Dell toont aangepaste versie van duurzame Luna-laptop met modulaire onderdelen

Dell heeft een nieuwe versie getoond van zijn laptopconcept Luna, met een aantal aanpassingen aan het ontwerp. Deze laptop bevat modulaire onderdelen, wat inhoudt dat het makkelijker moet zijn om het apparaat open te maken en te repareren.

Een van de vernieuwingen is dat Dell een microfactory voor de Luna-laptop heeft gebouwd. Hierin bevindt zich een robotarm die de laptop zelfstandig uit elkaar kan halen en onderdelen kan vervangen. Daarbij moet de laptop zelf aangeven welk onderdeel aan vervanging toe is.

Ook zijn er kleine wijzigingen aangebracht aan het ontwerp zelf. Zo zat het moederbord in het concept van vorig jaar nog achter het scherm, maar is dit nu onder het toetsenbord aangebracht. Daarnaast is de benodigde hoeveelheid schroeven geminimaliseerd en is het gebruik van lijm en kabels niet langer nodig, schrijft Dell.

Het bedrijf beweert met dit concept een zo duurzaam mogelijke laptop te ontwikkelen in een poging de hoeveelheid e-waste te verminderen. Dell zegt dat Luna 'momenteel' slechts een concept is. Het is onduidelijk of de laptop daadwerkelijk op de markt gebracht gaat worden.

Luna-laptopMicrofactoryDe verschillende onderdelen van de laptop

Door Kevin Krikhaar

Redacteur

15-12-2022 • 16:18

49

Reacties (49)

Sorteer op:

Weergave:

Als ze echt iets zouden geven om het milieu dan hadden ze dit concept al veel sneller op de markt gebracht en zouden ze alle laptops op die manier gebouwd zijn. Helaas, fabrikanten en ook de overheid willen namelijk vooral dat je zoveel mogelijk consumeert en dat botst vaak met duurzaamheid.
Als het al beschikbaar komt, dan zal het eerder als een nicheproduct behandeld worden en zeker niet als de nieuw te bewandelen weg, want dat zou een compleet andere bedrijfsvoering betekenen en dat zie ik een bedrijf als Dell niet doen. Ze zitten gewoon te diep in het kapitalistisch systeem om er nog uit te geraken
Daarom zie ik dit concept eerder als een PR-stunt, want het woord duurzaamheid is een hip maar ook een hol begrip in de IT-wereld. Je wordt er rond je oren mee geslagen, maar uiteindelijk is het vaak niet meer dan een stukje greenwashing.

Als je op zoek bent naar een modulaire laptop die je daadwerkelijk kan kopen, dan raad ik je de Framework laptops aan. Wat Dell blijkbaar na jaren niet lukt, lukt dit kleine bedrijfje wel.
Dacht je nu echt dat zulke bedrijven de voorloper zouden zijn tegen klimaatsverandering en voor consumentenrechten? Je kan het hen kwalijk nemen maar dat zou heel erg eenzijdig zijn en kort door de bocht.

Het grootste probleem is niet dat kapitalistisch systeem of die bedrijven. Het grootste probleem is dat we onze democratische stem niet laten gelden en dat we de economie niet genoeg sturen.

De hele economie zit vol wet en regelgeving. Bedrijven moeten zich daar aan houden. Die regelgeving kan bedrijven via een norm verplichten modulair te bouwen.

Europa en de VS hebben hier een verpletterende verantwoordelijkheid. En dat kan enkel indien we voor partijen stemmen die dat probleem begrijpen en er een programma voor hebben uitgewerkt waar jij da weer kan op stemmen.

Het hele iedee dat Dell geen andere producten kan ontwikkelen die wel aan die standaarden voldoen is gewoon verzonnen in uw hoofd. Elk bedrijf kan dat. Of zie je ergens een complot?

