Inleiding
De afgelopen jaren is het aanbod van redelijk presterende, goedkope laptops enorm toegenomen. Deze machines verkopen uitstekend, maar fabrikanten zijn daar niet altijd even blij mee. De marge op zulke modellen is namelijk flinterdun en de producenten zouden veel liever meer winst maken met de verkoop van duurdere mainstreammodellen.
De vraag is dan altijd of er van die dure laptops wel genoeg verkocht kunnen worden om de productie rendabel te maken. Met krachtige hardware kunnen wel meer kopers worden gevonden, maar dan worden de productiekosten weer erg hoog, waardoor de marges toch weer te laag uitvallen.
Een groeiend aantal fabrikanten zoekt de oplossing in fully featured laptops met een mooi design en luxe extraatjes. De consument zou daar meer voor willen betalen, ook als de laptop niet met de krachtigste cpu of gpu in zijn prijsklasse is uitgerust. Anders dan bij ultrabooks ligt de nadruk niet op minimale afmetingen of ultrazuinige cpu's. Bovendien worden in dergelijke mainstreammodellen wel vaak optische drives en weer minder vaak ssd's gemonteerd.
Voorbeelden van dergelijkse notebooks zijn de Envy van HP, de XPS 14z en de 15z van Dell, en natuurlijk de MacBook Pro. De NP700Z5A van Samsung, die van de marketingafdeling de bijnaam 'Chronos' heeft gekregen, is ook zo'n laptop. Op papier lijkt dit apparaat alles aan boord te hebben om een stuk van de mainstreammarkt te veroveren.
Uiterlijk en indruk
De officiële naam van de Nederlandse versie van de Chronos is Samsung NP700Z5A-S01NL. Momenteel is deze laptop voor onder de 1100 euro te krijgen en voor dat geld levert Samsung een notebook met een apart design. Voor een laptop met een optische drive is de Chronos vooral opmerkelijk dun.
De notebook is geheel grijs en het oppervlak is mat, dus vingerafdrukken vallen niet meteen op. Ingeklapt is de Chronos 25mm dik, en dat is een fractie dunner dan de XPS 15z van Dell. Voor een 15,6"-notebook is de Chronos met 2,4 kilo aan de lichte kant.
De notebook meet 362x238mm en die afmetingen zou je eerder bij een 14"-model verwachten. Samsung heeft de bezels van het scherm echter vrij smal weten te houden, zodat de behuizing relatief klein kan zijn.
/i/1322815317.jpeg?f=imagenormal)
De cover en het deel rond het toetsenbord zijn van aluminium. De rest van de notebook, zoals het deel rond de touchpad, de zijkanten en onderkant, is van kunststof. De afwerking is goed en alles sluit goed op elkaar aan. De Chronos doet redelijk stevig aan, al is het apparaat duidelijk minder degelijk dan de Dell XPS 15z en Apples MacBook Pro.
/i/1322815295.jpeg?f=imagenormal)
Hier en daar is echter te merken dat kunststof niet de beste keuze voor een platte notebook is. Door bijvoorbeeld op de rechterzijkant te drukken, kunnen we de slotloading optische drive 'dichtdrukken'. Het oppervlak vlak naast het touchpad is zelfs zover in te drukken dat het aanraakgevoelige deel boven de behuizing uitsteekt.
/i/1322815297.jpeg?f=imagenormal)
Het is een kwestie van smaak, maar wij vinden de aanslag van het toetsenbord iets te licht. Opvallend is dat de zijkanten van de toetsen doorschijnend zijn en licht doorlaten als de toetsenbordverlichting wordt ingeschakeld. De helderheid van deze verlichting is instelbaar.
Op de indeling van het keyboard is weinig aan te merken. Er is een numeriek eiland, maar Samsung heeft geen concessies aan de toetsgrootte gedaan; zo zijn de shift-toetsen van normale omvang. Wel zijn de functie-toetsen erg smal. Samsung heeft deze toetsen overigens primair de Fn-functies toebedeeld en heeft ze niet bijvoorbeeld multimediabediening als standaardfuncties toegewezen.
