Wine-ontwikkelaars voegen Direct3D 11-ondersteuning toe

De Wine-ontwikkelaars zijn begonnen met het implementeren van Direct3D 11-ondersteuning in hun opensourceprogramma. Daarmee kunnen op Unix gebaseerde besturingssystemen, zoals Linux, Windows-applicaties draaien.

De ontwikkelaars kondigden eind juni aan Direct3D 11 te implementeren, zodat ook toekomstige spellen te spelen zijn binnen een Unix-omgeving. Direct3D vormt het grafische onderdeel van de DirectX-api van Microsoft en heeft directe toegang tot de grafische kaart. Dit laatste kan nuttig zijn bij hardwareversnelling.

De ontwikkelaars hebben met het vrijgeven van Wine 1.7.50 de eerste stappen gezet om Direct3D 11 te ondersteunen. Ze voegen de functies toe aan de zogenoemde 'd3d11'-code. Het gaat tot dusver niet om een volledig werkende versie, maar om een testversie, valt er op te maken uit de aankondiging.

De nieuwste versie van de Wine-emulator omvat ten slotte een nieuwere Gecko-engine op basis van Firefox 40. Ook ondersteunt Wine nu DirectWrite, een api die onder meer betere anti-aliasing biedt. Verder hebben de ontwikkelaars Wine 1.7.50 uitgerust met support voor de OpenMP-interface op arm-platformen en hebben ze exact 39 bugs geplet.

Reacties (79)

Kan iemand uit ervaring zeggen of deze tool echt stabiel loopt? Voor school zijn enkele tools Windows only, dus dit leek me altijd een ideale oplossing, maar ik heb horen zeggen dat deze tool niet echt stabiel is (en wat dus vervelend kan zijn als al je progress weg is voor een opdracht).

Je kan in AppDB kijken of je applicatie ondersteund wordt. Soms werkt het vlekkenloos, soms moet je vanalles instellen en werkt het, soms werkt het half. Maar vaak werkt het helaas ook niet. Gelukkig werken steeds meer applicaties wel.

Is het niet zo dat nu met windows 8 en 10 en al die metro apps ze nu weer 20 stappen achter lopen? Ook dit directX 11... Binnenkomt komt 12 al. Het is een leuk idee, maar zolang hun alles moeten reverse engineeren schiet het echt niet op. Als dit goed zou werken was ik allang van windows af.

Wine is een implementatie van de WIN32 API. Metro is volgens mij geen WIN32 API maar .NET API, dus geen onderdeel van Wine maar van Mono.

In hoeverre moet er reverse engineerd worden? De WIN32 API staat gedocumenteerd, als handleiding voor de ontwikkelaar die tegen deze API aan programmeerd. Deze handleiding kan ook gebruikt worden om een functie te schrijven die hetzelfde doet als daar beschreven.

Omdat bijvoorbeeld bepaalde functies weer aan elkaar gelinkt staan etc wat niet in de documentatie staat beschreven. Uiteraard is de Api handleiding een goed start punt maar geen volledige uitleg van hoe alles precies in elkaar steekt.

Als het inderdaad zo simpel was als elke api call uit het handboekje na bouwen dan waren ze er echt allang geweest..

[Reactie gewijzigd door ro8in op 21 augustus 2015 21:54]

Op zich is Microsoft over dit soort details best wel open hoor, incl alle bijbehorende details. Een groter probleem is gewoon dat er zo jantjeveel api calls zijn. Maar het allergrootste probleem is dat de Api calls zijn bedacht met een (samenhangend) Windows platform in het achterhoofd... En dat laatste is ongelijk aan hoe het in niet-Windows land werkt. Heeft te maken met uitgangspunten, niet zozeer met documentatie.

Vooral dat laatste betekent dat een api call implementeren op Windows misschien 100 regels code is waar dit in Wine zomaar 10x of 100x zoveel werk kan zijn...

Klopt deels, maar apps kunnen ook in C++ geschreven worden op basis van het nieuwere WinRT (windows runtime) component. Apps die deze runtime gebruiken kunnen ook nog delen van de Win32 api gebruiken, maar niet alles; sommige win32 functies zijn 'desktop only'.

Los van het feit of het een native of .net app is, moet je ook een omgeving hebben die een appx container kan uitvoeren (deze kan vanaf windows 10 zowel native als .net apps in een sandbox uitvoeren). Het idee is ook om later 'oudere' win32 desktop applicaties te ondersteunen in dit model.

