Lekkere momenten
eFootball PES 2020
Vergeet de belachelijke nieuwe titel snel, want de nieuwe PES speelt heerlijk. De game vereist een periode van gewenning, want de gameplay kent de nodige veranderingen ten opzichte van PES 2019. Het tempo is lager en er zijn wat nieuwe manieren om te dribbelen, die aangeleerd moeten worden. Dat is nodig, want PES 2020 laat spelers werken voor hun goals. Er moet naar gaatjes in de defensie worden gezocht, zoals dat in echt voetbal vaak ook het geval is. Dat alles wordt door de digitale voetballers op prachtige wijze weergegeven, waarbij opvalt hoe natuurgetrouw die spelers bewegen. Enkele rariteiten in de gameplay doen soms wat afbreuk aan het spelplezier, maar gebeuren gelukkig niet al te vaak. Rondom het voetbal zelf had PES 2020 genoeg beter kunnen doen, maar daar waar het belangrijk is - op het veld dus - laat Konami zich met deze game weer eens van zijn sterkste kant zien. Juist daarom is het jammer dat sommige aspecten, zoals het geluid in de stadions en de online prestaties van de game, te wensen overlaten.
Eindoordeel
Wat maakt een voetbalgame goed? Is het de hoeveelheid kloppende teams en stadions? Is het de aanwezigheid van een spelmodus die je het hele jaar weet te vermaken? Gaat het om zo mooi mogelijke beelden, zodat je het idee krijgt naar echt voetbal te kijken? Of moet de gameplay in algemene zin zo realistisch mogelijk zijn? Nee. Geen van al die onderdelen zijn de 'zilveren kogel' die de strijd der footies kan beslissen. Wat wel? Lekkere momenten. Stukjes van enkele seconden achter elkaar, niet eens meer dan dat. Het kan een perfecte kapbeweging zijn, een schitterende steekbal of heerlijk positiespel. Een wippertje nét over de al glijdende keeper. Een stiftje in de verre hoek. Een doelpunt gescoord met een hakje achter het standbeen langs. Het zijn dat soort momenten die het spelen van een voetbalgame leuk maken. Dan kan er nog zo veel mankeren aan een game, maar als je veel van dat soort momenten kunt creëren, zit je goed. En dus zit eFootball PES 2020 goed.
Oké, de naam slaat natuurlijk nergens op. 'eFootball PES 2020'? Dat moet een uit de hand gelopen grap zijn. PES heeft het de laatste jaren - als je kijkt naar de verkoopcijfers - al niet makkelijk en dan ga je de herkenbaarheid van je titel ook nog te grabbel gooien met een idiote, nieuwe titel? Lekker handig. Wij kennen overigens niemand die de naam 'eFootball' gebruikt en blijven de game dus vrolijk PES 2020 noemen, voor wat het waard is.
Een review over Pro Evolution Soccer begint eigenlijk altijd hetzelfde. Een beetje fantasieloos, maar het feit dat de Japanse voetbalgame jaarlijks wat minder gelicenseerde teams kent dan de Amerikaanse tegenhanger van EA, blijft het benoemen waard. Ook in PES 2020 ontbreken weer de nodige competities. Het effect daarvan is dit jaar alleen minder heftig. In plaats van 'Merseyside Red' heet Liverpool in PES 2020 simpelweg 'Liverpool R'. Die constructie zie je bij meer clubs. Kennelijk is dat ene lettertje genoeg om niet in de problemen te komen. Puristen die de echte namen en vooral ook echte shirts in het spel willen zien, downloaden natuurlijk gewoon een 'option file' die alles corrigeert.
