Ssd Best Buy Guide

Tegenwoordig hoef je niemand nog te overtuigen van het nut van een ssd, of solid state drive, boven een ouderwetse harde schijf. Een ssd is sneller, stiller en bijna altijd ook nog eens veel kleiner en zuiniger dan de gemiddelde harddisk. Maar welke ssd voor jou geschikt is, kan veel lastiger te bepalen zijn. In deze Best Buy Guide zetten we de prijzen en prestaties van alle door ons geteste ssd's op een rij en helpen we je een ssd te kiezen. Daarvoor hanteren we een aantal categorieën.

1TB-drives

Ssd's met een capaciteit van 1TB zijn een aantrekkelijke mix tussen capaciteit en prijs. Vrijwel elke fabrikant verkoopt zijn ssd's in deze capaciteit, die momenteel de 'sweet spot' vormt. Ze zijn groot genoeg om je systeem op te installeren en als je van gaming houdt, kun je er een flinke gamelibrary op kwijt. We testen 1TB-drives in het M.2 NVMe-formaat, met PCIe Gen4- en PCIe Gen5-interfaces. De Gen5-drives zijn momenteel de allersnelste drives, terwijl Gen4-drives een betere balans tussen prijs en prestaties bieden. 

De beste 1TB-ssd's

2TB-drives

Als je veel met grote bestanden werkt, zoals 4k-videos, heel veel foto's op je pc hebt of een fervente gamer bent met tientallen games in rotatie, dan is een 2TB-ssd de logische keuze. Ook de 2TB-drives testen we met Gen4- en Gen5-interfaces. Niet elke ssd, zeker in het lagere segment, is als 2TB-variant verkrijgbaar, maar het merendeel van de Gen4- en Gen5-drives wel. Drives van 4TB en groter worden nog minder verkocht. Zodra dat een gebruikelijkere capaciteit is geworden, voegen we die als categorie toe.

De beste 2TB-ssd's

Gen5-drives

We hanteren voorlopig nog een enkele, aparte categorie voor alle Gen5-drives. Vooralsnog zijn er vrijwel uitsluitend Gen5-drives die op basis van dezelfde controller en iets sneller of langzamer flash- (of nand-)geheugen worden gemaakt. Het gevolg is dat ze nog niet veel uiteenlopen wat prestaties of andere specificaties betreft. Enkel op basis van het gebruikte geheugen en de koelcapaciteit van de geïntegreerde koeling kun je onderscheid maken. Zodra er meer keus in deze categorie is, splitsen we deze in 1TB- en 2TB-drives.

De beste Gen5-ssd's

Ssd kiezen: waar moet je op letten?

De eerste keuze die je zult moeten maken, is die tussen een SATA- en een NVMe-drive. Zo'n SATA-drive is de oudste variant van de twee en sluit je op dezelfde manier aan als een harde schijf: met kabeltjes of als externe schijf dus. Daarmee zijn de drives geschikt voor oudere pc's of laptops. Die hebben vaak nog zo'n ouderwetse aansluiting en daarmee is een upgrade makkelijk. Het nadeel van SATA-ssd's is dat de upgrade geen geweldig verschil maakt. De snelheid wordt beperkt door de SATA-interface, waardoor vrijwel alle SATA-drives tegen een harde grens van ongeveer 500MB/s voor hun lees- en schrijfsnelheid zitten. Voor een SATA-drive zou het advies dan ook zijn: koop de grootste drive voor het minste geld. Voor een klein beetje prestatiewinst hoef je geen duurdere drive te kopen, dus kun je het best zo min mogelijk geld uitgeven om de capaciteit die je nodig hebt te kopen. Wij testen SATA-ssd's inmiddels niet meer, juist omdat ze allemaal diezelfde bottleneck hebben en de prestatieverschillen marginaal zijn.

NVMe-drives

Bij het andere type ssd's, de NVMe-drives, heb je veel meer keuze en meer variatie in prestaties. Een NVMe-drive wordt via PCI Express-lanes aangesloten, dat zijn dezelfde lanes als die je videokaart gebruikt. Van die PCIe-lanes zijn er verschillende generaties, die elke keer de bandbreedte verdubbelen. Een NVMe-drive van een nieuwere generatie is daarmee in potentie dus twee keer zo snel als een van een oudere generatie. De meeste NVMe-drives die verkocht worden, zijn PCIe Gen4-drives, maar er is ook een snellere vijfde generatie drives te koop. De tragere PCIe Gen3-drives zijn inmiddels goeddeels verdwenen en alleen de allergoedkoopste ssd's gebruiken die standaard nog. De meeste ssd's gebruiken, ongeacht hun PCIe-generatie, vier PCIe-lanes, wat leidt tot aanduidingen als [Naam ssd] [Capaciteit] PCIe 4.0 x4. Dat betekent dus dat het om een ssd met vier PCIe 4-lanes gaat.

Alle NVMe-drives voor consumenten worden in het M.2-formaat verkocht, waarbij de lengte van de ssd's kan verschillen. Verreweg de meeste zijn 22mm breed en 80mm lang, wat in de Pricewatch als M.2 80mm wordt aangeduid. Sommige ssd's zijn iets korter, zodat ze in bijvoorbeeld een Streamdeck of krappe laptop passen. Die zijn nog steeds 22mm breed, maar dan 30 of 42mm lang, aangeduid als M.2 42mm.

Gen4 en Gen5

Bij Tweakers testen we vrijwel uitsluitend M.2-ssd's met PCIe Gen4- en Gen5-interfaces. Dat zijn samen de interessantste varianten om in een zelfbouw-pc of een laptop in te bouwen. Omdat de vraag naar opslag steeds verder groeit en snelle ssd's vaak een plaatsje krijgen in game-pc's, kijken we met onze huidige testmethode eigenlijk alleen nog naar ssd's met een capaciteit van 1 en 2TB. Kleinere ssd's zijn vaak relatief duur, omgerekend naar hun prijs per gigabyte, waardoor je voor weinig extra kosten beter een grotere ssd kunt kopen.

Of je een Gen4- of Gen5-ssd moet kopen, hangt van een paar dingen af. Het prestatieverschil in de praktijk is vooralsnog niet gigantisch, dus alleen als je echt elk beetje performance wil hebben, is het vanuit dat oogpunt interessant om een Gen5-drive te kopen. En als je dat doet, moet je natuurlijk een systeem hebben dat daadwerkelijk overweg kan met Gen5-drives of in ieder geval van plan zijn daar binnenkort naar te upgraden. De keus aan Gen4-drives is veel groter, en ze zijn meestal zuiniger en minder heet dan Gen5-drives, en ook nog eens goedkoper. Voor het overgrote deel van de gebruikscenario's is het daarom meestal logischer een Gen4-ssd te kopen en je geld in capaciteit te steken. Verder is het natuurlijk verstandig om te letten op de garantie van de fabrikant en te controleren of je beoogde ssd wel in je pc of laptop past. Zo heeft het weinig zin een model met heatsink te kopen als je van plan bent hem onder de heatsink van je moederbord te monteren.