EV’s zou zogezegd ook niet lukken. De Duitse merken zouden 10jaar achterlopen op Tesla en niet in staat zijn om de shift te maken naar elektrisch. Tesla loopt effectief voor maar al die doelscenario’s bleken totale fantasie te zijn.
Het grootste probleem is niet dat kapitalistisch systeem of die bedrijven. Het grootste probleem is dat we onze democratische stem niet laten gelden en dat we de economie niet genoeg sturen.
Dat klopt, maar als je weet dat er in Brussel exact 49.059 geregistreerde lobbyisten vertoeven (waarvan er 1.594 toegang tot de parlementsgebouwen hebben), die er alle belang bij hebben dat de economie in het voordeel van de belangen van hun opdrachtgevers gestuurd wordt, dan weet je dat de stem van het volk eigenlijk ondergeschikt is. Wij als burger sturen niet de economie, dat doet die machtige lobbymachine. En hoe machtiger de organisatie waarvoor ze werken, hoe meer geld ze in lobbywerk kunnen en zullen pompen. Een uitwas daarvan is Qatargate, waar lobbywerk naar een hoger, crimineel niveau werd getild.
Het hele iedee dat Dell geen andere producten kan ontwikkelen die wel aan die standaarden voldoen is gewoon verzonnen in uw hoofd. Elk bedrijf kan dat. Of zie je ergens een complot?
Het gaat niet om kunnen, het gaan om willen. Natuurlijk kan Dell dat, maar willen ze ook?
Dell is nu net een bedrijf dat de rol van een gamechanger kan spelen omdat ze zo groot zijn. Framework of ook het Nederlandse Fairephone zullen dat met de beste wil van de wereld nooit kunnen. Dit zijn kleine bedrijfjes die wel een pioniersfunctie hebben, maar niet het geld en de middelen hebben om een lobbyist naar Brussel te sturen om daar potten gaan te breken.

PS. Voor je me beschuldigt van complotdenken; ik gruwel van complotdenkers :X
Zolang er wet en regelgeving is zal je belangengroeperingen hebben. Die strijden voor de belangen van hun sector, bedrijf zodat hun noden kunnen verwerkt worden in het beleid.

Dat daar omkoping met gemoeid gaat zal zeker en vast zijn. Maar voetbal is niet slecht omdat er af en toe scheidsrechters omgekocht worden.

Dell kan wel maar wil niet, alle andere willen maar kunnen niet? Dus we zijn doomed?!

Onze stem en mening is wel degelijk relevant. Je kan bijvoorbeeld druk zetten op de Tweakers redactie om eindelijk de reparatiescore te verwerken in het eindoordeel.

Dat zet dan weer fabrikanten zoals bijvoorbeeld Dell aan om duurzamere producten te produceren.

De EU heeft best al wel goede normen opgelegd aan bedrijven die de consumentenmarkt willen betreden. Denk aan uitstootnormen, giftige stoffen, co2 uitstoot, energieverbruik elektrische toestellen etc.

Je gaat altijd wel die saboterende nonkel vinden die vind dat politiek één groot leugen is, dat windenergie en zonnepanelen een flop zijn en dat Europa een klucht is enz. Ik snap de verzuchtingen en cynische sneren maar ze komen zelden ze met oplossingen.

Uiteindelijk moeten we gewoon vooruit. Je kan Dell verafschuwen maar deze move is het resultaat van die kleine initiatieven en de verandering van de publieke opinie en de veranderende wereldeconomie.

Zo zal Europa bijv meer inzetten op circulaire economie van grondstofverbruik. Simpelweg omdat we teveel grondstoffen weggooien na gebruik. Dat is schadelijk voor een economie. Dit kan resulteren in regelgeving voor minder e-waste, betere repareerbaarheid, langere garantie, verplichte quota hernieuwbare grondstoffen enz enz.

Bijv: I.p.v. afhankelijk te zijn van lithium mijnen (of andere aardmetalen) aan de andere kant van we wereld kan je mss ook oude EV batterijen recycleren ipv dumpen. Check eens bedrijven zoals Umnicore.

Of je het nu graag hebt of niet. Die lobby of belangenverenigingen horen er gewoon bij. Je kan geen right to repair beleid uitwerken zonder de industrie te betrekken. Je hebt draagvlak nodig. Er moet ook een technologische en economische realiteit zijn.

Sommige transities zijn duur. Ze noemen dat ‘green premium’. Het doel is die ‘green premium’ kost weg te werken door nieuwe ontwikkelingen, andere besparingen etc.
Gekke vraag, kunnen we lobbyen niet gewoon verbieden?
Geen gekke vraag, lijkt mij. Helemaal verbieden zal naar mijn mening niet gaan, omdat het in wezen gaat over opkomen voor belangen. Dat die belangen niet altijd stroken met het bredere sociaal-maatschappelijke belang verandert daar niks aan, want je kan niet op voorhand beslissen of dat zo is. In principe moet elke partij gehoord kunnen worden door degenen die onze wetten schrijven.

