ISS-astronaut legt succesvol parcours af met robotwagen in aardse hangaar

De Italiaanse astronaut Luca Parmitano heeft vanuit het ISS met succes een robotwagen een route laten rijden in een Nederlandse hangaar en daarbij obstakels omzeild en rotsen opgepikt. Dit was een test om te kijken of besturing vanuit de ruimte geschikt is voor toekomstige rovermissies.

Het gaat om een serie experimenten genaamd Analog-1, waarbij de ESA test of het mogelijk is om een robotrover te laten manoeuvreren en bepaalde taken uit te laten voeren, waaronder met name het verzamelen van rotsen of monsters. Volgens de ESA heeft Parmitano zijn missie maandagmiddag succesvol voltooid. Daarbij heeft de rover een vooraf uitgezette en met pylonen gemarkeerde route succesvol afgelegd en dat deed de Italiaanse astronaut ongeveer een half uur sneller dan de tijd die ervoor stond. Ook zijn daarbij monsters verzameld op drie verschillende plekken. Vanuit het European Astronaut Centre in Keulen werd besloten welke rotsen opgepikt moesten worden.

Het karretje bevond zich in een hangaar op het voormalige vliegveld van Valkenburg. Aanwezigen mochten gedurende de test geen wifi gebruiken. Parmitano kreeg al zwevend boven de aarde in het ISS een camerabeeld te zien op een tablet, waarmee hij een blikveld kreeg voorgeschoteld alsof hij op het karretje zat. Op dat scherm kan hij aanpassingen doorvoeren en zaken als de snelheid, richting, werking van de handrem en allerlei cameraposities zien. Voor het heel precies besturen van de robotarm gebruikte de astronaut een Sigma 7-joystick, waarbij ook force feedback wordt ondersteund, zodat Parmitano als het ware kan voelen wat de robot voelt.

Parmitano heeft eerder al succesvol tests met het karretje uitgevoerd. Deze tests zijn bedoeld om aan te tonen dat het besturen van een dergelijke rover ook van een afstand kan plaatsvinden, zoals bijvoorbeeld vanuit een in een baan om de maan of Mars cirkelend ruimtestation tijdens een toekomstige onderzoeksmissie. Dit heeft het voordeel dat de astronaut niet ter plekke bij de rover aanwezig hoeft te zijn. Bovendien zou een rover die autonoom functioneert vele malen langer hebben gedaan over de test die Parmitano maandag heeft uitgevoerd. ESA's projectmanager Kjetil Wormnes zegt dat een rover op Mars weken zou hebben gedaan over het afleggen van het parcours en het oppikken van rotsen, waar de astronaut maandag ongeveer een half uur over deed.

Reacties (16)

[svenk91]

Hoe liep de communicatie? Direct van ISS naar rover of via onze uitgebreide aardse infra?

Het ISS draait best snel om de aarde, ongeveer 90 minuten per rondje. Om de Maan of Mars gaan satellieten niet veel langzamer (iets minder dan 2 uur per rondje zo uit mijn hoofd). Moet je daar eerst een uitgebreid communicatie netwerk hebben zodat je ook de operatie kan uitvoeren als er geen directe line of sight is? Dan vind ik het niet zo gek dat het goed werkt

Edit: Na wat meer digging lijkt het te gaan om een test van het Meteron netwerk dat ESA wil opzetten: https://www.esa.int/Scien...nal_Space_Station/Meteron Een soort van erg fout-tolerant netwerk voor communicatie vanuit orbit. Zowel toepasbaar op de maan en Mars als ook voor op aarde (voor hulp bij aardbevingen wordt als een voorbeeld gegeven). Dus geen directe line of sight van operator naar robot.

[Reactie gewijzigd door svenk91 op 23 juli 2024 16:04]

[r2504]

Ik dacht dat we maar een goeie 10 minuten LOS hadden met het ISS (althans als radioamateur kon ik er niet langer mee communiceren van horizon naar horizon), dus rechtstreeks vanuit het ISS lijken dergelijke opdrachten niet echt realistisch.

