Door Luke van Drie en Daan van Monsjou

De chips van 2035 zijn er stiekem al, in België! - Op bezoek bij imec

27-07-2024 • 06:00

17

We zijn er gewend aan geraakt dat de chips in onze computers, smartphones en consoles steeds maar weer krachtiger worden. Maar daar gaat natuurlijk een hoop onzichtbaar werk aan vooraf. Chipmakers werken onvermoeid aan het verbeteren van hun productieprocessen, zodat ze meer transistors in een chip kunnen proppen. Dat is waar imec in beeld komt. Dat Belgische onderzoeksinstituut richt zich op nano-elektronica en is daarmee onder andere bezig met het verder verkleinen van transistors. Onlangs waren we op bezoek bij het hoofdkwartier van imec. We kregen daar een kort kijkje in de cleanroom en een bijgewerkte roadmap te zien, die aangeeft wat er de komende vijftien jaar staat te gebeuren op chipgebied.

00:00 - In dit Belgische lab testen ze de chips van 2035 - Op bezoek bij imec
00:20 - Chips met miljarden transistors
00:50 - Chiponderzoek in Leuven
01:18 - Wat is een transistor?
02:15 - Klein, kleiner, kleinst
02:53 - Zoeken naar een oplossing
03:07 - De cleanrooms van Imec
03:30 - De chip van de toekomst
04:02 - Nanosheet of Gate-all-around transistors
04:43 - Forksheet-transistor
04:57 - CFET-transistor
05:41 - Samenwerking van chipfabrikanten
06:46 - Nog even geduld
07:10 - Afsluiting

Reacties (17)

17
17
13
1
0
1
Wijzig sortering
Zeer goede video! Ik heb misschien een simpele vraag die iemand kan uitleggen. Als bedrijven zoals IMEC bestaan en roadmaps maken voor toekomstige technologie, waarom had Intel dan zo lang minimale vooruitgang in hun chips? Vertellen deze bedrijven zoals IMEC aan Intel wat mogelijk is, maar kiest Intel ervoor om meer winst te halen uit de huidige architectuur in plaats van te innoveren? Of wat doet een bedrijf als IMEC dan wanneer bedrijven niet hun nieuwe verbeteringen gebruiken?
Intel heeft jaren lang (succesvol) gebruik gemaakt van de Tik Tok strategie. Ze kwamen eerst met een revolutionair ontwerp, de Tik. Vervolgens kwam de Tok; alleen kleine fixes op een kleiner procedé voor minder stroomverbruik en vaak minder kosten.

Waar het bij Intel mis ging is dat de verkleining niet economisch rendabel bleek. Er waren zoveel defecten (lage yields) terwijl er al sprake was van capaciteitsproblemen dat Intel het niet kon veroorloven om over te stappen naar het kleinere procedé. Alleen een beperkt volume werd 10nm gedraaid. Vervolgens zaten alle revolutionaire verbeteringen vast achter het volgende ontwerp. Dat was immers inherent aan de Tik Tok strategie. De verkleining moest eerst werken vóór ze verder konden naar de volgende stap. Aangezien ze geen volume konden draaien op 10nm konden ze dus ook de nieuwe ontwerpen niet uitrollen.

Uiteindelijk is Intel zo lang blijven hangen dat ze een aantal van die verbeteringen naar voren hebben gehaald zodat ze werden toegepast op het 'grotere' procedé.
Rocket Lake is Intel's codename for its 11th generation Core microprocessors. Released on March 30, 2021,[2] it is based on the new Cypress Cove microarchitecture, a variant of Sunny Cove (used by Intel's Ice Lake mobile processors) backported to Intel's 14 nm process node.[4] Rocket Lake cores contain significantly more transistors than Skylake-derived Comet Lake cores.
Ze hebben dus na Skylake nog 2 revisies uitgebracht (coffee lake, comet lake) in plaats van 1 (coffee lake). Vervolgens kwam er een backport van nieuwe technologie op 14nm (rocket lake). Pas daarna kwam eindelijk Alder lake voor desktops op 10nm.

