We beginnen de routertest met het testen van de maximale draadloze overdrachtssnelheid en de wan-lan-snelheid. Deze twee tests zeggen het minste over de prestaties van de wifirouter in de praktijk en dienen meer als verificatie dat de testopstelling goed werkt. De testresultaten fungeren daarnaast als een basis om andere testresultaten aan te relateren.
Bij de wan-lan-test kijken we naar de snelheid van de wan-poort op de wifirouter, door verkeer van de wan-poort naar een computer te sturen die via de snelst beschikbare lan-aansluiting verbonden is. De wan-poort is belangrijk, want die gebruiken we voor alle tests die we op de volgende pagina's beschrijven. De reden dat we de tests via de wan-poort draaien, is om 'echt' verkeer te simuleren, zoals dat normaal gesproken ook door de firewall je netwerk binnenkomt. Bij high-end routers is dit bovendien ook meestal de poort die sneller is dan andere aansluitingen. Op duurdere wifirouters tref je steeds vaker een wan-aansluiting met een maximale overdrachtssnelheid van 2,5 of zelfs 5Gbit/s aan.
In het verleden kwamen we ook nog wel eens wan-aansluitingen tegen die niet de maximale snelheid van 1Gbit/s haalden en bijvoorbeeld op 300Mbit/s bleven hangen. Het is dus goed om te weten wat de limiet van de wan-aansluiting in de praktijk is. Als de wan-aansluiting ongeveer 940Mbit/s haalt, weten we zeker dat we in de tests die we in de volgende pagina's beschrijven niet door de wan-aansluiting beperkt worden. In deze test kunnen we in veel gevallen niet controleren of een 2,5Gbit/s-wan-poort ook daadwerkelijk die snelheid haalt, omdat de lan-aansluitingen bij veel wifirouters met een 2,5Gbit/s-wan-poort nog altijd op 1Gbit/s blijven steken. Dat is ook niet het doel; het gaat erom dat we zeker weten dat er genoeg bandbreedte is om de tests goed te kunnen uitvoeren.
In veruit de meeste gevallen zullen de resultaten er dan ook uitzien zoals in de grafiek hierboven. In reviews zul je deze grafiek waarschijnlijk niet tegenkomen, tenzij een wifirouter een onverwacht resultaat behaalt.
Testresultaten
In dit artikel maken we gebruik van de testresultaten van drie wifirouters die qua prijs en mogelijkheden heel verschillend zijn. Het gaat om te beginnen om een wat goedkopere 802.11ax-router die al lang op de markt is: de TP-Link AX50, die voor minder dan 100 euro te krijgen is. Van Netgear testen we de AX12, die ook wel als RAX120 bekendstaat en ongeveer 300 euro kost. Tot slot kijken we naar de resultaten van de high-end ASUS ROG GT-AX11000, die ongeveer 450 euro kost. Het zijn geen wifirouters die we gezien de (prijs)verschillen normaal gesproken in een review direct met elkaar zouden vergelijken. Het doel van dit artikel is echter de uiteinden van het prestatiespectrum te tonen en daarmee een duidelijk beeld van de testprocedure te scheppen.
Maximale overdrachtssnelheid over wifi
Bij de tweede test die we draaien, testen we de maximale overdrachtssnelheid over wifi op een 2,4GHz- en 5GHz-frequentie. Die test laat zien waartoe de wifirouter in staat is, maar daarbij moeten we in het achterhoofd houden dat die test niet zo veel zegt over de praktijkprestaties. We draaien de test niet alleen om te laten zien wat de wifirouter maximaal doet, maar het levert ook een testresultaat op dat de andere resultaten in perspectief plaatst.
