Grote Nederlandse webwinkels en Marktplaats zien geen recente toename van accountmisbruik door de eenvoudige beschikbaarheid van databases met wachtwoorden op internet. Een Nederlander zette vrijdag een wachtwoordzoekmachine online.
Vorige week waarschuwde Tweakers zijn gebruikers over verdachte inlogpogingen. De dader maakte zeer waarschijnlijk gebruik van databases met inloggegevens die al jaren circuleren op internet. Dergelijke databases zijn weer samengesteld op basis van grote datalekken bij online diensten. De databases waren eenvoudig te vinden en lang niet alleen op darknets, maar ook via Reddit en GitHub. Tweakers verzamelde zo een bestand met meer dan 1,65 miljard e-mailadressen en wachtwoorden, om dat te gebruiken voor het simuleren van inlogpogingen. Lukte dat, werd het account vergrendeld en de gebruiker genotificeerd.
Vrijdag werd ook het AD geattendeerd op het bestaan van zo'n database, met de melding van de tipgever dat hij er een zoekmachine voor online zou zetten, zodat Nederlanders eenvoudig konden nagaan of hun accountgegevens rondslingeren op internet. De laatste maanden lijkt er meer aandacht voor het bestaan van de databases en Tweakers ziet sinds begin dit jaar meer pogingen hier misbruik van te maken. Dit lijkt echter toeval.
"Wij zien geen opgaande trend", zegt Jan-Willem te Gussinklo, woordvoerder van Marktplaats. "We zien bij phishingcampagnes wel eens pieken. Misschien dat andere mensen nu in de verleiding gebracht worden om iets te proberen, als het makkelijker wordt met een zoekmachine. Aan de andere kant zijn we blij met de aandacht die er is, zodat mensen zich bewust worden van het hebben van een goed wachtwoordbeleid."
Ook Bol.com ziet geen recente opvallende toename in het aantal pogingen tot misbruik via gelekte gegevens. "Wij houden berichten over het vrijkomen van accountgegevens via andere organisaties nauwlettend in de gaten", meldt de woordvoerster, die daar aan toevoegt dat Bol.com accounts preventief blokkeert bij twijfels over de veiligheid. Coolblue laat eveneens weten geen toename in het aantal misbruikpogingen te zien.
Voor beveiligingsonderzoeker Rickey Gevers komt dit niet als een verrassing: "Dit speelt al jaren. Wellicht is Tweakers, omdat het relatief klein en lokaal is, nu pas aan de beurt." Voor wie eenmaal databases met de accountgegevens in handen heeft, is het maken van een zoekfunctie triviaal. Op internet zijn dan ook al zoekdiensten te vinden, naast de bekende diensten die de wachtwoorden niet vrijgeven, zoals Have I Been Pwned. De Nederlander die onder de naam D0gberry aan het AD liet weten zo'n zoekdienst online te zetten, zei in eerste instantie van dat plan af te zien. "Ik had me niet gerealiseerd dat miljoen ambtenaren, politici, en andere mensen in verantwoordelijke posities hun werkmail gebruiken voor Linkedin, Dropbox enzovoort. Wie weet gebruiken ze hetzelfde wachtwoord voor hun thuiswifi!", verklaarde hij.
Vrijdag kwam de site uiteindelijk toch online, al toont deze op het moment van schrijven de melding dat het te druk is als een zoekopdracht wordt uitgevoerd. Eerder was de site helemaal niet bereikbaar en werd een Cloudflare-pagina getoond dat de host offline was. Lukt het toch om een zoekopdracht te doen op basis van een e-mailadres of een domein, toont de pagina alleen een deel van het e-mailadres en de eerste twee karakters van het wachtwoord. Het is onduidelijk waarom de site nu wel beschikbaar is gemaakt, ondanks de eerdere bedenkingen.
Tips om misbruik van accounts te voorkomen met sterke wachtwoorden en wachtwoordmanagers staan op Wachtwoord Bewust.