Dat de kwaliteit achteruit gaat naarmate de schrijfsnelheid omhoog gaat hangt af van de brander zelf. Zo kan je in dit plaatje zien dat de kwaliteit van de beschreven CD op 52X er perfect uitziet. De tester heeft voor de maximale schrijfsnelheid gekozen waarmee de eindsnelheid van de brander rond de 52X ligt. Dit terwijl er gekozen is voor een 40X Maxell (Hitachi dye) die eigenlijk tot maximaal 40X is gecertificeerd.
Die afbeelding zegt niets over de kwaliteit van de cd. Het gebruikte testprogramma laat enkel de oncorrigeerbare fouten zien. Dat is dus
na de foutcorrectie. Wil je de brandkwaliteit beoordelen dan moet je in de foutcorrectiecircuits van de cd-speler meten. Dat gaat natuurlijk niet zomaar met alle hardware...
Hedendaagse branders verschillen onderling weinig in brandkwaliteit. Maar door de zeer snelle ontwikkeling in brandsnelheid kunnen de mediafabrikanten niet volgen. Met andere woorden. De snelle branders zijn er, maar het media is er nog niet voor geschikt. Natuurlijk voorzien de mediafabrikanten hun cd's van een "48x certified" labeltje als de foutmarges niet extreem hoog liggen. Anders vallen ze uit de boot. Mensen denken nu eenmaal dat 48x media per definitie beter is dan 40x media.
Bij huidige writers en media is er tot 16x - 20x nauwelijks een verslechtering merkbaar in de brandkwaliteit wanneer degelijk media wordt gebruikt. Daarboven neemt de brandkwaliteit
sterk af. Bij sommige goedkopere schijfjes zelfs tot ver beneden de door Red Book standaard toegelaten fouttoleranties.
Een schijfje met een hoge error rate zal veel meer moeite vereisen om correct uit te lezen. De kwaliteit van de optiek speelt een grote rol, alsmede het ontwerp van de CIRC-decoder die de foutafhandeling verzorgt. Zo kan het zijn dat zulk een schijfje schijnbaar probleemloos afspeelt op de ene cd-speler terwijl de andere nauwelijks meer dan wat getik en gekraak kan produceren.
Data-cd's aan de andere kant zijn minder gevoelig voor fouten dan audio-cd's omdat ze een extra ECC-foutcorrectiesysteem hebben. Daarom lijken kwalitatief lage cd's vaak goed te werken voor datakopiëen, tot men aan audio begint en de rotzooi zich begint te tonen...
Oplossing? Verlagen van de brandsnelheid en overstappen op hoogwaardiger media. Om de situatie wat te verduidelijken ga ik even kort schetsen hoe een cd-speler intern fouten corrigeert:
De audiodata die de cd-speler leest wordt verwerkt door de interne CIRC-decoder (Cross Interleaved Reed-Solomon Code). De CIRC-decoder bestaat uit 2 Reed-Solomon-decoders (C1 en C2) en enkele de-interleaving-stadia. Dit zit natuurlijk allemaal in één chip. De C1-decoder is de eerste decoder die de kleine random-fouten afhandelt. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de foutvlaggen E11, E21 en E31. E31 betekent dat er 3 of meer symboolfouten optraden aan de ingang van de C1-decoder. Dit kan de C1-decoder niet meer verbeteren en zal de foute symbolen aanduiden met een vlag en aanbieden aan de C2-decoder na de- interleaving. De C2-decoder is vrijwel identiek van opbouw, maar kan dankzij de voorgaande de-interleavingstap grotere fouten corrigeren. En middels de vlaggen van de C1-decoder kunnen nog meer fouten verbeterd worden. De C2-decoder hanteert net als de C1-decoder vlaggen, E12, E22 en E32. E32 is de enige foutvlag van de CIRC-decoder die aanduidt dat een fout oncorrigeerbaar is. Deze vlag wordt dan ook doorgaans gebruikt om het foutverhulling-circuit aan te sturen. Dit kan bestaan uit interpolatie- of muting-circuits. Natuurlijk enkel bij audio, bij data wordt de volgende foutcorrectielaag gebruikt, de ECC foutcorrectiecode. Sommige cd-spelers kunnen de E32-vlag naar buiten brengen waar ze bekend staat als de C2-informatie.
