Door Mark van der Kruit en Tomas Hochstenbach

Hoe zoek je pc-onderdelen uit? Alles waar je op moet letten bij het samenstellen

24-03-2024 • 06:00

179

Op Tweakers vind je regelmatig onze nieuwste adviezen voor verschillende soorten pc’s. Maar hoe zoek je zelf componenten uit voor jouw ideale pc? Dat vroeg Mister MVDL laatst in een reactie onder een van onze video’s, en in deze video leggen we je uit waar je op moet letten bij het samenstellen van een pc.

00:00 - Zo zoek je zelf de beste pc-onderdelen uit
00:37 - Wat bouwen we?
01:04 - Behuizing
02:46 - Videokaart
05:24 - Processor
07:47 - Moederbord
10:48 - Geheugen
13:16 - Koeler
14:52 - SSD
17:01 - Voeding
20:23 - Bonustips
21:44 - Conclusie

Reacties (179)

179
179
131
0
0
33
Wijzig sortering
Deze video kan inderdaad wat handvaten geven voor wie zijn eerste pc wil bouwen.
De vraag is dan wel of je het met nieuwe/dure onderdelen moet proberen.
Mijn advies zou zijn om eerst een oude pc uit elkaar te halen en vervolgens weer opnieuw proberen op te bouwen om er een beetje vertrouwd mee te raken.
Ook zijn er genoeg youtube video's die het stap voor stap voor doen om een pc te bouwen met de specifieke componenten die je in huis hebt gehaald.

Ook de koeler zou ik gewoon 'lekker stock' houden bij de eerste build en pas later vervangen, ik heb vaker gezien dat de koeler fout is gemonteerd, er veel te veel koelpasta is aangebracht of zelfs onder de cpu met alle gevolgen van dien.
Een stockcooler heeft precies de juiste hoeveelheid koelpasta erop en is voldoende om de pc mee te koelen.

Ook kan het nooit kwaad om iemand met kennis in te schakelen voor hulp, op vrijwel iedere straathoek zit wel een ict-er.

Een cpu bottleneck zoals in de video wordt geschetst komt ook eigenlijk nauwelijks voor, of je moet wel hele rare keuzes maken, bijvoorbeeld 50 euro voor een (Celeron) cpu uitgeven vs 500 euro voor een gpu.

Ik heb laatst met en voor mijn kleine neefje een gaming pc gebouwd voor 500 euro, zelfs dan al kom je voor 1080p gaming al een heel eind als je een beetje oplet. (R5 4500, 16gb ram, rx6500 gpu, antec rgb case)
Upgraden kan altijd nog, dus ik zou het vooral in het begin en zonder enige ervaring niet te duur maken. ;)
Mijn advies zou zijn om eerst een oude pc uit elkaar te halen en vervolgens weer opnieuw proberen op te bouwen om er een beetje vertrouwd mee te raken.
Als eerste stap zou ik leren hoe je een PC qua software vanuit niets kan opbouwen. OS, drivers, ...

Een goede stap 2 of 3 is onderdelen vervangen van een bestaande PC. Koop op MP iets goedkoops (oude, iets snellere videokaart, bijvoorbeeld).

Het helpt dat het qua compatibiliteit makkelijker is dan 20-30 jaar geleden. Lekker I/O, IRQ en DMA instellen met jumpers en dip-switches. Het eeuwige gevecht rond IRQ 5, 9, 10 en 11. Dan maar die tweede seriële poort uitschakelen om IRQ 3 vrij te krijgen. Oh, nee. Enkel IRQ 3 wordt niet ondersteund door mijn add-on kaart, maar IRQ 4 wel. Dan maar de eerste seriële poort uitschakelen... En toen kwamen de vroege dagen en horror van "Plug & Pray", zeker als je ISA en PCI ging mixen en wat exotische hardware had. :P

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 22 juli 2024 16:14]

Ja precies, dat je ide master en slave verkeerd had gejumped en mocht je de boel weer los trekken. Cpu koeler niet goed? fikte je cpu gewoon uit.
Ja precies, dat je ide master en slave verkeerd had gejumped en mocht je de boel weer los trekken.
"Hoezo werkt cable select niet samen met mijn HDD en CD-ROM drive?!"

Met als gevolg dat je alles weer mocht uitbouwen om bij de jumpers te komen om daarmee de positie van master en slave te forceren i.p.v. over te laten aan een cable select die niet altijd werkt...

Ahhh, happy days. :>
Cable select deed ik al met opzet nooit destijds, altijd gedoe. Gewoon master en slave instellen met de jumpers. Hoorde laatst weer het verhaal van het OS installeren op de buitenste ringen van je HDD omdat dat deel van de schijf sneller is dan de binnenste ringen. Dat heb ik nooit gedaan en ik heb ook eigenlijk geen idee hoe je dat zou moeten doen... maak je dan een partitie voor je OS op de buitenste ringen van de HDD? Hoe weet je uberhaubt of hij de binnenste of de buitenste gebruikt? Dat heb ik schijnbaar niet helemaal geleerd destijds :P

Anyway, nostalgiatrip op maandagochtend. Erg leuk! :)
Hoorde laatst weer het verhaal van het OS installeren op de buitenste ringen van je HDD omdat dat deel van de schijf sneller is dan de binnenste ringen.
In de praktijk zou dit geen merkbaar snelheidsverschil opleveren. HDD's zijn traag in seeking (door de leeskop), niet in sequentieel lezen en schrijven.
Maar seek-times moeten toch ook korter zijn aan de buitenste rand van de HDD? De arm hoeft immers minder ver op en neer te bewegen omdat één spoor aan de buitenkant meer data bevat. 50 MB aan data staat daar bijvoorbeeld op 100 ringen/sporen. Aan de binnenzijde staan dezelfde 50 MB aan data op 250 ringen/sporen waardoor ook de afstanden die de leeskop moet afleggen langer zijn.

Dan nog vraag ik me inderdaad af of je dit verschil gaat merken maar na wat zoeken blijkt dat in de praktijk men op een 10.000 RPM schijf een verschil kon meten van 210 MBps aan de buitenste sporen vs 116 MBps aan de binnenzijde. 8)7
Maar seek-times moeten toch ook korter zijn aan de buitenste rand van de HDD? De arm hoeft immers minder ver op en neer te bewegen omdat één spoor aan de buitenkant meer data bevat. 50 MB aan data staat daar bijvoorbeeld op 100 ringen/sporen.
Dat is in theorie, maar alleen als je je disk constant defragmenteert en niet (zoals vandaag de dag) afhankelijk bent van OS-updates die over de disk verspreid worden.

Daarom dat er een advies is sinds dat het economisch te doen is om een OS gewoon op een SSD te gooien. Ook voor retro rigs. :+

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 22 juli 2024 16:14]

Hoorde laatst weer het verhaal van het OS installeren op de buitenste ringen van je HDD omdat dat deel van de schijf sneller is dan de binnenste ringen.
Misschien omdat de boot partitie daar zit?
Harde schijven hadden zover ik weet even veel sectoren en de zelfde bits/s voor elk spoor dus behalve dicht bij de boot sector zitten zie ik geen voordeel in de buitenste spooren voor het OS.
Damn, waar is de tijd.
Ik ben echt oud aan het worden :/