Tegenwoordig hebben ze hiervan geleerd en hebben ze de veretteringen intern losgekoppeld van de volgende node.

[Reactie gewijzigd door sdk1985 op 27 juli 2024 13:29]

En Intel is niet meer van alles op eigen procede. Als blijkt dat de processors gewoon beter zijn op TSMC, dan zullen ze dat ook gewoon gaan gebruiken:

https://www.digitimes.com...intel-3nm-production.html

Ik ga er vanuit dat ze dit nu doen omdat TSMC waarschijnlijk voor veel hogere yields zorgt, en je daarnaast veel zuinigere CPU's gaat krijgen. Zo blijft Intel competitief.

[Reactie gewijzigd door MrFax op 27 juli 2024 16:57]

Volgens mij is het meer dat IMEC een mogelijke weg uitstippelt. Ze kijken wat mogelijk is en of het in de praktijk ook enigszins haalbaar is. Maar om daar een heel proces omheen te bouwen met de juiste yields en marges is een hele andere tak van sport.

Wellicht kan je het zien als dat IMEC een ruw recept uitkient, maar dat het aan de chipbakkers is om dat recept in de praktijk te brengen.
Gotcha, dus IMEC maakt eigenlijk de building blocks die bedrijven kunnen gebruiken ja of nee in plaats van een volledig concept. En indien ze niet gebruikt worden dat IMEC toch blijft innoveren met hun verbeteringen in de transistoren of andere verbeteringen
Ze hadden toen de concurrentie niet en konden het gewoon uitmelken.
Anoniem: 1301524 @YadomiDice27 juli 2024 14:01
Net zoals in de startups zijn ideeën cheap en implementation het moeilijkste
Er zit een verschil tussen iets kunnen doen en iets rendabel kunnen doen.

Even grof gezegd: Imec laat zien dat iets technisch mogelijk is. Maar Inetel moet laten zien dat ze het rendabel kunnen maken. Overigens werken bedrijven als Intel maar ook ASML heel intens samen met Imec. IBM doet overigens soort gelijk werk aan Imec. En ook ons TNO en ARC NL (een JV van ASML, Gemeente Amsterdam, NWO, UVA, VU, RUG en de provincie Noord Holland doet) doet belangrijk werk voor de sector.

Dit soort organisaties bestaan bij de gratie van elkaar.
Bedankt. Meer van dit alstublieft. Heel interessant.
Ik vond dit ook zeer interessant om te zien met een heldere uitleg....van mij mag er ook meer van dit komen.
Mooi artikel en presentatie in een behapbare lengte. En fijn om te zien dat we naast Nederland, ook vanuit België een aardig steentje bijdragen :)
Ik lees liever dan dat ik een video bekijk maar dit was een interessant stuk content met duidelijke uitleg, smaakt naar meer.
Anoniem: 1500348 27 juli 2024 09:40
Leuk om mijn werkplek op tweakers te zien. De komende jaren komen er nog heel wat gebouwen erbij. De Europese chipact zal voor een serieuze expansie zorgen.
Het sal niet lang meer duren, het einde van de set is nabij! Inhoudelijk wel een goeie video.
Super video! Interessant om een keer achter de schermen te kijken.
Tweakers, MOET die YouTube emotionele kop er nu op? Het voegt écht niets toe aan het startplaatje van het filmpje. Of gaat het over die man/reporter? Dit is toch Tweakers en geen YouTube, of wel soms?
Ergerlijke trend jongens.
Het stáát toch op Youtube? Tweakers linkt er alleen maar naar op hun website.

Bovendien, als je 'gewone' views via Youtube wil, wordt je haast wel gedwongen om je aan een specifiek format te houden qua vindbaarheid en aansluiting met 'het publiek'.

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.