De touchpad is met 107x77mm lekker groot en zelfs iets groter dan de toch riante touchpad van een MacBook. De door Synaptics-concurrent Elan gemaakte touchpad ondersteunt multitouch-gestures en de biedt nodige instelmogelijkheden. Het oppervlak voelt niet te glad en niet te ruw aan, en over het hele vlak is de registratie goed. Minder tevreden zijn we over de geïntegreerde muisknoppen: linksonder werkte dat naar behoren, maar rechtsonder is naast de klik bij het indrukken, een tweede klik bij het loslaten waarneembaar. Dat zal niet de bedoeling zijn.
Hardware, software en opstarttijd
De processor van de Chronos is de Core i5-2430M. Dit is een dualcore uit Intels Sandy Bridge-upgrade van oktober. Hoewel het een van de langzamere Core i5's is, kan hij de concurrentie met oudere Core i's moeiteloos aan. Voor een mainstreamnotebook is deze processor krachtig genoeg, ook omdat de kloksnelheid door de Turbo-functie naar 3GHz getild kan worden en er dankzij HyperThreading aan vier threads tegelijk gewerkt kan worden.
Ook de Dell XPS 15z is met een Core i5-2430M leverbaar. De chip zit verder in de goedkoopste MacBook Pro 13"; de MacBook Pro 15" heeft tegenwoordig een Core i7-quadcore aan boord, maar zit natuurlijk in een andere prijsklasse.
/i/1322815303.jpeg?f=imagenormal)
Snelstart-ssd
Samsung heeft de Chronos voorzien van 6GB ddr3-geheugen en een 7200rpm-harddisk van 750GB. Dat zijn normale hoeveelheden voor een laptop van net boven de duizend euro.
Naast de harde schijf heeft Samsung een Sandisk-ssd van 8GB toegevoegd ten behoeve van ExpressCache van fabrikant Diskeeper. Net als bij Intels Smart Response Technology wordt de ssd gebruikt als cache voor de harde schijf; dat moet onder andere voor snellere opstarttijden zorgen. We bekeken de snelheidswinst die dit ten opzichte van andere notebooks oplevert.
We starten bij deze test een kale Windows 7 en Internet Explorer op en stoppen de klok als de browser voor onze neus staat. Aanvankelijk klokten we een tijd van 31 seconden maar na een aantal runs bleef de tijd stabiel tussen 20 en 21 seconden. De Chronos start daarmee slechts een fractie langzamer op dan ultraportables met ssd's, maar sneller dan bijvoorbeeld de Precision, die toch ook een ssd van 256GB heeft. De ExpressCache-methode werkt dus erg goed als het om opstarten van een kaal OS gaat. Of de boottijd afneemt als er meer software wordt geïnstalleerd, hebben we niet getest.
De gpu van de Chronos is de Radeon HD 6750M van AMD. Dit is een van de betere mainstream-gpu's, met 480 streamprocessors, een coreklok van 600MHz en gddr5-geheugen. De prestaties zouden over het algemeen beter moeten zijn dan die van bijvoorbeeld de veelgebruikte Geforce GT 540M, maar de HD 6750M legt het af tegen een GT 555M met gddr5-geheugen. Onder andere de goedkoopste 15"-MacBook Pro is voorzien van dezelfde Radeon-gpu. Gamen zou in veel gevallen mogelijk moeten zijn, al zullen recente games niet altijd op de resolutie van 1600x900 en met de zwaarste settings gespeeld kunnen worden.