Op dat gebied is pc's bouwen echt wel een eitje geworden tegenwoordig hoor.
Je kan echt veel minder fout doen tegenwoodig.
ja en dan waterkoeling met 500 fans en controllers :-) liefst met sli kaarten.
😜👍🏻 the good old days, lekker knutselen en in het ergste geval dagen bezig zijn om iets aan de praat te krijgen.
en dan als je mobo niet wilde opstarten het aantal piepjes tellen en in het boekje opzoeken wat dat betekende, wat meestal ergens een foute jumper was
😜😎😎, wat een fantastische tijd was dat toch.
Ohhh, die tijd ja! Toen ik in de computer fabriek van Tulip in Nieuw-Vennep werkte stond ik op de DOA afdeling. Heerlijke tijden, vooral als je de meuk weer aan de praat kreeg en helemaal als bleek dat de ontwerpers gewoon een fout hadden gemaakt die jij op had gelost door een andere instelling. Werking van de cpu controleren door de koeler eraf te halen, ene vinger op de cpu, andere op de voedingsschakelaar, klik aan, ja, wordt warm, klik uit.... 🤣
Mensen bouwen een pc omdat ze een pc nodig hebben … als je een recente pc wil om te gamen ga je niet met oude rommel klooien.
Heb je een PC nodig tegenwoordig vraag ik mij af? Ik bouwde vroeger ook mijn PC's zelf want dan kon je zaken wat beter toespitsen en leuke hobby. Maar op gegeven kocht ik gewoon een gaming PC, niet om te gamen, maar dan had je makkelijk een mooi systeem voor vanalles en nogwat, hoofdzakelijk als werkstation met als basis Linux. De losse videokaart (Nvidia) heb ik er op gegeven moment uit getrokken want die maakte teveel lawaai.
Nu heb ik vrijwel alle PC's uit en werk op een NanoPi-R6C (8GB RAM, 32GB eMMC, 2x ethernet). Het ding kostte me 160 euro, waarvan 40 voor verzending en 20 voor een alu-kastje/koeling. Is natuurlijk niet om te gamen, maar Linux kernel compileren (8 threads 100% load) duurt 90 minuten, met een bakje water erop blijft de CPU temperatuur 45 graden anders 70 of zo (niet gemeten). Doorgaans 1 a 2 Watt (op 5Volt). Ideaal om aantal virtuele machines te draaien met databases, homeautomation, Node-RED, router, NAS, enz. Minder voor HDMI/desktop zaken omdat de GPU drivers (ARM Mali) niet in de mainline Linux kernel zitten. Met vendor/Android kernel wel erg snel voor prijs/stroomverbruik.
Ik hoor van niet technische collega's inderdaad steeds vaker dat ze geen eigen pc meer hebben.

Ze doen alles op hun mobiel/tablet en daarbij is "alles" beperkt tot wat browsen/multi media streamen en dingen en wat huishoudelijke dingen als verzekeringen/belastingaangifte doen.
Zeker als ze dan ook nog eens een laptop van het werk hebben wegens thuiswerken, dan is een eigen pc echt niet meer nodig.

Maar voor de gemiddelde gebruiker die liever een spelletje speelt op de pc dan op een console is een pc toch nog wel heel handig. En soms nog goedkoper dan een console ook.
En soms nog goedkoper dan een console ook.
Euh … ? Het lijkt me heel moeilijk om voor minder dan het dubbele van de prijs van een ps5 een pc ineen te steken waar je een klein beetje op kan gamen?
Vergeet niet dat veel populaire games al vrij oud zijn. Minecraft, League of Legends of Fortnite bijvoorbeeld draaien allemaal prima op spul van 5 jaar geleden. Daarbij zou ik niet zo snel een PS5 of Xbox One aanslingeren voor Office werk.
Tja, vorige generatie consoles met een berg prima spellen zijn al helemaal voor weinig te koop tweedehands en een office pc heb je in vraag en aanbod voor honderd euro of minder. Race to the bottom :Y)

[Reactie gewijzigd door OruBLMsFrl op 22 juli 2024 16:14]

Ik heb recent een upgrade gedaan naar een RX 6800 omdat ik ben overgestapt op een 144Hz 1440P monitor. Verder was er voor mijn RX 590 i.c.m. 3700X geen game die ik niet kon spelen op 1080P. Ik denk dat een dergelijk (of vergelijkbaar) systeem wel te bouwen is voor de prijs van een console en dan heb je er veel meer functionaliteit van.
Heb je een PC nodig tegenwoordig vraag ik mij af?
Voor jou persoonlijke use case blijkbaar niet. Maar laten we heel eerlijk zijn, dat is geen "gemiddelde gebruiker" use case.
Geen Windows meer gebruiken alleen Linux, ook op de desktop, is inderdaad niet echt gemiddelde gebruiker.
Ik noem voornamelijk nogal wat techneuten zaken op, maar dit is gewoon FireFox 123 met een 1080p LED monitor, HP muis en fijn Logitech keyboard met o.a. extra volumeknoppen waarin ik dit type. Doe er ook gewoon de balastingaangifte mee, wellicht 1 papieren brief per jaar, wel veel Excel bestanden bewerken (in LibreOffice 24).
De overgang naar ARM is eigenlijk begonnen in de 'energiecrisis'; Mijn Core-i7-4771 PC vrat zoveel stroom per jaar dat ik voor dat geld gemakkelijk zo'n ARM computer kon kopen. Ik gebruik al jaren KDE Desktop Linux, dus ARM of Intel maakt wat dat betreft niks uit. Het zelf 'bouwen' van een RaspberryPi5 systeem begin ik niet aan, is vervelend gerommel met PCI-E verbindingen. Die NanoPi-R6C heeft een M.2 slot on-board, gewoon NVME SSD inschroeven en klaar, hoewel de eMMC ook prima werkt, alleen geen 400MB/s natuurlijk.
Enige probleem is dat er voor mijn scanner met OCR geen fijne Linux oplossing is. Maar daarvoor heb ik al jaren een Windows10 VM om papierwerk op mijn NAS te krijgen. Is in NL nu nauwelijks nog aan de orde, in buitenland werkte men soms alleen op papier.
Ga je me vertellen dat de gemiddelde gebruiker geen bakje water op zijn processor heeft staan?
Twingels: Heb je een PC nodig tegenwoordig vraag ik mij af?
En vervolgt met uitleggen wat voor PC hij gebruikt. Het antwoord is ja dus. :D
Ging er van uit dat zo'n ARM SBC door de meeste mensen niet gezien wordt als PC; Is ingegeven door mijn indruk erover van voor het tijdperk RaspberryPi5, op RaspberryPi forum. Waren nog wel eens lange discussies over, b.v. als RPi gebruikers het over 'the computer' of 'my computer' hadden.
Je gebruikt hem voor jezelf dus dan is het een PC.

Hetzelfde kastje als router, server of hardware controller is heen pc.
Sjah hè, dan wordt het uiteindelijk een flauw definitie spelletjes. Maar is mijn iPhone een PC? Hij heeft alle componenten van een computer en ik gebruik hem zelf.

Waar zit de grens dan? Desktop, laptop, tablet, telefoon? Eigenlijk allemaal PC’s toch? Een tijdje terug ontstond dezelfde discussie onder een artikeltje over ‘workstations’. Daar was ook geen lekkere definitie aan te hangen.
Dit is de definitie van wikipedia over een pc.
Een personal computer, afgekort als pc, is een computer voor individueel gebruik. De pc wordt gebruikt voor het uitvoeren van diverse taken, zoals administratie, tekstverwerking, toegang tot het internet, programmeren, grafisch werk en computerspellen, met door de gebruiker kant-en-klaar verkregen programma's. Een computer wordt onder meer gebruikt bij werk, onderwijs, school en hobby's.
Als jij een van die dingen op je iPhone doet dan is dat een pc. Computerspellen en toegang tot het internet doen de meeste mensen wel, dus het lijkt mij een dan pc. Ik denk niet dat je kan zeggen dat je tekstverwerking, administratie, programmeren of grafisch werk er op doet.