Johan Cruijff ArenA en De Kuip
Als tegenhanger van de ontbrekende clubs heeft PES 2020 ook een paar clubs die de speciale behandeling hebben gekregen. Juventus is dit jaar exclusief in PES te vinden en ook de samenwerking met FC Barcelona blijft leidend. PES 2020 blijft de enige voetbalgame waar je in Camp Nou kunt spelen en ook voor Nederlandse voetbalfans is er goed nieuws: naast de Johan Cruijff ArenA is dit jaar ook Stadion Feijenoord - oftewel De Kuip - in het spel verwerkt. De Nederlandse competitie is verder met alle clubs en spelers volledig vertegenwoordigd. Mocht je fan zijn van Aziatisch voetbal, dan is er nog een leuke primeur: PES 2020 is de eerste game waarin je de Thaise voetbalcompetitie terugvindt.
Een licentie is leuk, maar dan moet je er nog wel alles uithalen. Daarin vallen de FIFA-games ons de laatste jaren tegen als het gaat om de Eredivisie. Ook dit jaar is PES 2020 de betere van de twee voetbalgames als je de spelers van de (grotere) Eredivisieclubs enigszins goed lijkend wil terugzien in de game. Niet elke speler is even goed geslaagd, maar veel spelers zien er toch behoorlijk goed uit.
Heerlijke gameplay
Wie ook aardig natuurgetrouw is nagemaakt, is Andrés Iniesta. De Spanjaard zit met zijn gelijkenis in de game, maar belangrijker: hij heeft als adviseur meegewerkt aan PES 2020. Dat heeft gevolgen gehad voor de gameplay die, daar lijken alle PES-spelers het toch wel over eens, behoorlijk anders aanvoelt dan de game van vorig jaar. Een van Iniesta's aanwijzingen is daarbij belangrijk. De oud-speler van FC Barcelona hamerde bij het ontwikkelteam op hoe belangrijk het is de bal te kunnen bespelen waar je dat wil. Als een speler naar voren dribbelt, doet hij dat niet altijd met de bal recht voor zich. Als er een verdediger links van hem dreigt, dan zal hij de bal altijd meer met zijn rechtervoet, aan zijn rechterkant bespelen.
Positie van de bal ten opzichte van je lichaam
In PES 2020 is dat wat de rechter thumbstick doet als je in balbezit bent. Je geeft er min of meer de positie van de bal ten opzichte van het lichaam van je eigen speler mee aan, en kunt het zo dus gebruiken om de bal weg te houden bij verdedigers, maar ook schijnbewegingen beginnen vanuit een bepaalde positie van de bal. Met de rechter thumbstick een kant op dreigen, om vervolgens met de linker thumbstick en de sprintknop samen de andere kant op de gaan, zorgt voor een explosieve versnelling die verdedigers op het verkeerde been kan zetten en dus een kans kan opleveren.
Naarmate je PES 2020 langer speelt ga je dat soort momenten meer en meer waarderen, want makkelijk is het niet. Je zult je beweging goed moeten timen. Een paar keer slaagden we erin de bal precies naar ons andere been te tikken op het moment dat een verdediger 'hapte'. Hij staat dan vast, jij kan doorlopen dankzij een simpele, maar o zo lekkere beweging. En dit is maar één voorbeeld. Wat dacht je van de bal even onder je voet houden, hopend dat een verdediger de fout maakt om uit te stappen? Je speelt op dat moment een andere aanvaller in, terwijl je de eerste speler door laat lopen, en schakelt met een soepele een-twee de verdediging uit. Dat soort wapens zul je nodig hebben, want PES 2020 laat spelers zoeken naar gaatjes. Nu is het wel zo dat sommige wapens iets té effectief zijn. Steekpasses door de lucht zijn in deze PES 2020 net even te makkelijk te geven en leveren te vaak open doelkansen op. Anno nu worden voetbalgames veelvuldig bediend van patches, dus wellicht verandert dit de komende tijd nog, maar nu is het iets om rekening mee te houden.
