelen van digitaal t.o.v. analoog zijn dan slechts het lagere ruis-nivo, en de veel eenvoudigere bewerking.


Overigens: Een resize van 1 van de plaatjes die hierboven genoemd zijn naar 9400x9600 (meer wil irfanview op dit moment niet, niet genoeg mem), levert een png op van 70MB. Een full-rez png zal dus zo'n 250MB zijn, erg goed te transferren dus.

Met een slim systeem zullen ze ook niet vaak full-rez plaatjes nodig hebben, vaak zullen uitsnedes gewenst zijn.