Voor een workstation lijkt het mij dat dit een computer is waarbij sprake is van andere, meer of significant snellere hardware dan gebruikelijk voor PC's, gebouwd voor een specifiek, meestal professioneel doel.
Voordat de term smartphone groot werd was 'pocketPC' een vrij gangbare term voor wat we nou een smartphone zouden noemen (touchscreen, ruim aanbod aan applicaties, internetconnectivity etc.).
Ja op zich wel, de Smartphone wordt niet voor niks de Computer in je broekzak genoemd.
Je gebruikt hem voor jezelf dus dan is het een PC.
Dat zie ik eigenlijk ook zo, simpelweg omdat PC = Personal Computer
Hetzelfde kastje als router, server of hardware controller is heen pc.
Dit wordt lastig omdat hetzelfde kastje ook router en database server is (en nog wat zaken). Mijn router is een VM namelijk, tesamen met managend switch die VLANs in huis en van de glasvezel 'sorteert'. Ik gebruik maar 1 fysieke ethernet poort, ga vast nog wel een keer wat met de 2.5GBps poort doen, maar voorlopig dezelfde setup als RaspberryPi4. RPi4 kan moderne websites niet echt bolwerken, vandaar andere en nieuwere SBC.
Ik gebruik mijn RaspberryPi uitsluitend als mediaplayer(LibreElec/Kodi). Denk dat merendeel van bezitters hem hiervoor gebruikt. Is voor mij geen PC.
Teveel beperkingen met de arm gebaseerde bakjes. En zodra je op een performance niveau zit waar het niet als een downgrade aanvoelt tov van simpelweg je telefoon te gebruiken heb je voor hetzelfde geld een goedkoop celeron bakje waar iedereen met het welbekende x86 windows aan de slag kan.

Wat betreft of een PC nog steeds nodig is zal van de persoon afhangen. Maar voor de meeste mensen zal het voor wat deftig office gebruik zijn (wat in principe ook kan met Samsung Dex) of gaming of wat ergonomischer internetten. Dan heb je de 3 grootste gebruikersgroepen wel te pakken.

Ik ben oud genoeg om te realiseren dat ik zowat alles wat ik op de telefoon kan een veelvoud sneller kan op de PC. Ik ben bekend met beide, genoeg mensen een stuk jonger dan mij die niets anders dan telefoon en tablet gewend zijn en geen behoefte aan een PC hebben. Maar goed en een hoop komen ook vaak niet veel verder dan enkel social media en daar bied een PC geen betere ervaring.
"met een bakje water erop blijft de CPU temperatuur 45 graden anders 70 of zo (niet gemeten)."

Voor mensen die beginnen met PC bouwen lijkt me dat echt geen goed idee.
Sowieso zie ik meer problemen dan oplossingen. Een moderne 8C/16T PC doet ook maar 5 Watt.
"met een bakje water erop blijft de CPU temperatuur 45 graden anders 70 of zo (niet gemeten)."

Voor mensen die beginnen met PC bouwen lijkt me dat echt geen goed idee.
Is ook niet om na te doen o.i.d., het is alleen om een idee te krijgen hoe groot (hoeveelheid) de warme ontwikkeling is en hoe de thermische weerstand van die behuizing is. Het was een 16cm doorsnee pan, met 1 liter water van 10 graden, krijg je een goed beeld. Ik heb geen blok koper of alu voorhanden.
Overigens moesten we vroeger ook water bovenop de dieselmotor van de melkmachine doen. Vaste metalen kuip met ribben, ging zo'n 5 liter in.
Sowieso zie ik meer problemen dan oplossingen. Een moderne 8C/16T PC doet ook maar 5 Watt.
De oplossing heb ik, ik zie geen grote problemen. Het is fanless, factor 5 minder verbruik en 5V, wat het ook een mooi kastje voor in het veld solar powered maakt. CPU is RK3588S, 8nm process. Ik kan geen Intel gebaseerd board vinden voor die prijs en zelfde computing power.
Een gevaarlijke oplossing voor een niet bestaand probleem in de vorm van een pan water op een pc. :)
Het 'probleem' is dat de concurrent een speciaal koellichaampje+fan verkoopt om binnenin een mooie rood-witte behuizing te stoppen. Dat triggert mensen die het normaal vinden dat een PC een fan nodig heeft (moet ik ook maar bij-bestellen).

Anderen die uit de mobile SoC wereld komen en het normaal vinden dat je geen ventilator op je smartphone/tablet hebt, kopen een alternatieve metalen behuizing die ook gelijk koellichaam is. Is wel duurder, maar stil en mooier (naar mijn smaak). Ik ben een fan van fanless, dus af en toe moet je wat 'metingen' doen. Maar let op de kreet 'PC'.
Je hele betoog om geen pc meer nodig te hebben is een storm in een pan water op je eigen pc. :)
Oh boy, mijn 16c/32t trekt 350W uit het stopcontact.
Het punt was vooral het bakje water om de pc te koelen wat geen goed idee is.
Maar misschien koelen wel meer mensen hun pc met een bakje water.
Ik bewaarde vroeger wel een pot thee op mijn pc, die was dan beduidend langer warm.

Je kunt uiteraard wel zelf invullen hoe dat afgelopen is :+
We zijn al weer meer dan een jaar verder sinds de RK3588S systeempjes op de markt kwamen en nu is eigenlijk de ARM SBC iig voor Personal Computer gebruik voorbij gestreefd door de Intel N100 SBC. Weinig meer stroomverbruik, meer geheugen (wel de DDR5 variant nemen!), een betere gpu en een compleet product voor ongeveer dezelfde prijs.
De wel begrijpelijke forse prijsstijging aan de 'Arm'-kant heeft deze nog meer een niche product gemaakt voor specifieke use cases. 'Personal Computer' is daar niet een meer van of de prijzen moeten halveren.
We zijn al weer meer dan een jaar verder sinds de RK3588S systeempjes op de markt kwamen en nu is eigenlijk de ARM SBC iig voor Personal Computer gebruik voorbij gestreefd door de Intel N100 SBC. Weinig meer stroomverbruik, meer geheugen (wel de DDR5 variant nemen!), een betere gpu en een compleet product voor ongeveer dezelfde prijs.
Dit "ongeveer dezelfde prijs" klopt wel als je een enkel exemplaar beschouwd en 100 euro is vergeleken met wat het topic aangaat eerder marge op een totaal. Maar die 100 euro _is_ een compleet product, het is geen RPi5 wat een los board is, excl behuizing, excl koeling, excl storage.

Ik heb ook wel naar Intel N100 gekeken, maar zocht primair vervanging / upgrade voor ARM RPi4. Die RK3588S in de NanoPi-R6C heeft meer voor hetzelfde geld en ook schematics zijn beschikbaar.
De wel begrijpelijke forse prijsstijging aan de 'Arm'-kant heeft deze nog meer een niche product gemaakt voor specifieke use cases. 'Personal Computer' is daar niet een meer van of de prijzen moeten halveren.
De prijs van dat ding is niet gestegen, het is hetzelfde als een RPi5 systeem. Klopt wel dat systemen met RK3588 (meerdere PCI-E 3.0 lanes) met boardgrootte ruim groter dan RPi gewoon duurder zijn dan een N100 systeem. Voor aansturing van SATA HDD zie ik ook het nut van ARM board niet echt in, hoewel ik wel in het veld een ARM systeem met 4T HDD heb draaien (solar powered). Is nog een oude hobby, die HDD is de stroomvreter.

Voor moederboard vervanging van mijn NAS (in huis) zit ik inderdaad naar N100 te kijken, of eigenlijk wat nieuwer. Meet al 2 jaar verbruik van de huidige Atom gebaseerde (12V basis), wil weer 12V systeem eigenlijk. Een USB3-SATA adaptor heb ik mijn buik wel vol van, ARM boards met SATA power+connector voor 3.5inch HDD zijn schaars dus dat zal weer Intel zijn denk ik. De HDD weglaten is me te duur momenteel (zou dan 8T aan enkel SSD moeten worden).
100 euro voor een compleet RK3588S? Waar dat dan? 160 euro is al een mooie deal als dat inclusief een 256Gb SSD zou zijn! De N100 systeempjes rond die prijs zijn met 12 Gb LPDDR5 en 256 Gb SSD. Het gaat er niet om dat je in specifieke toepassingen zonder SSD kunt, maar of je het fatsoenlijk als hedendaagse Personal Computer kunt gebruiken. Dan lijkt me een SSD toch echt wenselijk. Zelfs voor Linux lijkt me 32 Gb wat magertjes dan.
Een compleet 8Gb Raspberry Pi5 systeem inclusief M2 kaartje en M2 SSD kun je iig niet voor elkaar krijgen voor 160 euro. Ze hebben een begrijpelijke keuze gemaakt om de M2 aansluiting niet standaard op het SBC's omdat deze ook voor andere doeleinden gebruikt wordt.
Als ik het over gestegen prijs heb ik het natuurlijk tov eerdere systemen als de Pi4/Pi400 die eerst iig een stuk goedkoper waren (En eerdere Pi's al helemaal) Ook waren de eerdere RK arm chips een stuk goedkoper. Door voor meer performance meer vragen zijn ze in een andere prijscategorie terecht gekomen en daar is de concurrentie gewoon overduidelijk beter. Helemaal als je de wat duurdere RK3588(S) systeempjes van boven de 250euro hebt. Die moeten zelfs concurreren met de goedkopere Ryzen systeempjes en zijn daar dus helemaal te slap om nog mee te kunnen buiten enkele niche cases.

