Als je een foto maakt op wat voor apparaat dan ook, wordt deze meestal opgeslagen als jpeg-bestand. Dat is de standaard die we al sinds 1992 gebruiken op camera's, smartphones en andere apparaten. In de jaren negentig was jpeg een kleine revolutie en luidde het mede de transformatie van analoog naar digitaal in. Het werd immers het standaardformaat voor foto's en ander beeldmateriaal, en dat is het anno 2018 nog steeds. Wat minder fijn is, is dat er sindsdien nauwelijks iets is veranderd. In feite werken je smartphone en hypermoderne camera dus nog steeds met een gedateerd en technisch inferieur bestandsformaat van begin jaren negentig, en dat terwijl er juist heel veel ontwikkeling is geweest op het gebied van kwaliteit, compressie en opslagmogelijkheden. Zie het voorbeeld hieronder.
/i/2002096887.jpeg?f=imagegallery)
Wat is het probleem?
Er zijn nogal wat ontwikkelingen geweest op het vlak van digitale formaten. Enkele praktijkvoorbeelden zien we in de audio- en videowereld, waar de klassieke mp3's en mpeg2-bestanden niet langer alleen heersen, maar waar betere alternatieven bestaan en daadwerkelijk worden gebruikt. Denk bijvoorbeeld aan aac, ogg vorbis en flac voor audio, en mpeg4 en hevc voor video. Het jpeg-formaat heeft die ontwikkeling niet doorgemaakt en dat ligt niet aan een gebrek aan alternatieven.
Net als bij audio en video zijn er verschillende knelpunten: lossless versus lossy compressie, sterk verouderde compressiealgoritmen en een lage, 8bit-kleurdiepte. Door het eerste en laatste is de kwaliteit veel lager dan mogelijk is en door het tweede punt neemt het bestandsformaat zestig procent meer ruimte in beslag dan feitelijk nodig is. Voor het maken van foto's heb je daardoor slechts één alternatief: fotograferen in het rawformaat. Dat is echter weer onnodig groot en niet compatibel met veel apparaten en apps, waardoor je verplicht wordt de bestanden via software te bewerken en om te zetten. Voor veel mensen is dat een drempel.
Het probleem beperkt zich niet tot foto's. Ook 'animated gifs' met slechts 256 kleuren worden nog steeds op het web gebruikt, terwijl het png-formaat online veel gebruikt wordt voor transparantie, maar onnodig veel ruimte in beslag neemt door lossless compressie.
Een nieuwere jpeg-versie, die nu al bestaat, zou het beste van beide werelden zijn; een modern bestandsformaat dat weinig ruimte in beslag neemt en maximale kwaliteit biedt, ook voor beeldbewerking. Verderop in dit artikel leggen we uit wat dit nieuwe jpeg-formaat zoal kan en welke alternatieven er nog meer zijn, maar eerst gaan we iets dieper in op de manco's van het huidige jpeg-formaat.
/i/2004782266.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2002096969.jpeg?f=fpa)