Mijn mening over de praktische haalbaarheid is dat het
nog niet goed is in te schatten. Arnout de Jong is duidelijk goed op de hoogte van de problematiek over de praktische toepassingen van Drones (RPAS), en legt goed uit waar de pijnpunten liggen.
- wet & regelgeving: Een onbemand luchtvaartuig is voor de wet niet anders dan een bemand luchtvaartuig. Gebruikelijk valt een vliegtuig onder de Europese wetgeving (EASA), maar bepaald is dat luchtvaartuigen <150kg nationale aangelegenheden zijn. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu is daarmee dus belast met het RPAS vraagstuk, en is ondertussen in de laatste fase van het opstellen van de Nederlandse wet- en regelgeving voor deze categorie. Echter, dit wordt tegelijkertijd gezien als slechts een noodgedwongen tussenoplossing - in het leven geroepen vanwege een exploderende markt. Via verschillende werkgroepen (
JARUS, EUROCAE
WG73,
WG93) laat de Europese Commissie zich tegelijkertijd adviseren voor wetgeving op Europees niveau. De meeste EU lidstaten zien het belang in van een Europese wetgeving. De landelijke wetgeving verschilt nu per land nog sterk. Noorwegen (geen EU, maar wel een autoriteit op RPAS gebied) is bijvoorbeeld veel soepeler. Dit is wellicht te verklaren doordat zij veel meer potentie zien in RPAS binnen hun (dunbevolkte) landsgrenzen. Dit geeft slechts aan in hoeverre de politieke bereidheid samenvalt met de (economische) baten van RPAS in ons luchtruim. Mijn mening is dat de markt pas klaar is voor toepassingen zoals dat van Amazon, als de wet- en regelgeving op Europees niveau is vastgelegd. Er zal namelijk erg veel geld geïnvesteerd moeten worden in een infrastructuur om RPAS in staat te stellen Amazon's plan
veilig te verwezenlijken. En geen bedrijf zal investeren in een plan dat elk moment verworpen kan worden doordat Europa de spelregels veranderd. Er ligt gelukkig wel ondertussen een duidelijke
roadmap, maar de vraag is natuurlijk hoe definitief deze concepten zijn. De VS (initiele thuismarkt van Amazon) zit daar overigens in hetzelfde schuitje, waarin de wet- en regelgeving
per staat verschilt.
- Detect & Avoid In mijn gesprekken met organisaties die luchtverkeersleiding verzorgen in Europa bleek wel hoe gigantisch de uitdaging is die ons te wachten staat om RPAS te integreren in ons bestaande luchtruim (non-segregated airspace). RPAS is dé nachtmerrie van elke luchtverkeersleider om tal van (technishe) redenen. Desalniettemin zijn de grotere partijen druk bezig met zich voor te bereiden op de komst van RPAS in het civiele luchtruim. Het is voor hen niet de vraag
óf de RPAS gaan komen, maar eerder de vraag
wanneer. Er wordt daarom ook al grof geld geïnvesteerd in R&D, mede gefinancierd door de
Europese Commissie. Onder anderen wordt gekeken naar de toepassing van
ADS-B transponders in RPAS om Sense & Avoid technisch mogelijk te maken. Dit gebeurt zowel in de EU, als in de VS. Maar schijnbaar zijn de Russen ook al druk bezig met de ontwikkeling van een dergelijk geavanceerd systeem, en zijn zij daar al best ver mee. Het Sense & Avoid vraagstuk is naar mijn mening op het moment de grootste (technische) bottleneck die nog wel eens roet in het eten zou kunnen gooien. Hoe ver willen wij gaan met het investeren voor de ontwikkeling van dergelijke technieken? Is de markt er wel klaar voor? En natuurlijk; is het überhaupt technisch haalbaar op (korte) termijn? Overigens verschilt de Nederlandse
luchtruim classificatie op beperkte hoogte, afhankelijk van de specifieke locatie.
- Praktisch-technische uitdagingen: Het punt waar ik in vergelijking met dhr de Jong iets minder skeptisch over ben is de praktisch-technische haalbaarheid van het Amazon concept. De ontwikkeling van "drones" gaan razend snel, zoals dhr de Jong natuurlijk als geen ander weet. Vanwege de noodzaak van het verticaal kunnen landen zal waarschijnlijk gebruik gemaakt moeten worden van zogenaamde [i]
rotary aircraft[/i] "helikopters", waaronder ook de
quadcopter valt. Het nadeel daarvan is dat zij in vergelijking met de
fixed-wing aircraft relatief snel de batterij leegzuigen. Maar op dit gebied heeft de technologie recent een vlucht genomen (letterlijk). Batterijen hebben steeds meer capaciteit (mAh/kg, mAh/m
3, de meet- en regelsystemen worden meer schaalbaar en meer betrouwbaar, het zendbereik neemt toe en er wordt gewerkt aan hybride varianten zoals
tilt-rotors. Leuk voorbeeld is de
Phantom Swift X-plane, een concept RPAS van Boeing, die overigens is uitgerust met vrij beschikbare elektronica. Persoonlijk denk ik dat de technische uitdaging van het Amazon concept binnen de gestelde vijf jaren wel te overwinnen is.
[Reactie gewijzigd door kaasboer09 op 22 juli 2024 15:42]