[Andre PE1PQX]

Waarschijnlijk via het TDRS systeem van de NASA.

[Blokker_1999]

Je kan natuurlijk ook je baan aanpassen zodat je geostationair komt te hangen, of in de buurt van zodat je veel langer een LOS hebt maar met een verhoogde latency.

[ATS]

Het ISS past echt niet even haar baan aan van LEO (ca. 400km hoogte) naar geostationair (ca. 36000km hoogte)...

[svenk91]

Dat klopt als je line of sight wilt, maar dat is dan weer niet getest met dit ISS experiment lijkt mij. Ik zeg niet dat dit experiment zonder waarde is. Maar details over de verbinding zou een hoop waarde toevoegen aan de informatie en een idee geven van welke toepassing nou exact getest is.

[ZwolschBalletje]

Volgens mij moet je dit zien als een testcase voor de meerwaarde van een soort IMS (International Mars Station of Moon Station). Als je rovers op verschillende plekken kunt laten landen en vanuit een relatief stabiele plek in orbit laat besturen, kun je de rovers dan net zo goed besturen als wanneer je er in persoon naast landt? Want zoals in het artikel gezegd wordt: deze test duurde een half uurtje, een Mars rover had daar op dit moment nog weken over gedaan met aansturing vanaf Aarde.

Grote voordeel is natuurlijk dat astronauten veel makkelijker uit een baan om de maan / Mars terug te brengen zijn naar aarde dan wanneer je ze helemaal vanaf de oppervlakte moet halen.

Nu is aangetoond dat je de techniek volstaat om op die afstand een functionele rit uit te voeren, is de kans op funding van een remote ISS groter dan wanneer het alleen een plan op papier was.

[Reactie gewijzigd door ZwolschBalletje op 23 juli 2024 16:04]

[i-chat]

wat niet blijkt uit deze test is hoe de verbinding tot stand is gebracht

ze geven aan dat wifi niet mocht worden gebruikt in de hangar wat mij doet vrezen dat er gebruik is gemaakt van reguliere internet-verbindingen. dat klinkt natuurlijk leuk maar op de maan of op mars heb je dergelijke zaken niet en moet er dus ad-hoc worden gewerkt.

wat @svenk91 ook zegt, line-of-sight, straks moet je om zoiets te doen eerst een soort starlink uitrollen.

[Reactie gewijzigd door i-chat op 23 juli 2024 16:04]

[CAPSLOCK2000]

ze geven aan dat wifi niet mocht worden gebruikt in de hangar wat mij doet vrezen dat er gebruik is gemaakt van reguliere internet-verbindingen. dat klinkt natuurlijk leuk maar op de maan of op mars heb je dergelijke zaken niet en moet er dus ad-hoc worden gewerkt.

Ik denk dat die wetenschappers dat ook wel bedacht hebben. Waarom zouden ze anders het gebruik van eigen WIFI verbieden? Dat is natuurlijk zodat de verbinding loopt via een door hun gecontroleerde internetverbinding die ze kunnen manipuleren om verschillende omstandigheden na te bootsen, bv vertraging.

[StefanJanssen]

Of is dat om storingen te vermijden? Aangezien je dat ook niet zult hebben op Mars.

[michielvz]

Waarom een beeld op een tablet en geen VR? Teveel bandbreedte?

[.oisyn]

Te hoge latency. Of je moet natuurlijk een continuë 360 graden feed hebben zodat je het rondkijken gewoon lokaal kunt toepassen, maar dan lijkt me de bandbreedte weer niet toereikend (of het beeld is gewoon onscherp wat het voordeel van vr weer teniet doet).

[Reactie gewijzigd door .oisyn op 23 juli 2024 16:04]

[haarbal]

Gewoon wat negative latency bij google halen.

[.oisyn]

Het gaat er niet om dat ze de rover op een andere planeet kunnen besturen vanuit een baan om de aarde, maar vanuit een baan om die planeet (of maan natuurlijk). Deze besturing is veel meer "live" dan vanaf aarde een rover besturen op Mars, omdat je dan met een roundtriptijd van tientallen minuten zit met je signaal.