P.S. Ik baseer me hier niet alleen op de prijzen van Tweakers omdat de webshops in Nederland steeds meer achter lijken te lopen op dit gebied.

[Reactie gewijzigd door AtariXLfanboy op 22 juli 2024 16:14]

Daar heb je natuurlijk gelijk in, maar als je niet weet hoe het moet, ga je niet zelf zitten rommelen met peperdure onderdelen, dat laat je dan iemand anders doen. Je hoeft immers ook geen monteur te zijn om in een auto te rijden...

Hier heeft men het er over dat het wellicht niet het snuggerste idee is om te beginnen met een PC van duizenden euros als je 0,0 ervaring hebt daarin. En er zijn zat mensen die dan een instelling hebben van "Hoe moeilijk kan het zijn!?", de meeste van die mensen staan dan op een gegeven moment aan je bureau met "Hij doet het niet!"... Dat was 25+ jaar geleden zo, dat is nu nog steeds zo.
Het gaat meer om bekend/vertrouwd te worden met de onderdelen. Denk hierbij aan DIMMs, videokaart in het PCIe slot duwen, CPU in de socket bevestigen, kabels aansluiten (24-pin ATX, PCIe, fan headers enz.) en ten slotte mogelijk een m.2 SSD of Wi-Fi kaart inpluggen. Liever met een oude PC van ~€100 tot 150 euries dan een kostbaar onderdeel voor je spiksplinternieuwe rig van €2500,-.
Als je dan iets sloopt/beschadigd (LGA pin verbogen o.i.d.) is dat jammer/zonde maar kan toch een hele waardevolle les zijn

[Reactie gewijzigd door DvanRaai89 op 22 juli 2024 16:14]

Denk dat dat eerst voorzichtig wel meevalt. De nieuwe generatie kijkt toch alles op YouTube en leert daarvan. Lang niet alles kun je daarvan leren (ex dacht dat ze laminaat kon leggen en behangen na filmpjes van 3 minuten), maar als je er geen gevoel voor hebt krijg je dat ook niet. Zolang je cpu een koeler heeft, goede hoeveelheid koelpasta of niet, kan er eigenlijk niet veel mis gaan, hooguit sub-optimaal.

Ik heb een 5950X systeem gebouwd en daar diverse malen aan geüpgraded omdat ik lichtelijk had onderschat dat als je een top cpu hebt, de rest dat eigenlijk ook moet zijn. En zo werd dat €1600 systeem al snel €2500+. So be it.
Waarom merkte je dat de rest dan ook 'top-tier' moet zijn? Een cpu-gpu bottleneck, zoals elders ook genoemd, komt niet echt meer voor tenzij je inderdaad bijzondere keuzes maakt in de selectie van onderdelen.
CPU die 40% minder presteert dan andere, memory geüpgraded, toen redelijk on par met de rest, daarna de next step genomen door zowel CPU als geheugen te overklokken, tegen geheugenlimiet aangelopen, nog sneller geheugen gekocht, met een mazzeltje gratis een 420mm radiator kunnen krijgen, paste niet in de kast, grotere kast, etc. GPU voldoet nog prima voorlopig, ben niet echt een gamer.
Upgraden kan altijd nog, dus ik zou het vooral in het begin en zonder enige ervaring niet te duur maken. ;)
Ik zou nou net adviseren om het gelijk goed te doen. Het stelt echt niets voor als je maar goed oplet. Als je denkt niet precies genoeg te zijn, dan zou ik een winkel zoeken die het klusje van je overneemt voor een euro of 80. Veel beter voor het milieu en voor de portemonnee.
Eens, als je realistisch kijkt heb je het over Lego voor volwassenen. Eén of 2 tutorials via Youtube (de oude van LTT zijn nog altijd erg degelijk, vind ik zelf) en je weet waar je het over hebt en waar je rekening mee moet houden.
In 2015 heb ik voor het eerst mijn eigen pc samengesteld en gebouwd. Inclusief aparte processor koeler. Totaal niet moeilijk, maar ik had wel uitgezocht hoe alles moet. Tot op vandaag gebruik ik deze pc nog om op te werken. En ik heb Cyberpunk 2077 er nog op gespeeld. Ik had liever niet eerst met goedkoop spul een pc gebouwd.
Het ligt er natuurlijk ook maar net aan wat je budget is. Ik heb zo rond de Pentium 4-tijd nog wel wat systeempjes voor mijzelf en voor vrienden in elkaar geflanst van tweedehands onderdelen. Enige nieuwe wat daar in ging was de PSU, de rest allemaal via V&A hier en lokale computersnuffelbeurzen voor een habbekrats bij elkaar geschraapt. Meeste van die systemen hebben echt >5 jaar gedraaid voor een fractie van wat ze nieuw zouden hebben gekost.
Groot voordeel van zo'n low-budgetsysteem is dat je er veel van kunt leren en het niet zo'n enorm drama is als je iets verprutst/sloopt (zo heb ik bijv. geleerd dat je schoot geen stabiele ondergrond is om DIMMs in hun slots te prikken en dat die slots af kunnen breken O-) ).
Beetje vertrouwen in mensen! Door te angsthazen motiveer je hier niemand. Het is allemaal plug and play en koelpasta smeren zal ook wel lukken.

Mijn tip zou zijn: neem
Je tijd, een halve dag minstens, voorzie een afvaldoos voor karton en kunststof en zorg veel veel ruimte en licht en maak het vooral leuk.

