Ze mogen de statusupdates wel weghalen, ik ken niemand die het gebruikt.
Zo denken ze niet. Deze megabedrijven kunnen niet innoveren, daar zijn ze te groot en te log voor. Grote bedrijven willen vooral zo min mogelijk risico nemen want aandeelhouders willen voorspelbare inkomsten. Grote groei is mooi, maar voorspelbaarheid is eigenlijk nog beter. Ze willen wel geld verdienen maar niet gokken en het risico lopen om geld te verliezen. Zekerheid wordt steeds belangrijker hoe meer geld er in zo'n bedrijf zit.
Een bak geld aan de kant zetten voor "innovatief onderzoek" is moeilijk uit te leggen want je kan niet van te voren voorspellen of er iets uit komt. Als er al iets uit komt, want niemand kan echte innovatie forceren. (Dat is anders dan optimaliseren, dat kun je wel forceren. Hetzelfde ontwerp steeds kleiner of lichter maken kunnen we heel goed en je krijgt bijna altijd wel iets gedaan door er veel geld tegen aan te gooien).
Wat doen deze reuzen dan wel? Features kopieren en checklijstjes afwerken. Als ze niet beter kunnen zijn dan de concurrent, dan in ieder geval niet slechter, lijken ze te denken. Als een concurrent iets nieuws heeft, hoe onbetekend ook, dan zullen ze het allemaal overnemen. Liefst doen ze de volgende dag nog het persbericht de deur uit dat applicatie X ook beschiking krijgt over feature Y zodat alle bestaande gebruikers denken "oh, ik wacht wel even tot mijn app die feature ook heeft, niet nodig om over te stappen".
Je zou denken dat copyright, trademarks en patenten dat kopieren zou tegen gaan. Dat zeggen ze immers altijd, dat die wetten nodig zijn om innovatieve bedrijven te beschermen tegen "dieven". In praktijk werkt het andersom. Die grote reuzen nemen alles over wat ze willen, voor rechtszaken zijn ze niet bang. Iedere grote rechtszaak brengt ook een hoop aandacht met zich mee. Die gratis reclame betaalt voor de rechtszaken. Daarnaast is er ook altijd wel een manier om jezelf te verdedigen door een product van je tegenstander aan te vallen. Werkelijk ieder serieus stuk software in de wereld schendt wel een of ander vaag patent, waarschijnlijk meerdere, en het wereldje is vaag genoeg dat er altijd wel een reden te verzinnen is waarom een of ander patent van toepassing zou zijn.
De grote bedrijven nemen vrij features van iedereen over, van elkaar en van de kleine start-ups die wel innovatief zijn. Die start-ups kunnen zich niet verdedigen tegen de diepe zakken van de megabedrijven.
Ze gaan failliet aan de advocaten en juristen die ze moeten inhuren omzichzelf te verdedigen. Als ze de zaak zouden winnen dan zouden ze dat geld terug krijgen maar daarvoor heb je een lange adem nodig. Vaak komt het er dan op neer dat als "compromis" de hele start-up voor een prikkie wordt opgekocht door de aggressieve reus die dan belooft de schulden over te nemen. Schulden die er alleen maar zijn omdat de start-up zichzelf moest verdedigen.
Tegenwoordig is het bijna een gegeven dat het doel van een start-up is om te worden overgenomen door een groot bedrijf. Zelf de nieuwe Google/Facebook/Amazon/... worden durven de meesten niet eens meer te dromen. Je kindje groot brengen en het dan verkopen aan de zoutmijnen waar het waarschijnlijk een stille dood zal sterven lijkt het hoogste doel.
Wil ik dan alle copyright, trademarks, patenten, auteursrechten en alle andere "intellectuele eigen dom" afschaffen? Nee. Al die systemen kunnen een nuttige rol spelen als je ze goed inzet, het probleem is vooral dat ze veel te groot zijn geworden en hoe doel voorbij zijn geschoten. Het doel (van alle wetten) is de wereld beter maken en bij deze weten gaat het specifiek om innovatie en culturele groei. We beschermen innovatie omdat we innovatie belangrijk vinden en er meer van willen.
Mijn simpele oplossing is dat de meeste bescherming alleen geldt voor kleine bedrijven en niet voor de reuzen. Waar de grens precies laat ik even in het midden. Als je bedrijf zo groot als Facebook is dan doe je toch niet meer aan innovatie maar alleen nog aan optimalisatie. Dan is er ook geen innovatie om te beschermen. Onder invloed van grote bedrijven is de definitie van "innovatie" echter flink opgerekt waardoor zelfs afgeronde hoekjes beschermd worden alsof het de grootste innovatie is sinds de blikopener.
Misschien zou het beter zijn om te zorgen dat de grens aan "innovatie" en "vooruitgang" hoger komt te liggen maar ik vrees dat de dure juristen bij iedere scheet een smoes kunnen bedenken om te verklaren dat dit toch echt heel innovatief is.
Daarom trek ik liever een harde streep waarbij we zeggen die grote bedrijven wel groot en machtig genoeg zijn om het zonder deze bescherming te stellen. Als ze toch een echte verbetering bedenken (natuurlijk gebeurt dat af en toe wel) dan zijn ze in een uitstekende positie om daar optimaal gebruik van te maken voor de rest van de wereld kan reageren. Dat zal niet lang duren maar dat is niet erg, deze bedrijven waren toch al niet afhankelijk van innovatie.
Op sommige punten zal er wel meer moeten gebeuren. Onderzoek naar medicijnen is zo'n gebied wat voor kleine bedrijven lastig is. Niet omdat ze geen innovatieve ideeen hebben maar omdat het uitvoeren van medische proeven verschrikkelijk duur is. Er zijn nog een paar andere gebieden waar je kan stellen dat kleine start-ups het niet alleen kunnen doen. Daar zou de overheid een grotere rol kunnen spelen.
De ontwikkeling van vaccins tegen covid19 is een interessant voorbeeld. De overheid trok de portemonnee om gericht innovatie te stimuleren door heel veel bedrijven onderzoek te laten doen en garant te staan voor verdere ontwikkeling zoals betalen voor het testtraject, zonder van te voren te weten welk medicijn er precies getest zou gaan worden.
Ik wil niet zeggen dat dit precies is hoe het voortaan moet gaan, alleen dat er meer mogelijkheden zijn. In praktijk wordt veel innovatie aan universiteiten gedaan en (dus) betaald met overheidsgeld. Vervolgens studeren die studenten af en beginnen een bedrijfje om hun innovatie uit te werken tot commercieel product. Zo gek veel hoeft er dus niet te veranderen. Wat minder bescherming voor de grote bedrijven brengt ons een heel eind.