In het kader van wine betekend dit dat ze de nieuwe windows runtime zullen moeten porten en ondersteuning voor appx execution environments moeten inbouwen.

Ik denk dat windows 8/10 apps altijd een beetje achter blijven.

Je raakt zo namelijk de volledige controle/vrijheid kwijt van je app distrobutie. (Het kan dan niet meer via steam of desura ofzo)

Hoe kom je daar bij? Extern installeren, vanaf CD/DVD/Floppy kan gewoon, een "modern" app die de WinRT API aanspreekt kan zelfs meegeleverd worden bij een desktop app en vice-versa (en zo DLL's delen, smartphone aan een toetsenbord/monitor/muis aansluiten iemand?).

Als je het over 100% unsigned mobile apps hebt, zelfs die kun je sideloaden, hoewel je daarvoor in het developer menu een checkboxje moet zetten.

Als microsoft ze gratis sources en referenties gaven hadden ze het al wel kunnen implementeren ja. Maar dan zou Microsoft geen Windows meer verkopen, dus houden ze het geheim en moet je reverse-engineren om iets API of ABI-compatible te maken, wat Wine (en ook ReactOS) dus doet.

Ja snap ik, maar daardoor eigenlijk ook onbegonnen werk. Wine bestaat echt al jaren, maar tot de dag van vandaag blijft het een houtje touwtje ding. Bedoel vind leuk dat ze het proberen, maar of het echt ooit een goede tool wordt waardoor je vaarwel tegen windows kan zeggen betwijfel ik. Ik heb me hoop er iig niet meer op gevestigd.

Het is ook niet bedoeld als Windows-vervanger, maar als een win32 implementatie. De win32 API heeft een berg DLL's die je om copyright redenen niet zomaar mag gebruiken/hebben, en extensies zoals DirectX met D3D. Het doel is om de bestaande API te her-implementeren zodat je zonder copyright-problemen win32-api-apps kan gebruiken.

Natuurlijk zullen er altijd meer win32 delen bij komen dan dat er geïmplementeerd kunnen worden, maar als je bijv. DirectX 9 al hebt kan je al vrij veel draaien. Natuurlijk heeft het geen zin om iets te draaien waarbij je DirectX 11 vereist, want dat is nog niet af. Bovendien zit je dan waarschijnlijk niet met een of andere 'bijzaak' software, maar met een hoofdtaak (zoals een game die je vaak speelt of een productie pakket voor werk-gerelateerde zaken). Daar ga je natuurlijk niet een incompatible OS met Win32-laag voor draaien.

Het is meer dat als je bijvoorbeeld een StarUML document binnen krijgt en je even een paar dingetjes wil wijzigen je StarUML kan downloaden, installeren en je edits kan doen. Stel dat je dagelijks UML diagrammen zit te maken en te bewerken, dan ga je dat natuurlijk met een stuk software doen dat dat goed kan op je native OS. Denk eerder aan plantuml, of op Windows iets als Enterprise Architect.

Stel dat je al op Linux zit, en je een optioneel extraatje wil, bijvoorbeeld WarCraft, dan is het leuk als dat toevallig goed werkt met Wine. Maar als het niet werkt, tja, jammer dan, dan vind je wel wat anders. Het is dus niet voor mensen die een 100% nagebootste windows 'gratis' willen hebben.

Ik kan geen 1 metro app bedenken die mij terug naar Windows zou krijgen. Metro apps zijn een ramp op een desktop, denk dat iedereen het daar toch wel over eens is. Dat is dus wel het laatste waar ze tijd in gaan steken. Er zijn genoeg native applicaties op Linux, echt de wereld is groter dan alleen maar Microsoft Windows.

Eens hoor, op kantoor gebruik ik gewoon een macbook met OSX in het begin was dat wennen, maar zou nu niet meer terug willen. Ik heb daar inmiddels zoveel handige dingetjes die ik op Windows zou missen. Voor software waar ik dan echt niet omheen kan gebruik ik Fusion. Niet ideaal, maar een trade off die ik voor lief neem. Alleen thuis als gamer ben ik toch echt aan Windows gebonden helaas. Daar is gewoon geen alternatief voor..