Er is geen reden om eerst met een stock cooler te werken. Ga gewoon voor de build die je echt wil en neem je tijd want voor je het weet is hij klaar is is de build fun over!
Nou ja, een Intel processor op een AMD moederbord gaat waarschijnlijk teleurstellende resultaten geven en ook subtielere problemen die Thomas goed aangestipt heeft kunnen roet in het dure eten gooien. Het is kinderachtig, maar als 1 van de CPU pinnetjes maar een beetje verbogen is dat doet ie het al niet… bij een dure PC, waarbij het om het gebruik gaat en niet om het bouwen vind ik het advies zo’n ding te laten bouwen niet slecht…
een Intel processor op een AMD moederbord gaat waarschijnlijk teleurstellende resultaten geven
Daar draait de video toch om, juiste socket kiezen, voeding kiezen etc.
Het is kinderachtig, maar als 1 van de CPU pinnetjes maar een beetje verbogen is dat doet ie het al niet
Alles kan misgaan als je iets vastneemt. Dat is zo. Ervaring kan je helpen maar nergens opper ik op het snel snel te doen, iedereen die er zin in heeft kan een CPU op een moederbord prikken. Youtube staat voor voorbeeldfilmpjes.
bij een dure PC, waarbij het om het gebruik gaat en niet om het bouwen vind ik het advies zo’n ding te laten bouwen niet slecht…
Dan het is het geen zelfbouw meer maar laat je hem bouwen. Dat kan natuurlijk maar dan is de fun of tweakergehalte er af en koop je beter en kant en klare PC van een merk met garantie op het geheel.
Mijn advies zou zijn om eerst een oude pc uit elkaar te halen en vervolgens weer opnieuw proberen op te bouwen om er een beetje vertrouwd mee te raken.
.. en dan afvragen waar de IDE-kabels gebleven zijn en hoe het komt dat je geen ISA-slot meer hebt op je nieuwe moederbord. Het inbouwen van een computer is tegenwoordig zo eenvoudig dat Lego lastiger lijkt. Daarnaast zijn er tal van video's die je kan raadplegen op Youtube.
Ook de koeler zou ik gewoon 'lekker stock' houden bij de eerste build en pas later vervangen, ik heb vaker gezien dat de koeler fout is gemonteerd, er veel te veel koelpasta is aangebracht of zelfs onder de cpu met alle gevolgen van dien.
Uit ervaring weet ik dat juist al de nieuwe assembleerders dit goed doen.. en het juist de beunhazen die pretenderen er verstand van te hebben dit verkeerd doen. Dit komt omdat de nieuwe assembleerders juist alles opzoeken om maar geen fouten te maken en de beunhazen denken dat ze het beter weten. Ik vind dit geen reden om stockcoolers te gebruiken.
Een cpu bottleneck zoals in de video wordt geschetst komt ook eigenlijk nauwelijks voor, of je moet wel hele rare keuzes maken, bijvoorbeeld 50 euro voor een (Celeron) cpu uitgeven vs 500 euro voor een gpu.
Is dat zo? Een Intel 10900K met een 4080TI Super komt volgens jou nauwelijks voor? Ben er afgelopen maand al 3 tegengekomen :)

Wat betreft de video: leuk dat budget van 1250 Euro. Echter dan heb je de PC nog niet. Het belangrijkste om binnen je budget te blijven komt pas nadat je wenslijst klaar is. Ga je immers bij ieder onderdeel een bestelling plaatsen bij een aparte webshop dan kan je zomaar 120 euro meer kwijt zijn aan verzendkosten. Jammer dan ook dat dit niet behandeld is: maar ga na het maken van je wenslijst kijken of je onderdelen bij dezelfde webshop kan bestellen (of een iets andere keus kan maken voor sommige onderdelen zodat je bij dezelfde webshop blijft). Met een beetje geluk ben je dan net een tientje of 2 meer kwijt, maar bespaar je 100 euro verzendkosten.

en ja.. apart dat men begint met de behuizing.. die staat bij mij juist als 1-na-laatste op de lijst bij het theoretisch assembleren... mijn volgorde is: cpu (dus ik weet welk socket), cpu cooler, moederbord (dus ik weet welke ram ik kan kiezen), ram, gpu, ssd, voeding (ik weet nu hoeveel W ik nodig heb), behuizing (is maar de kast dus die kan ik aanpassen aan mijn budget), evt extra fans .
[...]

en ja.. apart dat men begint met de behuizing.. die staat bij mij juist als 1-na-laatste op de lijst bij het theoretisch assembleren... mijn volgorde is: cpu (dus ik weet welk socket), cpu cooler, moederbord (dus ik weet welke ram ik kan kiezen), ram, gpu, ssd, voeding (ik weet nu hoeveel W ik nodig heb), behuizing (is maar de kast dus die kan ik aanpassen aan mijn budget), evt extra fans .
Ik heb zo'n beetje dezelfde redenatie. Eerst CPU bepalen obv welke de gulden middenweg (prijs/power/verbruik) is voor mijn toepassing, dan moederbord (welke features/hoeveelheid benodigde aansluitingen/chipset), dan CPU-koeler (prestaties/stilte/looks), GPU (sweet spot pijs/prestaties voor benodigde doel), case (ik weet lengte GPU, hoogte CPU-koeler, formaat mobo), M2 SSDs (prijs/kwaliteit/snelheid voor OS en games/progs, prijs/kwaliteit voor storage), geheugen, PSU (ik weet welke maat in de case past en hoeveel W ik nodig ga hebben).
Ook de koeler zou ik gewoon 'lekker stock' houden bij de eerste build en pas later vervangen, ik heb vaker gezien dat de koeler fout is gemonteerd, er veel te veel koelpasta is aangebracht of zelfs onder de cpu met alle gevolgen van dien.
Heb jij die laatste gezien, of heb je het grappige plaatje op het internet ervan gezien.

Anyway recent gedaan voor AM5, hoefde nog geen eens moeilijk te doen met een backplate, gewoon die van het moederbord zelf werd gebruikt. En gezien ik dit 1x in de ~5 jaar doe, pak een Youtube erbij en neem de tijd. Was zonder mij ook prima gelukt, maar dan kost het je 5 minuten extra, geen enkel probleem. Voorgaande keer zou het mogelijk kunnen dat ik plasticje niet van de koeler had gehaald. Gevolg? Fan ging hard draaien en dat was het. Ding eraf, plasticje eraf, wat nieuwe koelpasta, ding erop. Zo spannend is het allemaal niet.

Teveel koelpasta is ook een urban myth. Je kan niet teveel erop doen. Oké, dat betekend niet dat je de hele tube maar leeg moet spuiten erop, maar of je nou één erwt of 5 erwten aan koelpasta erop doet maakt heel weinig uit. (Tenzij je voor een liquid metal koelpasta gaat. Daarvoor het advies voor elke beginner: Doe het gewoon niet).

Oftewel mijn advies voor een beginner: Zorg dat alles op elkaar past (oftewel kijk eens bij de BBGs hier en op het forum), en neem de tijd ervoor.
Teveel koelpasta is ook een urban myth. Je kan niet teveel erop doen. Oké, dat betekend niet dat je de hele tube maar leeg moet spuiten erop, maar of je nou één erwt of 5 erwten aan koelpasta erop doet maakt heel weinig uit.
Yup, er zijn vooral in de Youtube/Reddit comments altijd bijna religieuze discussies zodra het over het aanbrengen van koelpasta gaat met ieder zijn eigen voorkeur. In de praktijk blijkt het in test door o.a. GamersNexus allemaal weinig uit te maken zodra je inderdaad maar niet de koelpasta vergeet of het hele tubetje erop doet, en zelfs dat laatste is dan vooral vanwege de rotzooi dan dat het meetbaar slechter zou koelen.

M.a.w. je moet je als beginnende bouwer vooral niet gek laten maken want het komt helemaal niet zo nauw als dat veel mensen beweren.

En zelfs als je het zoals @the_leonater aangeeft niet ziet zitten om een CPU koeler te plaatsen dan heb je bij Azerty ook de keuze om CPU+ Koeler alvast te laten plaatsen voor een naar mijn mening schappelijk bedrag van 29 euro. Dan besteed je de meest risicovolle stappen uit en doe je het afbouwen van je systeem zelf :P
Niet alle cpus hebben stock koelers .. Mijn 7900x iig niet.
Moet je bij de keuze van de processor wel even opletten dat je een "boxed" versie met een koeler kiest.
Ga je een game PC bouwen, waar ook nog eens een grafische kaart inzit die flink wat warmte produceert, dan is een stock-koeler toch meestal niet voldoende.
Grote nadeel van de stock-koelers is dat die de lucht meestal richting processor blazen. De (warme)lucht wordt vervolgens naar alle kanten de kast in geslingerd. Een deel van die lucht wordt dus tegen de airflow van de kast in.
Of speel eerst PC builder simulator :)
Leuk en je kan er wel wat van leren. Maar een PC builder simulator is niet te vergelijken met echte hands on ervaring. Je kunt altijd nog oefenen met onderdelen die niks meer waard zijn.
Ik laat altijd mijn PC door Azerty bouwen, maar ik zoek wel altijd zelf de onderdelen uit.