Als er weinig grafische rekenkracht nodig is, kan de gpu automatisch overschakelen naar de igp van de Core i5. Ook bij AMD-gpu's gebeurt dit nu zonder dat het scherm even op zwart gaat. We kwamen weinig problemen tegen bij het draaien van onze benchmarks. Soms moesten we met de Catalyst-software een applicatie aan een van de twee gpu's toewijzen. Alleen bij de OpenGL-test van Cinebench lukte het niet om de Radeon te gebruiken. Het niet kunnen kiezen is erg frustrerend en ook bij het alternatief van Nvidia, de Optimus-technologie, zijn er veel gebruikers die tegen zulke problemen aanlopen.
Ethernetklepje
Aan de voorzijde van de laptop zitten de geheugenkaartlezer en een inkeping om het scherm makkelijk te kunnen openen. Aan de linkerkant zit de gecombineerde audio-uitgang en -ingang. Daarnaast zit een propriëtaire mini-vga-aansluiting; een adapter voor een normale D-sub-connector wordt meegeleverd. Verder zien we twee usb 3.0-poorten een hdmi-uitgang, de voedingsaansluiting en het Kensington-oogje. Ook zit hier de ethernetpoort, die half wordt afgesloten door een handig klepje.
De achterkant is kaal. Aan de rechterkant treffen we een verdwaalde usb 2.0-poort aan en hier zit ook de slotloading dvd-drive. De onderkant is mooi strak gehouden; er zit wel een klepje dat geopend kan worden om het geheugen uit te breiden. De Chronos ondersteunt ten slotte wifi-n en bluetooth 3.0.
De aansluitmogelijkheden zijn hiermee niet heel compleet, maar dat is zo te zien mode bij designnotebooks. De belangrijkste aansluitingen zijn in elk geval wel aanwezig; een esata-aansluiting wordt dankzij de usb 3.0-poorten niet echt gemist en hdmi wordt nog altijd meer gebruikt dan displayport.
:fill(white)/i/1322815315.jpeg?f=thumb)
Software
De hoeveelheid bloatware is gelukkig beperkt. Samsung levert de laptop met de Cyberlink Media Suite, met daarin Powerdirector en YouCam, de Norton-security-suite, het WildTangent-gameplatform, Microsoft Live Essentials en een trial van MS Office 2010. Voor het synchroniseren met mobiele Samsung-apparatuur levert de fabrikant het programma KIES, en verder heeft Samsung zijn Easy File Share-, Migration-, Settings-, Software Manager- en Support Center-applicaties voorgeïnstalleerd.
Op het bureaublad staat een snelkoppeling naar Easy Settings. Dit is een verrassend handig programma, dat enkele veelgebruikte functies combineert die in Windows her en der verspreid zijn. Ook zijn hier enkele features te bedienen die specifiek bij de Chronos horen, zoals usb-sleep&charge, de stiltemodus die de fan langzamer laat draaien, en een ecomodus inclusief verbruikscijfers.
Synthetische benchmarks
We gebruiken de bekende set synthetische benchmarks om een indicatie van de snelheden van de hardware-onderdelen te krijgen. Deze tests zijn niet gebaseerd op praktijkgebruik, maar zijn wel bruikbaar om de Chronos met zijn concurrenten te vergelijken.
Cinebench 11.5 - Single |
Systeemnaam | Processor | Punten, hoger is beter |
Dell Precision M4600 |
Core i7 2920XM |
*********
1,34 |
Pro 13 2011 - Win 7 |
2.7GHz Core i5 |
*********
1,34 |
Dell XPS 15z |
Core i7-2620M |
********
1,32 |
Alienware M14x |
Core i7 2820QM |
********
1,29 |
Asus N53 |
Core i7-2720QM |
********
1,29 |
Samsung Chronos NP700Z5A-... |
Core i5-2430M |
*******
1,17 |
HP Envy 17 |
Core i7 2630QM |
*******
1,14 |
Asus UX31 |
Core i7 2677M |
*******
1,12 |
Air 13 2011 - Win 7 |
Core i5-2557M |
*******
1,07 |
Bij de singlethreaded test van Cinebench presteert de Core i5 iets beter dan de veelgebruikte Core i7-2630QM. Dit is toe te schrijven aan de hogere klok- en turbosnelheid van de Core i5.
