Wetenschappers van de Universiteit van Boston hebben zogeheten akoestisch metamateriaal ontwikkeld dat in het laboratorium erg goed in staat blijkt om geluid grotendeels te dempen. Het gaat om structuren die met een 3d-printer zijn gemaakt en met geluidsgolven interfereren.
De multidisciplinaire hoogleraar Xin Zhang en collega-wetenschapper Reza Ghaffarivardavagh, twee mechanical engineers van de Universiteit van Boston, stellen dat het mogelijk is om lawaai of geluid vrijwel geheel te dempen of weg te nemen met een open, ring-achtige structuur. Ze beweren dat het mogelijk is met bepaald materiaal het geluid te blokkeren zodat het niet of nauwelijks te horen is, zonder dat het invloed heeft op de luchtverplaatsing.
Dat laatste is belangrijk, omdat je bijvoorbeeld bij vliegtuigmotoren geen aantasting van de luchtverplaatsing moet hebben. Anders zou een straalvliegtuig niet van de grond kunnen komen. Het bewegen van de lucht genereert echter ook geluid en de wetenschappers stellen dat dit ook gedempt kan worden zonder gebruik te maken van dikke geluidsbarrières zoals muren.
Hiervoor hebben ze een 3d-structuur van plastic geprint die wel de luchtverplaatsing mogelijk maakt, maar tegelijk ook de geluidsgolven blokkeert. Het gaat hierbij om metamateriaal. Dat zijn synthetische materialen die zijn gemaakt met een eigenschap die van nature niet in materialen voorkomt. Het gaat veelal om metalen of plastics die gerangschikt worden in herhalende patronen die kleiner zijn dan de golflengten die ze moeten beïnvloeden.
Om te testen of ze de kleine trillingen die geluid kan produceren, konden blokkeren, hebben de onderzoekers in een laboratorium een testopstelling gemaakt met een speaker en daarop een holle pvc-buis gemonteerd die uit een 'noisecancellingstructuur' bestaat. Het akoestische metamateriaal werd alleen helemaal aan de voorkant van de buis geplaatst aan de binnenkant, waarna werd gekeken hoeveel er te horen was.
'Al staande in de ruimte, puur gebaseerd op je gehoor, zou je niet weten dat een luidspreker een harde, irritante, hoge toon produceerde', schrijven de onderzoekers. Het weghalen van dit materiaal omschrijven ze als het gebruik van een mute-knop. "Het was een verschil van dag en nacht", aldus een van de onderzoekers. Ze bleken 94 procent van het geluid van de luidspreker te kunnen dempen, waarmee het geluid van de luidspreker niet te horen was voor het menselijk oor.
De onderzoekers zien vooral mogelijkheden voor toepassing bij drones, waarbij vaak geklaagd wordt over het lawaai. Ghaffarivardavagh zegt dat het mogelijk is om het op de grond hoorbare lawaai weg te nemen als er geluiddempende open structuren onder de dronepropellers worden geplaatst. Ook bij airconditioningsystemen en ventilatoren kan de technologie uitkomst bieden. "Het idee is dat we nu op wiskundige wijze een object kunnen ontwerpen dat het geluid van alles kan blokkeren", zegt Zhang.
Volgens de onderzoekers is hun structuur zeer licht, open en mooi, zodat het bijvoorbeeld ook eenvoudig is toe te passen in muren. De vorm van het akoestische metamateriaal is helemaal aan te passen op basis van de toepassing; het hoeft geen ring te zijn en kan allerlei vormen aannemen. Voor een muur denken ze aan een hexagonale vorm die samengevoegd kan worden als een openluchthoningraatstructuur. Dit is wellicht ook in te zetten bij mri-machines in een ziekenhuis om de intense trillingen en het geluid weg te nemen.
Over dit onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Physical Review B, onder de titel Ultra-open acoustic metamaterial silencer based on Fano-like interference.
/i/2002560452.jpeg?f=imagenormal)