Op deze manier krijg je een stillere PC (dat vind ik belangrijk) dan als je een PC bij Dell koopt.
Ook de koeler zou ik gewoon 'lekker stock' houden bij de eerste build en pas later vervangen. Een stockcooler heeft precies de juiste hoeveelheid koelpasta erop en is voldoende om de pc mee te koelen.
Dat 'voldoende' is voor interpretatie vatbaar en afhankelijk van de configuratie.
Een nadeel van 'de juiste hoeveelheid koelpaste erop' is dat als je het per ongeluk aanraakt je meteen niet meer de juiste hoeveelheid hebt.
Een koeler vervangen doe je bij voorkeur niet in de kast omdat die je bewegingsvrijheid en lichtinval beperkt. Die tijd en moeite om het moederbord eruit te halen en weer terug te zetten kun je je beter besparen.

Als je budget nog een beetje ruimte heeft of al behoorlijk wat geld hebt gespendeerd aan je hoofdcomponenten is het bijna een no-brainer om meteen in het begin een koeler te installeren die veel beter koelt, stiller is en beter oogt in een open kast.
idd, mijn eerste eigen pc was een Dell workstation met radeon 9250 er in. werkte prima als pc..minder als game pc (eigenlijk ook niet ideaal als eerste leer pc ivm custom case / custom mobo/custom PSU van Dell).

maar wel goed om in het vervolg te weten wat je absoluut niet wil als je van plan bent te upgraden als is op vandaag van mobo wisselen niet echt een probleem, windows krijgt de drivers meestal wel gevonden en geinstalleerd.

internal's van de PC later dmv tie wraps in een Thermaltake VA8000 gepropt en begonnen stuk voor stuk te upgraden naar een "normale" pc waar het moederbord met schroefjes vast zit ipv tie wraps om wat balken want de gaten van het dell mobo komen niet overeen met welke normale standaard dan ook :P

the good old days, geld wat ik toen aan nieuwe onderdelen uit gaf koop je nu de instap modellen van ipv mid end >.> als je nu een echte game PC gaat bouwen en je sloopt wat zit je onderand te janken puur vanwege de kosten.

[Reactie gewijzigd door anub1s17 op 22 juli 2024 16:14]

Huidige high end is niet te betalen, dat is ook de reden waarom ik een midrange AMD videokaart heb ipv een RTX 4070.
Zelf heb ik meteen een performance segment rig gebouwd met nieuwe onderdelen. Het ligt er aan of je een familielid of vriend hebt die al ervaring heeft en kan helpen.
Te veel koelpasta maakt echt niks uit. Komt echt niet zo nauw als dat men altijd zegt. Je kan gewoon een klont er op knijpen, een kruis, wel of niet uitsmeren, scheelt echt 0 graden. Wel even in Windows checken met HWMonitor en Prime95 oid.

Tevens ben ik het niet met je eens. Koop lekker onderdelen en volg een YouTube how-to video van LTT. Kei leuk en veel makkelijker dan vroeger.

Ik heb het ook direct met mijn eerste build gedaan, tig jaar geleden toen LTT nog niet bestond en je je pata drives in master/slave moest aansluiten. En die header pins van je case allemaal losse pinnetjes zonder enige aanduiding op het mobo. Ahh the good old days :+
Dit vond ik een heel nuttig artikel, zelf zat ik zelf eerst naar de CPU te kijken nu weet ik dat ik anders moet beginnen. Dat laatste stukje over de instellingen van het geheugen ging even iets te snel voor mij.

Volgens mij moet er ook nog een Windows licentie en koelpasta bij. We gaan dus wel iets verder over die 1250 heen.
Dan heb je niet goed geluisterd.
Wat er gezegd werd in de video is dat hij de voorkeur heeft om met de kast te beginnen.

Starten met de cpu is geen probleem...

Persoonlijk zou ik nooit met de kast beginnen omdat ik de componenten belangrijker vind.
Ik ga niet mijn voorkeurs gpu afwijzen omdat het niet in een kast past. ;)

Dus no worries. Je kunt prima met de cpu starten. Is niet fout.
Voor mij is de kast iets als laatste. Hooguit alleen even in het begin om te bepalen welke maat moederbord je wilt (als je dat al niet van te voren weet).
Het bouwen van een computer is daarmee een beetje een circulair proces. Latere keuzes hebben soms invloed op eerdere keuzes en dan maak je dus een heroverweging van die eerdere keuzes.

Het is dus geen probleem om te beginnen bij de kast, zolang je maar bereid bent om die keuze opnieuw te overwegen als je je moederbord hebt uitgekozen en je moederbord kies je vaak pas na de cpu (hoewel? Kom ik zo op terug).

In mijn geval: ik wilde een SFF bouwen, dus de keuze voor mobo, gpu, koeler en zelfs psu stonden allemaal in dienst van de kast. RAM moest bij de koeler passen. Kast moest meerdere 3,5” HDD kunnen huisvesten. Je zou dus zelfs kunnen zeggen dat ik ben begonnen bij de opslag 8)7

Het hangt dus af van wat je doel is. Voor een SFF-gaming-HTPC-server zijn de overwegingen nou eenmaal anders.

Nog even als algemene tip: alleen naar de prijs van de CPU kan, maar ik heb vooral gekeken naar de prijs van de CPU/mobo-combinatie. Destijds waren AMD m-ITX mobo‘s veel goedkoper dan die van Intel, waardoor een de combinatie met een duurdere (en snellere) cpu toch goedkoper uit kwam. Bovendien kan je bij AMD veel langer de CPU upgraden, dezelfde socket gaat veel langer mee.

[Reactie gewijzigd door SpazzII op 22 juli 2024 16:14]

Ik heb gister stomtoevallig de PC voor mijn zoon in elkaar gezet, met bijna dezelfde specs. Was uiteraard spannend om te zien of alles samen werkt, maar wat dat betreft is het hedendaagse spul redelijk op elkaar afgestemd. Ik was begonnen met het platform zelf (AM5 meest toekomst bestendig), dan de CPU die de kaart het best bij kan houden (=7600). AMD heeft een goede prijs-prestatie verhouding, en verder las/zag ik veel dat 12GB VRAM minimaal, en liever 16GB voor 1440p. Ik heb uiteindelijk voor de 7900GRE gekozen om op 16GB te komen, en die was dezelfde prijs als een 7800XT. Misschien overkill, maar toekomst bestendig denk ik. Geheugen 6000/cl30 is prima, was ook op 32GB uitgekomen. Ik heb juist als laatste de kast gekozen, samen met m’n zoon, die wilde lampjes :) dus het werd een Be quiet kast (500FX). Ook een Be quiet koeler, ook weer vanwege de lampjes. Disk ben ik voor 1TB gegaan. Het verhaal in de video over de voeding vond ik wel interessant, ik heb een Corsair 750w voeding genomen om maar niet te weinig te hebben.

Al met al heb ik denk ik 150 euro meer betaald dan de PC in de video, maar dat is vooral aan de videokaart te danken. Oh en toetsenbord en muis zitten er bij. Koelpasta zit op de koeler bijgeleverd. Eigenlijk moet ik ook nog naar wat speakertjes kijken, en voor nu heb ik een ouwe 24”, maar die komt wel met de kerst of zo ;)