Cinebench 11.5 - Multi |
Systeemnaam | Processor | in Punten, hoger = beter |
Dell Precision M4600 |
Core i7 2920XM |
*********
5,72 |
Alienware M14x |
Core i7 2820QM |
********
5,62 |
Asus N53 |
Core i7-2720QM |
********
5,53 |
Asus K53 |
Core i7 2630QM |
*******
4,90 |
HP Envy 17 |
Core i7 2630QM |
*******
4,86 |
Dell XPS 15z |
Core i7-2620M |
*****
3,06 |
Pro 13 2011 - Win 7 |
2.7GHz Core i5 |
*****
3,03 |
Lenovo Thinkpad X1 |
Core i5-2520M |
****
2,82 |
Samsung Chronos NP700Z5A-... |
Core i5-2430M |
****
2,65 |
Asus UX31 |
Core i7 2677M |
***
2,26 |
Asus U31S |
Core i3 2310M |
***
2,02 |
Bij het multithreaded-onderdeel scoort de dualcore-chip zoals verwacht minder goed. De chip presteert wel beter dan de zuinige Core i7, maar moet de Core i5-2520M voor zich dulden. De Chronos heeft dus een relatief langzame Sandy Bridge-processor.
Bij 3DMark 11 scoort de gpu verrassend goed. Het verschil met de veelgebruikte GT 540M is significant.
3DMark Vantage laat eenzelfde beeld zien. De GT 555M is nog wel een maatje te groot, maar er kan goed een spelletje met de Chronos gespeeld worden - ook als dat een redelijk recente game is.
PCMark 7 is een benchmarksuite die een systeem verschillende scenario's laat doorlopen om een totaalbeeld te krijgen van de prestaties. De prestaties van de Chronos zijn hier vergelijkbaar met die van de concurrenten van Dell. Een 13"-MacBook Pro met Windows 7 krijgt net iets meer punten.
De opslagtest van PCMark 7 kent relatief veel punten aan de Chronos toe. Dat komt uiteraard door de 8GB grote ssd-cache.
CrystalDiskMark - Seq Read |
Systeemnaam | Doorvoersnelheid in MB/s, hoger is beter |
Pro 13 2,3GHz 2011 |
*********
198,80 |
Air 13 2011 - Win 7 |
********
189,20 |
HP Envy 17 |
******
146,90 |
Dell XPS 15z |
*****
117,80 |
Dell XPS 14z |
*****
116,50 |
Samsung Chronos NP700Z5A-... |
*****
113,50 |
HP Pavilion DV6-610ed |
****
86,57 |
Asus N53 |
****
85,29 |
Pro 13 2,7GHz 2011 |
***
68,70 |
CrystalDiskMark - Seq Write |
Systeemnaam | Doorvoersnelheid in MB/s, hoger is beter |
Pro 13 2,3GHz 2011 |
*********
222,30 |
HP Envy 17 |
*****
142,50 |
Air 13 2011 - Win 7 |
*****
139,20 |
Samsung Chronos NP700Z5A-... |
****
111,40 |
Dell XPS 15z |
****
111,00 |
Dell XPS 14z |
****
102,60 |
HP Pavilion DV6-610ed |
***
81,37 |
Asus N53 |
***
78,65 |
Pro 13 2,7GHz 2011 |
***
74,90 |
De sequentiële lees- en schrijfsnelheden van de harde schijf zijn vergelijkbaar met de 7200rpm-modellen van de naaste concurrentie.
Praktijktests
Om een realistisch beeld van met name de processorprestaties te krijgen, testen we ook hoe vlot de Chronos met een aantal populaire programma's overweg kan.
Bij het exporteren en aanpassen van een reeks afbeeldingen weet de Chronos de andere notebooks met Core i5's voor te blijven. De concurrenten met Core i7's doen het werk zonder uitzondering sneller.
