Google viert twintigste verjaardag

Google bestaat donderdag twintig jaar. Op 27 september 1998 werd de zoekmachine opgericht door twee studenten van Stanford University in Californië. Google is in de afgelopen twee decennia uitgegroeid tot veel meer dan een zoekmachine.

De zoekmachine heette ooit 'BackRub' en was het onderzoeksproject van Larry Page en Sergei Brin. De twee ontmoetten elkaar op Stanford University, ze studeerden allebei computerwetenschappen. Page en Brin waren onderdeel van The Stanford Digital Library Project. Het doel van het project was om 'nieuwe technologie te ontwikkelen die een geïntegreerde, universele, digitale bibliotheek mogelijk maakt'.

Twee jaar eerder had Page een 'spider' het internet opgestuurd, die data verzamelde over de websites die hij bezocht. Met deze data werd de PageRank-methode ontwikkeld. Bij PageRank worden de pagina's geordend naar belang. Hoe meer naar een pagina werd verwezen door andere pagina's, des te hoger deze in de ranglijst kwam. Bij andere zoekmachines werden de pagina's geselecteerd op hoe vaak de zoekterm voorkwam.

Page en Brin wilden met behulp van BackRub onderzoek uitvoeren voor hun scriptie. Zij waren ervan overtuigd dat de relevantste pagina's de meeste links hadden op andere, voor de zoekopdracht relevante pagina's. Met de eerste versie van Google, in augustus 1996, konden zij dit testen. De naam komt van googol, een getal dat wordt aangeduid als een 1 met honderd nullen erachter. De zoekmachine nam in die tijd soms bijna de helft van de bandbreedte van de universiteit in beslag.

Waarschijnlijk op 4 september 1998 kwam Google LLC. als bedrijf tot stand. Omdat zelfs Page en Brin hier niet helemaal zeker van zijn, houden zij 27 september aan als Googles verjaardag. Tegen het einde van 1998 had Google een index van 60 miljoen pagina's.

Google in 1998

Groei en maatregelen tegen misbruik

Google werd in de opvolgende jaren steeds groter. Steeds meer mensen maakten gebruik van de zoekmachine, waarvan de eenvoud volgens BBC de meeste aantrekkelijke eigenschap was. Google begon vervolgens andere diensten aan te bieden. In 2000 begon het bedrijf met het verkopen van advertenties die met sleutelwoorden geassocieerd waren. Dit waren tekstuele advertenties, zodat het de laadtijd van de zoekmachine niet belemmerde. Op basis van een combinatie van clickthroughs en biedingen werden de advertenties geveild, beginnend met 50 dollarcent per klik.

Het bedrijf begon ook met het upgraden van PageLink. De methode was bijzonder, maar niet bepaald complex. Wie eenmaal het algoritme doorhad, kon daar makkelijk misbruik van maken. Zo probeerde men nietszeggende inhoud op andere pagina's te creëren om de Search Engine Results Page van een website te versterken. Deze tactiek heette 'splogging'. De Dominic-update die in mei 2003 uitkwam, moest dit soort praktijken tegengaan.

Google in 2003

Zo volgden er door de jaren vele updates die de zoekmachine moesten optimaliseren, waaronder personalized search en real time search. Google bleef tegelijk strijden tegen misbruik. In 2006 had BMW 'doorway pages' laten opzetten die zoekmachines aantrokken en verkeer doorverwezen naar een andere pagina. Google strafte BMW door het autobedrijf tijdelijk te verbannen uit de zoekresultaten.

Het bekendste geval van misbruik vond in 2011 plaats. De Amerikaanse kledingketen J.C. Penney's was op zoek naar een manier om meer verkeer naar zijn website te krijgen. Het kreeg advies van SearchDex, een bedrijf dat zich specialiseert in seo oftewel zoekmachineoptimalisatie. Dat advies was om honderden in onbruik geraakte domeinen te betalen om een link naar J.C. Penney's website te plaatsen. Dit waren websites die niet altijd over kleding gingen, maar ook over bedden, koffers en zelfs huisdieren. Zo kwam J.C. Penney's maandenlang boven in zoekresultaten te staan. Zelfs als men op iets specifieks zocht zoals 'Samsonite koffers', verscheen J.C. Penney's boven Samsonites website in de zoekresultaten. In februari 2011 nam Google maatregelen: J.C. Penney's kreeg een plek laag op de lijst met zoekresultaten, zelfs als men specifiek naar de keten zocht. Hierdoor liep het kledingmerk omzet mis.

Google in 2011

Alphabet en hardware

Omdat Google een omvangrijke organisatie was geworden die zich bezighield met uiteenlopende richtingen van tech, vonden Page en Brin dat het tijd was voor een herstructurering. Op die manier konden de taken van de verschillende dochterbedrijven van Google beter verdeeld worden. In 2015 werd Alphabet opgericht en werd Google LLC. een dochterbedrijf. Alle aandelen van Google werden Alphabet-aandelen. De techgigant behaalde in het tweede kwartaal van 2018 een nettowinst van 3,2 miljard dollar.

Naarmate Google meer winst haalde uit advertenties, kon het bedrijf zich veroorloven om te experimenteren. Sommige diensten of software werden een succes, zoals Gmail, het tien jaar geleden geïntroduceerde Chrome, Google Maps, Docs en natuurlijk Android. Andere introducties flopten, zoals Google+. Met hardware heeft het bedrijf wisselend succes. De Google Glass liep na een hype op niets uit. De Pixel-hardware leek aanvankelijk bedoeld voor showcaseproducten, maar met de Pixel-smartphones wil het bedrijf wel degelijk meespelen op de smartphonemarkt, met tot nu toe een zeer bescheiden marktaandeel tot gevolg. De Google Home-producten met spraakassistent lijken wel aan te slaan.

Tegenwoordig maken velen nog altijd dankbaar gebruik van de zoekmachine. In januari 2018 ging 74,52 procent van de zoekopdrachten via Google. Maandelijks bezoeken meer dan 4,5 miljard gebruikers de zoekmachine.