We testen op de 2,4GHz- en 5GHz-band. Op 2,4GHz maken we gebruik van 40MHz kanaalbreedte en vervolgens zenden we vanaf het dut naar sta 215, zonder demping van het signaal en zonder ruis in de ruimte toe te voegen. Het sta is voorzien van een draadloosnetwerkkaart met twee antennes. Er zijn op het moment van schrijven geen Wi-Fi 6-clients met meer dan twee antennes. Als we vervolgens een blik werpen op de MCS-tabel, zien we dat onder die omstandigheden de maximale theoretische overdrachtssnelheid 574Mbit/s is. In de praktijk blijft daar ongeveer 450Mbit/s van over, vanwege de overhead in het wifiprotocol. We sturen niet alleen verkeer van de wifirouter naar de client, maar ook terug. Doordat de radio van het sta over het algemeen zwakker is dan die van het dut, zien we daar iets lagere snelheden.
Op de 5GHz-frequentie maken we, als de wifirouter het ondersteunt, gebruik van een 160MHz breed kanaal en komen we op een theoretisch maximum van 2402Mbit/s uit. Als een wifirouter voorzien is van een 2,5Gbit/s-wan-aansluiting, dan is dat theoretisch haalbaar, hoewel je in de praktijk uitkomt op ongeveer 1700Mbit/s. Wordt de wifirouter gelimiteerd door de gigabit-wan-aansluiting, dan zal het resultaat rond de 950Mbit/s uitkomen.
Zoals we al zeiden, is dit is niet de meest relevante test en dat komt ten eerste doordat de omstandigheden die we hier testen in de praktijk eigenlijk nooit voorkomen. De 2,4GHz-frequentie zit namelijk bomvol, dus in de praktijk kun je niet 40MHz, ofwel bijna twee derde van de beschikbare frequentieruimte, in beslag nemen. Bovendien is de gesloten ruimte waarin we de test uitvoeren niet representatief voor een echte thuissituatie, omdat er altijd ruis aanwezig is van wifiapparatuur van buren, 2,4GHz-band-magnetrons, apparatuur met bluetooth en andere apparatuur. Verder wordt het signaal in deze test zonder demping doorgegeven; in de praktijk zul je je niet altijd naast de wifirouter bevinden, maar op een afstand of in een andere ruimte, waardoor het signaal in een bepaalde mate gedempt aankomt. De 450Mbit/s die we op 2,4GHz halen, zul je daarom vrijwel niet terugzien als je deze wifirouter thuis neerzet.
De tweede reden dat deze test niet interessant is, is dat de meeste wifiapparaten geen enkele moeite hebben om ongedempt te zenden in een ruisvrije ruimte. Het verschil tussen een goede en een slechte wifirouter ga je pas zien op het moment dat het signaal flink gedempt of door ruis verstoord wordt, of juist wanneer er verschillende clients tegelijk willen zenden en ontvangen.
Toch is het resultaat van deze test niet helemaal nutteloos; de resultaten uit andere tests zijn hier namelijk aan te relateren. Bij de TP-Link AX50 zien we bijvoorbeeld dat de router naar verwachting presteert wanneer het verkeer van het dut naar het sta verloopt, maar dat hij langzamer dan verwacht is als het verkeer van het sta naar het dut loopt. Dat de AX50 relatief langzaam is als het verkeer van het sta naar het dut loopt, zien we vervolgens ook terug in de range-versus-ratetest.
Voor de rest van de tests, die we op de volgende pagina's beschrijven, maken we gebruik van 20MHz kanaalbreedte op de 2,4GHz-band en 80MHz kanaalbreedte op de 5GHz-band. De keuze voor 20MHz op 2,4GHz ligt voor de hand omdat die band erg vol zit. In de praktijk zal je wifirouter dus altijd terugschakelen naar 20MHz kanaalbreedte om andere netwerken niet te storen. De 5GHz-frequentie zit minder vol, maar ook hier zul je niet zomaar 160MHz kanaalbreedte kunnen gebruiken zonder last van buren te krijgen. Daar komt nog eens bij dat je bij 160MHz kanaalbreedte DFS-kanalen zult moeten gebruiken. Dat zijn kanalen die ook voor radar en satellietcommunicatie gebruikt worden en die toepassingen hebben voorrang op wifi. Tot slot ondersteunen niet alle wifirouters 160MHz kanaalbreedte. Door op 80MHz te testen, kunnen we goedkopere en duurdere modellen ook met elkaar vergelijken.