Apples iPhone-coup
In het alsmaar groeiende aanbod van smartphones maakte een nieuwkomer aan het front een overweldigende entree: Apple. Zijn iPhone groeide uit tot dé gadget van 2007 en zorgde, ook op Tweakers.net, voor een enorme stroom aan berichten over de 'slimme' telefoon.
Het mobieltje werd tijdens Macworld 2007 in januari met de nodige bombarie gepresenteerd en in juni eindelijk in de verkoop gedaan. Ondanks de vernuftige touchscreen-interface, de koppeling met iTunes en zijn strakke vormgeving, struikelden velen over de hoge initiële kostprijs van het apparaatje, de afwezigheid van 3g-ondersteuning en de verplichting om voor twee jaar gebonden te zijn aan AT&T. Toch wist Apple in korte tijd één miljoen iPhones aan de man te brengen en begin volgend jaar moet het verkoopcijfer naar vijf miljoen zijn opgetrokken. Een marketingsucces van de eerste orde, terwijl het bedrijf het kunstje al eens eerder flikte met zijn iPod-serie.
In de wereld van smartphones - waar de meest recente technologie echt telt - heeft de iPhone in de VS inmiddels een belangrijke positie verworven. Ondertussen is het toestel nog steeds niet via officiële kanalen in Nederland en België te verkrijgen, terwijl de Britten, Fransen en Duitsers al een iPhone kunnen ophalen. Bij onze Oosterburen stapte zelfs een woedend Vodafone naar de rechter. De provider was boos dat concurrent T-Mobile het kleinnood exclusief aan de man mocht brengen. Eventjes kreeg de klagende partij gelijk, maar enkele weken later verwees een hogere rechter Vodafone weer terug naar de wachtkamer.
Niet alleen Vodafone zette zijn tanden in de gelockte iPhone, ook de internetcommunity liet van zich horen. Het slot op de eerste iPhones werd door slimme hackers in korte tijd gekraakt. Apple bracht op zijn beurt weer een firmware-update uit, waardoor de twee partijen in een kat-en-muis-spel terecht zijn gekomen. Met de introductie van versie 1.1.2 van de firmware behaalde Apple een voorlopige overwinning: de simlock op nieuwe iPhones die af fabriek al zijn voorzien van deze firmware is - nog - niet softwarematig te verwijderen. Apple toonde nog wel enige goede wil door voor begin 2008 een sdk in het vooruitzicht te stellen.
Duidelijk is dat Apple zijn businessmodel, waarbij de koppelverkoop met lokale providers en het meedelen in de opbrengsten van de telco's centraal staat, ten koste van alles wil behouden, ook al zijn er verschillende landen (zoals België) waar de wet dergelijke parktijken verbiedt. Voor de consument is te hopen dat het model faalt; het kunstmatig hoog houden van prijzen heeft immers veel weg van marktvervalsing.
Winnaars en verliezers
Het huidige straatbeeld wordt echter niet uitsluitend bepaald door figuren met witte oordopjes die al duimschuivend door hun albumcollectie bladeren, ook een ander verschijnsel steekt de kop op: 'pratende pakken' met een Blackberry aan het oor of in de hand. De smartphones met een miniatuurtoetsenbord zetten niet alleen in de Verenigde Staten hun opmars gestaag door, ook in Europa is de moderne zakenman zelfs buiten kantoor(tijden) onafscheidelijk geworden van zijn inbox; niet voor niets deed de term crackberry zijn intrede. Research in Motion bracht in de loop van 2007 een aantal innovatieve en goed gestyleerde smartphones op de markt en heeft nu wereldwijd tien procent van de markt in handen.
Onbetwist marktleider blijft echter het Finse Nokia. Vooral de N95, het paradepaardje dat in maart in de winkels lag, maakte indruk bij de gadgetliefhebber. Nokia had ten opzichte van de concurrentie een sterke troef in handen door zijn all-in-one multimediatelefoon te voorzien van een gps-module. Samen met de ingebouwde Smart2Go-routeplanner maakt de N95 een TomTom overbodig en de dienst kan op termijn een interessante geldstroom genereren.
Nokia's 'gps-truc' werd snel opgepikt door de fabrikanten van Windows Mobile-toestellen. Zo verschenen er de nodige smartphones van HTC met navigatiemogelijkheden. De HTC Touch bood een interessant alternatief voor diegenen die zonder iPhone toch touchscreen-navigatie wilden uitproberen en ook de Tytn-lijn maakte indruk door een grote hoeveelheid snufjes in één apparaat te frommelen. Desondanks wist Microsoft met zijn mobiele OS ook in 2007 maar weinig marktaandeel te veroveren. Daarnaast krijgt de softwaregigant op het terrein van slimme mobiele telefoons opnieuw te maken met zijn aartsvijand: het machtige Google.
Google ontvouwde in november zijn plannen voor Android, een open softwarepakket voor smartphones. Het OS is gebaseerd op Linux en heeft als doel om de brede waaier aan Google-diensten mobiel toegankelijk te maken, waardoor de zoekreus zijn uiterst lucratieve Adsense-advertenties over een nog groter publiek kan uitstrooien. Een aantal fabrikanten en software-ontwikkelaars hebben zich inmiddels achter Android geschaard. Omdat licentiekosten voor het besturingssysteem ontbreken, zou volgend jaar wel eens hetzelfde kunnen gebeuren als bij de opmars van goedkope laptops als de Eee PC: smartphones tegen lagere prijzen, maar met een completere functieomvang.
Toch is Microsoft niet de enige of zelfs grootste verliezer van 2007. Palm, eens groot geworden met innovatieve pda's, is door een reeks van strategische fouten vrijwel van de kaart geveegd. Het bedrijf probeert met een geheel nieuw OS terug te komen, maar deze strategie verbaast vriend en vijand. Het is de vraag of Palm in 2008 weet te overleven.
3g, en verder?
Mogelijk dat volgend jaar brede acceptatie van 3g, na jaren van mooie maar nooit nagekomen beloftes, eindelijk in Nederland van de grond komt. De zendmasten met hsdpa- en umts-apparatuur hangen er de laatste jaren troosteloos bij, waardoor de mobiele providers gezamenlijk besloten om de 'ontdek internet op je mobiel'-campagne te lanceren. De consument moet overtuigd worden van het nut van 3g, zo is het vastomlijnde doel. De achterblijvende vraag zou voor een groot deel te wijten zijn aan een tekort van nuttige mobiele diensten en toepassingen.
De vraag blijft echter wanneer de mobiele aanbieders wijzer worden en hun prijzen voor hsdpa-toegang structureel verlagen; het Telfort-debacle, waarbij de klant door The Phone House werd gelokt met een lage prijs maar niet kreeg wat hem was beloofd, ligt ons nog vers in het geheugen.
Ondertussen gokken de telco's op een andere toepassing die de bedrijven moet verzekeren van een nieuwe inkomstenstroom: mobiel televisiekijken. Het goede nieuws is dat er met dvb-h een pan-Europese standaard overeen is gekomen. KPN hoopt op basis van deze technologie nog voor de Olympische Spelen in China een breed dekkend netwerk te hebben uitgerold, terwijl ook het bestaande umts-netwerk van de provider geschikt wordt gemaakt voor streaming televisie.
Uit onderzoek blijkt echter dat Europeanen vooralsnog niet voor deze betaalde tv-diensten zijn te porren. Het is dus maar de vraag of Nederlanders tijdens Euro 2008 en masse naar de wedstrijden van Oranje in de groep des doods gaan staren op een 3"-display. De slogan 'sluit je af' lijkt voorlopig eerder op zijn plaats.