Inderdaad dat verhaal over XMP profiel ging me iets te vlot: Waarom zou ik dit voor de Windows installatie doen?
dat verhaal over XMP profiel ging me iets te vlot: Waarom zou ik dit voor de Windows installatie doen?
Als het geheugen stabiel is, er geen compatibiliteitsproblemen zijn met het moederbord, zou het niet uit moeten maken.
Vaak wordt aangeraden juist het XMP profiel in te stellen na het installeren van Windows.
Ik heb bij een geheugen upgrade gemerkt dat Windows en benchmark programma's de default snelheid (2133 Mhz) rapporteerden i.p.v. de snelheid van het geheugen (3600 Mhz) met XMP aan. Pas na ophogen van het voltage was dit opgelost.
Disk ben ik voor 1TB gegaan.
Met een paar recente AAA-games van 100 GB of meer per stuk ga je daar al snel ruimtegebrek krijgen.
Dank je voor de uitleg van XMP! Wbt ruimte heb ik nog een M2 slot vrij, en tig plek om SSDs bij te voegen, dus ik begin beschaafd, en als hij tegen grenzen aan loopt kunnen we dan wel verder kijken. Voorlopig was ie al onder de indruk van 1TB, maar hij was dan ook zijn schoollaptopje gewend ;)
Koelpasta zit wel bij je cpu-koeler toch. Pre applied bij de standaard koeler, en als je er 1 koopt krijg je het er bij in een tube.
Dat moet helemaal niet. Als je namelijk met de tijd wilt upgraden, zijn de cpu+moederbord toch wel erg prijzig. Ik heb bewust het systeem opgebouwd rond de 5950X omdat dat gewoon het snelste was wat er te koop was zonder naar Epyc's te gaan, in elk geval voor het minen van Monero. Hier heb ik 2x het geheugen van geüpgraded, de koeling naar waterkoeling veranderd en ook de kast omdat die koeling niet paste in mijn oude kast.
Windows licenties zijn gewoon goedkoop te krijgen en een 4g tube mx4 is rond de 8 euro dus dat valt allemaal wel mee
Koelpasta wordt meestal netjes meegeleverd. En anders kost het je een enkel duppie. Tenzij je gelooft in bijzondere koelpasta. Dan kunnen ze je meer geld aftroggelen natuurlijk.
Volgens mij moet er ook nog een Windows licentie en koelpasta bij. We gaan dus wel iets verder over die 1250 heen.
Dat ga je sowieso wel.
Alle prijzen zijn steeds de goedkoopste.
Als je bijvoorbeeld, zoals ik, niets bij Amazon wilt kopen val je al bij andere (vaak duurdere) leveranciers uit. Een ander heeft dan weer verzendkosten, de ander alleen verzendkosten tot een bepaald order bedrag (als je ergens voor ~1100 aan HDD's koopt, toch ook nog die € 5,95 aan verzendkosten moet betalen
(Hoi Alternate ;) )
Ik begin ook altijd met de CPU (+MB+opslag OS).
Haal vaak een OEM licentie voor Windows, en voor zover ik weet zijn dit de zaken waarop Windows controleert of het systeem aangepast is. Hier geef ik best wat aan uit om deze combi lang te kunnen gebruiken. Later wat extra opslag, geheugen bij prikken of een andere videokaart is dan een eitje.

Doe nu al bijna 10 jaar met mijn 4790K. Ja, het houdt niet meer over, maar ik kan er nog steeds wat mee.
Heb alleen halverwege het geheugen aangepast en de videokaart. Nooit spijt van gehad.

De kast is een sluitpost, ga mijn gebruiksplezier niet laten beperken door de vormgeving van een model kast en wat daar dan in zou moeten passen.
Ik heb een vraag. Of iemand me die goed kan uitleggen.

De fans hebben een voorkant en een achterkant?
1. Hoe zie je dat het de achterkant ist?
2. De voorkant heeft een functie om lucht te duwen ? En de achterkant lucht te zuigen?

Dit is voor mij altijd vaag geweest.
Meestal staat er op de zijkant een pijltje met de blaasrichting.
Heel simpel ezelsbruggetje:
Kant waar de sticker met technische details en serienummer etc op staat is de kant waar de lucht uitgeblazen wordt. Mooie kant voor, lelijke kant achter.

Je kunt het doorgaans ook zien aan de aërodynamische vorm van de doorsnee fanbladen (bolle kant is voorzijde, holle kant is achterzijde).

[Reactie gewijzigd door Boris1986 op 22 juli 2024 16:14]

Anders gewoon heel even je pc aanzetten om het te voelen met de fan in je hand. Wel je vingers bij de bladen weg houden.
De kant waar niks in de weg zit is de kant waar lucht binnenkomt
Leuke video, doe het zelf ook wel eens, maar juist om vanuit iemand anders te zien.

Heatsink voor een SSD zou ik er wel bij hebben gepakt? Of vind je dit overbodig?
Tenzij je echt in het instapsegment gaat shoppen, krijg je die bij het moederbord. Het geselecteerde ASUS TUF B650-bord heeft er bijvoorbeeld al voor drie M.2 ssd's. Zelf een losse heatsink kopen is dus alleen nodig als je bijvoorbeeld een ssd koopt voor een ouder bord dat nog geen ssd-heatsinks heeft.
Tenzij je echt in het instapsegment gaat shoppen, krijg je die bij het moederbord.
Dat valt bij andere merken toch nog wel behoorlijk tegen vind ik. Vooral MSI en AsRock leveren in het 150-240 euro segment (wat ik geen persoonlijk geen instappers meer kan noemen :P ) vaak minder heatsinks mee dan het aantal M.2 sloten.

@Tomas Hochstenbach Fair enough, maar wel iets om even in de gaten te houden als je in de toekomst gaat uitbreiden ;)

[Reactie gewijzigd door !mark op 22 juli 2024 16:14]

Of je net zoveel heatsinks krijgt als er slots zijn is inderdaad een ander verhaal, maar in dit geval plaatsen we maar één ssd en hebben we er dus niet meer nodig :)
Die tuf B650 was horror en instabiel bij mij. Zelfs zonder Expo … omgeruild voor een basic Asrock mobo en alles was opgelost. Zelfs 2 cpu’s geprobeerd bij Asus, hopeloos was dat.
Ligt aan soort SSD. Een 2.5 inch SATA zoals Kingston A400 serie gebruikt weinig energie, zal gewoon koud blijven. Maar PCI-E NVME 2280 M2 boardje kan nogal wat stroom trekken, hoewel vaak kortstondig. Ik heb een Samsung 970 500GB als test in een SBC en was bang dat het nogal wat warmte zou genereren maar valt erg mee. Die Samsung is PCI-E 3.0 4-lane, in de SBC maar PCI-E 2.0 1-lane, dat zal er ook mee te maken hebben.
Sommige moederborden (zeker de premium varianten) hebben zélf heatsinks, zodat de styling hetzelfde blijft en het meer als 1 geheel oogt.
SSD produceert nagenoeg geen warmte. Dat lijkt mij overbodig. Zeker als de rest van je koeling gewoon prima is.
Handig, heb zelf een paar jaar geleden mijn 1e pc gebouwd. Was flink uitzoeken wat allemaal past e.d.

Persoonlijk snap ik de micro-atx form factor niet. Het wordt toch een flinke kast, want het is nu eenmaal een pc. Ik zou altijd voor ATX kiezen, want die wat, 10 of 15cm grotere kast, wat boeit dat nu. Kan mij lastig voorstellen dat je wel ruimte hebt voor een micro atx pc, maar absoluut niet voor iets dat iets groter is. Waarom zou je inboeten op prestaties en ruimte op je moederbord dan.
Ik heb bewust een mini-ITX gebouwd in een kast van 7 liter. Ook in die form factor past gewoon goeie hardware, dat ligt niet aan het formaat. Als je geen 6 HDD's kwijt hoeft zoals vroeger is er weinig reden om te kiezen voor ATX, alleen maar liters lucht.
Mijn mini-ITX past achter de tv, ik kan hem met 1 hand oppakken en hij past in een rugzak. Kan heel handig zijn.
En afgezien van aantal sata poorten mis ik niks.
Ah okay, als je het ding wel eens moet verplaatsen kan het handig zijn ja. Die van mij staat altijd op dezelfde plek. Dus wilde gewoon zo makkelijk mogelijk bouwen, zo veel mogelijk airflow, zoveel mogelijk opties voor de toekomst.
Niks mis met wat compacter te willen bouwen. Jij zal ook niet voor elke build een full tower pakken... wel lekker makkelijk, maar soms gewoon onnodig.

Inboeten qua prestaties? Dat hoeft toch helemaal niet? Micro-ATX zal minder slots hebben, maar de hardware kan grotendeels gelijk zijn.