Het converteren van een hd-videobestand met Handbrake gaat de Chronos redelijk af, maar spectaculair zijn de tijden niet.
Photoshop - Retouch Artist |
Systeemnaam | Tijd in seconden, lager is beter |
HP Envy 17 |
****
15,60 |
Pro 15 2GHz 2011 |
****
17,20 |
Pro 15 2,2GHz 2011 |
****
17,20 |
Dell XPS 14z |
****
18,86 |
Dell XPS 15z |
*****
20,23 |
Samsung Chronos NP700Z5A-... |
*****
21,00 |
Lenovo Thinkpad X1 |
*****
21,20 |
Pro 13 2,7GHz 2011 |
*****
21,60 |
Asus UX31 |
*****
23,73 |
Asus U31S |
*******
28,60 |
Air 13 2011 |
*******
28,74 |
Air 11 2011 |
********
34,40 |
HP Pavilion DV6-610ed |
*********
37,00 |
Bij de Retouch Artist-benchmark is de Samsung vrij snel klaar met de reeks bewerkingen op een afbeelding. De Dell-concurrenten hebben een voorsprong, maar die is klein.
Bij de singlethreaded-test die we met Quickpar uitvoeren - het repareren van een groep rar-bestanden met behulp van par2-bestanden - moet de Chronos de Lenovo X1, met zijn snellere Core i5, voor zich laten.
Scherm en accuduur
De dunne bezels van de Dell XPS 14z bevielen ons al en dat is bij de Chronos niet minder. De matgrijze bezels zijn vooral aan de zijkanten lekker smal. Ook het scherm zelf is mat. Dit lijkt een trend te worden; ook de N55 van Asus is bijvoorbeeld met een mat scherm uitgerust.
Het matte scherm maakt dat er met de Chronos ook bij wat meer omgevingslicht of onder wisselende omstandigheden, bijvoorbeeld in de trein, goed gewerkt kan worden. Films en games zien er op het eerste gezicht minder flitsend uit, maar ook hierbij zijn er minder irritante spiegelingen te zien. Het blijft een kwestie van smaak, maar ons bevalt het matte scherm in elk geval prima.
/i/1322815316.jpeg?f=imagenormal)
Samsung geeft een schermhelderheid op van 300cd/m². We hebben enkele metingen verricht en komen tot een gemiddelde van 268cd/m². Hoewel dat minder is dan Samsung belooft en hoewel er veel laptops met helderder schermen te koop zijn, is dit een redelijk goede waarde. De helderheid is voldoende om met wat meer omgevingslicht ongestoord te kunnen werken.
Overigens heeft de notebook een lichtsensor die de brightness aanpast aan de lichtomstandigheden. Dat is een handig extraatje dat vooral de mobiele gebruiker heel wat moeite bespaart. Ook de kijkhoeken en de kleurweergave zijn voor een tn-paneel behoorlijk goed. De resolutie van 1600x900 pixels is voor een 15,6"-notebook gewoon goed.
Riante accu
De Chronos heeft een accu met een capaciteit van 80.216mWh. Uiteraard waren we benieuwd welke werkduur de Chronos op de chronograaf zou zetten. We stelden hiervoor de schermhelderheid in op 180cd/m² en speelden een hd-video in Windows Media Player af totdat de accu leeg was. We gebruikten uiteraard dezelfde instellingen en dezelfde video als bij eerdere tests.
De Samsung zet een uistekende tijd van bijna 5,5 uur neer en weet daarmee zelfs de MacBook Air te verslaan. Net als bij de Dell zien we dat een grote accu bij het afspelen van video belangrijker is dan bijvoorbeeld een zuinige cpu, omdat hd-video door de decoders van moderne videochips bijzonder efficiënt wordt afgespeeld.
Als we een script continu webpagina's in Firefox laten opvragen en tegelijkertijd een mp3-bestand afspelen, houdt de Samsung het ook heel lang uit. De conclusie mag luiden dat de accu van de Chronos erg geschikt is voor onze mobiel-gebruiksscenario's.