[Reactie gewijzigd door ro8in op 22 augustus 2015 18:14]

Hangt van je games af, ik speel zelf DotA2 en EvE (tot enkele maanden geleden ook WoW) en dat ging prima. Ondersteuning wordt ook steeds beter door o.a. Steam, maar ik ben een meer dan tevreden Linux gebruiker

Ben LoL speler helaas is linux echt niet te doen

Het kan goed zijn dat DX12 sneller en betere support gaat hebben dan DX11. DX11 is een monster van een API die een hele hoop dingen achter de rug van de programmeur doet. DX12 laat een pak meer taken aan de programmeur over. Dit zorgt ervoor dat er meer werk nodig is om een 3D programma in DX12 te maken, maar je kan het veel fijner tunen en er dus meer performance uit halen. Dit heeft ook als gevolg dat de drivers en API implementatie een pak eenvoudiger zijn, juist omdat het niet propvol met features zit. Zeker met Vulcan (nieuwe OpenGL versie die heel veel lijkt op DX12) om de hoek zou het mij niet verbazen als het een pak eenvoudiger blijkt om DX12 aan te praten te krijgen dan DX11.

Dat zou je denken, maar wat ook kan zijn is dat je in directX 11 nog functies had die dan in de achtergrond 3 dingen tegelijk deden, heb je bij directX 12 daar nu 3 losse functies voor. Uiteindelijk dus nog meer functies die na gebootst moeten worden. DirectX 12 is dan wel closer to metal, maar zeker niet direct to metal.

Maar je zou wel eens gelijk kunnen hebben. De functies aan zich zullen in directX 12 simpeler zijn en dus ook makkelijker na te maken. Maar toch denk ik dat het nog steeds wel een monster van een software is dat toch wel wat jaartjes gaat duren voordat ze hem helemaal reverse engineerd hebben. Van wat ik zo lees blijft het wel een enorm complex ding. DirectX is dan ook een ding wat microsoft wel enorm goed voor elkaar heeft alleen jammer dat ze het zo ontzettend inzetten om hun monopolie op games te behouden. Maarja ook begrijpelijk ik zou hetzelfde doen haha

[Reactie gewijzigd door ro8in op 21 augustus 2015 23:51]

De enige echte oplossing is om als developer zo min mogelijk gebruik te maken van dit soort api's
Het begint steeds meer te komen maar we zijn nog lang niet op het punt van voor de integratie van direct3d in windows.

Inderdaad, maar game engine makers zitten onderling ook in een race voor de beste graphics etc. En helaas is directX daar toch een behoorlijke goede tool voor omdat voor elkaar te krijgen. Het zit echt een stuk beter in elkaar dan OpenGL. Maar gelukkig hebben we momenteel Valve die met hun hele steam box project de gaming markt probeert te verschuiven. Er wordt langzaam aan microsoft hun monopolie getrokken, maar we zijn er nog lang niet..

Ik ben bang van wel. Meen dat de DirectX 10 implementatie ook nog verre van af is. Maar dit weet ik niet zeker.

Kunnen ze niet gewoon een soort van mod achtig systeem maken waarbij je de Windows cd laat in wine en dat wine dat de copyright bestanden gewoon van de Windows cd afhaalt en installeert bij hun eigen bestanden.

Zodat je op die manier bijv direct x 12 van de Windows 10 DVD afhaalt met wine en in wine installeert.

Kijk ook eens naar PlayOnLinux, gebruikt gewoon Wine maar stelt allerlei zaken goed voor je in. Als je Office als voorbeeld neemt open je PlayOnLinux, kies je voor software installeren en zoek je Office. De software regelt de hele setup je hoeft zelf alleen aan te geven waar de setup.exe staat. Als software niet werkend te krijgen is via PlayOnLinux kun je alsnog proberen het via Wine werkend te krijgen door wat extra settings aan te passen.

Ligt heel erg aan de tool, en je kundigheid...
Microsoft Office bijvoorbeeld werkt er prima op, mits je wat stappen onderneemt en wat DLL's in de native lijst zet.
Andere applicaties draaien gewoon out of the box, zonder aanpassingen, op wine zonder ook maar 1 keer te mekkeren.
... En anderen draaien helemaal niet... Zoals VMWare's vSphere Client

Vsphere kan je al enige tijd web based gebruiken. In de volgende release van esx is de apparte client zelfs weg.

En om die web based te draaien heb je ofwel weer een windows server nodig of kan je de appliance gebruiken die je als VM kunt installeren, maar als je dan kijkt naar hoeveel resources die appliance gebruikt dan vind ik het geen goede oplossing als je geen nood hebt aan al die functionaliteit maar slechts enkele VMs wenst te draaien.