/i/2003075958.jpeg?f=imagearticlefull)
Wat verder opvalt in de gameplay is de hoge mate van vrijheid die je hebt in het vormgeven van je eigen speelstijl. Dat begint buiten het veld, bij het instellen van je tactiek. Je kon je team in PES al eerder tactische instructies meegeven, maar zelden hebben we de effecten daarvan zo duidelijk gemerkt als in PES 2020. Weet je de voor jou juiste strategie te vinden, dan merk je dat je veldspel na verloop van tijd steeds lekkerder gaat lopen. Tenminste, tot je een tegenstander tegen het lijf loopt die zich aardig tegen jouw spelletje weet te wapenen en je verrast met een variant waar jij niet op voorbereid was. En dat maakt het leuk.
Rare momenten
Helaas is niet alles even sterk. Zelfs als je jezelf de nieuwe en bestaande systemen aanleert en de gameplay begint te begrijpen, blijven er lastige onderdelen aan de gameplay. Zo valt op dat redelijk vaak niet de meest logische speler naar de bal rent. De logische speler rent dan een heel andere kant op en de bal ligt even in het niets, te wachten tot er iemand op af rent. Dat voelt raar en 'breekt' het lekkere gevoel van de gameplay op die momenten. Het druist in tegen de vrijheid die PES 2020 aan spelers biedt. Het gebeurt soms ook dat de speler die je zelf controleert op zo'n vooraf vastgelegd pad zit. In dat geval werkt de 'supercancel' - het indrukken van R1 en R2 - goed. Het stelt je in staat vrijer een looplijn te kiezen, maar het feit dat je de game op die manier continu aan het 'corrigeren' bent, is eigenlijk een beetje vreemd.
Ondanks dat speelt PES 2020 lekker. Het is ook een natuurgetrouwe weergave van voetbal, als je rariteiten als hierboven niet meerekent. Foute loopacties zie je net te vaak, uit het niets ineens inhoudende verdedigers slaan nergens op, maar los daarvan? Een behoorlijk overtuigend totaalplaatje. Niet te makkelijk. Veel mogelijkheden. En, belangrijk: heel veel momenten waarbij je bij jezelf denkt 'ahh, lekker.' En daar gaat het om in voetbalgames.
Trager en realistischere passing
Dan zijn er nog enkele algemene veranderingen die bijdragen en die nog even benoemd kunnen worden. Zo valt op dat de gameplay nog wat trager geworden is dan vorig jaar. Dat houdt verband met dat spelers niet meer zomaar altijd een goede pass geven. Factoren als houding, effect aan de bal, inspeelsnelheid en druk van tegenstanders bepalen mede hoe groot de kans op een zuivere pass is. Lang verhaal kort: het 'ping-pong passen' dat vorig jaar nog in PES zat, is verleden tijd. Je moet zorgvuldiger passen en de beslissende pass beter timen. Het systeem geldt ook voor schoten, dus voor je uit de draai en uit balans op doel gaat schieten is het misschien slim om naar alternatieven te kijken. Voor de keepers geldt dat ze het over het algemeen prima doen. We hebben amper vreemde blunders gezien. Het enige rare is dat keepers soms uit hun handen uitschieten, naar de dichtstbijzijnde speler. Dat levert een wat vreemd beeld op, maar heel erg is het niet.
Spelmodi: slechts kleine veranderingen
Natuurlijk is het ook belangrijk wat je met dat lekker spelende spelletje kunt doen. In de gamemodi van PES 2020 komen we vooral bekend materiaal tegen. De aloude Master League is aanwezig en die heeft een aardige metamorfose ondergaan. Wat opvalt is dat de menu's lekker snel en responsief zijn, al is de structuur nog steeds niet ideaal en oogt het geheel nog steeds een beetje achterhaald. Onder de motorkap doet het echter zijn ding en weet het te scoren met een verbeterd transfersysteem dat realistischere deals met zich meebrengt. Minder boeiend: in plaats van dat je zelf een manager aanmaakt, kies je voor een van de bestaande legendes als trainer, zoals Diego Maradona of Johan Cruijff. Het is op zich een beetje raar om steeds Maradona of Cruijff in beeld te zien bij de tussenscènes die in de Master League verwerkt zitten, maar storen doet het ons niet en een ander vindt het wellicht juist leuk.