Maar er is ongetwijfeld nog een hoop te doen om ervoor te zorgen dat lobbymacht niet een kwestie is van een vette beurs, en dat lobbyen altijd transparant gebeurt en niet verandert in handjeklap achter de kiezer om. Op dit moment heeft het daar wel veel van weg en dat ondermijnt de democratie behoorlijk.
Het grootste probleem is dat we onze democratische stem niet laten gelden en dat we de economie niet genoeg sturen.
Of, en dit zal misschien raar klinken, er is simpelweg geen meerderheid te vinden voor radicaal handelen onder de noemer van klimaatverandering.
De Dell laptops zijn best lang zelf te repareren. De latitude reeks alleszins. Dus het lukt Dell ook, de consument mag gerust wat verder kijken dan zijn, haar of x neus.

[Reactie gewijzigd door Yoshi op 28 juli 2024 23:47]

Beter nog, sommige onderdelen kan je zelf nog herstellen.
Deze week nog een XPS met opgeblazen batterij binnen gekregen en de mousepad was letterlijk "uitgeplopt".
Gewoon de oude dubbelzijdige tape verwijderd en vervangen met nieuwe, is precies een nieuwe mousepad.
Batterij ook ontvangen, vervangen en voilà, nieuwe 5.5j oude XPS laptop in topconditie.
Zeker icm de AR Assistant app van Dell is het relatief simpel om op te zoeken en video's te vinden over hoe je iets kan vervangen.
Mee eens... Toch zeker 3 Dell inspiron laptops van verschillende jaren opengemaakt voor reparaties en upgrades. Van ventilatoren vervangen tot harddisks, RAM en batterij wissels was het allemaal goed te doen. Ook veel informatie terug te vinden op de website van Dell zelf.
Ik zit ook met verbazing te lezen hoe ze een probleem maken dat al lang opgelost was. Een laptop met eenvoudig te vervangen onderdelen.

Hoe moeilijk moet het zijn om m'n toetsenbord en beeldscherm mee te nemen naar een volgende generatie? Vroeger was harde schijf, geheugen, batterij vervangen een kwestie van minuten voor een geïnteresseerde leek.
Vaak zijn die onderdelen ook gewoon 'op' - toetsenbord is wat afgesleten (en kost bijna niks), beeldscherm heeft krassen, vlekken of andere mankementen. Batterij is (zeker bij Dell) na 3 jaar ook zwaar beperkt in capaciteit. Geheugen en harde schrijf hebben een verouderde aansluiting. Zeker bedrijfsmatig is het helemaal niet gewenst om veel moeite te steken in het hergebruiken van dit soort onderdelen.
Ik betwijfel of ik het met je eens ben, maar los daarvan, op of niet, wat is Dell hier dan aan het doen?
Greenwashing. Als het ze echt zou interesseren zouden ze ook minder rotzooi kunnen bouwen maar daar heeft de gemiddelde consument die een 400 euro laptop duur vindt lak aan…
Greenwashing. Als het ze echt zou interesseren zouden ze ook minder rotzooi kunnen bouwen
Ja, precies. Voor iedereen iets om over na te denken. Misschien zijn we zover dat we laptops kunnen maken die 15 jaar meegaan. En als het meta verse / alles in 3D niks wordt kan dat misschien best. Zoveel meer computing power hebben we niet nodig.
Als ze echt iets zouden geven om het milieu dan hadden ze dit concept al veel sneller op de markt gebracht en zouden ze alle laptops op die manier gebouwd zijn
Ach, veel van de laptops van Dell (en andere merken) zijn al "modulair" gebouwd en best goed te repareren, en deels te upgraden. Marketing is nu alleen zich gaan richten op zaken als duurzaamheid omdat andere partijen dat hip gemaakt hebben.
Ze zouden mij blijer maken met de chips van nu in een behuizing als van E7450.
Een paar schroefjes extra zijn wat mij betreft echt het probleem niet. T/m ongeveer 2015 waren de zakelijke Dell Latitude laptops uitstekend te repareren en upgraden. Als je niet zo nodig hoeft te gamen op een latop kon je er 7 jaar mee voort, wel 1x de batterij vervangen. Latere series zijn steeds meer Apple imitaties. Waarom moet het zo extreem dun? Het is gewoon een rat-race. Het gevolg:
  • Toetsenbord kan er niet meer naar boven uit waardoor je eerst het moederbord moet verwijderen
  • Alles zit vastgesoldeerd op het moederbord, memory upgrade kan niet meer en zelfs SSD soms niet meer
  • Ventilatortje en koelribben uitmesten, koelpasta vervangen is nauwelijks nog te doen
  • Geen plek meer voor een docking connector. De USB-C en TB docks halen het qua betrouwbaarheid niet bij het oude systeem
  • Te weinig aansluitingen en op ongelukkige plaatsen
  • Door de wedloop in onwijs grote touchpads en dunne schermranden is er nauwelijks nog ruimte voor een fatsoenlijk toetsenbord. Geen aparte Pg Up/ Pg Dn toetsen, een power-knop op de plek waar je Del verwacht. Laat staan Home en End toetsen
De laptops in de huidige Latitude lijn hebben toch echt geen vastgesoldeerd geheugen. Of in ieder geval niet de 5430 die we hier hebben.