Als je al die functionality niet nodig hebt, zijn er alternative zat.

Met vCenter wel ja... Maar op oude ESX/nog oudere ESXi systemen (en jep, daar draaien er helaas nog een behoorlijk aantal van, voornamelijk in interne netwerken... 't is ook behoorlijk stabiel natuurlijk.) gaat dat hem niet echt worden. Die vlieger gaat dus lang niet bij alle systemen op. Je hebt daar wel een stukje web interface, maar... Mja, nee.

Gelukkig kan je met Workstation/Fusion tegenwoordig al een heel erg eind komen onder Linux/MacOS om je ESX machines te beheren. Tot het moment dat je onderhoud moet gaan doen of instellingen moet wijzigen... Zo is het onmogelijk om maintenance modus in te schakelen en meer van dat soort fratsen, helaas.

[Reactie gewijzigd door WhatsappHack op 21 augustus 2015 23:09]

Ik gebruikte het vroeger wel af en toe (werkte goed, maar het gaf soms wat problemen) maar tegenwoordig vind ik het handiger om onder Linux een VirtualBox met Windows 7 (of XP) aan te maken en daarin mijn Windows-only programma's te draaien.

Nadeel daarvan is natuurlijk dat juist mensen die Linux gebruiken vaak niet het geld hebben om 100 euro extra opzij te leggen voor een extra windows licentie. Niet dat dat voor iedereen het geval is natuurlijk (genoeg linux gebruikers die geld ten overvloede hebben), maar voor genoeg mensen wel. Soms vind ik het redelijk irritant dat een windows licenties machine gebonden zijn en niet persoon gebonden (dus als je Window op je computer meegeleverd krijgt mag je niet linux erop installeren en windows virtualiseren), maar goed, op zich ook nog wel ergens logisch.

Hoe dan ook, wat Wine zelf betreft, voor mij werkte het altijd net niet goed genoeg om er ooit op te vertrouwen. Gelukkig tegenwoordig sowieso niet meer nodig, want zelfs op een ChromeOS machine mis ik nauwlijks iets (heb paar keer voor een half dagje crouton gebruikt om volle linux te hebben, maar dat waren ook echt allemaal poweruser dingetjes).

[Reactie gewijzigd door David Mulder op 21 augustus 2015 20:41]

Alsof je alleen maar linux zou draaien omdat je geen geld voor Windows hebt..

Ik denk dat het overgrote deel juist wel geld heeft. Omdat die zich kunnen veroorloven om een 2e pctje aan te schaffen om mee te expirimenteren etc.

[Reactie gewijzigd door ro8in op 21 augustus 2015 20:48]

Wat ik zelf altijd deed was mijn windows licentie overzetten op de virtualbox versie. Volgens mij is dat ook niet helemaal legaal maar toch.

Waarom niet?
Als jij gewoon Windows installeert met een geldige licentie, dan mag je het installeren op welk type machine je ook wilt... Of je 't nou op je PC, laptop, Mac, server, virtuele machine of wat dan ook wilt draaien: zolang je licentie geldig is mag je dat gewoon doen. (Let wel op het *aantal* plekken waarop je het installeert en gebruikt, dat kan nog wel een probleem zijn.)

Ligt helemaal aan de licentie die je hebt. Een OEM licentie mag je niet meenemen. Gelukkig doet MS er verder bij consumenten die het niet misbruiken niet moeilijk over (zo wel, dan deactiveren ze je windows wel)

Overigens bied MS al enige jaren trial versies uit van hun OS wat je hiervoor kan gebruiken.

Omdat waar jctjepkema over sprak was het overzetten van een licentie, en dat is dus onmogelijk. Je hebt 1 licentie voor 1 computer en een VM word gezien als een specifieke computer volgens de licentie, dus zelfs als je je OEM windows versie verwijderd van je computer mag je hem niet daarna installeren op een andere computer (de VM) en moet je dus weer de 100 euro nogwat extra betalen. Het is natuurlijk een ander verhaal als je een nog niet geactiveerde licentie meegeleverd krijgt of als je een niet OEM licentie hebt (OEM licentie is de enige waar ik een keer voor iemand in gedoken ben)

[Reactie gewijzigd door David Mulder op 22 augustus 2015 00:21]

-edit-
Verkeerd gelezen, je had het *juist* over OEM licenties die je niet van hardware mag wisselen. Ik las dat je bedoelde dat je je eigen gekochte licenties niet zou mogen doorverkopen als die eenmaal geactiveerd is.