Cd-kwaliteitscontrolesoftware zoals CDSpeed hebben geen toegang tot de interne signalen van de CIRC-decoder en moeten het doen met het E32-signaal indien beschikbaar. Doorgaans gebruikt men een andere aanpak waarbij bekende date op cd gezet wordt die dan weer wordt uitgelezen. Door te vergelijken kun je dan zien of er fouten waren. Maar zoals eerder gezegd vertelt dit weinig of niets over de werkelijke brandkwaliteit omdat steeds na de foutcorrectiecircuits gemeten wordt. Pas als de fouten zo zwaar worden dat de foutcorrectiecircuits falen zal zulke software min of meer bruikbare resultaten geven.
Hieronder de output van de E-signalen van een cd-speler in 2 gevallen. Een cd-r gebrand op 16-voudige snelheid en eenzelfde merk cd-r gebrand op 40-voudige snelheid. Ik ben niet in de positie om merken te vernoemen, maar de afbeeldigen en getallen spreken boekdelen.
BLER-grafiek van cd-r gebrand op 16x
Totalen (over de hele cd gemeten):
- E11: 2222
- E31: 124
- E12: 769
- E22: 0
- E32: 0
- BLER: 2455
- BERL: 0
BLER-grafiek van cd-r gebrand op 40x
Totalen (over de hele cd gemeten):
- E11: 80536
- E21: 924
- E31: 377
- E12: 2468
- E22: 70
- E32: 0
- BLER: 81837
- BERL: 1
Zoals je kan zien heeft de op 40x gebrande cd duidelijk een slechtere kwaliteit.
De block error rate is maar liefst 30 keer hoger! Hoewel de BLER nergens de door Red Book toegelaten 220 foute blocks per seconde overschrijdt is het toch wel duidelijk dat de hoge schrijfsnelheid een
erg negatieve impact heeft. De BLER van de op 16x gebrande cd is op z'n minst uitmuntend te noemen (er zijn veel geperste cds recht uit de winkel die minder goede grafieken tonen). Geen E22- of E32-fouten.
De op 40x gebrande cd daarentegen heeft voor een cd veel E22-fouten wat erop wijst dat uncorrectables niet ver weg zijn. Nu valt de kwaliteit overall gezien nog wel mee. Er traden geen uncorrectables op, maar het feit dat er toch een burst error length fout (BERL) optrad is een erg veeg teken! En paar vingerafdrukken, krasjes en het is zover.
Het moge dus wel duidelijk zijn dat de levensduur van de op 40x gebrande cd veel minder lang zal zijn!
Bij 52-voudige opnamesnelheid zullen de grafieken er nog dramatischer uit zien...
Wil dit zeggen dat snelle branders onzin zijn? Ja en neen. De snelheidsrace is in mijn ogen pure onzin. Maar de fabrikanten moeten iets verzinnen om het product
schijnbaar aantrekkelijk te maken over oudere generaties en de concurrentie.
Maar het voordeel is dat nieuwe branders vaak nieuwe technologieën ondersteunen, beter beveiligde cd's inlezen/branden, nauwkeuriger audio kunnen inlezen, accurater branden,...
Er is tenslotte niemand die je verplicht om met een 52x brander op 52x te branden. Als je kwaliteitsbewust bent kun je evengoed op 16x branden.
Zelf bezit ik 40x en 48x branders. Toch brand ik nooit sneller dan 16x - 20x (tenzij voor testdoeleinden). Ik ben liever zeker over de kwaliteit van de geschreven data, zelfs op hoogwaardig media. Ook zet ik verify disc aan in de recording programma's (indien ondersteund) zodat het schijfje na branden nagekeken wordt. Ik heb nog
nooit een (ongewenst) mislukt schijfje gehad en al m'n gebrande cds die ik met zorg heb behandeld lezen vandaag nog steeds even goed uit als de dag waarop ze werden geschreven.
Natuurlijk duurt het branden zo wat langer dan wanneer ik de writer's volle snelheid zou benutten en geen verify zou doen. Maar er moet maar eens een schijfje mislukken zonder dat je het gemerkt hebt. Je zal zien, net dat schijfje bevat die data die je heel erg nodig hebt