Edit: misschien bedoel je de 7430 serie, deze heeft inderdaad gesoldeerd geheugen, maar dit kan echt niet los gezien worden van de trend om steeds compacter te worden. En die trend word toch echt bepaald door de consument.
Mocht je die repareerbaarheid willen, kan je altijd nog voor een Latitude 5xxx gaan.

[Reactie gewijzigd door Johan9711 op 28 juli 2024 23:47]

Of in ieder geval niet de 5430 die we hier hebben.
Die heb ik nooit in handen gehad. Ziet er op dit filmpje nog redelijk toegankelijk uit. Maar let op hoe dat plastic chassis doorbuigt. En helaas hebben de 5xxx modellen de laatste jaren veel mindere kwaliteit displays dan de 7xxx.
Ik zie met name veel afgebroken UTP poorten op die dunnere latitudes voorbij komen
Dat 'alles' vastgesoldeerd zit is gewoon optimalisatie van het productieproces. Uiteindelijk wordt waarschijnlijk memory en storage gewoon op de CPU ingebakken (net als de L1/L2 cache, memory controller, PCI interface etc). Kan ook eigenlijk niet anders als we verwachten dat alles steeds sneller draait (grotere afstand = meer latency). Minder connectors zijn wel minder 'points of failure', dus het zou best kunnen dat de betrouwbaarheid van niet-modulaire componenten omhoog gaat...

Ventilator is niet/minder nodig als je geen standkachel van Intel neemt, dat had Dell wel wat beter kunnen kopiëren van Apple, net als betrouwbaar werkende USB-C / Thunderbolt docking.
Eigenlijk hebben ze dus de modulariteit die er al was eruit gesloopt voor stroomlijning/winstmaximalisatie, om dat nu in een glad vormgegeven showconcept weer terug te draaien onder de noemer duurzaamheid 🙃
Jammer van dit soort vervangbare modulariteit is dat tegen de tijd dat je het echt nodig heb, na een aantal jaren, het hele concept alweer verouderd is en de aansluitstandaarden geëvolueerd naar modernere eisen.
Is ook mijn ervaring. Ik had jaren geleden een laptop gekocht met een MXM slot zodat je de GPU kon upgraden. Toen het eenmaal zover was, waren alle kaarten een nieuwe versie MXM, naast dat een lose kaart los net zoveel koste als een complete nieuwe laptop.
Heb ik ook al gehad. Vandaar koop ik nu enkel nog hardware met hetgeen ik vandaag nodig heb en niet wat ik over enkele jaren denk nodig te hebben. Tegen dan kan het er al helemaal anders uitzien.
Het gaat bij laptops zoals dit voor mij meer om het feit dat je een enkele stukke usb poort kan vervangen met weinig moeite. Hiervoor moet je nu je laptop terug sturen naar dell. Die vervangen dan vervolgens het hele moederbord.
En die refurbishen dan dat bord.. En dat is uitgezonderd alle modellen met usb child boards. Die zijn er wel minder en minder want de jacht naar de dunne laptop is wat dat laatste betreft idd geen goeie vooruitgang.