Toch verandert dat de zaak niet... Helemaal.
Dat is namelijk grijs gebied. De rechters hebben hier geen uitspraken over gedaan, ook niet ten tijde van het "ja, je mag software licenties doorverkopen" debacle.

Een hypervisor draait op de hardware van je PC. De licentie (indien OEM) mag enkel gebruikt worden *met die hardware*. Er staat niet per definitie "de specifieke PC", dat is ook nogal lastig: als ik namelijk alle hardware vervangen krijg behalve de case: is het dan nog wel dezelfde computer...? Een maand later wordt ook de case vervangen. In principe heb ik een compleet nieuwe PC, maar zo staat het niet te boek... Toch is mijn Windows licentie nog geldig.

Maar goed, we gaan er even vanuit dat dat niet eens gebeurd: je koopt een PC, die doet het prima: geen reparaties nodig: whatever.
De virtuele machine draait alsnog op die hardware, dat de achterliggende software het een en ander emuleert doet daar, lijkt mij, weinig aan af.

Als ik dus de voorgeinstalleerde Windows eraf flikker, Linux installeer en daar een VM in maak met Windows: dan zou dat 100% legaal moeten zijn. Het draait op die PC, het draait op die hardware: het enige dat ik heb gedaan is een hypervisor er tussen gezet. Het is al besloten dat je in de EU de werking van hard/software mag beinvloeden (zoals het hacken van je Playstation), daar lijkt me dit prima onder vallen.

Dus zelfs je OEM licentie moet je prima in een VM kunnen gebruiken, zolang het maar op dezelfde PC is... Een VM als compleet aparte computer zien is nonsens in deze context, zeker omdat de licentie niet hergebruikt wordt maar gewoon nog altijd maar 1 keer actief is op de hardware waar de licentie aan "gebonden" is...

[Reactie gewijzigd door WhatsappHack op 22 augustus 2015 01:14]

Naja, als je de licentie leest merk je dat de licentie machines definieerd op zo'n manier dat een VM een aparte machine is (en niet dezelfde machine als de hardware, want dan zou je twinting VM's mogen draaien op dezelfde licentie). Wel heb je inderdaad een goed punt dat die rechterlijke uitspraken over de doorverkoop van licenties het één en al een stuk complexer maken en ik eerlijk moet toegeven dat ik me daar niet heel erg in heb verdiept nog (enige reden dat ik me in dit hele verhaal een tijdje geleden verdiepte was omdat een Amerikaanse gebruiker om hulp vroeg en ik toen wat rond was gaan neuzen. In theorie zou het dus zelfs kunnen dat de Nederlandse Windows licentie anders is en andere voorwaarden stelt, alhoewel ik dat betwijfel), dus alles wat ik zeg gaat er blind van uit dat alles wat de licentie zegt op dat vlak wettelijk is.

Maar goed, ik weet niet, het is lastig voor te stellen dat je je licentie echt blind zou mogen overzetten van systeem naar systeem, want dan zou het business model van Windows 10 in één keer dicht kunnen vallen. Hun hele model gaat er van uit dat ze gratis updates nu aan iedereen zullen geven, maar dat als je een nieuwe PC koopt je wel weer windows moet kopen. Mocht blijken dat je je windows licentie gewoon kunt doorverkopen (al dan niet aan jezelf) dan betekend dat dat iedereen maar één licentie in z'n hele leven zou kopen .

Hoe dan ook, wat betreft ongebruikte OEM licenties heb ik ook zo iets van: eigenlijk zou je die gewoon moeten kunnen gebruiken op een ander systeem. Niet dat dat volgens mij van de licentie mag, maar het zou wel zo logisch zijn. Dan zouden namelijk mensen die geen Windows willen hun OEM licentie gewoon kunnen doorverkopen ofzo. Niet dat ik dat snel zie gebeuren, maar lijkt me wel redelijk eerlijk.

Het verveelvoudigen van een programma kan enkel met toestemming van de maker. Zolang een programma verveelvoudigd moet worden kan de rechthebbende dus met allerlei licenties invloed uitoefenen. Zodra een exemplaar echter met toestemming van de maker vervaardigd is, is het auteursrecht op dat exemplaar uitgeput. De auteur heeft dan niets meer te zeggen wat er met dat exemplaar gebeurt en dus vervalt ook de mogelijkheid om er met licenties invloed op uit te oefenen.