Prijzen, specificaties en fotogalerij
Merk en Type |
Merk |
Samsung |
Type |
NP700Z5A-S01NL |
Technische Specificaties |
Cpu-type |
Intel Core i5 2430M |
Snelheid |
2,4GHz |
Moederbordchipset |
Intel Mobile HM65 |
Geheugengrootte |
6GB |
Geheugentype |
ddr3 (sodimm)
|
Videointerface |
Schermdiagonaal |
15,6" |
Videochip |
Radeon Mobility HD6750 |
Video-uitgangen |
hdmi |
Schermresolutie |
1600x900
|
Backlight |
edge-lit led
|
Opslag |
Opslagcapaciteit |
750GB |
Hardeschijftype |
7200rpm |
Optische-drivetype |
dvd±rw dl |
Interfaces |
Usb/firewire |
usb 2.0, 2x usb 3.0 |
Wlan |
802.11a, 802.11b, 802.11g, 802.11n |
5GHz-ondersteuning |
ja |
Ethernet |
1Gbps |
Bluetooth |
Bluetooth 3.0 |
Overige specificaties |
Extra's |
cardreader, webcam |
Besturingssysteem |
Windows 7 Home Premium |
Gewicht |
2,29kg |
Accucapaciteit |
80Wh |
Kleuren |
aluminium |
Fabrieksgarantie |
2 jaar pickup & return |
Taal |
Indeling |
qwerty |
Conclusie
Over notebooks als deze Chronos en concurrenten zoals de Dell XPS z, de HP Envy en de MacBook Pro is veel discussie mogelijk. We zijn hier op Tweakers.net geneigd, vaak terecht, vooral naar prijs-prestatieverhouding te kijken. De meerprijs voor een mooi design, een dunne behuizing en extra's als een backlit keyboard is ook lastiger te beoordelen. En in hoeverre wegen extraatjes op tegen de aanwezigheid van minder krachtige hardware?
Voor de Samsung uit deze test geldt dat de Core i5-2430M niet de snelste processor uit Intels Sandy Bridge-lijn is. Voor minder geld kan je al een notebook met een Core i7-dualcore krijgen - Samsung zal hier dus het een en ander tegenover moeten zetten en gelukkig doet de fabrikant dat ook.
De Radeon HD 6750M is bijvoorbeeld een verrassend krachtige gpu die prima bruikbaar is voor games en andere grafische klussen. Met 6GB hebben we ook over het geheugen weinig te klagen. Verder maakt Samsung niet de fout een scherm met een resolutie van 1366x768 in te bouwen; met 1600x900 pixels zijn we ook op dit vlak tevreden.
/i/1314795658.jpeg?f=imagenormal)
Over smaak valt te twisten, maar het dunne, grijze design met strakke oppervlakken bevalt ons wel. Het backlit keyboard en de helderheidssensor voor het scherm zijn ook mooi meegenomen. De Chronos blinkt op twee punten echt uit: de goede opstarttijden dankzij de ExpressCache en de uitstekende werkduur door de grote accucapaciteit. Misschien heeft deze Samsung daar zijn naam ook wel aan te danken.
Kritiekpunten zijn er ook. Zo is de aanslag van het toetsenbord wat ons betreft wat te licht en dat voelt ook wat goedkoop aan. De behuizing mag dan mooi afgewerkt zijn, maar bij flink indrukken geeft het kunststof dat Samsung heeft gebruikt, te veel mee. De fabrikant had beter meer aluminium kunnen gebruiken, maar dan zal de kostprijs wel te hoog zijn geworden.
Deze punten laten onverlet dat Samsung een mooie en compleet uitgevoerde notebook op de markt heeft gebracht. Wie op zoek is naar een luxe, lichte 15,6"-laptop, moet de Chronos beslist eens bekijken.
Eindoordeel