Het Europees ruimteagentschap ESA heeft woensdag de Cheops-satelliet gelanceerd. De ruimtetelescoop gaat ontdekte exoplaneten nader bestuderen op hun atmosferische samenstelling en het ontstaan ervan.
Cheops, een acroniem van CHaracterising ExOPlanet Satellite, werd op woensdag gelanceerd vanaf een Sojoez-Fregat-raket vanaf ESA's lanceerbasis in Kourou in Frans-Guyana. De lancering was eerder deze week uitgesteld. Cheops wordt in een pool-tot-pool-aardbaan gebracht. Dat is een weinig gebruikte orbit, waarbij de satelliet precies op de grens tussen licht en donker kan vliegen. Daardoor is het makkelijker observaties te doen in de ruimte zelf.
Cheops is ESA's eerste exoplanetenmissie. De telescoop gaat exoplaneten die door eerdere missies zijn ontdekt, nader bestuderen. Dat doet de telescoop met de zogenaamde 'transitiemethode', waarbij een ster wordt bestudeerd door te kijken hoe het object eruitziet dat ervoorlangs gaat. Dat is dezelfde methode die ook wordt toegepast bij andere exoplanetenmissies zoals de Kepler-missie van de NASA. Cheops kijkt voornamelijk naar planeten die wat maat betreft tussen zogeheten 'superaardes' en Neptunus zitten. De data die Cheops verzamelt, wordt onder andere gebruikt om ook de dichtheid en samenstelling van de planeet te berekenen. In sommige gevallen is het zelfs mogelijk delen van de atmosfeer te bestuderen. Ook moet Cheops gaan kijken naar hoe kleine planeten ontstaan. Astronomen weten nu nog maar weinig over dat proces.
Cheops is een relatief kleine en goedkope missie. De satelliet is 1,5 meter breed en weegt 280 kilo, en kostte slechts 50 miljoen euro - weinig geld voor een dergelijke astronomiemissie. Volgens de ESA is Cheops ook vooral een voorbereiding op toekomstige missies. Het ruimteagentschap wil in de toekomst geavanceerdere exoplanetenmissies organiseren, die nog gedetailleerder kunnen kijken naar de planeten die Cheops het waard acht om nader te bestuderen. Het gaat dan onder andere om de Plato-missie die in 2023 tot een lancering moet leiden, en de Ariel-missie in 2028. Die moeten respectievelijk vloeibaar water zoeken en de atmosferen in kaart brengen.
Cheops was overigens niet de enige satelliet die met de Sojoez de ruimte in werd gestuurd. Er waren ook vier andere, kleinere satellieten aan boord. Het gaat om onder andere een astronomiesatelliet voor het bedrijf CNES, en een aardobservatiesatelliet voor het Italiaanse ruimteagentschap.