De moeilijkheid zit 'm in het installeren van software. Bij het installeren van software wordt er een kopie gemaakt en dus mag de rechthebbende eisen stellen voor het maken van die kopie. Echter, zul je je in veel gevallen alsnog op artikel 45j van de Auteurswet kunnen beroepen om de installatie toch zonder toestemming van de auteur te mogen uitvoeren.

Het lijkt me juist, dat met de bekende jurisprudentie over OEM-licenties, het legaal is om een Windows 10 over te zetten op een nieuwe computer. Als je het netjes van de oude computer wist, dan is auteursrechtelijk geen sprake van verveelvoudiging en kan men jou niets maken.

Het businessmodel van Windows 10 komt echter te liggen bij gratis updates voor legitieme gebruikers. Het leveren van die updates is een dienst die je gratis geleverd krijgt en Microsoft staat volledig in zijn recht om voorwaarden te stellen aan die gratis dienst. Op die manier kan men je toch plagen als je Windows zonder te betalen overzet naar je volgende computer.

Naja, in Nederland valt het nog wel mee, maar in buitenland ken ik genoeg mensen die Ubuntu draaien in de eerste plaats op hun zelfgebouwde computers omdat ze geen 100+ euro overhebben voor Windows. En dan heb je ook genoeg mensen in Nederland die het gewoon fijner vinden werken en het op hun laptop van 500 euro zetten en daar dan extra 100 euro bijbetalen voor een windows licentie is toch even een prijsverhoging van 20%... ik ken niet veel mensen die dat zomaar even hebben liggen. Als je Windows nodig hebt hier in Nederland dan laat je het gewoon er als dual boot naast staan, want dat kost je geen cent meer... ik snap echt niet waarom iemand het geld zou hebben om het te virtualiseren. Enige plaats waar ik Windows virtueel heb gebruikt is op werk in een cloud omgeving en met de speciale non-commercial images van Microsoft die je alleen mag gebruiken voor het testen van oude IE versies.

Veel mensen hebben nog wel ergens een Windows-licentie... computers kopen zonder OS erop is nog steeds niet eenvoudig.

Als mensen geen geld hebben downloaden ze windows wel illegaal. Dat is echt geen reden om linux te gaan gebruiken. Linux gebruik je omdat je het beter vind omdat het vrij is en/of lekkerder vind werken.

Bijna elke OEM PC heeft al een Windows licentie. Je koopt hem, verwijdert windows, en herinstalleert het in een VM.

Ja, en bij die herinstallatie moet je dus een nieuwe key kopen... dat was waar we het net over hebben. Of je moet je OEM overtuigen om je key mee te leveren zonder de windows te activeren. In principe kan dat laatste gewoon, maar de laatste keren dat ik een computer onder handen had met een meegeleverde Windows was de licentie al geactiveerd.

Je kan tegenwoordig wel om korting vragen als je de PC neemt zonder Windows.
Bij sommige fabrikanten, tenminste. Als ik niet wil betalen voor Windows, dan... et cetera.

Anyway, dat kan je doen; en dan in de discount er een Windows licentietje zelf bij kopen.

Bij de meeste fabrikanten is dat niet mogelijk omdat de licentie weer betaald word door de leveranciers van andere software die ze meeleveren (de crapware die voorgeïnstalleerd word). Daarnaast zou het je veel minder opleveren dan wat je nodig hebt om zelf een licentie te kopen.

Je kan ook gewoon de key gebruiken die bij de OEM installatie gebruikt werd. Het is niet alsof SLP/OA keyless is.

Nee dat kun je dus niet. Dat is het hele punt. Naja, fysiek kan het natuurlijk wel (zoals zo veel dingen), maar wettelijk niet. Het is een heerlijke of of situatie. Of je accepteert de windows licentie niet en je mag windows niet gebruiken, of je accepteert de windows licentie wel en je mag het alleen dus op de orginele machine gebruiken (waar een één of meerdere VMs op één machine word(en) gerekend als meerdere machines natuurlijk)

Wettelijk wel. Auteursrechtelijk heb jij dat exemplaar van Windows rechtmatig verkregen en voor installatie in de virtuele machine kun je je daarom op artikel 45j van de Auteurswet beroepen.

Wat volgens Microsoft wel en niet mag is een ander verhaal. Dat bedrijf heeft op dit punt echter rechtzaak na rechtzaak verloren.

Ik kan me nu niet direct veel rechtzaken herinneren (zeker in dit land) waar MS verloren heeft waardoor je een OEM licentie anders zou mogen gebruiken dan in de licentie staat.

