Inleiding
Vandaag werpen we een blik op Zalmans nieuwste externe waterkoelingset: de Reserator XT. De set is - in tegenstelling tot de oudere Reserator-producten - niet volledig passief gekoeld, maar de focus is op een lage geluidsproductie blijven liggen. Onze ervaringen en testresultaten vind je in deze review.
Specificaties
Alvorens we beginnen met het bespreken van de Zalman Reserator XT nemen we een kijkje naar de specificaties van de set zoals die zijn opgegeven door de fabrikant.
Specificaties Zalman Reserator XT |
Gewicht | 7kg |
Afmetingen (LxWxH) | 350x210x180mm |
Materiaal | Geanodiseerd aluminium |
Koelwater capaciteit | 1,25L |
Geïntegreerde waterpomp | 6W, DC 12V, 300L/hr |
Maximale lift | 1,8m |
Kleuropties | Titanium/zwart |
Cpu-waterblok |
Gewicht | 160g |
Afmetingen (LxWxH) | 63x63x40mm |
Materialen | Koper en aluminium |
Compabiliteit | Intel Socket 775, AMD Socket AM2/754/939/940 |
Anti-corrosievloeistof |
Inhoud | 250ml |
Materiaal | Propylene glycol en anti-corrosiemiddel |
Vriespunt | -9° C |
De set (1)
De Reserator XT wordt geleverd in een nette kartonnen doos waarin we verschillende onderdelen vinden. Het belangrijkste is uiteraard de externe unit die de meeste onderdelen van het waterkoelingsysteem bevat. Daarnaast vinden we in de doos een waterblok voor de processor, slangen, anticorrosiemiddel en enkele kleine accessoires.

De Reserator XT ziet er uit als een aluminium schoenendoos met aan de voorkant enkele metertjes, een vulopening aan de bovenkant en slangaansluitingen aan de achterkant. Aanwezig zijn twee analoge meters die de snelheid van de ingebouwde 14cm-ventilator en de stroomsnelheid van het water weergeven. In het midden van het apparaat wordt de temperatuur van zowel het instromende als het uitstromende water getoond. Onder de temperatuuraanduiding is een grote draaiknop te vinden waarmee tegelijkertijd de snelheid van de ventilator en die van de pomp aangepast kan worden. Verder zijn aan de voorkant nog enkele kleine knopjes te vinden. Hiermee kan de verlichting van de meters aan- en uitgezet worden, er kan gekozen worden tussen graden Celsius en graden Fahrenheit en er kan geschakeld worden tussen handmatige en automatische controle van de ventilatorsnelheid.

Hoewel aan de voorkant al een analoge meter aanwezig is die de stroomsnelheid van het water weergeeft is aan de zijkant een tweede indicator ingebouwd. Deze maakt gebruik van een schoepenrad dat verlicht wordt door een paar blauwe ledjes zodat de gebruiker kan zien hoe snel het water stroomt.

Aan de bovenkant van de Reserator XT is de vulopening gepositioneerd. In het midden van de dop heeft Zalman een klein gaatje gemaakt zodat het systeem goed kan ontluchten. Het nadeel hiervan is logischerwijs dat het systeem niet volledig waterdicht is: bij het vervoeren moet de kast horizontaal gehouden worden.

Als we de behuizing van de Reserator XT openen valt op dat Zalman gekozen heeft voor een bijzonder koelsysteem. De meeste externe waterkoelingsetjes maken gebruik van één radiator waarachter een ventilator zit om het water te koelen. Zalman heeft meerdere pijlen op zijn boog.
Zowel aan de linker als aan de rechter zijkant is een dunne radiator gemonteerd. Daarnaast heeft het reservoir in het midden van de Reserator XT een koelprofiel dat ook meehelpt met het koelen. Dat is echter nog niet alles: het water stroomt immers ook door de aluminium hoekprofielen van de behuizing. De twee radiators en het reservoir worden actief gekoeld door een stille 14cm-ventilator die aan de achterkant is gemonteerd. De hoekprofielen worden niet actief gekoeld en moeten warmte via convectie aan de omgeving overdragen.
De set (2)
Het tweede belangrijke component dat door Zalman geleverd wordt, is het ZM-WB5-waterblok. Dit blok heeft een koperen onderkant en heeft pinnetjes aan de binnenkant om het koeloppervlak te vergroten. Het blok is geschikt voor alle Socket 775- en Socket AM2/754/939/940-cpu's. De installatie van het blok is niet moeilijker dan die van een gemiddelde luchtkoeler, maar het is wel aan te raden om even de handleiding erbij te pakken.

