Geflopte gameconsole 3DO van Trip Hawkins kwam 25 jaar geleden in Europa uit

De eerste Playstation, de Nintendo 64, de Sega Saturn. Gamers denken wellicht met weemoed terug aan die 'goeie ouwe tijd', zonder microtransacties en dlc. Maar een console waar eigenlijk niemand het meer over heeft? De 3DO. Die kwam vandaag precies 25 jaar geleden in Europa uit.

"Als je denkt dat je graphics hebt gezien, wacht dan tot je de jaw-dropping beelden van de 3DO hebt gezien." Normaal een reclamepraatje dat je in een persbericht tegenkomt, maar in 1993 gebruikte Time het om hun Product van het Jaar te omschrijven. Het bedrijf van EA-oprichter Trip Hawkins gooide destijds hoge ogen. AT&T steunde het project, evenals Time Warner en Universal Studios-onderdeel MCA. Panasonic was de eerste fabrikant van de 3DO. Kortom, het leek een serieuze speler te worden in de aankomende Playstation- en Nintendo 64-era.

De 3DO kwam op 11 juni 1994 in Europa uit. De console had een 32bit 12,5Mhz RISC-processor, twee grafische processoren die op 25Mhz draaiden, een cd-speler met 300Kbyte/s en 2MB aan DRAM. Het idee was volgens Classic Gaming dat het systeem een gameconsole zou combineren met een settopbox, om zo een compleet apparaat te kunnen bieden. Het apparaat moest zo gangbaar worden als een videospeler en zo leuk als een tv en dus in feite alle randapparatuur en een computer bij elkaar brengen.

Geld om de 3DO zelf te produceren was er niet, dus bedacht 3DO Company een ander plan. Fabrikanten konden een licentie nemen om de console te produceren. Panasonic hapte als eerste toe; Goldstar en Sanyo volgden later met hun consoles. AT&T maakte prototypes en Samsung werkte er ook aan. Het probleem van deze constructie was alleen dat fabrikanten zelf uiteraard ook geld wilden verdienen aan hun consoles. Sony of Nintendo hoeven dat bijvoorbeeld niet op dezelfde manier; zij krijgen ook inkomsten uit de verkoop van spellen.

Daardoor was de 3DO duur. Het Leidsch Dagblad heeft het in 1994 over een releaseprijs van ongeveer 1300 gulden, omgerekend is dat zo'n 590 euro. Ter vergelijking, de Nintendo 64 was 499 gulden bij launch; de eerste Playstation 899 gulden. Wie de 3DO kocht had dus minder geld over voor spellen. Dat laatste was overigens geen enorm probleem: toen de 3DO eind 1993 uitkwam in de Verenigde Staten was er namelijk nog maar één spel: Crash 'n Burn, een futuristisch race- en shooterspel.

Dat er maar één releasegame was had alles te maken met de manier waarop de console was ontworpen. Anders gezegd, waardoor de console continu werd ontworpen. Volgens de Electronic Gaming Monthly uit december 1993 werd de hardware tot verschijning bijna doorlopend gewijzigd. Daardoor konden ontwikkelaars de spellen niet genoeg testen en op tijd uitbrengen. Een maand na release waren er nog steeds maar vier spellen beschikbaar voor de console.

Toch is het niet zo dat de software de reden is waarom we nu niet meer over de 3DO praten. Neem het arcade-racespel The Need for Speed. In 1994 kwam het eerste deel als eerste op de 3DO uit. Pas later kwam het naar Windows en andere consoles. Het bestverkochte spel was Gex, wat meer dan een miljoen keer over de toonbank ging. In deze platformgame moesten spelers een groene, door televisie geobsedeerde gekko besturen die in een televisiedimensie was gezogen. De maker van Gex is Crystal Dynamics, nu vooral bekend van de Lara Croft- en de Tomb Raider-spellen.

De hoge prijs en het beperkte aanbod aan spellen gaven de 3DO echter een dermate slechte release dat het bedrijf niet meer wist op te krabbelen. Het bedrijf achter de console trok na krap 2,5 jaar de stekker uit het project. Tegen het Next Generation-tijdschrift zegt Hawkins eind 1996 dat het business model van de console niet genoeg was, omdat meerdere partijen de console en de games promootten en er niet één centraal bedrijf was dat dat allemaal deed, zoals wel het geval is bij Nintendo en Sony. In hetzelfde interview zegt Hawkins dat beter te willen doen bij de opvolger van de 3DO. Deze console, de M2, had in eerste instantie als upgrademodule voor de 3DO uit moeten komen. Uiteindelijk werd deze console in 1997 ook geannuleerd. Het bedrijf achter de consoles trok zich daarna terug uit de hardwaremarkt, om zich op de ontwikkeling van games te storten. Ook dit mocht echter niet baten; The 3DO Company ging in 2003 failliet.