Dus de hoge omes waren slachtoffer van de onbedoelde neveneffecten van op zich rationele beslissingen en de soldaten maakten zich schuldig aan zinloos geweld? Ik hoop niet dat deze mening representatief is voor een tendens in de populatie want dan zie ik de toekomst somber in.
Pardon? Geef even aan waar ik de soldaten de schuld geef van zinloos geweld voordat je een soort morele brul doet?
Over de schuldvraag zelf wordt een eeuw later nog gesteggeld. Toen Oostenrijk de oorlog verklaarde aan Servië was er geen masterplan om een wereldoorlog te verklaren.
Er waren wel verregaande plannen voor een agressieve oorlog in Duitsland, wat absoluut de beslissingen heeft gestuurd, maar de eerste oorlogshandelingen vonden plaats IN Duitsland na invasie door de Russen. Dus ondanks die bellicose stemming in Duitse militaire kringen was Rusland degene die het eerste toesloeg.
De "ratio"
Er waren een aantal verdragen en steunverklaringen die voor een snelle escalatie zorgde:
- Rusland steunde Servië
- Duitsland was verbonden aan Oostenrijk en Italie
- Frankrijk verbonden aan Rusland en Engeland (Engeland alleen aan Frankrijk)
De rationele beslissingen:
1. Rusland kon niet alleen mobiliseren tegen Oostenrijk, logistiek was dit onmogelijk
2. Als Rusland mobiliseerde had Duitsland een beperkt venster om zelf te mobiliseren, anders zou het onder de voet worden gelopen. Door het verdrag tussen Frankrijk e nRusland zag het zich genoodzaakt om aan twee fronten te mobiliseren.
3. Een tweefrontenoorlog was niet te winnen, dus moest Duitsland 1 partij uitschakelen. Frankrijk was door het formaat de rationele keuze. => Oftewel snelle aanval in het Westen, verdediging in het Oosten.
4. De militaire doctrine was gericht op de aanval. Dat is gezien de ligging van (met name de Duitse) de industrie natuurlijk niet zo gek.
5. De mobilisatie was niet veel anders dan een spoorboek waarbij de treinen exact gepland waren. Zoiets omgooien is tegenwoordig met computers al lastig (neem ik aan^^), maar in die tijd lag zoiets na het startschot vast.
6. Duitsland had oorlogzuchtige facties (maar die waren weer niet uit op DIT conflict), maar er is reden om aan te nemen dat dit ook bij andere landen een factor was. Zoals aangegeven was de militaire doctrine in alle landen behalve Engeland offensief (Engeland was meer van containment en verwurging). De snelle Russische invasie in Duitsland is al een indicatie dat de plannen van Rusland/Frankrijk ook niet voor de poes waren.
Je kan de stappen van alle actoren beoordelen en tot de conclusie komen dat daar geen uitzonderlijke beslissingen tussen zitten omdat het speelbord dusdanig op scherp stond dat het wel een keer mis moest gaan. Uiteraard kunnen we achteraf roepen dat "de hoge omes"dat hadden moeten voorzien, maar dat is dus kennis achteraf. De allianties waren gericht op verdediging, maar de militaire doctrine was gericht op de aanval (niet vreemd, je wil liever niet in je eigen land knokken).
Andere factoren:
- De gebrekkige toenadering tussen Duitsland en Frankrijk na 1870 is een terechte constatering, maar hoe haal je de haat van het Franse volk t.ov. het Duitse volk weg? Een politicus die toenadering zocht werd niet verkozen.
- We kunnen Wilhelm grootheidswaan verwijten met zijn najagen van kolonies en de vlootrace, maar is het zo vreemd dat Duitsland Engeland en Frankrijk nastreefde?
- Rusland is het meeste te verwijten. Het land was kaput en interne problemen werden genegeerd. De militaire capaciteiten werden overschat.
Maar los van of dat allemaal verwijtbaar was, in de zomer van 1914 lag het bord erbij zoals het lag. Een schuldvraag is verdomd lastig, al kan je wel stellen dat Duitsland agressieve ideeën koesterde.
Alles los gezien (mobilisatie, verdragen etc.) was het niet flexibeler dan politici en militairen aannamen (Italie liep bijvoorbeeld over), maar het rijtje domino stenen was wel degelijk aanwezig. Toen de mobilisaties begonnen had in theorie uiteraard een land niet mee kunnen doen, maar hoe reëel is die gedachte?
De wereld van 1914 is niet te vergelijken met die van nu. Communicatie is snel en duidelijk, de bevolking en zijn leiders zijn veel beter geïnformeerd. Ook is tegenwoordig gelukkig een mensenleven meer waard... niet voor de hoge omes, maar voor de maatschappij an sich.
Wat je wel mag concluderen, militairen moet je dus heel ver van de politieke beslisboom houden, uitgewerkte plannen geven een eigen dynamiek die alle speelruimte inperkt
[Reactie gewijzigd door roffeltjes op 27 juli 2024 05:07]