Het probleem met een belangrijk onderdeel van het telefoonnetwerk, waardoor iemands locatie op afstand kan worden achterhaald, is nooit helemaal op te lossen. Dat stelt de chief security officer van KPN, Jaya Baloo. "Het is geen bug, maar een feature", zegt Baloo.
"We gaan het nevernooit helemaal dicht kunnen krijgen", aldus Baloo. "We gaan langzaam de kraan dicht proberen te draaien, maar dat kan pas echt op de langere termijn", zo zegt het hoofd beveiliging van KPN tegenover Tweakers op de CCC-beveiligingsconferentie in Hamburg.
Het probleem zit in Signaling System No. 7, het systeem dat mobiele-telecomproviders onder meer gebruiken om met andere telecomproviders te communiceren, bijvoorbeeld voor de afhandeling van gesprekken, het versturen en ontvangen van sms'jes en het verrekenen van roamingtarieven. Het systeem blijkt te misbruiken om op afstand iemands locatie te achterhalen, zo vertelde beveiligingsonderzoeker Tobias Engel zaterdagavond op de CCC-conferentie. Baloo van KPN wil benadrukken dat het probleem niet aan KPN ligt, maar dat ook andere telecomproviders zijn getroffen.
Het ss7-systeem is nooit ontworpen met beveiliging in het achterhoofd. Aanvallers kunnen daardoor met een aantal trucs opvragen met welke zendmast een gebruiker verbinding heeft. Er bestaan commerciële databases die de identificatienummers van zendmasten koppelen aan locaties, waardoor grofweg kan worden afgeleid waar iemand zich bevindt. "Zeker in steden, waar zendmasten vaak dichtbij zijn, kun je iemand op straatniveau volgen", aldus onderzoeker Engel. Ook is het mogelijk om gesprekken te forwarden naar andere nummers of sms'jes te onderscheppen, zo bleek eerder al.
Een aanvaller moet zichzelf wel toegang verschaffen tot het ss7-systeem, waar officieel enkel telecomproviders toegang toe hebben. Er zijn echter bedrijven die tegen betaling toegang bieden. Ook kan een femtocell worden gehackt of kunnen aanvallers zichzelf toegang verschaffen tot slecht beveiligde netwerkapparatuur.
Volgens Baloo is het probleem moeilijk op te lossen doordat het niet om een bug gaat, maar om een feature die zit ingebouwd. In sommige gevallen hebben andere providers de betwiste functionaliteit namelijk nodig, bijvoorbeeld als een klant in het buitenland zit. "Het uitwisselen van gegevens van gebruikers met andere providers is nodig om verkeer te kunnen afhandelen. Je weet nooit zeker of een ss7-verzoek legitiem is, dat weet je pas achteraf", aldus Baloo. "Onze filosofie is niet dat we alles willen voorkomen, ik denk niet dat dat mogelijk is", zegt ze. "Dit geldt niet alleen voor ss7, maar ook voor ander protocollen, bijvoorbeeld internet. Er is geen helemaal veilig protocol."
Wel gaat KPN zijn best doen om misbruik te voorkomen, stelt Baloo. Een van de manieren die aanvallers konden gebruiken om locaties te achterhalen, door het sturen van een zogeheten anytime interrogation message, is al dichtgetimmerd. Veel andere providers hebben dat ook al gedaan. Baloo geeft toe dat KPN beter kan filteren op misbruik van het systeem. Zo zouden de systemen van KPN verdachte verzoeken moeten kunnen herkennen. "Maar daarvoor zijn we ook afhankelijk van de leveranciers van onze hardware", aldus het hoofd beveiliging.
Beveiligingsonderzoeker Karsten Nohl, die samen met Engel onderzoek deed naar ss7, wuift de bezwaren van de provider weg. "Deze problemen kunnen worden opgelost. Het zal alleen niet makkelijk zijn", aldus de hacker tegenover Tweakers. "Telecomproviders kunnen sowieso hun best doen de problemen enigszins te voorkomen. Maar het is zelfs mogelijk om dit helemaal op te lossen, bijvoorbeeld met betere filtering en plausibility checks." Volgens Nohl is één Duitse provider er al in geslaagd om de beveiligingsonderzoekers volledig buiten de deur te houden.