Gebruik de zoekfunctie van Tweakers Met name in Duitsland is er veel over geprocedeerd, voor specifieke Nederlandse rechtszaken kan ik niet direct iets uit mijn geheugen opvissen, maar omdat de zaak naar het Europees Hof is gegaan is het vrij irrelevant, het mag gewoon:

nieuws: Hof: doorverkoop softwarelicenties is toegestaan

Nou, wel dus. Ten eerste om dat het wettelijk mag en de EULA op kan donderen, en ten tweede om dat een type-1 hypervisor dezelfde hardware presenteert als zonder hypervisor en de EULA zelfs niet gebroken wordt.

Die hele OEM situatie is imho een grijs gebied, veel onderdelen die je vaak in de bijbehorende EULA's vind zijn immers onderhevig aan de wetgeving (en niet omgekeerd).

Af en toe zeer stabiel, maar heel erg afhankelijk van de app. Check the Wine DB voor compatibiliteit!

Kan ook andersom, sommige toepassingen en/of games draaien beter omdat er minder lagen tussen zitten (overbodige resources)

Op de Mac kan ik veel spellen stabiel draaien met WINE. Het zijn dan wel met name oudere spellen die ik speel. Ik heb zelf wel eens wat wrappers gemaakt voor een aantal spellen en het was een beetje omslachtig (niet erg gebruiksvriendelijk), maar uiteindelijk wel te doen. Zo heb ik zelf wrappers gemaakt voor Baldur's Gate 1, Quake 3, Southpark: The Stick of Truth en de originele Deus Ex. Great Old Games verkoopt zelf ook spellen voor Mac OS X en Linux in WINE wrappers, dus dat suggereert eigenlijk wel dat de tool redelijk stabiel is. Maar weer gaat het hier met name om oudere games.

Daarnaast zijn er ook veel community wrappers te downloaden, bijvoorbeeld op de site van Paul The Tall, The Porting Team en Porting Kit.

[Reactie gewijzigd door MacWolf op 22 augustus 2015 08:44]

ZNES emulator werkt ook prima onder Wine. Was erg onder de indruk. Probleem met Wine (of eigenlijk met Windows) als programma's een embedded webbrowser werken. Dan is de engine IE6/ IE7. Dat ziet er dan niet altijd even goed uit.

Het doel van Z(s)NES valt echter door tientallen andere applicaties te vervangen die gewoon 'native' op de GNU/Linux/Xorg combo draaien.

Dat weet ik ook wel, het gaat erom dat het kan, geeft aan hoe goed het is. Ik had een game selector gemaakt onder Windows en maakte gebruik van ZNES. Dat werk dus ook prima onder Linux met Wine, da's toch knap of niet? Windows is niet eens open source. In feite zou je dus een boot image kunnen maken op een USB-stick met Linux (licentievrij dus) dat dit programma kan runnen zonder aanpassingen. Dan heb je dus twee mogelijkheden, Linux of vanuit een Windows installatie.

Dubbelpret dus. Soms heb ik het gevoel dat het 'ja maar. ...' wijsneuzen gevoel mogelijkheden in de weg zit, typisch Nederlands. Het hoeft niet altijd volgens de regels, bekijk de mogelijkheden en niet de onmogelijkheden. Niet kijken wat niet werkt maar juist kijken wat wel werkt. Het is buitengewoon knap dat het allemaal kan dankzij mensen die zich daarvoor inzetten. Het is altijd heel gemakkelijk iets af te wijzen of te zeggen dat het anders kan. Ook het gezeur over DirectX 12, doe het zelf maar eens, ik vind in iedere geval erg knap allemaal. Zonder pioneers bereik je niets. Chapeau Wine Team, ga zo door.

Ik las laatst nog over een distro waarin alle Windows api's en contributen ge-opensourced zijn/worden.

Het is nog (lang) niet af maar ik denk dat dit wel een shoutout hier op tweakers verdient.

Het project heet ReactOS en is op de volgende URL te vinden: https://www.reactos.org/nl

React is een project dat al heel wat jaren in ontwikkeling is. Het is geen linux distributie maar een volledig op zichzelfstaande windows kloon. React en WINE werken ook samen aan de gemeenschappelijke delen die zij hebben.

Ondanks het wat trage ontwikkelingsproces ben ik eigenlijk best benieuwd naar de uiteindelijke performance en de degelijkheid t.o.v. het MS Windows. Dit zou nog eens een mooi project kunnen worden!