De Master League verschilt verder in verloop niet veel van dezelfde modus in voorgaande edities van PES. Wel wordt de modus erg geholpen door de verschillende tactische stijlen die de AI er op nahoudt. Zoals gezegd: soms weet de AI je tactisch te verrassen en zul je moeten omschakelen. Daarbij kloppen de stijlen over het algemeen aardig met hoe de clubs in het echt voetballen, en ook dat maakt het leuker. Zo blijft de Master League de hoofdattractie voor offline gameplay, al is er een concurrent.
/i/2003075944.jpeg?f=imagearticlefull)
Die concurrent zit hem niet in een specifieke modus, maar in de mate waarin de game statistieken bijhoudt. Zo kun je statistieken over al je gespeelde wedstrijden terugvinden, maar ook statistieken met betrekking tot potjes tussen jou en specifieke tegenstanders. Kijken wie er over het hele jaar genomen beter was, is nu dus een optie. Dat maakt het spelen van losse potjes tegen vrienden en/of collega's alvast een favorietje. Dat is mooi, want bij de derde online afdeling is weinig veranderd. Become a Legend is min of meer hetzelfde als in voorgaande jaren. Leuk als je nooit eerder zelf een profcarrière hebt opgebouwd in PES, maar wel erg herhalend als je dat al wel eens hebt gedaan.
Spelers beter maken in MyClub
Online zijn er ook diverse spelmodi die je bezig kunnen houden en daarvan is MyClub nog steeds de belangrijkste. De tegenhanger van FIFA's Ultimate Team blijft dappere pogingen doen om uit de schaduw van de concurrent te komen, maar slaagt daar niet echt in. Wel leuk is dat je in de versie van dit jaar in eerste instantie relatief lage versies van goede speler oppikt. Die spelers kun je dan trainen en upgraden, waardoor ze langzaam beter worden. Het is daarnaast ook mogelijk om speciale versies van spelers te scoren, zoals spelers uit het Team van de Week. Zo bouw je langzaam een steeds beter team op, waarmee je je dan kunt opwerken in hogere divisies.
/i/2003075968.jpeg?f=imagearticlefull)
Een leuk detail is trouwens nog te vinden in het 'Agents'-systeem. Je kunt een 'Agent' inhuren om een speler voor je te vinden. Je agent betaal je met in-game punten of met credits die je met echt geld kunt kopen. Het is echter wel lekker dat je, voor je een agent aan het werk zet, een lijst van spelers kunt zien die mogelijk gevonden gaan worden. De speler die je gaat krijgen staat altijd in die lijst, dus je kunt een soort van geïnformeerde gok nemen of je die agent wel of niet voor je wil laten werken. Dat maakt een en ander iets transparanter, al zal het de rol van microtransacties en onzekere beloningen niet minder discutabel maken. Voor wat het waard is: naar onze mening ligt de nadruk in MyClub niet op het uitgeven van zoveel mogelijk geld. Het is niet moeilijk snel een vrij aardig team bij elkaar te sprokkelen. Binnen enkele uren hadden we een team met onder meer Pogba, Ronaldinho, Kanté en diverse spelers met een rating van rond de 80.
De online-prestaties van het spel zijn verder in lijn met wat PES altijd geweest is: wisselvallig. Zo hebben we de meeste potjes die we speelden redelijk zonder problemen kunnen spelen, maar het duurde steeds wel lang voor het matchmakingproces een geschikte tegenstander voor ons had gevonden; enkele minuten wachten is daarbij niet ongebruikelijk. De gameplay voelt online net wat minder vloeiend als offline en ook dat is een probleem dat we in de loop der jaren wel vaker hebben gezien in PES.