Het is maar net waar je het meeste waarde aan hecht :) dat is het lastige, maar ook het leuke aan zelf bouwen, jij bepaalt.
Mijn micro-atx kast past nu heel mooi achter de driehoek aan ruimte die mijn tweede scherm creëert. Verder heb ik al die extra zooi van atx toch niet nodig en het scheelt toch bijna 1/3 van de grootte van een doorsnee atx kast
Micro-ATX is goedkoper, presteert even goed en het enige wat je (misschien) mist zijn een paar extra fan-headers en een extra PCIe-slot (die bijna niemand nodig heeft). Het bespaart dus goed geld zonder dat je er wat voor inlevert. Tegenwoordig is er weinig voordeel aan ATX-borden.
Vroegah moest je ook altijd opletten wat voor videouitgangen je videokaart had voor je beeldscherm, is dit geen issue meer? Ook mogelijkheden van moederbord betreft USB type aansluitingen zou ik op letten.
Videouitgangen is in de praktijk tegenwoordig zelden een probleem meer. Praktisch alle kaarten én monitoren hebben tegenwoordig én HDMI én DisplayPort aan boord, zodat je ze altijd wel kan aansluiten.

Het is niet als vroeger toen je D-Sub (VGA), DVI-D, DVI-I, HDMI én DisplayPort had, en je altijd maar moest kijken welke je kaart en je monitor beiden hadden... waarbij je bij DVD-I/D óók nog eens moest letten op single- of dual-link (die je voor hogere resoluties nodig had)....

Maar D-Sub en DVI kom je eigenlijk niet of nauwelijks meer tegen (beiden nogal verouderd), dus dat is wel een stuk vereenvoudigt tegenwoordig.
Dat dacht ik al. Wat ik vaak mis in zo'n samenstelling is de keuze van het scherm, wat ook een aardige duit kost bij het samenstellen van een nieuwe pc, zeker als je wilt upgraden van een 1080p systeem naar iets beters.
Mijn laatste build was overigens uit 2010 dus ik ben al een tijdje uit de scène 😅
Dat is denk ik dus omdat het totaal geen invloed heeft op de samenstelling van je pc... Althans, niet qua of het gaat werken. Natuurlijk als je een 4k 120 Hz monitor koopt en je wil daar met nieuwe games alles uithalen dan ga je een hele dikke pc nodig hebben (en op dat ultra high end niveau moet je misschien net wel weer gaan opletten op de HDMI of DP versie) maar in principe kun je elke pc dus op elke monitor aansluiten en is de overweging welke monitor je wil een losstaande. En er is wel een monitor best buy guide.
Toch zou ik wel altijd aanraden op te letten of het wel een 10 bit paneel is. Zelfs al speel je alleen een spelletje, de betere kleuren vallen wel op, vooral rood is niet meer oranje.
Igpu's hebben tegenwoordig al HDMI 2.1 aan boord, terwijl (goedkope[re]) moederborden soms achterblijven met HDMI 2.0 of zelfs 1.4 aansluitingen. Toch nuttig om even te controleren of het een en ander met elkaar matcht.
Kan ik behoorlijk inkomen, maar vooral als er maar VRR ondersteuning is. Bij een IGPU is het belangrijk om mee te nemen dat de prestaties niet zo geweldig zullen zijn.

Voor de rest kan ik me geen reden bedenken waarom een hogere HDMI versie handig kan zijn, veel fps zal je er toch niet mee bereiken. Dus veel bandbreedte zal ook niet per definitie echt nodig zijn.
HDMI 1.4 op een 4k scherm geeft je paarse randjes rond je tekst en geen hdr/60fps. Dat doet los van gaming al pijn afhankelijk van de setup, als HTPC zeker wel.
Ja goede video om door het proces van zelf bouwen heen te komen , ik ben overgestapt naar Laptops omdat ik geen zin meer heb in deze poespas.
Echter ben ik nooit vergeten hoe leuk en frustrerend zelf bouwen kan zijn , altijd doen !
Same here, al mis ik het samenstellen en bouwen wel een beetje, maar die prijzen zijn niet mals tegenwoordig. Heb nog niet echt een laptop gehad waar ik volluit kon gamen en die zogenaamde gaming laptops vind ik echt draken om naar te kijken.
Je zou eens naar framework laptops kunnen kijken.
...ik ben overgestapt naar Laptops omdat ik geen zin meer heb in deze poespas...
Of naar barebones zoals een intel NUC. Als echte desktop replacement praktischer dan een laptop.
Of als je gaming wil een pre-built game desktop. Prijs valt mij reuze mee tegenwoordig (<€1000 voor een Lenovo met RTX4060, en ook andere zitten in die range).
Nou voor mij is nu een laptop makkelijk omdat ik veel in hotels verblijf .
Tuurlijk, maar dat is weer een compleet andere usecase dan desktop vervanger.
Zoals veel mensen een laptop hebben en altijd naar hun bureau lopen om hem open te klappen en alleen op die plak ermee te gaan werken.
Mis wel een knappe geluidskaart in het verhaal.
Vind het geluid van onboard vaak te vlak.

Of tap je die dan af via een HDMI aansluiting op de videokaart?
En hoe zorg je er dan voor dat dit niet de primaire monitor is (BIOS instellen via een TV is niet echt handig).
Geluidskaarten zijn inderdaad een beetje passé.

De onboard oplossingen zijn tegenwoordig goed genoeg voor 99% van de mensen i.c.m. een speakerset wat je vaak bij een computer ziet staan.

Wil je op audiogebied meer dan kun je m.i. beter voor een losse USB DAC kiezen. De kwaliteit daarvan is beter dan een geluidskaart omdat het geen storing oppikt vanuit de PC zelf en bovendien ook nog eens universeel bruikbaar.
Misschien dat ik uit een tijd kom dat geluidschips echt bagger waren want ik vind het tegenwoordig toch echt wel mee vallen.
Dan kan je nog beter een USB-DAC of iets dergelijks nemen. Onboard geluid is voor vrijwel iedereen goed genoeg.
Anoniem: 407645 25 maart 2024 05:35
Het is voor mij inmiddels een tijdje geleden dat ik weer een computer gebouwd heb, maar volgens officiële slides zou AMD Expo slechts een extensie zijn op Intel XMP. Maar ik lees links en rechts dat een willekeurige 6000C30 kit geen garantie is dat het dus zal werken. Nu wordt er dan wel verwezen naar de compatibility list wat op zich logisch is, maar ik vroeg me meer af, hoe zit dit? M.i. zou een XMP kit toch gewoon moeten werken op een AMD platform als Expo slechts een extensie is op XMP?

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 407645 op 22 juli 2024 16:14]

Het komt zeer zelden voor dat het niet werkt op een bepaald moederbord of andersom. De meeste moederborden ondersteunen beide overclockprofielen. Of het een extensie is en daarom dus altijd zou moeten werken weet ik niet.

De compatibliity list is ook zelden volledig, maar daarvan is het wel gegarandeerd dat ze werken.
Anno 2024 is het wel praktisch een gegeven dat ieder XMP en EXPO 6000 MT/s kitje het wel gaat doen.
Vraagje de cpu kan geheugen DDR5-5200 aan is het dan niet goedkooper om 5200 geheugen te pakken in plaats van 6000?
6000 is vaak de sweetspot en het gaat mss over €10 verschil tegenwoordig…

Eerder een verschil in minimale frames dan gemiddelde frames bij games.
Het is toch geen sweetspot als de cpu het niet op die snelheid kan gebruiken.
Geheugen is een beetje raar op dat punt... Inderdaad, officieel ondersteunt de cpu maar tot 5200. Maar in de praktijk kunnen ze veel meer aan en is in ieder geval 6000 vrijwel nooit een probleem. Ga je nog hoger dan kan het zijn dat je wat meer met de timings moet gaan spelen om het werkend te krijgen. Die 5200 is dus geen absolute limiet maar alleen wat AMD garandeert dat werkt.
6000 is op dit moment de Sweet spot omdat het eigenlijk altijd wel werkt en qua prijs goed te doen is (en dus een aardige performance boost geeft boven 5200).
Ah goed om te weten.

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.