Zijn dx9/dx10 al wel goed genoeg geimplementeerd in Wine? Zo ja, dan geeft dat goede hoop dat ze dx11 ook voor elkaar gaan krijgen.

dx9 is bijna antiek te noemen in IT termen en is vrij goed ondersteund in WINE. Van DX10 vermoed ik dat de basis al zeer goed is, maar dat er nog wel wat tekortkomingen in zitten.

Geloof niet dat er al een DirectX12 spel op de markt is. DirectX11 ondersteuning in Wine is prima, ben benieuwd of het een beetje vloeiend draait.

Ironisch dat hier wordt gesproken over 'wine-emulator' terwijl wine staat voor 'Wine Is Not an Emulator'.

Hmm, dit is een stuk eerder dan verwacht, maar volgens mij bevindt dx11 zich nog in erg experimentele fase (zo geeft de api-pagina nog steeds grote gaten aan, sterker nog volgens mij is er wat dat betreft nog niks veranderd).
Wel belangrijk dat x10 en dx11 ondersteund gaan worden want steeds meer developers stappen over op dx11-only (al lijkt er gelukkig ook steeds meer native OpenGL-ondersteuning te komen).
Wat mogelijk nog belangrijker is is de betere ondersteuning van dotnet (en dan met name dotnet 4+) want steeds meer Windows-tooltjes lijken daarop over te stappen.

Ik heb verder goede ervaringen met Wine.
Mits de programma's goed geschreven zijn (liefst in wat "oudere" api's en zonder allerlei afhankelijkheden die geïnstalleerd moeten worden) en geen exotische dingen doen (eigen drivers, etc.) werkt het meestal prima.

Kan iemand die wat dichter op de zaken zit aangeven of dit ook directx11 in gevirtualiseerde omgevingen zal brengen?

Ze kunnen binnen linux land beter zorgen dat er 1 universeel gui systeem komt zodat game ontwikkelaars een game maar 1x hoeven uit te brengen voor linux ipv de 10000 verschillende versies die er nu zijn en allemaal claimen beter te zijn als de ander.

Linux en een universeel systeem voor wat dan ook? En wat dan als iemand niet tevreden is met dat systeem? Mag hij dan geen eigen systeem meer ontwikkelen als alternatief? Als je die controle wilt vanuit 1 partij moet je bij MS of Apple zijn, niet bij Linux. Wat jij suggereert is dat Linux Linux niet meer moet zijn.

Als je het niet waar je het over hebt kan je beter je mond houden, want dit is echt een non-issue. Ik moet de eerste spelontwikkelaar die genoodzaakt is zijn spel meerdere malen uit te brengen nog tegenkomen. In de Steam-winkel zijn momenteel 13205 spellen te koop, waarvan 2681 beschikbaar zijn voor Linux. 0 daarvan hebben aparte versies voor verschillende GUI's.

Trekken we het breder: Ik gebruik KDE, maar dat betekent GNOME-programma's niet op mijn systeem draaien. In Windows-termen: De aanwezigheid van de Metro-GUI betekent ook niet opeens dat Windows geen Win32-applicaties meer kan draaien.

[Reactie gewijzigd door dmantione op 22 augustus 2015 11:04]

Ik denk dat jij niet eens weet waarover je spreekt. De gebruikte desktop en grafische toolkit op die desktop hebben 0,0 effect op het bouwen van een 3D game. Er zijn geen tientallen toolkits die je zou kunenn gebruiken om een 3D game te gebruiken, ik denk dat er 2 of 3 echt veel gebruikt worden en goed gedocumenteerd zijn. En het is dan ook relatief eenvoudig om van daaruit te vertrekken.

Er zijn ondertussen voldoende voorbeelden te vinden die tonen dat games perfect werkend te krijgen zijn onder Linux.

Kunnen ze niet 'even' een DirectX 11 API voor Linux in elkaar schroeven zodat game developers eenvoudig hun game kunnen compileren voor Linux?

Ik geloof dat ze daarvoor de WINE libraries kunnen gebruiken, dus als het op WINE werkt, zou je ook tegen deze libraries aan kunnen linken in een native binary. Let wel, het is nog steeds een API wrapper die de corresponderende OpenGL calls doet.

Ik zou liever zien dat men dan gewoon ontwikkelt met de open alternatieven voor DX (zoals OpenGL en OpenAL)