Grafisch goed, geluid minder
Op audivisueel vlak zet PES 2020 op diverse manieren een stapje vooruit, al blijft er ook genoeg stilstaan. Om maar met dat laatste te beginnen: het commentaar is dramatisch. Daar is de laatste jaren bar weinig aan veranderd en het opnemen van een breed scala aan nieuw materiaal had voor PES 2020 duidelijk geen prioriteit. Wel zijn er her en der wat nieuwe verhaaltjes, over de naamswijziging van de Johan Cruijff ArenA bijvoorbeeld, maar heel veel meer dan dat is het niet. Verder niet zo'n punt, want net als de ontbrekende licenties is dit een onderdeel waar PES-spelers wel aan gewend zijn, maar toch.
Nu we het toch over stemmen hebben: die ontbreken in de Master League. Gedurende een seizoen zie je verschillende tussenscènes, waar mensen met elkaar praten en waar je soms een antwoord mag kiezen. Je ziet ze praten, maar hoort ze niet. Dat is ergens vreemd, want je hoort bijvoorbeeld wel geluidseffecten in de kleedkamer. We snappen overigens best dat stemmen en lipsync toevoegen wellicht wat optimistisch is voor een voetbalgame, maar het geeft de beelden een vreemde uitstraling, alsof er wel stemmen hadden moeten zijn.
/i/2003075950.jpeg?f=imagearticlefull)
Dan door met de positievere elementen, die veelal daar te vinden zijn waar wij ze het liefst zien: op het veld. PES 2020 beschikt over de beste animaties van voetballers die we ooit in een game hebben gezien. Elke beweging oogt natuurgetrouw, van een simpele aanname tot een speler die een voor zich uit springende bal nog net weet te toucheren met een halve sliding. Bij botsingen zie je spelers proberen met handen- en voetenwerk overeind te blijven, zoals ze in het echt ook zouden doen. Je ziet zelfs spelers gaan liggen om een penalty te versieren, wat ze trouwens regelmatig op een gele kaart komt te staan.
Op andere vlakken van de graphics komt PES 2020 goed mee, maar blijft het achterlopen ten opzichte van FIFA. De lichteffecten, de aankleding van de stadions, de weergave van het publiek: het is allemaal goed genoeg om je geen seconde in de weg te staan, maar het neerzetten van een pakkende voetbalsfeer in een game doet EA Sports simpelweg beter dan Konami. Je hoort tijdens wedstrijden ook te vaak veel te lang durende, eentonige liedjes vanuit het publiek.
Conclusie
Op sommige vlakken is PES 2020 een van de beste voetbalspellen ooit. De tragere gameplay biedt, mede dankzij de nieuwe dribbelsystemen, verbeterde ai en prachtige animaties, meer realisme dan ooit. Het is leuk om steeds meer van de wapens die het spel biedt te leren gebruiken en het levert voldoening op als je de gaatjes in een verdediging uiteindelijk weet te vinden en uit te buiten. De rariteiten die je in de gameplay tegenkomt doen daar echter wel afbreuk aan. Buiten het voetbal zelf om ontbeert PES 2020 wat vernieuwing. MyClub en de Master League doen min of meer hetzelfde als voorgaande jaren. Op grafisch vlak schroeft de game de lat omhoog als het gaat om animaties van voetballers: nooit eerder zagen we voetballers in een game op een realistischere manier bewegen dan in PES 2020. Het is jammer dat de prima beelden gepaard gaan met tegenvallende audio, zowel wat het publiek betreft als het commentaar.
Toch belonen we PES 2020 met een hoger cijfer dan je naar aanleiding van deze conclusie en de plus- en minpunten wellicht zou verwachten. De reden: gameplay is koning, dus wegen we dat het zwaarst. De mogelijkheden die er zijn, de controle die je hebt en de vindingrijkheid die je kwijt kan in PES 2020, zijn ongeëvenaard. Dát maakt een voetbalgame goed. Als alle randzaken ooit nog eens onder handen genomen worden, zou dat de game best beter maken, maar dat de focus op gameplay ligt, juichen we alleen maar toe. Of PES ooit nog in staat is FIFA te benaderen in populariteit, wagen we zeer te betwijfelen, maar kwalitatief legt Konami zijn concurrent in elk geval het vuur aan de schenen.
Eindoordeel