Als het koelblok geïnstalleerd is, kan de meegeleverde transparante slang op maat worden gesneden en worden vastgezet met enkele slangklemmen. Voordat deze met de Reserator XT verbonden kan worden, moet deze eerst met water gevuld en ontlucht worden. Om dit mogelijk te maken levert Zalman een stukje slang mee dat direct tussen de wateringang en uitgang geplaatst kan worden. Tevens wordt een simpel kabeltje geleverd waarmee de voeding - en daarmee de Reserator XT - aangezet kan worden zonder de rest van het systeem in te schakelen. Op deze manier kan zonder risico's getest worden of de waterkoeling werkt.
Uiteindelijk kan het koelblok door middel van twee fancy 'quick coupling'-aansluitingen met de Reserator XT verbonden worden. Door het gebruik van deze aansluitingen kunnen de slangen ontkoppeld worden zonder dat er water ontsnapt. Dat is met name handig als de computer en het waterkoelingsysteem vervoerd moeten worden. Het systeem werkt opmerkelijk goed en bij het ontkoppelen van de slangen ontsnappen slechts een paar drupjes water. Om corrosie en algengroei te voorkomen is een flesje blauwkleurige vloeistof aanwezig dat met water aangelengd moet worden.
Prestaties
Om de Zalman Reserator XT te testen hebben we het onderstaande testsysteem gebruikt en gekeken naar de geluidsproductie en de koelprestaties. Omdat de meeste mensen waterkoeling niet gebruiken om de processor op de standaard snelheid te laten lopen, hebben we de temperatuur van de E6600 opgemeten op de standaard kloksnelheid van 2,4GHz en overgeklokt op 3,3GHz. Het systeem hebben we getest door de SiSoft Sandra burn-in wizard te draaien, zodat de cpu flink aan het werk gezet werd. De temperatuur is gemeten met behulp van CoreTemp in samenwerking met de C2D-temperatuursensor. De omgevingstemperatuur bedroeg 19° Celsius.
Specificaties testsysteem |
Processor | Intel Core 2 Duo E6600, 2,4GHz |
Geheugen | 2x 1GB Kingston DDR2 PC2-6400 |
Moederbord | Asus P5B Vista Edition |
Videokaart | EVGA GeForce 7900 GS, 256MB |
Harde schijf (primair) | Western Digital Raptor, 74GB |
Harde schijf (opslag) | Seagate Barracuda 7200.10, 320GB |
Voeding | OCZ OCZ700GXSSLI, 700W |
Dvd-drive | Lite-On 16x48x IDE |
Resultaten
Temperaturen idle |
---|
Zalman E6600 @ 2,4GHz (fullspeed) |   21 |
Zalman E6600 @ 2,4GHz (silent) |   21 |
Zalman E6600 @ 3,3GHz (fullspeed) |   24 |
Zalman E6600 @ 3,3GHz (silent) |   25 |
Intel Stock E6600 @ 2,4GHz |   32 |
Temperaturen load |
---|
Zalman E6600 @ 2,4GHz (fullspeed) |   34 |
Zalman E6600 @ 2,4GHz (silent) |   36 |
Zalman E6600 @ 3,3GHz (fullspeed) |   43 |
Zalman E6600 @ 3,3GHz (silent) |   46 |
Intel Stock E6600 @ 2,4GHz |   51 |
Zoals bovenstaande grafiek laat zien weet de Zalman Reserator XT de processor op een aangename temperatuur te houden. Wanneer de cpu niet druk bezig is komt de temperatuur niet ver boven de kamertemperatuur uit, zelfs in overgeklokte toestand. Belast nemen de temperaturen toe, maar 46° Celsius is een prima resultaat voor een Core 2 Duo-cpu op 3,3GHz. De koeler die Intel meelevert met de processor noteert bij 2,4GHz al een hogere temperatuur en 3,3GHz resulteert in een crash. Zoals we vaker zien zijn er geen grote verschillen tussen de resultaten wanneer de ventilator op de langzaamste stand staat of wanneer deze voluit draait.
Het is niet alleen belangrijk hoe goed de koeler de processor koud weet te houden; de geluidsproductie is voor de meeste mensen een net zo belangrijke factor. We hebben de geluidsdruk gemeten met een Voltcraft 322, een digitale geluidsdrukmeter. Per meting hebben we het gemiddelde genomen van 300 samples die gemeten zijn met een samplesnelheid van 0,1 seconde. De metingen zijn op een afstand van 30cm gedaan.
Geluidsproductie (dBa) |
---|
Zalman (silent) |   41,3 |
Intel Stock |   43,3 |
Zalman (fullspeed) |   49,8 |
Qua geluidsproductie zit er een flink verschil tussen de minimale en maximale ventilatorstand. Op de minimale stand is de waterkoeling bijna onhoorbaar, terwijl er een duidelijk zoemgeluid geproduceerd wordt op de maximale stand. Het is geen enorme stofzuigerherrie, maar gezien het geringe temperatuurverschil tussen de twee uitersten zien wij weinig reden om gebruik te maken van de hogere ventilatorsnelheden.
Bij de interpretatie van bovenstaande resultaten moet meegenomen worden dat de processorkoeling niet het enige onderdeel is dat geluid produceert. De videokaart, de harde schijf en de voeding produceren ook sinusvormen, waardoor we bij de Reserator XT met de ventilator op lage snelheid op een geluidsniveau van 41,3dBa komen, terwijl de set toch praktisch onhoorbaar is.
Conclusie
De Zalman Reserator XT is een uitstekende externe waterkoelingset. De koelprestaties zijn prima en de geluidsproductie is laag. Ook op het gebied van afwerking en features gooit de set hoge ogen. Het is handig om te kunnen zien hoe snel het water stroomt, hoe warm het water is en hoe snel de ventilator draait. Ook de mogelijkheid om de snelheid van zowel de ventilator als de pomp te regelen is een welkome feature, alhoewel de laagste stand in de meeste gevallen de beste optie is. Het geheel ziet er daarnaast niet onaardig uit met blauw en rood verlichte meters.
Verder is de installatie van de set niet veel lastiger dan die van een normale luchtkoeler en kunnen de slangen gemakkelijk ontkoppeld worden terwijl er nog water in het systeem zit, dankzij de 'quick coupling'-aansluitingen. Er zijn veel positieve dingen te zeggen over de Reserator XT, maar helaas geldt dat niet voor de prijs. Op het moment van schrijven staat de set voor 349 euro in de Tweakers.net Pricewatch genoteerd, hetgeen een stevig bedrag is. De Reserator XT is niet voor iedereen weggelegd, maar voor de enthousiaste computergebruiker met een goedgevulde portemonnee is het een interessant product.

Dankwoord: Met dank aan Space Promotion voor het beschikbaarstellen van de Reserator XT.