Maar het zou idd beter zijn moesten dat altijd gewoon child boards zijn

[Reactie gewijzigd door Yoshi op 28 juli 2024 23:47]

Duurzaam en langere ondersteuning maken producten alleen maar duurder. Dit is met alles van boormachine tot laptop mensen willen geen duurzaamheid dan zal alles nog duurder worden.
Jammer van dit soort vervangbare modulariteit is dat tegen de tijd dat je het echt nodig heb, na een aantal jaren, het hele concept alweer verouderd is en de aansluitstandaarden geëvolueerd naar modernere eisen.
Dat is met PC's best wel lang goed gegaan. Er kwamen wel nieuwe standaarden, maar je kon wel vooruit. Je hoefde niet elke keer een nieuw computer case, of voeding, CD speler enz te upgraden. Dat scheelt. Helaas is dat bij laptops volledig verdwenen met uitzondering van geheugen en HD schijf. Ik zou het toejuichen als er een standaard form factor zou zijn waar je van alles in kan vervangen. Als je liever voor "design" en zo dun mogelijk gaat dan kan dat ook. Maar voor veel mensen is "design" minder van belang en hebben ze liever iets wat je kan upgraden na tig jaar.

Edit:quote verkeerd geplakt

[Reactie gewijzigd door david-v op 28 juli 2024 23:47]

Een groter voordeel dan dat je zou kunnen upgraden is dan ook de repareerbaarheid van een laptop als deze. Een onderdeel upgraden doen vast niet zoveel mensen, dat gebeurt zelfs bij desktops niet heel veel, maar de betere repareerbaarheid die je zo krijgt is voor iedereen heel handig.

In theorie tenminste, want zolang het alleen om een concept-laptop gaat is de praktijk natuurlijk nog niet echt te beoordelen.
Als je iets modulair doet zoals Framework, dan kan je ook nieuwe aansluitstandaarden toevoegen.
Heb je wel eens van framework gehoord?
https://frame.work/nl/en
Zelfs het moederbord kun je upgraden.
Interessante visie. Vraag mij af op welke termijn het realistisch is dat we een modulaire laptop (of andere elektronische apparaten) hebben en dat er van die lokale microfabrieken zijn met robots die zelfstandig defecte onderdelen kunnen herstellen. Het klinkt als science-fiction en ik denk eerlijk gezegd dat we er ook nog best ver van verwijderd zijn. Maar het is zeker een interessante ontwikkeling om elektronica meer modulair te maken, minstens al voor de B2B markt.
Natuurlijk zegt een n=1 constatering niet zo veel, maar de recente Latitude, Inspiron, en Vostro-series lijken kwalitatief echt een forse stap terug ten opzichte van ~5 jaar geleden. Scharnieren die kapot gaan, DC IN die na een krap jaar vervangen kan worden, SDD's die spontaan stuk gaan.. Het is echt niet zo goed. En ook niet één laptop, maar een stuk of 7 heb ik er zien sneuvelen (op 10 in totaal). Je zou zeggen dat duurzaamheid ook kwalitatief goed spul opleveren is, zonder dat daar specifiek een duurzaam-labeltje op geplakt wordt.
ik zie niet zo veel "modulairs". bij mijn standaard laptopje kan je ook al die onderdelen vervangen.

[Reactie gewijzigd door Jeffrey2107 op 28 juli 2024 23:47]

Ik vind het wel leuk dat iedereen op zijn eigen houtje dan zulke concepten gaat inschieten. Als ze nu eerst beginnen met een vraag of de laptopmakers samen modulaire zaken kunnen opbouwen, misschien met expertise van framework erbij. Dan kan het als een leuk concept opgezet worden. Anders word het gewoon een concept, of misschien net een kleine test die toch faalt.
Geweldig goed concept. Hopelijk komt dit snel op de markt. Doet mij denken aan de Fairphone 4.

Ideaal wanneer je alleen modules hoeft te vervangen in plaats van alles in 1 keer.
Net zoals met een zelfbouw desktop.
Ik vraag me af hoeveel hiervan daadwerkelijk fysiek bestaat. De enigste video van die micro factory is een animatie, zit een groot verschil tussen met de praktijk.
Dell en het verminderen van E-waste.... eerst zien dan geloven, als al hun systemen een non-standaard moederbord gebruiken, terwijl ze enkele generaties geleden nog een semi-standaard moederbord gebruikte [enigste punt was dat de koeler in de kast vast schroefde, maar het moederbord wel een standaard formaat heeft]

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.