Foto's van ESA's Solar Orbiter tonen 'kampvuurtjes' op de zon

De Solar Orbiter-sonde van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA heeft foto's van het oppervlak van de zon gemaakt waarop kleine flikkerende vlammen te zien zijn waar de ESA met de term 'kampvuren' naar verwijst.

Het zijn de eerste beelden van het zonneoppervlak die genomen zijn met een van de drie telescopen van de Extreme Ultraviolet Imager van de Solar Orbiter. De sonde bevond zich tijdens het schieten van de plaatjes op het perihelium, het punt in de elliptische baan dat het dichtst bij de zon gelegen is. De snelheid is op dat moment vergelijkbaar met de rotatiesnelheid van de zon en de omstandigheden zijn dan gunstig voor het nemen van foto's. Op dat punt in zijn 168 dagen durende reis rond de zon, bevond de Solar Orbiter zich 77 miljoen kilometer van het vlammende hemellichaam. De aarde bevindt zich zo'n 150 miljoen kilometer van de zon.

Volgens David Berghmans van de Koninklijke Sterrenwacht van België, hoofdonderzoeker van de EUI-telescoop, zijn de kampvuurtjes te vergelijken met de grote zonnevlammen die vanaf de aarde te zien zijn, maar dan een miljoen tot een miljard keer kleiner. Wetenschappers weten echter nog niet of de kleine flikkeringen ook echt kleine versies van de zonnevlammen zijn, of dat ze door totaal andere mechanismen tot stand komen. Onderzoekers speculeren wel dat ze bijdragen aan de hoge temperatuur van de zonnecorona en de zonnewind.

De beelden tonen structuren op de zonnecorona met een doorsnede van 400 kilometer. Het is de eerste keer dat een telescoop van zo dichtbij de zon beelden wist te maken en ESA's doel is om de Solar Orbiter in de toekomst nog dichterbij het zonne-oppervlak te brengen voor beelden met nog hogere resolutie. De beelden werden op 30 mei gemaakt op basis van extreem ultraviolet licht, met een golflengte van 17 nanometer.

De Solar Orbiter heeft ook de Polarimetric and Helioseismic Imager aan boord, waarmee de magnetische velden van de zon in kaart te brengen zijn. Krachtige magnetische velden kunnen aan de basis staan van zonnewinden, die geladen deeltjes de ruimte in slingeren die op aarde onder omstandigheden bijvoorbeeld telecom- en elektriciteitsnetwerken kunnen verstoren. De Solar Orbiter kon een actieve regio op de zon observeren die vanaf de aarde niet is waar te nemen. Het is de eerste keer dat de magnetische velden aan de achterkant van de zon gemeten werden, vertelt Sami Solanki van het Max Planck Institute for Solar System Research in het Duitse Göttingen.